Page 101 - DSOC102_Social Institutions

√Ó≈«‹’ √√ßÊ≈Ûª

È؇ È≈Ò ‘πøÁ≈ ˛ ‹Ø «Ú¡≈‘ ÏøËÈ ¡Â∂ ÷»È-√Ïø˪ Á∂ ¡Ë≈ ”Â∂ √Ïø«Ë ‘ÈÕ «¬È∑ª «Úæ⁄ Ú∆ È∂Û∂ ¡Â∂ Á» Á∂ ◊«‘∂ ¡Â∂
ÓæËÓ, ÈÓ ¡Â∂ √÷ ‘ Â∑ª Á∂ √ÏøË∆¡ª Á≈ √Ó≈Ú∂Ù «‘øÁ≈ ˛, ÍÃø» Ô≈Á ‘∂ «’ «¬‘ √≈∂ ¡ø «’«¡≈ Á≈ ‘∆
ÈÂ∆‹≈ ‘πøÁ∂ ‘ÈÕ «¬√ Â∑ª √Ó≈«‹’ ¡ø «’«¡≈ Á∂ ÎÒ√»Í ‹Ø Ú«ÙÙ‡ ¡Â∂ √Ó≈‹ ÚæÒØ∫ Ó≈ÈÂ≈ ÍÃ≈Í √«ÊÂ∆
√ø«÷¡≈ Á≈ √Ó≈«‹’ ÍÃ≈‰∆ ˘ ‘Ø «Ú¡’Â∆¡ª È≈Ò «¬’æ·∂ ’Á∆ ˛, ¿π√ ˘ «ÙÂ∂Á≈∆ «ÚÚ√Ê≈ ’«‘øÁ∂ ‘ÈÕ ÓÈπæ÷
Ù≈√Â∆ ÙÏÁ ’ØÙ «Úæ⁄ “«ÙÂ∂Á≈∆ «ÚÚ√Ê≈” ˘ ‘∂· «Ò÷∂ ÙÏÁª «Úæ⁄ ÍÃ∆Ì≈«Ù ’∆Â≈ ‹≈ √’Á≈- ““«ÙÂ∂Á≈∆
«ÚÚ√Ê≈ «Úæ⁄ √Ó≈‹ ÚæÒØ∫ Ó≈ÈÂ≈ ÍÃ≈Í ¿π‘ √ÏøË ¡≈ √’Á∂ ‘È ‹Ø ¡ÈπÓ≈«È ¡Â∂ ÷»È-√Ïø˪ ”Â∂ ¡Ë≈« ‘؉Ք”
√Ó≈‹ ÚæÒØ∫ Ó≈ÈÂ≈ ÍÃ≈Í «¬È∑ª √Ïø˪ Á≈ ÷∂Â «˜¡≈Á≈ «Ú√«Âz ‘πøÁ≈ ˛, «¬√ Ò¬∆ √ÏøË Á∆ È∂ÛÂ≈, ◊«‘≈,
¡≈ÂÓ-«ÚÙÚ≈√ ¡≈«Á Á∂ ¡Ë≈ ”Â∂ «¬È∑ª «ÙÂ∂Á≈ª ˘ ’¬∆ ÙÃ∂‰∆¡ª «Úæ⁄ Úø«‚¡≈ ‹≈ √’Á≈ ˛Õ

8.1 «ÙÂ∂Á≈∆ Á∆ ÍÃ∆Ì≈Ù≈ ¡Â∂ ¡Ê (Definition and Meaning of Kinship)

À‚∆«’ÒÎ Ï≈¿»È Á∂ ¡Èπ√≈, ““«ÙÂ∂Á≈∆ ÍÃÊ≈ ¿π‘ «ÚÚ√Ê≈ ˛ ‹Ø «Ú¡’Â∆¡ª √Ê≈«Í √Ó≈«‹’ «Úæ⁄ «ÈøÂ
√«‘ÔØ◊ ’È Á∆ ÍÃ∂È≈ «ÁøÁ∆ ˛Õ””
⁄≈Ò√ «Ú«È’ È∂ «Ò«÷¡≈ ˛, ““«ÙÂ∂Á≈∆ «ÚÚ√Ê≈ «Úæ⁄ √Ó≈‹ ÚæÒØ∫ Ó≈ÈÂ≈ ÍÃ≈Í Á∂ √ÏøË ¡≈ ‹ªÁ∂ ‘È ‹Ø «’
¡ÈπÓ≈«È ¡Â∂ ¡√Ò «Úæ⁄ ÚøÙ Á∂ √Ïø˪ ”Â∂ ¡Ë≈« ˛Õ””
¿πÍØ’Â ÍÃ∆Ì≈Ù≈Úª Á∂ «ÚÙÒ∂Ù‰ ÂØ∫ √ÍÙ‡ ˛ «’ «ÙÂ∂Á≈∆ «Úæ⁄ ¿πÈ∑ª «Ú¡’Â∆¡ª ˘ Ù≈«ÓÒ ’∆Â≈ ‹ªÁ≈ ˛,
«‹È∑ª Á≈ «ÈøÂ √ÏøË ÚøÙ Á∂ ¡Ë≈ ”Â∂ ‘πøÁ≈ ˛Õ ¡«‹‘∂ √Ïø˪ Ò¬∆ √Ó≈‹ Á∆ ÓȘ»∆ ˜»∆ ˛Õ ◊ØÁ «Ò¡≈ Ïæ⁄≈
Í«Ú≈ Ú≈«Ò¡ª Á≈ «ÙÂ∂Á≈ ω ‹ªÁ≈ ˛Õ

