Page 357 - DSOC101_FUNDAMENTALS_OF_SOCIOLOGY_PUNJABI

√Ó≈‹Ù≈√Â Á∂ Óπæ÷ ÂæÂ

È؇ ÍÃ√Ú √Ó∂∫ «¬√Â∆ ‹Ø ÁÁ Á≈ ¡ÈπÌÚ ’Á∆ ˛ ¡Â∂ «‹√ Â∑ª Ø∫Á∆-«⁄Ò≈™Á∆ ˛, ÍÂ∆ ˘ Ú∆ ¿π√∂
Â∑ª ⁄∆’‰≈-«⁄Ò≈¿π‰≈ ÍÀ∫Á≈ ˛Õ √ø√≈ Á∆ «˜¡≈Á≈Â √ø√«¥Â∆¡ª ‹ª √Ó≈‹ª «Úæ⁄ «’√∂ «Ú¡’Â∆ ”Â∂
˚æ’‰≈ ȯ ¡Â∂ ¡ÍÓ≈È ÍÃ◊‡ ’È Á≈ „ø◊ ˛ Í ¡Î∆’≈ Á∆ Ó√≈¬∆ È≈Ó’ ‹È‹≈Â∆ «Úæ⁄ «¬‘
«ÚÚ‘≈ √È∂‘ ¡Â∂ ÌÒ≈¬∆ ¡Â∂ ËØÂ’ ˛ ¡Â∂ ¡Ó∆’È-«¬ø‚∆¡È «Úæ⁄ ‚≈’‡ Á≈ Ø◊∆ ”Â∂ ˚æ’‰≈
«¬Ò≈‹ Á≈ «¬’ ÷≈√ Â∆’≈ ˛Õ «¬√ ÂØ∫ «¬‘ √ÍæÙ‡ ˛ «’ √ø√«¥Â∆ «Ú¡’Â∆ «Úæ⁄ ’πfi √Ë≈‰ «ÚÚ‘≈
ÍÀÁ≈ ‘؉ «Úæ⁄ Ú∆ √‘≈«¬’ ‘πøÁ∆ ˛Õ
E. «Ú¡’Â∆ÂÚ Á∂ ‘Ø Ò椉 (Other Traits of Personality)- ‹∂’ ¡√ƒ «Ú¡’Â∆ÂÚ Á∂ Úæ÷-Úæ÷ Ò椉ª
‹ª ◊π‰ª Á∆ Í«‘Ò∆-Í«‘Ò∆ «ÚÚ∂⁄È≈ ’∆¬∂ ª «¬‘ Á∂÷ª◊∂ «’ ¿πÈ∑ª ”Â∂ Ú∆ √ø√«¥Â∆ Á≈ Í»≈ ÍÃÌ≈Ú
ÍÀ∫Á≈ ˛Õ ¿πÁ≈‘‰ Á∂ ÂΩ ”Â∂ √ø√«¥«Â’ ÍÃÂ∆Ó≈È Á∂ ¡Èπ√≈ «Ú¡’Â∆◊ «ÚÚ‘≈ª ˘ ‘∆ Ò˙Õ ‹≈Í≈È
«Úæ⁄ ÎπÎ’≈ (Hissing) √Ó≈«‹’ ÷∂Â «Úæ⁄ √ÈÓ≈«È «Ú¡’Â∆¡ª ÍÃÂ∆ ¡≈Á «Á÷≈¿π‰ Á≈ «¬’
ÈÓ „ø◊ ˛Õ Ï√»‡ ÒØ’ ÎπÎ’≈ È≈Ò √≈‘‰≈ ’Á∂ ‘È Í «¬ø◊ÒÀ∫‚ «Úæ⁄ «˜¡≈Á≈Â ÌæÁ≈ «ÚÚ‘≈
Óø«È¡≈ ‹ªÁ≈ ˛ ¡Â∂ «’√∂ ¡«ÌÈ∂Â≈ ‹ª Ú’Â≈ ÍÃÂ∆ ◊À-√ÈÓ≈È ÍÃ◊‡ ’È Á≈ „ø◊ ˛Õ √ø√≈ Á∂
«˜¡≈Á≈Â Ì≈◊ª «Úæ⁄ «’√∂ «Ú¡’Â∆ ”Â∂ ˚æ’‰≈ ÈÎ Á≈ «⁄øÈ∑ ˛ Í ¡Î∆’≈ Á∆ Ó√≈¬∆ ‹≈Â∆ «Úæ⁄
«¬‘ «ÚÚ‘≈ √È∂‘ ¡Â∂ ÌÒ≈¬∆ Á≈ «⁄øÈ∑ ˛Õ ¡Ó∆’È-«¬ø‚∆¡È ‚≈’‡ Á≈ Ø◊∆ ”Â∂ ˚æ’‰≈ «¬Ò≈‹
Á≈ «¬’ ÷≈√ Â∆’≈ ˛Õ «¬√ Â∑ª Úæ÷-Úæ÷ √Ó≈‹ª Á∂ «Ú¡’Â∆¡ª Á∂ «Ú¡’Â∆ÂÚ «Úæ⁄ Í≈«¬¡≈ ‹≈‰
