Page 106 - DSOC102_Social Institutions

«¬’≈¬∆ñH: «ÙÂ∂Á≈∆ «ÚÚ√Ê≈

‘ÀÕ «¬æÊ∂ ÍÂÈ∆ ˘ «Ú¡≈‘ Á∂ Ï≈¡Á ¡≈͉∂ «ÍÂ≈ Á∂ «Íø‚ ‹ª ÿ «Úæ⁄ ‹≈ ’∂ «‘‰≈ ÍÀ∫Á≈ ˛ ¡Â∂ Ïæ«⁄¡ª ”Â∂ Ú∆ È؇
«ÍÂ≈ Á∂ Í«Ú≈ Á≈ ¡«Ë’≈ ‘πßÁ≈ ˛Õ «Î Ú∆ Ó≈Ó∂ Á≈ ÿ Ïæ«⁄¡ª Á∂ Ò¬∆ “Á±√≈ √Ê≈È” (secondary haven)
‘πßÁ≈ ˛Õ ’ØÓª⁄∂ ‹È ‹≈Â∆¡ª «Úæ⁄ Ú∆ ‹Ø «ÍzÂ√Â≈ÂÓ’ ˛, ÓπÂ≈«Ò¡≈ ÍzÊ≈ ‹ª Íz⁄ÒÈ ˛Õ

H.E.E «ÍÂzÙÚ√Â∂ (Amitate)
“ÓπÂ≈«Ò¡≈” ÍzÊ≈ Á∂ ¡Ë∆È «‹√ Â∑ª Ó≈Â≈ Á∂ Ì≈ Á≈ «ÚÙ∂Ù ¡«Ë’≈ ¡Â∂ √«ÊÂ∆ ‘πßÁ∆ ˛, ¿π√∂ Â∑ª «ÍÂzÙÚ√Â∂
ÍzÊ≈ «Úæ⁄ «ÍÂ≈ Á∆ ÌÀ‰, ̱¡≈ ‹ª «ÍÂzÙÚ√≈ Á≈ «˜¡≈Á≈ Ó‘æÂÚ ‘πßÁ≈ ˛Õ «Ú√ È∂ «¬√ Â∑ª Á∆¡ª ’¬∆ ‹È
‹≈Â∆¡ª Á≈ Úȉ ’∆Â≈ ˛ «‹È∑ª «Úæ⁄ «¬√ Â∑ª Á∆ ÍzÊ≈ Í≈¬∆ ‹ªÁ∆ ˛Õ ÏÀ’√ Íz≈¬∂Á∆Í «Úæ⁄ «¬’ «Ú¡’Â∆
¡≈͉∆ ̱¡≈ Á≈ ¡≈͉∆ Ó≈Â≈ È≈ÒØ∫ ’∆Â∂ «˜¡≈Á≈ √ÈÓ≈È ’Á≈ ˛ ¡Â∂ ¿π√ «Ú¡’Â∆ Á∂ «Ú¡≈‘ √≈Ê∆ Á∆
⁄؉ ̱¡≈ ÚæÒØ∫ ‘∆ ‘πæÁ∆ ˛Õ ̱¡≈ Á∆ √ßÍÂ∆ ”Â∂ «¬’ «Ú¡’Â∆ ˘ ͱÈ ¡«Ë’≈ ‘πßÁ≈ ˛Õ ¿π‘ «Ú¡’Â∆ «¬√ √ßÍÂ∆
˘ ÓÈÓ˜∆ Á∂ „ß◊ È≈Ò ÷⁄ ’ √’Á≈ ˛Õ Áæ÷‰∆ ¡Î∆’≈ Á∆¡ª ’πfi ‹È‹≈Â∆¡ª «Úæ⁄ Ú∆ «¬‘ ÍzÊ≈ Í≈¬∆
‹ªÁ∆ ˛Õ ¿π‘ ÒØ’ Ú∆ ¡≈͉∆ ̱¡≈ Á≈ ’≈Î∆ ¡≈Á ’Á∂ ‘ÈÕ ‡Ø‚≈ ‹È‹≈Â∆ «Úæ⁄ Ïæ«⁄¡ª Á≈ È≈Ó’È ’È
Á≈ ¡«Ë’≈ ̱¡≈ ˘ ‘∆ Íz≈Í ‘πßÁ≈ ˛Õ ’πfi ‹È‹≈Â∆¡ª «Úæ⁄ Á≈‘-√ß√’≈ Á≈ Ú∆ ¡«Ë’≈ ̱¡≈ ˘ ‘∆ Íz≈ÍÂ
‘πßÁ≈ ˛Õ √Ú Ùz∆ ⁄ÀÍÒ ¡Â∂ ’±È Á≈ «Ú⁄≈ ˛ «’ «ÍÂzÙÚ√Â∂ ÍzÊ≈ Á∂ Íz⁄ÒÈ Á≈ ’≈È ¿πÈ∑ª √ÏßË∆¡ª «Úæ⁄
«ÈøÂ √Ó≈«‹’ ¡ß«’«¡≈ ˘ ω≈¬∂ æ÷‰≈ ˛, «‹√ «Úæ⁄ «Ú¡≈‘ Á∂ Ï≈¡Á ¿π√ ¡ß«’«¡≈ Á∂ ÷ÂÓ ‘؉ Á∆
√ßÌ≈ÚÈ≈ «‘ßÁ∆ ˛Õ

