Page 193 - DSOC101_FUNDAMENTALS_OF_SOCIOLOGY_PUNJABI

√Ó≈‹Ù≈√Â Á∂ Óπæ÷ ÂæÂ

È؇ ¡Ë≈ Óø«È¡≈ ˛Õ Ù’Â∆ Ó≈ÈÚ ‹∆ÚÈ Á∆ «¬’ ÍÃÓπæ÷ ˜» ˛Õ «¬‘ ¿π√ Á∂ √Ó≈«‹’ æÂ∂ ≈‹È∆«Â’ ‹∆ÚÈ Á∆
˜»∆ Ù ˛Õ ≈‹È∆«Â’ √Ó≈‹Ù≈√Â «Úæ⁄ Ù’Â∆ Á≈ ¡«Ë¡ÀÈ ¡æ‹ «¬’ ÍÃÓπæ÷ «ÚÙ≈ ω «◊¡≈ ˛Õ ’Ω«‡ÒÔ
Áø∂‚ Ù’Â∆ ˘ ‘∆ Ù’Â∆ Á≈ ÍÃÔ≈Ô ÓøÈÁ∂ ‘ÈÕ ¿πÈ∑ª Á≈ Óæ ˛ «’ ““√≈∂ √ø√≈’ ‹∆ÚÈ Á≈ Ó»Ò ¡Ë≈ Áø‚-Ù’Â∆
‘∆ ˛Õ”” «ÈÔøÂ‰ Á∂ »Í «Ú⁄æ Ù’Â∆ √Ó≈‹ «Úæ⁄ √πæ«÷¡≈, ÙªÂ∆, «ÚÚ√Ê≈, «È¡ª, √πÂøÂÂ≈ ¡Â∂ √æ«Ì¡Â≈
Á∂ «Ú’≈√ ¡Â∂ ÍÃ◊Â∆ Á∂ Ò¬∆ ˜»∆ ˛Õ Ù’Â∆ √Ó≈«‹’ «ÚÚ√Ê≈ Á∂ Ò¬∆ Ï‘π ˜»∆ ˛ ¡Â∂ Ù’Â∆ Á∆ ¡‰‘Ø∫Á
«Úæ⁄ «’√∂ Ú∆ Â∑ª Á∆ √Ó≈«‹’ «ÚÚ√Ê≈ Á∆ ’ÒÍÈ≈ È‘ƒ ’∆Â∆ ‹≈ √’Á∆Õ Ù’Â∆ Á∂ ¡Ë≈ ”Â∂ ‘∆ √Ó≈‹ Á∂ ÁØ
ÍÃÓπæ÷ Ú◊ ω ‹ªÁ∂ ‘È-Ù≈Ù’ ¡Â∂ Ù≈«ÙÂÕ Ù≈Ù’ Ú◊ Á∂ ’ØÒ ‘∆ Ù’Â∆ ‘πøÁ∆ ˛ «‹√Á≈ ÍÃÔØ◊ √≈Ë≈‰ ÒØ’ª
‹ª Ù≈«Ùª ”Â∂ ’∆Â≈ ‹ªÁ≈ ‘ÀÕ Ù’Â∆ Á∂ ˜Ø ”Â∂ ‘∆ Ù≈Ù÷ ÒØ’ Ù≈ÙÈ ’Á∂ ‘ÈÕ Ù’Â∆ Á∂ Ï≈∂ «Úæ⁄ «¬’ Á»√≈
«Ú⁄≈ Ú∆ ˛ «‹√Á∂ ¡Èπ√≈ «¬‘ «¬’ ¡ÚªÙÈ∆Ô Ú√» ˛Õ Ò≈‚ ¡À’‡È Á≈ «¬‘ Íë√æË ’ÊÈ «’ ““Ù’Â∆ ÌzÙ‡
’Á∆ ˛ ¡Â∂ Í»‰ Ù’Â∆ Í»‰Â≈ ÌzÙ‡ ’ «ÁøÁ∆ ˛”” (Power corrupts and absolute power corrupts
absolutely), √≈‚∂ ÓÈ ¡Â∂ «ÁÓ≈◊ «Úæ⁄ Ù’Â∆ Á∂ ÍÃÂ∆ «¬’ ÁπÌ≈ÚÈ≈ ˘ ‹ÈÓ «ÁøÁ∆ ˛Õ ¡√Ò∆¡Â ª «¬‘