Ú≈Ò≈ Íæ÷Í≈ (Prejudice) ”Â∂ Ú∆ √ø√«¥Â∆ Á∂ ÍÃÌ≈Ú ˘ Á∂«÷¡≈ ‹≈ √’Á≈ ˛Õ ¡Ó∆’∆ Ïæ⁄≈ Ï⁄ÍÈ
ÂØ∫ ‘∆ Á∂÷Á≈ ˛ «’ ¿π√ Á∂ √ÓπÁ≈«¬ Á≈ ‘∂’ «Ú¡’Â∆ È∆◊Ø ˘ ‘∂’ «ÚÙ∂ «Úæ⁄ È∆Úª √ÓfiÁ≈ ˛ ¡Â∂
¿π√∂ »Í «Úæ⁄ ¿π√ È≈Ò «ÚÚ‘≈ ’Á≈ ˛, «‹√ Á≈ ÈÂ∆‹≈ «¬‘ ‘πøÁ≈ ˛ «’ ¿π√ «Úæ⁄ Ú∆ ‘ΩÒ∆-‘ΩÒ∆
È∆◊Ø ÍÃÂ∆ ÈÎ Á≈ Ì≈ÚÈ≈ ÍÀÁ≈ ‘πøÁ∆ ˛Õ ’æ‡Û ÏÃ≈‘Ó‰ Á≈ ÒÛ’≈ ‘∆‹Èª Á∂ ¤»‘‰ ÂØ∫ Ú∆ Ï⁄‰
Á≈ ÔÂÈ ’Á≈ ˛ ¡Â∂ ¿πÈ∑ª È≈Ò ’ج∆ Ú∆ √Ó≈«‹’ √ÏøË √Ê≈«Í ’È Á∂ Íæ÷ «Úæ⁄ È‘ƒ ‘πøÁ≈Õ «¬√
Á≈ ’≈È «¬‘ ˛ «’ ¿π√ Ïæ⁄∂ Á∆ √ø√«¥Â∆ ¿π√ È≈ÒØ∫ ¿π√∂ Â∑ª Á∂ «ÚÚ‘≈ Á∆ ¿πÓ∆Á ’Á∆ ˛Õ «¬√
Â∑ª Ù∆Ò (Modesty) Á≈ «Ú¡’Â∆ÂÚ ◊π‰ Ú∆ √ø√«¥Â∆ È≈Ò ‘∆ «ÈË≈« ‘πøÁ≈ ˛Õ ‚π»√ ‹È‹≈Â∆
Á∆ ÒÛ’∆ Ò¬∆ Ù∆Ò «¬‘∆ ˛ «’ ¿π‘ «ÚÚ‘≈ Á∂ ÒØ’ª ˘ «¬’ ¡æ÷ «Á÷≈¬∂, ÁØ ¡æ÷ª «Á÷≈¿π‰≈ «¬’ Â∑ª
Á≈ √Ó≈«‹’ ¡Í≈Ë «‹‘≈ ˛Õ ‡’∆ ÒØ’ª «Úæ⁄ «¬√Â∆¡ª ˘ «ÍÂ≈ ‹ª Ì≈ ¡÷Ú≈¿π‰ Ú≈Ò∂ √ÏøË∆¡ª
√≈‘Ó‰∂ ¡≈͉≈ ¡È≈Ú ’È≈ «È«ÙË ˛ Í ≈ √Ó∂∫ «¬‘ ◊æÒ Ò≈◊» È‘ƒ ‘πøÁ∆Õ Ïπ’≈ Í«‘ȉ≈
Óπ√ÒÓ≈È ¡Ωª Ò¬∆ Ù∆Ò Á≈ ÍÃÂ∆’ ˛ Í ¡ø◊∂˜ ¡Ωª Ò¬∆ È‘ƒÕ

F. «Ú¡’Â∆ÂÚ Á∂ ÓÈØ«Ú«◊¡≈«È’ Ò椉 (Psychological Traits of Personality)-«Ú¡’Â∆ÂÚ Á∂
ÓÈØ«Ú«◊¡≈«È’ Ò椉ª ”Â∂ Ú∆ √ø√«¥Â∆ Á≈ ÍÃÌ≈Ú ÍÀ∫Á≈ ˛Õ «˜¡≈Á≈Â ¡«Ë¡ÀȪ «Úæ⁄ √ø√«¥Â∆ Á≈
ÍÃÌ≈Ú ÍÃÂæ÷ »Í «Úæ⁄ (Perception) Á∂«÷¡≈ «◊¡≈ ˛Õ ÙÃ∆ ‘∂ÒØÚ∂Ò (Hellowell) ¡≈͉∂ ¡«Ë¡ÀÈ Á∂
¡Ë≈ ”Â∂ «¬√ «√æ‡∂ ”Â∂ Í‘πø⁄∂ ‘È «’ Ì≈Ù≈, ’Ò≈, «ÚÙÚ≈√ ¡Â∂ √ø√«¥Â∆ Á∂ ‘Ø Âæ ÍÃÂæ÷ »Í «Úæ⁄