H.E.F √«‘-ÍÃ√Ú∆Â≈ ‹ª √«‘-’Ù‡∆ (Cauvade)
«ÙÂ∂Á≈∆-«ÚÚ√Ê≈ Á∂ ¡Ë∆È «¬’ Ï‘π «È≈Ò∆ ÍzÊ≈ “√«‘ Íz√Ú∆Â≈” ‘ÀÕ «‹Ú∂∫ «¬√ Á∂ È≈Ó ÂØ∫ ‘∆ √ÍÙ‡ ˛,
«¬√ ÍzÊ≈ Á≈ √ÏßË Íz√Ú ’≈Ò ÂØ∫ ˛Õ «¬√ ÍzÊ≈ Á∂ ¡Èπ√≈ ÍÂ∆ Á∂ Ò¬∆ Ú∆ «¬‘ ˜±∆ ‘Ø ‹ªÁ≈ ˛ «’ ‹ÁØ∫ ’Á∂ Ú∆
¿π√ Á∆ ÍÂÈ∆ ˘ Ïæ⁄≈ ‘؉ Ú≈Ò≈ ‘ØÚ∂ ª ¿π‘ Ú∆ ¿πÈ∑ª √≈«¡ª ’Ù‡ª ˘ Ó«‘√±√ ’∂ ¡Â∂ ¿π√∂ Â∑ª Á≈ «ÚÚ‘≈
’∂ ¡Â∂ «ÁÈ ◊π˜≈∂ «‹Ú∂ Íz√Ú ’ ‘∆ ˛Õ ¡«‹‘∆ √«ÊÂ∆ «Úæ⁄ ÍÂ∆ ˘ Ú∆ ¿π√∂ Â∑ª Á≈ ÌØ‹È ’È≈ ÍÀ∫Á≈ ˛
«‹‘Ø «‹‘≈ Íz√Ú≈ ’Á∆ ˛, ¿π√ ˘ Ú∆ ¿π√ Á∂ ¿π√∂ ’Ó∂ «Úæ⁄ ÏßÁ æ«÷¡≈ ‹ªÁ≈ ˛ «‹√ «Úæ⁄ Íz√Ú Ïæ⁄≈ Íz√Ú
‘؉ Á∂ Ï≈¡Á ’πfi «ÁȪ Á∂ Ò¬∆ «‘ßÁ∆ ˛Õ ÎÒ√±Í «‹√ Â∑ª Íz√Ú≈ ˘ ¤±Â Óß«È¡≈ ‹ªÁ≈ ‘À, ¿π√∂ Â∑ª ¿π√ Á∂
ÍÂ∆ ˘ Ú∆ ’ج∆ È‘∆∫ ¤»ø‘Á≈Õ ’πfi ‹È‹≈Â∆¡ª «Úæ⁄ ª «¬æÊØ∫ Âæ’ «ÈÔÓ ˛ «’ Ïæ⁄≈ Íz√Ú ‘؉ Á∂ √Ó∂∫ ‹Ø ÁÁ
Íz√Ú≈ ˘ ‘πßÁ≈ ˛ ¡Â∂ «‹√ Á∂ ’≈È ¿π‘ Ø∫Á∆ «⁄Ò≈™Á∆ ˛ ¿π√∂ Â∑ª ÍÂ∆ ˘ Ú∆ ¿πÈ∑ª ’Ù‡ª ˘ Ó«‘√±√ ’È≈
