Page 62 - DSOC102_Social Institutions

«¬’≈¬∆ñE: Í«Ú≈ ¡Â∂ «Ú¡≈‘

’≈ØÏ≈ ˘ ¡Í‰≈¿π‰ Á∆ √øÌ≈ÚÈ≈ ÚË∂∂ ‘πøÁ∂ ‘ÈÕ È◊ª «Úæ⁄ «ÈÚ≈√ √Ê≈È Á∆ √Óæ«√¡≈ ’≈È Úæ‚∂ È؇
Í«Ú≈ «Úæ⁄ Í≈¬∆ ‹≈‰ Ú≈Ò∆ ¡≈Í√∆ Ó∂Ò ¡Â∂ √«‘ÔØ◊ Á∆ Ì≈ÚÈ≈ ÷ÂÓ ‘Ø ‹ªÁ∆ ˛ ¡Â∂ ‘ Ù’Â∆
¡≈͉≈ Í«‘Ò≈ ¬∂’≈’∆ Í«Ú≈ ω≈ ’∂ «‘‰≈ ⁄≈‘πøÁ≈ ˛Õ
C. ¡≈Ú≈‹≈¬∆ ¡Â∂ √ø⁄≈ Á∂ √≈ËȪ Á≈ «Ú’≈√- ¡≈Ú≈‹≈¬∆ ¡Â∂ √ø⁄≈ Á∂ √≈ËȪ «Úæ⁄ «Ú’≈√ Á∂ ’≈È
◊Â∆Ù∆ÒÂ≈ ¡Â∂ Ï≈‘∆ ‹◊ √ÏøË∆ ‹≈◊»’Â≈ «Úæ⁄ Ú≈Ë≈ ‘Ø«¬¡≈ ˛, «‹√ Á∂ ÈÂ∆‹∂ Ú‹Ø∫ «Ú¡’Â∆
√øÔπ’ ͫÚ≈ ¤æ‚ ’∂ Á»√∆ ʪ ‹≈ √’Á≈ ˛Õ ¡≈Ú≈‹≈¬∆ ¡Â∂ √ø√≈ Á∂ √≈ËȪ Á≈ «Ú’≈√ ‘؉ ’≈È
«Ú¡’Â∆ ˘ ¡≈͉∂ √øÔπ’ ͫÚ≈ª ÂØ∫ Á» «‘‰ ¡Â∂ Á»-Á» ÈΩ’∆ ’È Á≈ ÓΩ’≈ «Ó«Ò¡≈ ˛Õ
¡«‹‘∆ √«ÊÂ∆ «Úæ⁄ «Ú¡’Â∆ ¡≈͉≈ ¬∂’≈’∆ Í«Ú≈ ω≈ ’∂ «‘‰ Òæ◊∂ ‘ÈÕ
D. «ÚÁ∂Ù∆ «√æ«÷¡≈, √ø√«¥«Â’ ¡Â∂ ¡≈ÁÙ - «¬ø◊ÒÀ∫‚ ¡Â∂ ¡Ó∆’≈ ÂØ∫ ÍÃÌ≈«Ú ¡æ‹ Á∆ √ø√«¥Â∆,
«√æ«÷¡≈ ¡Â∂ ¡≈ÁÙ «Úæ⁄ «Ú¡’Â∆◊ √øÍÂ∆, «Ú¡’Â∆◊ ¡«Ë’≈ ¡Â∂ «Ú¡’Â∆◊ ¡◊Ú≈¬∆
˘ ÍÃË≈ÈÂ≈ «ÁæÂ∆ ‹ªÁ∆ ˛Õ «¬‘ ¡≈ÁÙ √øÔπ’ ͫÚ≈ Á∂ √ø◊·È Á∂ «ÚπæË ‘ÈÕ √øÔπ’ ͫÚ≈
