Page 107 - DSOC102_Social Institutions

√Ó≈«‹’ √√ßÊ≈Ûª

È؇ E. «ÍÂzÚßÙ√Â∂ ÍzÊ≈ «Úæ⁄ Ó≈Â≈ ÂØ∫ Ú∆ «˜¡≈Á≈ Ó‘æÂÚ ...................Á≈ ‘πßÁ≈ ˛Õ
F. “√«‘ Íz«Ú√ÚÂ≈” Á∂ ¡Ë∆È ÍÂÈ∆ Á∆ Íz√’ ÁÁ ˘ .................Ú∆ √«‘‰ ’È Á≈ ØÒ ¡Á≈ ’Á≈
˛Õ
«¬√ «ÚÚ∂⁄È≈ ˘ ¡Ë≈ ω≈™Á∂ ‘ج∂ «ÙÂ∂Á≈∆ √ÏßË∆ ÍzÓπæ÷ «Ú«ÌßÈÂ≈Úª ˘ ‘∂· «Ò÷∂ ±Í «Úæ⁄ Áæ«√¡≈ ‹≈
√’Á≈ ˛-
A. «ÙÂ∂Á≈∆ √Ó±‘ √ÏßË∆ «Ú«ÌøÈÂ≈Úª- ¿πµÂ∆ ÷∂Â «Úæ⁄ «˜¡≈Á≈Â «ÍÂz√Â≈ÂÓ’ Í«Ú≈ Í≈¬∂
‹ªÁ∂ ‘ÈÕ «¬‘ Í«Ú≈ «ÍÂzÚßÙ∆ ¡Â∂ «ÍÂz√Ê≈È∆ Ú∆ ‘ÈÕ «¬’ ÚßÙ∆ «˜¡≈Á≈ «Ú¡≈‘∂ √Ó±‘ Á∆ √ß«÷¡≈
Òæ◊Ì◊ «◊‰ÈÔØ◊ È‘ƒ ˛, ‹ÁØ∫ «’ Áæ÷‰∆ ÷∂Â «Úæ⁄ «ÍÂz√Â≈ÂÓ’, «ÍÂzÚßÙ∆, «ÍÂz√Ê≈È∆ Í«Ú≈ª
Á∆ ÍzË≈ÈÂ≈ ª ˛ Ízß± √ÚÌΩ«Ó’ È‘∆∫ ˛Õ «¬√ ÷∂Â Á∂ ¡«‹‘∂ Ú∆ «‘æ√∂ ‘È «‹√ «Úæ⁄ ¡«‹‘∂ «¬’æ·
«ÈÚ≈√ ’Á∂ ‘È ‹Ø Ó≈ÂzÚßÙ∆ ¡Â∂ ÍÂÈ∆ √Ê≈È’ (Ó≈Âz√Ê≈È∆) ‘ÈÕ «¬√ Â∑ª Áæ÷‰∆ ÷∂Â «Úæ⁄ «¬’
ÚßÙ∆ «˜¡≈Á≈ «Ú¡≈‘∂ ◊ØÂª Á∆ ‘∆ √ÚÌΩ«Ó’Â≈ ˛Õ «ÍÂzÚßÙ∆ «¬’æ·ª «Úæ⁄ «ÍÂzÚßÙ∆ ◊ØÂª ¡Â∂
Ó≈ÂzÚßÙ∆ «¬’æ·ª «Úæ⁄ Ó≈ÂzÚßÙ∆ ◊ØÂª Á∆ ÍzßÍ≈ ˛Õ
B. «Ú¡≈‘-«ÈÔÓª √ÏßË∆ «Ú«ÌßÈÂ≈Úª-«Ú¡≈‘ Á∂ «ÈÔÓª ˘ ÒÀ ’∂ Ú∆ ¿πµÂ ¡Â∂ Áæ÷‰∆ ÷∂Â «Úæ⁄ √ÍÙ‡