8.2 «ÙÂ∂Á≈∆ Á∂ ÍÃ’≈ (Types of Kinship)

«ÙÂ∂Á≈ª ˘ Ó؇∂ ÂΩ ”Â∂ ÁØ ÙÃ∂‰∆¡ª «Úæ⁄ Úø«‚¡≈ ‹≈ √’Á≈ ˛-
A. «Ú¡≈‘ √ÏøË∆ «ÙÂ∂Á≈∆ (Affinal Kinship) ‹ª
B. ÷»È- √ÏøË∆ «ÙÂ∂Á≈∆ (Consanguineous-Kinship)Õ
A. «Ú¡≈‘ √ÏøË∆ «ÙÂ∂Á≈∆- Á∂ ¡Ë∆È È≈ ’∂ÚÒ «Ú¡≈‘ √ÏøË È≈Ò √Ïø«Ë ÍÂ∆-ÍÂÈ∆ ‘∆ ¡≈™Á∂
‘È, ÏÒ«’ «¬È∑ª ÁØÚª Í«Ú≈ª Á∂ ‘Ø «ÙÂ∂Á≈ Ú∆ ¡≈ ‹ªÁ∂ ‘È, ‹Á «¬’ «Ú¡’Â∆ «Ú¡≈‘ ’Á≈
˛ ª ¿π√ ˘ √øÌÚ ÂΩ ”Â∂ «¬‘ ÍÂ≈ Òæ◊Á≈ ˛ «’ «Ú¡≈‘ È≈Ó’ √ø√Ê≈ È∂ È≈ ’∂ÚÒ ÁØ «¬√Â∆-ÍπÙ
Á«Ó¡≈È √ÏøË √Ê≈«Í ’∆Â∂ ‘È, ÏÒ«’ «¬È∑ª ÁØÚª È≈Ò √Ïø«Ë ‘Ø «Ú¡’Â∆ «¬’-Á»√∂ È≈Ò
√Ïø«Ë ‘Ø ◊¬∂ ‘ÈÕ ¿πÁ≈‘‰ Á∂ ÂΩ ”Â∂ «Ú¡≈‘ ÂØ∫ Ï≈¡Á «¬’ ÍπÙ ’∂ÚÒ «¬’ ÍÂ∆ ‘∆ È‘ƒ ωÁ≈,
ÏÒ«’ ̉ج∆¡≈, ‹Ú≈¬∆, ‹∆‹≈, ÎπæÎÛ, ȉÁج∆, Ó≈√Û, √ª„» ¡≈«Á Ú∆ ω ‹ªÁ≈ ˛Õ «¬√ Â∑ª «¬’
«¬√Â∆ Ú∆ «Ú¡≈‘ ÂØ∫ Ï≈¡Á ÍÂÈ∆ Ï‰È ÂØ∫ «¬Ò≈Ú≈ ˘‘, Ì≈Ï∆, Á∂Ú≈‰∆, ‹∂·≈‰∆, ⁄≈⁄∆, Ó≈Ó∆
¡≈«Á Ú∆ ω ‹ªÁ∆ ˛Õ «¬√ «Úæ⁄Ø∫ ‘∂’ √ÏøË Á∂ ¡Ë≈ ÁØ «Ú¡’Â∆ ‘È, «‹Ú∂∫ √≈Ò≈, ̉ج∆¡≈, √æ√,
‹Ú≈¬∆, √≈Ò∆-‹∆‹≈, «Á˙-Ì≈Ï∆, ÍÂ∆-ÍÂÈ∆, √æ√-˘‘ ¡≈«ÁÕ «¬√ Â∑ª È≈Ò «Ú¡≈‘ È≈Ò √Ïø«ËÂ
√≈∂ √ÏøË∆¡ª ‹ª «ÙÂ∂Á≈ª ˘ «Ú¡≈‘ √Ïø«Ë ’«‘øÁ∂ ‘ÈÕ
B. ÷»È √ÏøË∆ «ÙÂ∂Á≈∆- Á∂ ¡Ë∆È ¿π‘ ÒØ’ ¡≈™Á∂ ‘È ‹Ø Ï≈Ï ÷»È Á∂ ¡Ë≈ ”Â∂ «¬’-Á»√∂ È≈Ò