Á∂ ÓÀ∫Ïª ”Â∂ Ï≈¡Á Á∆ «√æ«÷¡≈ ¡Â∂ ¡≈ÁÙª Á≈ ÍÃÌ≈Ú «Í¡≈ ˛, «‹√ Á∂ ÈÂ∆‹∂ Ú‹Ø∫ ÓÀ∫Ï ’≈ØÏ≈∆
«‘æ ˘ ÍÃË≈ÈÂ≈ Á∂‰ Òæ◊∂ ‘ÈÕ «¬√ Á∂ ÎÒ√»Í √øÔπ’ ͫÚ≈ «Úæ⁄ ÿ≈‡ «ÁzÙ‡∆◊Ø⁄ ‘؉ Òæ◊∆ ˛Õ
¡æ‹ ÍÛ∑∂-«Ò÷∂ ÒÛ’∂ ¡Â∂ ÒÛ’∆¡ª √øÔπ’ ͫÚ≈ Á∂ ÏøËȪ ¡Â∂ ’Â≈ Á∆ «Èø’πÙ √æÂ≈ Á∂ ¡Ë∆È
È‘ƒ «‘‰≈ ⁄≈‘πøÁ∂Õ
E. Ó«‘Ò≈ «√æ«÷¡≈, ¡øÁØÒÈ ¡Â∂ ‹≈◊»’Â≈- √Ó∂∫ Á∂ È≈Ò-È≈Ò ‘؉ Ú≈Ò∂ ¡øÁØÒȪ ¡Â∂ ¡≈«Ê’ Â∂
«√æ«÷¡Â «ÈÌÂ≈ È∂ Ó«‘Ò≈Úª «Úæ⁄ Ï≈ÏÂ≈ Á∆ ⁄∂ÂÈ≈ ˘ ‹ÈÓ «ÁæÂ≈ ˛Õ Ï≈Ï ¡«Ë’≈ª Á∆
ÍÃ≈ÍÂ∆ Á∆ Ò≈Ò√≈ È∂ «¬√Â∆¡ª ˘ √ø◊«·Â ¡Â∂ √Ù’Â ’∆Â≈ ˛Õ Ì≈ «Úæ⁄ Ú∆ «ÈÙ«⁄ »Í ”⁄
Ó«‘Ò≈ «√æ«÷¡≈ ¡Â∂ ¡øÁØÒȪ Á∂ ÈÂ∆‹∂ Ú‹Ø∫ ¿πÈ∑ª Á∆ ÍÃøÍ≈◊ √«ÊÂ∆ «Úæ⁄ √πË≈ ‘Ø«¬¡≈ ˛Õ «¬√ Á∂
ÈÂ∆‹∂ Ú‹Ø∫ ¿πÈ∑ª «Úæ⁄ √πÂøÂ «Ú⁄≈ª Á≈ ‹ÈÓ ‘Ø«¬¡≈ ˛ ¡Â∂ ¿π‘ √øÔπ’ ͫÚ≈ «Úæ⁄ Á≈√∆ Á∂ »Í
«Úæ⁄ «‘‰ Á≈ «ÚØË ’È Òæ◊∆ ˛Õ «¬√Â∆¡ª ÚæÒØ∫ ≈‹È∆«Â’ ¡«Ë’≈, ÈΩ’∆ ’È Á≈ ¡«Ë’≈
Á∆ Óø◊ ¡Â∂ ÓȘ»∆ È≈Ò √øÔπ’ ͫÚ≈ «Úæ⁄ ÿ≈‡≈ ‘Ø«¬¡≈ ˛Õ
F. ÈÚ∂∫ ¡≈«Ê’ √ø◊·È- ¡ø◊∂˜∆ Á∂ ¡≈¿π‰ ÂØ∫ Ï≈¡Á Ì≈Â∆ «Í≥‚ ¡≈ÂÓ «ÈÌ √È ¡Â∂ ÷∂Â∆ ’≈ØÏ≈