«Ú«ÌøÈÂ≈Úª Í≈¬∆¡ª ‹ªÁ∆¡ª ‘ÈÕ ¿πµÂ∆ Ì≈ «Úæ⁄ √«Íø‚ «Ú¡≈‘ Á≈ «ÈÙ∂Á ˛Õ «¬√ Â∑ª «ÚÒ∆Û◊
√‘ØÁ‹ (ÓÂÒÏ Ó≈Ó∂ Á∂ ‹ª ÎπæÎÛ Á∂ Ì≈-ÌÀ‰) Á∂ «Úæ⁄ «Ú¡≈‘ Á∆ ÓȘ±∆ È‘∆∫ ˛Õ «¬√ ÷∂Â «Úæ⁄
’ß«È¡≈ Ú∆«ÈÔÓ È≈Ò «Ú¡≈‘ Ú∆ È‘∆∫ ’∆Â∂ ‹ªÁ∂Õ «Íø‚ ÂØ∫ Ï≈‘ Á≈ ‘∆ ¡≈Ó ÂΩ ”Â∂ Íz⁄ÒÈ ˛Õ «¬√
◊æÒ ˘ Ú∆ Ó≈ÈÂ≈ È‘ƒ «ÁæÂ∆ ‹ªÁ∆ «’ «√Î «Ú¡≈‘ ‹≈‰± Í«Ú≈ª Á∂ «Úæ⁄ ‘∆ ’∆Â≈ ‹≈Ú∂ ¡Â∂ ¡«‹‘∂
Í«Ú≈ª Á∂ «Úæ⁄ «Ú¡≈‘ª Á∆ ÍπÈ«ÚÂ∆ ‘πßÁ∆ «‘ßÁ∆ ˛Õ
Áæ÷‰∆ ÷∂Â «Úæ⁄ √«Íø‚ «Ú¡≈‘ «ÈÙ∂Ë Ò≈◊± È‘∆∫ ˛Õ ¿πµÊ∂ ⁄≈⁄≈-ÌÂ∆‹∆ «Ú¡≈‘ ◊À-Ó≈ÈÂ≈ Á∆¡ª
Ùz∂‰∆¡ª «Úæ⁄ ˛Õ «¬√ Â∑ª Ó≈Ó∂ Á∂ Â∂ ÎπæÎÛ Á∂ Ì≈-ÌÀ‰ª Á∂ «Úæ⁄ «Ú¡≈‘ ˘ Ú∆ ⁄ß◊≈ Óß«È¡≈ ‹ªÁ≈ ˛Õ ÁØ
Í«Ú≈ «ÈøÂ ’ß«È¡≈ Ú∆«ÈÔÓ È≈Ò Ú∆ «Ú¡≈‘ ’ √’Á∂ ‘ÈÕ Áæ÷‰ «Úæ⁄ ◊À ‹≈‰’≈ Í«Ú≈ª
«Úæ⁄ «Ú¡≈‘ Á≈ ⁄ÒÈ «˜¡≈Á≈ ˛ «¬’ «Íß‚ Á∂ ¡ßÁ ‘∆ «Ú¡≈‘ ”Â∂ «¬Â≈˜ È‘∆∫ ˛Õ
C. ¿πÂ≈«Ë’≈∆ «ÈÔÓª «Úæ⁄ «Ú«ÌøÈÂ≈Úª-¿πµÂ∆ ÷∂Â «Úæ⁄ ¿πÂ≈«Ë’≈ Á≈ «ÈÔÓ «¬’ À«÷’ ˛Õ
«ÍÂzÚßÙ∆ ‘؉ Á∂ ’≈È «ÍÂ≈ ÂØ∫ Úæ‚∂ ÍπæÂ ˘, ÍπæÂ ÂØ∫ ¿π√ Á∂ Úæ‚∂ ÍπæÂ ˘ ¡Â∂ «¬√ Â∑ª ¡æ◊∂ Ú∆