˛ «’ Ù’Â∆ √Ó≈«‹’ «ÚÚ√Ê≈ Á∂ Ò¬∆ Ï‘π ˜»∆ ˛ ¡Â∂ Ù’Â∆ ÂØ∫ «ÏȪ «’√∂ ÍÃ’≈ Á∆ √Ó≈«‹’ «ÚÚ√Ê≈ Á∆
’ÒÍ≈ È‘∆∂∫ ’∆Â∆ ‹≈ √’Á∆, ’∂ÚÒ Ù’Â∆ Á∆ ¡æ ¡Â∂ Ù’Â∆ Á∂ Áπ¿πÍÔØ◊ Á∂ È≈Ò ‘∆ «ÌzÙ‡≈⁄≈ ˘ ‹Ø«Û¡≈
‹≈ √’Á≈ ˛Õ

Ù’Â∆ Á≈ ¡Ê ¡Â∂ Í«Ì≈Ù≈ (Meaning and Definition of Power)
¡≈Ó ÂΩ ”Â∂: Ù’Â∆ ÙÏÁ Á∂ ¡È∂’ ¡Ê Ò◊≈¬∂ ‹ªÁ∂ ‘ÈÕ «¬√ Á∆ ⁄⁄≈ ÌΩ«Â’ Ù’Â∆, ¡«Ë¡≈ÂÓ’ Ù’Â∆,
ÈÀ«Â’ Ù’Â∆, Í≈Ù«Ú’ Ù’Â∆, √∆’ Ù’Â∆, Ó≈È«√’ Ù’Â∆ ¡Â∂ Úæ÷-Úæ÷ »Íª «Úæ⁄ ’∆Â∆ ‹ªÁ∆ ˛Õ ÍÃ⁄æ«ÒÂ
¡Ê «Úæ⁄ Ù’Â∆ ˘ «‘ø√≈, ¡≈Âø’ ¡Â∂ ÁÓÈ Á∂ ÍÃÔ≈Ô Á∂ »Í «Ú⁄æ Ú∆ ÍÃÔØ◊ ’∆Â≈ ‹ªÁ≈ ˛Õ «¬√ √ÏøË «Úæ⁄
≈Ï‡ ‘‚Ò È∂ ¿π«⁄ ‘∆ «Ò«÷¡≈ ˛ «’ ““Ù’Â∆ Á∂ ¡«Ë¡ÀÈ Á∆ Óπæ÷ ’«·È≈¬∆ «¬‘ ˛ «’ «¬√ Á∂ Ï‘π ¡Ê ‘πøÁ∂
‘ÈÕ”” «Ú«ÌøÈ «ÚÁÚ≈Ȫ È∂ Ù’Â∆ Á∆ Í«Ì≈Ù≈ «¬√ Â∑ª «ÁæÂ∆ ˛:
‘≈‡È ¡Â∂ ‘ø‡ Á∂ ¡Èπ√≈, ““Á»√«¡ª Á∆¡ª «’«¡≈Úª ˘ «ÈÔø« ’È Á∆ √ÓæÊ≈ ˘ ‘∆ Ù’Â∆ ’«‘øÁ∂
‘ÈÕ””
ÓÀ’√ Ú∂Ï,““¡≈Ó ÂΩ ”Â∂: ¡√ƒ Ù’Â∆ ˘ «Ú¡’Â∆ ‹ª ’¬∆ ÒØ’ª Áπ¡≈≈ ¡≈͉∆ «¬æ¤≈ ˘ Á»√«¡ª ”Â∂ÊØ͉ ‹ª
Á»√«¡ª Áπ≈≈ «ÚØË ’È ”Â∂ Ú∆ Í»≈ ’È ˘ ’«‘øÁ∂ ‘ªÕ””
Í≈√ø√ Ù’Â∆ ˘ √Ó≈‹ «ÚÚ√Ê≈ Á∆ «¬’ ¡«‹‘∆ ¡≈Ó √ÓæÊ≈ (Generalized Capacity) ÓøÈÁ∂ ‘È, «‹√Á≈
¿πÁ∂Ù √Ó»«‘’ «‘æª Á∂ ¿πÁ∂Ù ˘ Í»‰ ’È≈ ‘πøÁ≈ ˛Õ””
«¬√ Â∑ª ‘≈‡È ¡Â∂ ‘ø‡ ¡Â∂ ÓÀ’√ Ú∂Ï È∂ Ù’Â∆ ˘ «Ú¡’Â∆ ‹ª «Ú¡’Â∆¡ª «Úæ⁄ «È«‘ ÓøÈ ’∂ «¬’ ¡«‹‘∆