Á∆ ÍÃË≈ÈÂ≈ ’≈È √øÔπ’ ͫÚ≈ ÍÉ≈Ò∆ Á≈ ÍÃ⁄ÒÈ √∆Õ √Ó»«‘’ ‹∆ÚÈ ‘؉ ’≈È Í«Ú≈ Á≈
Ó‘æÂÚ ÚË∂∂ √∆Õ ¡ø◊∂˜ª È∂ Ì≈Â∆ ¡Ê «ÚÚ√Ê≈ «Úæ⁄ Ó‘æÂÚÍ»È Í«ÚÂÈ ’∆Â∂Õ «˜ÓƒÁ≈∆
ÍÃÊ≈, ÓπÁ≈ Á∂ Ó‘æÂÚ, ÚÍ≈’ Î√Òª ¡Â∂ ¡≈¿π‰-‹≈‰ Á∂ «Ú’«√ √≈ËȪ Á∂ ’≈È Í«Ú≈ Á∂ ÒØ’
’øÓ Á∆ ÂÒ≈Ù «Úæ⁄ «Í≥‚ ÂØ∫ Ï≈‘ ‹≈‰ Òæ◊∂Õ «¬√ È≈Ò √Ó≈«‹’ ◊Â∆Ù∆ÒÂ≈ «Úæ⁄ Ú≈Ë≈ ‘Ø«¬¡≈ ¡Â∂
√øÔπ’ ͫÚ≈ª «Úæ⁄ Í«ÚÂÈ ‘؉ Òæ◊∂Õ
G. «Ú¡’Â∆Ú≈Á Á∆ Ì≈ÚÈ≈- «Ú¡’Â∆Ú≈Á Á∆ Ì≈ÚÈ≈ Á∆ √øÔπ’ ͫÚ≈ «Úæ⁄ Í«ÚÂÈ Ò¬∆ «˜øÓ∂Ú≈
˛Õ È◊∆’È, ¿πÁÔØ◊∆’È, Íæ¤Ó∆ «√æ«÷¡≈ ¡Â∂ ‘Ø ¡≈Ëπ«È’ ’≈Ȫ È∂ «Ú¡’Â∆Ú≈Á ˘ ‹ÈÓ
«ÁæÂ≈ ˛, «‹√ Á∂ ÈÂ∆‹∂ Ú‹Ø∫ «Ú¡’Â∆ «Úæ⁄ √Ú≈Ê Á∆ Ì≈ÚÈ≈ ¿π‹≈◊ ‘ج∆ ˛Õ «¬√ ’≈È ¿π√ Á∆
Í«Ú≈ Á∂ ‘Ø ÓÀ∫Ïª ÍÃÂ∆ «˜øÓ∂Ú≈∆ Á∆ Ì≈ÚÈ≈ ‘∆ È‘ƒ ‘∆ ¡Â∂ È≈Ò ‘∆ √Ó»«‘’ ‹∆ÚÈ Á≈ Ó‘æÂÚ
ÿæ‡ ‘؉ ’≈È Ú∆ √øÔπ’ ͫÚ≈ ˘ Ëæ’≈ Í‘πø«⁄¡≈ ˛Õ
H. Í«Ú≈ Á∂ ’øÓª «Úæ⁄ ’Ó∆- √øÔπ’ ͫÚ≈ Á∂ ÿ≈‡∂ Á∂ ’≈È «¬√ Á∂ ’øÓª «Úæ⁄ ’Ó∆ Ú∆ ˛Õ Í«‘Òª
√øÔπ’ ͫÚ≈ Á∂ ÓÀ∫Ïª Ò¬∆ Í≈·Ù≈‘≈, ÓÈØø‹È, ‘√ÍÂ≈Ò, Ï∆Ó≈ ¡≈«Á Á≈ ’øÓ ’Á≈ √∆, ÍÃø»
Ï≈˜≈ «Úæ⁄ ¿πÍÒæÏË ¡È∂’ª √ø√Ê≈Úª È∂ √øÔπ’ ͫÚ≈ Á∂ «¬È∑ª ’øÓª ˘ √¯ÒÂ≈Í»Ú’ ’∆Â≈ ˛Õ