¿πÂ≈«Ë’≈∆ «ÓÒÁ≈ ˛Õ Á±√∂ Í≈√∂ Áæ÷‰∆ ÷∂Â «Úæ⁄ «ÍÂzÚßÙ∆ «¬’æ· ¡Â∂ Ó≈ÂzÚßÙ∆ «¬’æ· ÁØÚ∂∫ ‘ÈÕ «¬√
Ò¬∆ ¿πÂ≈«Ë’≈ Á∂ «ÈÔÓ Ú∆ «¬È∑ª ÁØÚª «ÙÂ∂Á≈∆ «ÚÚ√Ê≈Úª «Úæ⁄ ¡Òæ◊-¡Òæ◊ ‘ÈÕ «ÍÂzÚøÙ∆
«ÙÂ∂Á≈∆ √Ó»‘ «Úæ⁄ ¿πÂ≈«Ë’≈ Í∆Û∑∆ Á∂ «‘√≈Ï È≈Ò ÍÃ≈Í ‘πøÁ≈ ˛, ÍÃø» Ó≈ÂzÚøÙ∆ √Ó»‘ «Úæ⁄ («‹Ú∂∫
’∂Ò Á∂ È≈¬∆¡ª «Úæ⁄) ¿πÂ≈«Ë’≈ ’≈Ò¥Ó Á∂ ¡Èπ√≈ ˛ ¡Â∂ ¿πµÊ∂ ¿πÍØ’Â ¿πÂ≈«Ë’≈∆¡ª «Úæ⁄
‹Ø ¿πÓ «Úæ⁄ Úæ‚≈ ˛ ¿π√ ˘ ¿πÂ≈«Ë’≈ «ÓÒ∂◊≈ «‹Ú∂∫ ÍπÙ ÂØ∫ ¿π√ Á∂ ¤Ø‡∂ Ì≈ ˘ ‹ª ÌÀ‰ Á∂ ÍπæÂ
˘, ‹Ø Ú∆ ¿πÓ «Úæ⁄ Úæ‚≈ ‘ØÚ∂ ¿π√ ˘ ¿πÂ≈«Ë’≈ «ÓÒ∂◊≈Õ «¬√ Â∑ª Ó≈ÂzÚßÙ∆ Í«Ú≈ª «Úæ⁄ Ú∆
¿πÂ≈«Ë’≈ «√Î ÍπÙ ˘ ‘∆ «ÓÒÁ≈ ˛Õ Î’ Ï√ «¬ßÈ≈ ˛ «’ ¿π‘ «¬’ ÍπÙ ÂØ∫ ¿π√ Á∂ ÍπæÂ ˘ «ÓÒ‰
Á∆ Ï‹≈¬∂ ‹ª ª ¿π√ Á∂ Ì≈ ˘ «ÓÒ∂◊≈ ‹ª ¿π√ Á∆ ÌÀ‰ Á∂ ÍπæÂ ˘ «ÓÒ∂◊≈, ‹Ø Ú∆ ¿πÓ «Úæ⁄ ÁØÚª ÂØ∫
Úæ‚≈ ‘ØÚ∂◊≈Õ
D. «ÙÂ∂Á≈∆ «ÚÚ‘≈ √ÏßË∆ «Ú«ÌøÈÂ≈Úª-¿πµÂ∆ ÷∂Â «Úæ⁄ ÍæπÂ∆ ÍπæÂ-˘‘ Á∂ Ò¬∆ «ÚÚ‘≈ ’È Á∂
Ó≈ÈÁß‚ ¡Òæ◊-¡Òæ◊ ‘ÈÕ «¬√ Â∑ª ÍπæÂ∆ Á∆ √‘π«¡ª «Úæ⁄ ÷≈‰ ”Â∂ ‹ª ¿πÈ∑ª Á∂ «¬æÊØ∫ ’ج∆ ¿πÍ‘≈
ÒÀ‰ ”Â∂ Ø’ ˛Õ √Ë≈‰ ÂΩ “Â∂ Ó≈Â≈ «ÍÂ≈ ÍπæÂ∆ Á∂ ÍÂ∆ ÿ È‘∆∫ ¡≈™Á∂Õ Áæ÷‰∆ ÷∂Â «Úæ⁄ ÍπæÂ∆