√ÓæÊ≈ Á∂ »Í «Úæ⁄ Í«Ì≈«ÙÊ ’∆Â≈ ˛, «‹√ Á∂ Áπ¡≈≈ Ù’Â∆ Ë≈‰ ’È Ú≈Ò∂ «Ú¡’Â∆ ¡≈͉∆ «¬æ¤≈ ˘
Á»√∂ ÒØ’ª Á∆ «¬æ¤≈ ¿πµøÍ ÒæÁÁ≈ ˛Õ Í≈√ø√ Ù’Â∆ ˘ «¬’ √Ó≈‹ «ÚÚ√Ê≈ Á∂ »Í «Úæ⁄ ÓøÈÁ∂ ‘È «‹√Á≈ ÍÃÔØ◊
√Ó»«‘’ ¿πÁ∂Ùª Á∆ Í»Â∆ Á∂ Ò¬∆ ‘πøÁ≈ ˛Õ
Ï∆√‡∆‚ Á∂ ¡Èπ√≈, ““Ù’Â∆ ÏÒ ÍÃÔØ◊ Á∆ √ÓæÊ≈ ˛ È≈ «’ ¿π√Á≈ Ú≈√«ڒ ÍÃÔØ◊Õ””
ÓÀ’≈¬∆Ú Á∂ ¡Èπ√≈, ““Ù’Â∆ «Ú¡’Â∆¡ª ‹ª «ÚÚ‘≈ ˘ ’ø‡ØÒ ’È, «Ú«ÈÔ«Ó ’È ‹ª «ÈÁ∂«Ù ’È
Á∆ √ÓæÊ≈ ˛Õ””
«ÍÎÈ ¡Â∂ Ù∂Úπæ‚ Á∂ ÙÏÁª «Úæ⁄, ““Ù’Â∆ ¡≈Á∂Ù Á∂‰ Á∆ √ÓæÊ≈ ˛Õ””
Ó≈◊øÊØ Á∂ ¡Èπ√≈, ““Ù’Â∆ Á∂ ¡Ë∆È ¿π‘ ‘ «¬’ Ú√» Ù≈«ÓÒ ˛, «‹√ Á∂ Áπ¡≈≈ ÓÈπæ÷ ”Â∂ «ÈÔøÂ‰ √Ê≈«ÍÂ
’∆Â≈ ‹ªÁ≈ ˛ ¡Â∂ ω≈«¬¡≈ æ«÷¡≈ ‹ªÁ≈ ˛Õ””
◊ØÒ‚˛Ó ¡Â∂ «ÙÒ√ Á∂ ¡Èπ√≈, ““«¬’ «Ú¡’Â∆ ˘ ¿πµÈ≈ ‘∆ Ù’Â∆Ù≈Ò∆ «’‘≈ ‹ªÁ≈ ˛ «‹øÈ≈ «’ ¿π‘ ¡≈͉∂
¿πÁ∂Ùª Á∂ ¡Èπ√≈ Á»√«¡ª Á∂ «ÚÚ‘≈ ˘ ÍÃÌ≈«Ú ’ √’Á≈ ˛Õ””
«Ú«ÌøÈ Í«Ì≈Ù¡≈Úª ÂØ∫ √ÍæÙ‡ ˛ «’ ÓÈπæ÷ Á∂ ¡≈͉∂ ‹∆ÚÈ «Úæ⁄ ¡È∂’ ¿πÁ∂Ù ‘øÁ∂ ‘È, «‹È∑ª ˘ ¿π‘ ÍÃ≈Í Â’È
Á≈ ÔÂÈ ’Á≈ ˛Õ ¡≈͉∂ ¿πÁ∂Ùª ˘ ÍÃ≈Í ’È Á∂ Ò¬∆ ¿π‘ Ù’Â∆ ˘ «¬’ √≈ËÈ Á∂ »Í «Úæ⁄ ÍÃÔØ◊ ’Á≈ ˛
¡Â∂ Á»√∂ «Ú¡’Â∆¡ª Á∂ «ÚÚ‘≈ª ˘ ÍÃÌ≈«Ú ’Á≈ ˛ ¡Â∂ ¿πÈ∑ª ˘ ¡≈͉∆ «¬æ¤≈ ¡Èπ√≈ ÏÁÒ‰ Á≈ ÔÂÈ
’Á≈ ‘ÀÕ Ù’Â∆ Á»√∂ ÒØ’ª ˘ ÍÃÌ≈«Ú ’È ¡Â∂ «ÈÔø« ’È Á∆ √ÓæÊ≈ Ú∆ ˛Õ

186 LOVELY PROFESSIONAL UNIVERSITY