√Ïø«Ë ‘Ø‰Õ ¿πÁ≈‘‰ Á∂ ÂΩ ”Â∂ Ó≈Â≈-«ÍÂ≈ ¡Â∂ ¿πÈ∑ª Á∂ Ïæ«⁄¡ª Á«Ó¡≈È ¡Â∂ ÁØ Ì≈Úª «Úæ⁄
‹ª ÁØ ÌÀ‰-Ì≈Úª «Úæ⁄ √ÏøË ÷»È Á∂ ¡Ë≈ ”Â∂ ‘∆ ¡Ë≈« ˛Õ «¬√ √ÏøË «Úæ⁄ «¬‘ Ú∆ Ô≈Á ˛ «’ ÷»È
√ÏøË∆ «ÙÂ∂Á≈∆ «Úæ⁄ ÷»È √ÏøË ¡√Ò ”⁄ Ú∆ ‘Ø √’Á≈ ˛ ¡Â∂ ’≈ÒÍ«È’ Ú∆Õ Á»√∂ ÙÏÁª «Úæ⁄ ÷»È
√ÏøË ’∂ÚÒ ÍÃ≈‰∆ Ù≈√Â∆ ¡Ë≈ ”Â∂ ‘∆ È‘ƒ, √◊Ø∫ √Ó≈‹ Ù≈√Â∆ ¡Ë≈ ”Â∂ Ú∆ √Ê≈«Í ‘Ø √’Á≈
˛Õ ¿πÁ≈‘‰ Á∂ ÂΩ ”Â∂ «‹È∑ª √Ó≈‹ª «Úæ⁄ Ï‘π-ÍÂ∆ «Ú¡≈‘ ÍÃÊ≈ Á≈ ÍÃ⁄ÒÈ ˛, ¿πµÊ∂ ÍÃ≈‰∆ Ù≈√Â
¡Ë≈ ”Â∂ «¬‘ «ÈÙ«⁄ ’È≈ ¡√øÌÚ ˛ «’ «’‘Û≈ Ïæ⁄≈ «’√ ÍÂ∆ Á≈ ˛Õ «¬√ Ò¬∆ ¿πµÊ∂ ÍÃ≈‰∆ Ù≈√Â
«ÍÂ≈ (Biological Fatherhood) ˘ ◊Ω‰ ÓøÈ ’∂ √Ó≈‹ Ù≈√Â∆ «ÍÂ≈ (Sociological Fatherhood) ˘
ÚË∂∂ Ó≈ÈÂ≈ «ÁæÂ∆ ‹ªÁ∆ ˛Õ È∆Ò«◊∆ Á∆ Ï‘π-ÍÂ∆ «Ú¡≈‘ ‡Ø‚≈ ‹È‹≈Â∆ «Úæ⁄ √Ó≈«‹’ «ÍÂ≈ Á≈
«¬’ «ÚÙ∂Ù Íπ√π«ÍÓ∆ È≈Ò «ÈÙ«⁄ ’∆Â≈ ‹ªÁ≈ ˛ ‹Ø «Ú¡’Â∆ ◊ÌÚÂ∆ «¬√Â∆ ˘ ¿πÈ∑ª Á∂ ◊Ì
Á∂ Í≥‹Ú∂∫ «Úæ⁄ ËÈπÙÚ≈‰ Ì∂∫‡ ’Á≈ ˛, ¿π‘∆ ¿π√ «¬√Â∆ ‘؉ Ú≈Ò∆¡ª ¡ΩÒ≈Áª Á≈ «ÍÂ≈ ÂÁ Âæ’
¡÷Ú≈™Á≈ «‘øÁ≈ ˛, ‹Á Âæ’ Á»√≈ ’ج∆ ÍÂ∆ ¿π√∂ Â∑ª Á≈ √ø√’≈ È≈ ’∂Õ «¬√≈¬∆ ÓæÁ Á∂ Ùπ» ‘؉
ÂØ∫ Í«‘Òª ‹ÓÈ «ÈÔÓ Á∂ ¡Èπ√≈ «¬’ Ïæ⁄≈ ¿π√ √Ó∂∫ Âæ’ ¿π√ Í«Ú≈ Á≈ ÓÀ∫Ï È‘ƒ ω √’Á≈,
‹Á Âæ’ «ÍÂ≈ ’πfi √Ó≈«‹’ √ø√’≈ª È≈Ò ¿π√ ˘ ¡≈͉≈ ÍπæÂ √Ú∆’≈ È‘ƒ ’Á≈Õ

94 LOVELY PROFESSIONAL UNIVERSITY