¡Â∂ ÍπæÂ-˘‘ Á∂ Ò¬∆ «¬’ ‘∆ ¡≈⁄≈ √«‘øÂ≈ ˛Õ ¿πµÊ∂ ÍπæÂ∆ Á∂ √‘π«¡ª «Úæ⁄ Ó≈Â≈ «ÍÂ≈ Á∂ ‹≈‰,
÷≈‰ ‹ª ’πfi ÒÀ‰ ”Â∂ ’ج∆ Ø’ È‘∆∫ ˛Õ
E. «ÙÂ∂Á≈∆ ÙÏÁ≈ÚÒ∆ √ÏßË∆ «Ú«ÌøÈÂ≈Úª-¿πµÂ∆ ÷∂Â «Úæ⁄ ÷±È √ÏßË∆¡ª ¡Â∂ «Ú¡≈‘ √ÏßË∆¡ª Á∂
Ò¬∆ ¡Òæ◊-¡Òæ◊ √ßÏØËÈ ÙÏÁ ‘ÈÕ «¬√∂ Â∑ª Í∆Û∑∆ ¥Ó ¡Ë≈ ”Â∂ Ú∆ «ÙÂ∂Á≈∆ Á∆ ÙÏÁ≈ÚÒ∆
¡Òæ◊-¡Òæ◊ ˛Õ «¬’ Í∆Û∑∆ Á∂ Ò¬∆ «¬√Â∂Ó≈Ò ’∆Â≈ ‹≈‰ Ú≈Ò≈ √ßÏØËÈ Á±√∆ Í∆Û∑∆ Á∂ «ÙÂ∂Á≈ª Á∂
Ò¬∆ «¬√Â∂Ó≈Ò È‘∆∫ ’∆Â≈ ‹≈ √’Á≈Õ Áæ÷‰∆ ÷∂Â «Úæ⁄ ÷±È √ÏßË∆¡ª ¡Â∂ «Ú¡≈‘ √ÏøË∆¡ª Á∂ Ò¬∆
«¬’ ‘∆ ÙÏÁ Á≈ «¬√Â∂Ó≈Ò ‘πßÁ≈ ˛Õ «¬√ Â∑ª ¿πµÊ∂ ¿πÓ-¥Ó ”Â∂ ¡Ë≈« ÙÏÁ≈ÚÒ∆ Í≈¬∆ ‹ªÁ∆ ˛Õ
¿πÁ≈‘‰ Á∂ ÂΩ ”Â∂ «‹√ «Ú¡’Â∆ Á∆ «ÙÂ∂Á≈∆ ÙÏÁ≈ÚÒ∆ ¡√∆∫ ‹≈ȉ≈ ⁄≈‘πßÁ∂ ‘ª ª ¿π√ ˘ ’∂∫Á
«Úæ⁄ æ÷ ’∂ ¡√∆∫ ¿π√ Á∂ «ÙÂ∂Á≈ª ˘ ÁØ Ì≈◊ª «Úæ⁄ Úß«‚¡≈ ‘ØÚ∂◊≈-«¬’ ¿π‘ ‹Ø ¿πÓ «Úæ⁄ ¿π√ ÂØ∫
Úæ‚∂ ‘È ¡Â∂ Á±√∂ ¿π‘ ‹Ø ¿πÓ «Úæ⁄ ¿π√ ÂØ∫ ¤Ø‡∂ ‘ÈÕ ¿πÓ «Úæ⁄ Úæ‚∂ «ÙÂ∂Á≈ª ˘ Íz◊‡ ’È Ú≈Ò≈
«¬’ ÙÏÁ ‘ØÚ∂◊≈ ª ¿πÓ «Úæ⁄ ¤Ø‡∂ Á∂ Ò¬∆ Á±√≈, «ÏȪ «¬√ ◊æÒ Á∆ ÍÃÚ≈‘ ’∆Â∂ «’ ¿π‘ Í∆Û∑∆ «Úæ⁄
Úæ‚∂ ‘È ‹ª ¤Ø‡∂Õ

100 LOVELY PROFESSIONAL UNIVERSITY