Page 103 - DSOC102_Social Institutions
P. 103
√Ó≈«‹’ √√ßÊ≈Ûª
È؇ Óª, ⁄≈⁄∆, Â≈¬∆ ¡Â∂ Ó≈√∆ √≈«¡ª Ò¬∆ ’∆Â≈ ‹ªÁ≈ ˛Õ Íπ’∆ ÒØ’ª «Úæ⁄ “‘∂Í»” √ø«ÿ¡≈ Á≈ «¬√Â∂Ó≈Ò
«ÍÂ≈ Á∂ «ÍÂ≈, Ó≈Â≈ Á∆ Ó≈Â≈, Ó≈Â≈ Á∂ Ì≈, ÍÂÈ∆ Á∂ «ÍÂ≈, Ó≈Ó∂ Á∂ ÍπæÂ, ÍÂÈ∆ Á∂ Ì≈, √≈Ò∂ Á∂
ÒÛ’∂ ¡≈«Á Ò¬∆ ’∆Â≈ ‹ªÁ≈ ˛Õ ¡≈«ÁÓ √Ó≈‹ª «Úæ⁄ ‘∆ È‘ƒ, ÏÒ«’ ¡≈Ëπ«È’ √Ó≈‹ª «Úæ⁄ Ú◊∆«¥Â
√ø«ÿ¡≈ «ÚÚ√Ê≈ Í≈¬∆ ‹ªÁ∆ ˛Õ ¿πÁ≈‘‰ Á∂ ÂΩ ”Â∂ ¡ø◊∂˜∆ «Úæ⁄ ¡ø’Ò ÙÏÁ Á≈ «¬√Â∂Ó≈Ò ⁄≈⁄≈,
Ó≈Ó≈, Â≈«¬¡≈, ÎπæÎÛ, Ó≈√Û ¡≈«Á √ÏøË∆¡ª Ò¬∆ ‘πøÁ≈ ˛Õ «¬√ Â∑ª ’˜È ÙÏÁ È≈Ò ⁄⁄∂∂, ÓÓ∂∂,
ÎÎ∂∂ ¡Â∂ Ó√∂∂ Ì≈-ÌÀ‰ª Á≈ √ø’∂ ‘πøÁ≈ ˛Õ
B. «¬√ ÂØ∫ ¿πÒ‡, Ú«ÙÙ‡ ‹ª ÚȉÔØ◊ √ÏøË √ø«ÿ¡≈Úª ÂØ∫ «¬’ ÙÏÁ ‹ª √ø«ÿ¡≈ È≈Ò «¬’ ‘∆ √ÏøË∆
˘ √»«⁄ ’∆Â≈ ‹ªÁ≈ ˛, «‹Ú∂∫ ‹∂’ ¡√ƒ “Óª” ÙÏÁ Á≈ «¬√Â∂Ó≈Ò ’Á∂ ‘ªÕ «¬√ È≈Ò ’∂ÚÒ «¬’
Ú«ÙÙ‡ √ÏøË∆ Á≈ ‘∆ √ø’∂ ‘πøÁ≈ ˛Õ «¬√ Â∑ª ⁄≈⁄≈, Ó≈Ó≈ ¡≈«Á Ú«ÙÙ‡ √ÏøË √ø«ÿ¡≈Úª ‘ÈÕ
8.5 «ÙÂ∂Á≈∆ Á∆¡ª ∆Â∆¡ª (Kinship Usages)
«ÙÂ∂Á≈∆ «ÚÚ√Ê≈ ¡Ë∆È ¡È∂’ª Â∑ª Á∂ ÚÂ∆∂ ÍÃÂ∆Ó≈Ȫ (Behaviour Patterns) Á≈ Ú∆ √Ó≈Ú∂Ù ‘πøÁ≈ ˛Õ
√≈‚≈ «’√∂ «¬’ «Ú¡’Â∆ È≈Ò «¬’ «ÚÙ∂Ù √ÏøË ˛Õ ◊æÒ «¬æÊ∂ ‘∆ ÷ÂÓ È‘ƒ ‘Ø ‹ªÁ∆Õ «¬√ «ÙÂ∂ ‹ª √ÏøË È≈Ò
√Ïø«Ë «¬’ Ú«ÙÙ‡ Â∑ª Á≈ ÚÂ∆≈ Ú∆ ‘Ø«¬¡≈ ’Á≈ ˛Õ ¿πÁ≈‘‰ Á∂ ÂΩ ”Â∂ “¡” ¡Â∂ “Ï” «Èø ÍÂ∆-ÍÂÈ∆