¡Â∂ «⁄Ò≈¿π‰≈-⁄∆÷‰≈ ÍÀ∫Á≈ ˛Õ «¬ßÈ≈ ‘∆ È‘∆∫ Íz√Ú≈ «‹È∑ª-«‹È∑ª «ÈÔÓª Á≈ Í≈Ò‰ ’Á∆ ˛, ÍÂ∆ ˘ Ú∆ ¿πÈ∑ª
«ÈÔÓª Á≈ Í≈Ò‰ ’È≈ ÍÀ∫Á≈ ˛Õ «¬√ Ò¬∆ ’≈Î∆ ‹È‹≈Â∆ «Úæ⁄ ÍÂ∆, ÍÂÈ∆ Á∆ ÙªÂ∆, Ïæ⁄≈ ÍÀÁ≈ È≈ ‘؉ Âæ’
’ج∆ ÈÁ∆ Í≈ È‘∆∫ ’Á≈ ‹ª ’æÍÛ∂ È‘∆∫ ËØ∫Á≈ ˛Õ
Ùz∆ ÓÀÒ∆ÈØÚ√’∆ Á≈ ’ÊÈ ““«¬√ ÍzÊ≈ Á∂ Í≈Ò‰ ÚæÒØ∫ ÍÂ∆ ¡≈͉∆ ÍÂÈ∆ ¡Â∂ Ïæ«⁄¡ª Á∂ ÍzÂ∆ «Í¡≈ Á∆ Ì≈ÚÈ≈
˘ Íz◊‡ ’Á≈ ˛ «‹√ Á∂ ÎÒ√±Í ¿πÈ∑ª Á≈ «ÈøÂ √ÏßË ‘Ø «ÁzÛ ‘πßÁ≈ ˛Õ”” ‚≈. Á±Ï∂ È∂ «Ò«÷¡≈ ˛, ““«¬√ ÍzÊ≈
Á∂ Ó±Ò «Úæ⁄ √Ó≈«‹’ ’≈È «¬‘ Á∂«÷¡≈ ‹ªÁ≈ ˛ «’ ‹Ø «Ú¡’Â∆ «¬ßÈ∂ Áπæ÷ √«‘ßÁ≈ ˛ ¿π‘ √Ó≈«‹’ ±Í «Úæ⁄
‹≈«‰¡≈ ‹ªÁ≈ ˛Õ”” «¬√ Ò¬∆ ¿π‘ ÍπÙ ¿π√ √ßÂÂ∆ Á≈ «ÍÂ≈ Ï‰È Á≈ ¡«Ë’≈∆ ‘Ø ‹ªÁ≈ ˛Õ «¬‘ ‘Ó∂Ù≈ ˜±∆
È‘∆∫ ˛ «’ «¬‘ «ÍÂ≈ ‹À«Ú’∆ «ÍÂ≈ Ú∆ «‘≈ ‘ØÚ∂Õ ‡Ø‚≈ √Ó≈‹ «Úæ⁄ «¬√ ÍzÊ≈ ˘ Â∆-’Ó≈È Á∆ Ì∂∫‡ Á∂ ’∂ ͱ≈
’∆Â≈ ‹ªÁ≈ ‘ÀÕ”” «‹√ Â∑ª ‡Ø‚≈ ‹È‹≈Â∆ ËÈπÙ Â∆ Ì∂∫‡ ’’∂ «ÍÂzÂÚ Á≈ ¡«Ë’≈ Íz≈Í ’Á∆ ˛, ¿π√∂ Â∑ª
Á±√∂ √Ó≈‹ª «Úæ⁄ √«‘-Íz√«ÚÂ≈ «ÍÂzÂÚ ˘ ÍzÁ«Ù ’È Á∆ «¬’ √Ó≈«‹’ ÍzÊ≈ ˛Õ