Ó‘æÂÚÍ»È ‘ÈÕ ÍÃ√«ÊÂ∆¡ª Á≈ ÍÃÂæ÷ «◊¡≈È «Ú¡’Â∆ ¡≈͉∂ √ø√«¥«Â’ ¡ÈπÌÚª, ¡≈ÁÙ ¡Â∂
«ÚÙÚ≈√ª Á∂ ¡Ë≈ ”Â∂ ’Á≈ ˛Õ È∂Ú≈‘∆ ‹È‹≈Â∆ Á∂ ÒØ’ «¬’ ÂØ∫ Ï≈¡Á Á»√∂ ’øÓ Á∂ ¥Ó ˘ ª √Ófi
√’Á∂ ‘È Í ¡Òæ◊-¡Òæ◊ Â∆«’¡ª ˘ È‘ƒ √Ófi √’Á∂Õ «Í≥‚ Á∂ ÒØ’ «ÏȪ ÿÛ∆ Á∆ √‘≈«¬Â≈ È≈Ò
√Ó∂∫ Á≈ ·∆’ ¡øÁ≈˜≈ Ò◊≈ «ÁøÁ∂ ‘È, ‘È∑∂∆, Í≈‰∆ Á∂ ¡≈¿π‰ Á∂ «ÚÙ∂ «Úæ⁄ Ì«Úæ÷Ú≈‰∆ ’ √’Á∂ ‘È
Í Ù«‘ Á∂ ÒØ’ª Ò¬∆ «¬√ Â∑ª Á≈ ÍÃÂæ÷∆’È ¡Ω÷≈ ‘πøÁ≈ ˛, «’™«’ ¿πÈ∑ª Á∆ √ø√«¥Â∆ «Úæ⁄ «¬È∑ª
√Ì «Ú«Ù¡ª Á∆ ‹≈‰’≈∆ Ò¬∆ ¡Òæ◊-¡Òæ◊ ÔøÂª Á≈ «¬√Â∂Ó≈Ò ’∆Â≈ ‹ªÁ≈ ˛Õ «¬√ Â∑ª √ø√«¥Â∆
«Ú¡’Â∆ Á∂ «Ú⁄≈ª ¡Â∂ «◊¡≈È (Cognition) ”Â∂ ÍÃÌ≈Ú Í≈™Á∆ ˛Õ ‡’∆ ÒØ’ √ÓπøÁ Á∂ Í≈‰∆ ¡Â∂
Â≈˜∂ Í≈‰∆ ˘ «ÏÒ’πÒ Úæ÷ ÓøÈÁ∂ ‘È Í √æ«Ì¡≈ √Ó≈‹ Á∂ ÒØ’ª Á≈ «Ú⁄≈ «¬√ Á∂ ¿πÒ‡ ‘∆ ‘ØÚ∂◊≈Õ ’πfi
¡Ó∆’∆ Ïæ⁄∂ ’≈Î∆ Á»Ø∫ ‘∆ Ó؇ ’≈ Á∆ ˛µ‚ Ò≈¬∆‡ Á∂÷ ’∂ Áæ√ √’Á∂ ‘È «’ ¿π‘ «’‘Û∆ ◊æ‚∆ ˛ Í
⁄æÒÁ∆¡ª ‘ج∆¡ª «’ÙÂ∆¡ª ‹ª ¿»·ª ˘ Á∂÷ ’∂ ¿π√ Á∆¡ª «’√Óª È‘ƒ Áæ√ √’Á∂Õ «¬√ Á∂ ¿πÒ‡ ‹ø◊Ò∆
‹≈Â∆ Á∂ ÒØ’ √πæ’∂ Íæ«Â¡ª ”Â∂ ‹≈ÈÚª Á∂ ÍÀ Á∆ ¡≈Ú≈˜ √π‰ ’∂ Á∂÷ ’∂ ‘∆ Áæ√ √’Á∂ ‘È «’ ¿π‘ «’‘Û≈
‹≈ÈÚ ˛Õ «Í≥‚ Á∂ ÒØ’ ¡≈√Ó≈È ˘ Á∂÷ ’∂ ‘∆ √Ófi ‹ªÁ∂ ‘È «’ Í≈‰∆ Ï√∂◊≈ ‹ª ‘È∑∂∆ ¡≈Ú∂◊∆Õ
«¬√ Â∑ª ’ÒÍÈ≈ ¡Â∂ ¡⁄È⁄∂ Íë’«¡≈Úª (Imagination and Un-consious Processes) ”Â∂ Ú∆
√ø√«¥Â∆ Á≈ ÍÃÌ≈Ú ÍÀ∫Á≈ ˛Õ √ÚÙÃ∆ ÒÀ∫«‡√ ¡Â∂ √Í∂∫√ (Lantis and Spencer) È∂ «¬‘ Á√≈«¬¡≈ ˛

350 LOVELY PROFESSIONAL UNIVERSITY