‘ÈÕ «¬√ √ÏøË Á∂ ¡Ë≈ ”Â∂ ¿πÈ∑ª Á∂ ÚÂ∆«¡ª Á≈ Ú∆ «¬’ Ú«ÙÙ‡ »Í ‹ª ÍÃÂ∆Ó≈È ‘ØÚ∂◊≈Õ «¬‘ È‘ƒ ‘Ø √’Á≈
«’ ÁØÚª Á∂ ÚÂ∆«¡ª Á≈ ÍÃÂ∆Ó≈È «ÏÒ’πÒ ¿π√∂ Â∑ª ‘ØÚ∂, «‹Ú∂∫ Ó≈Â≈-Íπæ Á∂ ÚÂ∆∂ Á≈ ‘πøÁ≈ ˛Õ ’πfi «Ù«Â¡ª
Á≈ ¡Ë≈ ÙË≈ ¡Â∂ √ÈÓ≈È Á≈ ‘πøÁ≈ ˛ ª ’πfi Á≈ ÍÃ∂Ó ¡Â∂ ’πfi Á≈ ÍÃ∆ Á≈Õ Ó≈Â≈-«ÍÂ≈ È≈Ò ‹Ø √ÏøË ‘πøÁ≈
˛, ¿π√ Á≈ ¡Ë≈ ÙË≈ ¡Â∂ √ÈÓ≈È ˛, ÍÂÈ∆ È≈Ò √ÏøË Á≈ ¡Ë≈ ÍÃ∂Ó ˛, ‹Á «’ ¤Ø‡∂ Ì≈-ÌÀ‰ª È≈Ò √ÏøË
Á≈ ¡Ë≈ ÍÃ∆ ˛Õ √≈Ò∂-̉ج∆¬∂ ‹ª ‹∆‹≈-√≈Ò∆ Á≈ √ÏøË ’∂ÚÒ √ÏøË ‘∆ È‘ƒ, “ÓËπ √ÏøË” ˛ ¡Â∂ √ÍÙ‡ ˛ «’
«ÙÂ∂Á≈∆ «ÚÚ√Ê≈ «Úæ⁄ ÁØ √ÏøË∆¡ª Á«Ó¡≈È √ÏøË ‹ª ÚÂ∆≈ «’√ Â∑ª Á≈ ‘ØÚ∂◊≈Õ «¬√ Á∂ «ÚÙ∂ «Úæ⁄ ’πfi
«ÈÔÓ ‹ª ∆Â∆¡ª ‘πøÁ∆¡ª ‘È, ¿π√∂ ˘ «ÙÂ∂Á≈∆ Á∆¡ª ∆Â∆¡ª ’«‘øÁ∂ ‘ÈÕ «¬È∑ª ∆Â∆¡ª «Úæ⁄ ‹Ø Ï‘π ÍÃÓπæ÷
‹ª «ÚÒæ÷‰ ‘È, ¿πÈ∑ª Á≈ Úȉ ¡√ƒ «’æÊ∂ ’ª◊∂Õ
H.E.A Í«‘≈ (Avoidance)
«ÙÂ∂Á≈∆ «ÚÚ√Ê≈ «Úæ⁄ Í«‘≈ Á≈ «ÈÔÓ ‹ª ∆Â∆ Ï‘π ‘∆ ÒØ’«ÍÃÔ ˛Õ “Í«‘≈” Á≈ ¡Ê «¬‘ ˛ «’ ’πfi
¡«‹‘∂ «ÙÂ∂ ‘È ‹Ø ÁØ «Ú¡’Â∆¡ª Á«Ó¡≈È «¬’ «ÈÙ«⁄ √ÏøË Âª √Ê≈«Í ’Á∂ ‘È Í È≈Ò ‘∆ «¬√
◊æÒ Á≈ «ÈÁ∂Ù «ÁøÁ∂ ‘È «’ ¿π‘ «¬’-Á»√∂ ÂØ∫ Á» «‘‰ ¡Â∂ «Èø ¡øÂ-«’«¡≈ «Úæ⁄ √øÌÚ ÂΩ ”Â∂ ÍÃÂæ÷
‹ª ¡≈‘ÓØ-√≈‘Ó‰∂ «‘øÁ∂ √◊Ó∆ È≈Ò Ì≈◊ È≈ ÒÀ‰Õ «¬√ Â∑ª Á∂ √ÏøË «Úæ⁄ ÍπæÂ-˘‘ ¡Â∂ √æ√-√‘π≈ Á≈
√ÏøË Ï‘π ‘∆ √Ë≈‰ ˛Õ «¬√ Â∑ª ‹Ú≈¬∆ ¡Â∂ √æ√ Á≈ «Èø √ÏøË Ú∆ ’πfi √Ó≈‹ª «Úæ⁄ Í«‘≈ ¡Ë∆È ‘∆