8.6 Ì≈ «Úæ⁄ «ÙÂ∂Á≈∆ «ÚÚ√Ê≈ «Úæ⁄ ÷∂Â Á∆¡ª «Ú«ÌøÈÂ≈Úª
(Regional Variations in Kinship System in India)

«¬≈ÚÂ∆ ’Ï∂ Á∆ Íπ√Â’ “Ì≈ «Úæ⁄ “Ó˜Á» √ß◊·È” (Kinship Organization in India) «Úæ⁄ ¡«÷Ò Ì≈Â∆
ÍæË ”Â∂ «ÙÂ∂Á≈∆ «ÚÚ√Ê≈ «Úæ⁄ ¡«Ë¡ÀÈ ’∆Â≈ ˛Õ «¬‘ ÍzÓπæ÷ ÷∂Â «¬√ Â∑ª ‘È- ¿πµÂ∆, ÓæË, Áæ÷‰∆ ¡Â∂
ͱÏ∆ ÷∂ÂÕ ’Ú∂ È∂ ¡≈͉∂ ¡«Ë¡ÀÈ «Úæ⁄ «¬‘ Á∂«÷¡≈ «’ «¬È∑ª ÷∂Âª «Úæ⁄ «ÙÂ∂Á≈∆ «ÚÚ√Ê≈ Úæ÷-Úæ÷ ±Í
Á∂÷Á∆ ˛Õ «¬√ Á≈ √ÍÙ‡∆’È ¿πÈ∑ª È∂ Ìπ◊Ø«Ò’ ÷∂Â, Ì≈Ù≈-ÍzÁ∂Ù ¡Â∂ «ÙÂ∂Á≈∆ Á∂ ÍzÂ∆Ó≈Ȫ «ÈøÂ √ÏßË
Á∂ ¡Ë≈ ”Â∂ ’∆Â≈ ˛Õ «’Â∂ «ÍÂzÚßÙ∆ ÍßzÍ≈ ˛ ª «’Â∂ Ó≈ÂzÚßÙ∆Õ «¬√∂ Â∑ª «ÙÂ∂Á≈∆ ÙÏÁ≈ÚÒ∆ «Úæ⁄ Ú∆ ¡ßÂ
Í≈¬∂ ‹ªÁ∂ ‘È «Ú¡≈‘ Á∂ «ÈÔÓª Á∆ «ÁzÙ‡∆ ÂØ∫ Ú∆ Úæ÷-Úæ÷ ÷∂Âª «Úæ⁄ Úæ÷-Úæ÷ ‘ÈÕ
√Ú-ÓπÒª’‰ (Self Assessment)
÷≈Ò∆ Ê≈Úª ÌØ-
D. ...............ÍzÊ≈ Ó≈Âz√Â≈ÂÓ’ Í«Ú≈ Á∆ «ÚÙ∂ÙÂ≈ ˛Õ

LOVELY PROFESSIONAL UNIVERSITY 99