¡≈™Á≈ ˛Õ
È؇√ «ÙÂ∂Á≈∆ «ÚÚ√Ê≈ «Úæ⁄ “Í«‘≈” Á≈ ¡Ê ’πfi ¡«‹‘∂ «Ù«Â¡ª ÚæÒ √ø’∂ ’È≈
‹Ø √ÏøË∆ ª ¡÷Ú≈™Á∂ ‘È Í ¿πÈ∑ª È≈Ò «Èø «¬’-Á»√∂ Á∂ ’∆Ï «‘‰≈ ¡√øÌÚ
˛Õ
«¬√ «ÚÙ∂ ”Â∂ ‡≈«¬Ò Á≈ «Ú⁄≈ «¬‘ ˛ «’ ¿πÍØ’Â Úȉ «√¯ √Â≈ÂÓ’ Í«Ú≈ ÍÃÊ≈ ’≈È ˛Õ «¬√ Â∑ª
Á∆ Í«Ú≈ ÍÃÊ≈ «Úæ⁄ ÒÛ’∂ ˘ ÒÛ’∆ Á∂ ÿ ‹≈ ’∂ «‘‰≈ ÍÀ∫Á≈ √∆, «¬æÊ∂ ¿π‘ (ÒÛ’≈) «ÏÒ’πÒ ‘∆ ¡‹ÈÏ∆
‘πøÁ≈ √∆Õ «¬√ Â∑ª ¿π√ Í«Ú≈ Á∆¡ª ‘Ø «¬√Â∆¡ª «ÚÙ∂Ù ’’∂ √æ√ ‹Ø Í«Ú≈ Á∆ Ó≈Ò’‰ ‘πøÁ∆ √∆, «ÏÒ’πÒ
‘∆ ¡‹ÈÏ∆ ‘πøÁ≈ √∆, ¿π√ ¡‹ÈÏ∆ ÒÛ’∂ ÂØ∫ Á» «‘øÁ∆ √∆, «¬√ È≈Ò ‘ΩÒ∆-‘ΩÒ∆ ¡æ◊∂ ⁄æÒ ’∂ √≈’-√ÏøË∆ «ÈÙ∂Á
¿πÍ‹∂ ‘ÈÕ «¬√ Â∑ª «ÍÂ≈ È≈Ò √Ïø«Ë √Ê≈È’ Í«Ú≈ª «Úæ⁄ √‘π∂ ¡Â∂ √Ïø«Ë «ÈÙ∂Áª Á≈ ‹ÈÓ ‘πøÁ≈ ˛,
ÍÃø» ¡æ‹ «¬√ «Ú⁄≈ È≈Ò Ï‘π √≈∂ «ÚÁÚ≈È √«‘Ó ȑƒ ‘ÈÕ ‘ØÍ∆ ¡Â∂ ‹»È∆ ‹È‹≈Â∆¡ª ‹Ø Ó≈Â≈ Á≈ √Ê≈È
‘È, «¬√ Â∑ª Á∂ «ÈÔÓª ˘ È‘ƒ ÓøÈÁ∆¡ªÕ ¡≈√‡z∂Ò∆¡≈ Á∆¡ª ¿π‘ ‹È‹≈Â∆¡ª ‹Ø «ÍÂ≈ Á∂ √Ê≈È ‘È, ‹Ú≈¬∆
Á≈ Í«‘≈ ’Á∆¡ª ‘È È≈ «’ ÒÛ’∆ Á≈Õ
«¬√ «ÚÙ∂ ”Â∂ Î∂˜ Á≈ «Ú⁄≈ «¬‘ ‘À «’ «¬È∑ª «ÈÙ∂Áª Á≈ ¿πÁ∂Ù √∆«’ √Ïø˪ ˘ ’ø‡ØÒ ’È≈ ‹ª ȘÁ∆’∆
√ÏøË (Incest) ˘ Ø’‰≈ ˛Õ ÙÃ∆ Î∂˜ Á≈ ’«‘‰≈ ˛ «’ ’πfi ‹ÈÂ≈¬∆¡ª ª «¬√ «ÚÙ∂ ”Â∂ «¬øÈ∆¡ª ‡√Ê ‘È «’
Ì≈-ÌÀ‰ Âæ’ ˘ «¬’-Á»√∂ ÂØ∫ ¡Òæ◊ æ÷Á∆¡ª ‘ÈÕ ¿πÁ≈‘‰ Á∂ ÂΩ ”Â∂ Òø’≈ Á∆ Ï∂‚‚≈ ‹È‹≈Â∆ Á∂ Ì≈-ÌÀ‰
96 LOVELY PROFESSIONAL UNIVERSITY