«¬√ È≈Ò √øÔπ’ ͫÚ≈ Á∆ Ó‘æÂÂ≈ Á≈ ÿæ‡ ‘؉≈ √πÌ≈«Ú’ ˛Õ
I. ‹È√ø«÷¡≈ «Úæ⁄ Ú≈Ë≈ ¡Â∂ Ï∂π˜◊≈∆- ‹È√ø«÷¡≈ «Úæ⁄ Ú≈Ë∂ Á≈ ÍÃÌ≈Ú ÁØ Â∑ª È≈Ò «Í¡≈ ˛, Í«‘Ò≈
«¬‘ «’ √øÔπ’ ͫÚ≈ Á∂ ÓÀ∫Ïª Á∆ √ø«÷¡≈ «Úæ⁄ Ú≈Ë≈ ‘πøÁ≈ ˛ ¡Â∂ Á»√≈ «¬‘ «’ ÷∂Â∆ Á∆ ˜Ó∆È
«Úæ⁄ Ú≈Ë≈ È‘ƒ ‘πøÁ≈ Í ¿π√ ”Â∂ ¡≈Ù« «‘‰ Ú≈Ò∂ ÓÀ∫Ïª Á∆ «◊‰Â∆ «Úæ⁄ Ú≈Ë≈ ‘πøÁ≈ ˛Õ «¬√ Á≈
ÍÃÌ≈Ú «¬‘ ‘Ø«¬¡≈ «’ ◊∆Ï∆ ¡Â∂ Ï∂π˜◊≈∆ ˘ ¿πÂÙ≈‘ «Ó«Ò¡≈ ¡Â∂ «¬√ È≈Ò Âø◊ ¡≈ ’∂ ÒØ’ Ï≈‘
ÈΩ’∆ ’È ⁄Ò∂ ‹ªÁ∂ ‘È ¡Â∂ ¿πÈ∑ª Á≈ ¡≈͉∂ √øÔπ’ ͫÚ≈ ÍÃÂ∆ ÓØ‘ È‘ƒ «‘ ‹ªÁ≈Õ
A@. Í«Ú≈«’ ’Ò∂Ù- √øÔπ’ ͫÚ≈ «Úæ⁄ ÓÀ∫Ïª Á∆ ÚË∂∂ √ø«÷¡≈ ‘؉ ’≈È «Ú⁄≈ª «Úæ⁄ √øÿÙ ‘؉≈
√πÌ≈«Ú’ ◊æÒ ˛Õ Ú≈Á-«ÚÚ≈Á Ú∆ ’Á∂-’Á∂ √øÿÙ Á≈ »Í Ë≈È ’ ÒÀ∫Á≈ ˛Õ √øÔπ’ ͫÚ≈ «Úæ⁄
«¬√Â∆¡ª ”⁄ ’Ò∂Ù ‘؉≈ √Ë≈‰ ◊æÒ ‘πøÁ∆ ˛Õ «¬‘ ’Ò∂Ù ’Á∂-’Á∂ χÚ≈∂ Á≈ »Í Ë≈È ’ ÒÀ∫Á∆
˛Õ «¬√ «¬√ Â∑ª Á∂ ’Ò∂Ù ÌÍ» Ú≈Â≈Ú‰ ÂØ∫ Âø◊ ‘Ø ’∂ ¡Òæ◊ ¬∂’≈’∆ Í«Ú≈ Ú√≈ ÒÀ∫Á∂ ‘ÈÕ
AA. ’≈˘Èª Á≈ ÍÃÌ≈Ú- √øÔπ’ ͫÚ≈ ˘ ÿæ‡ ’È «Úæ⁄ ÈÚ∂∫ ’≈˘Èª È∂ Ó‘æÂÚÍ»È √«‘ÔØ◊ «ÁæÂ≈Õ
ÍÃÌ≈«Ú ’È Ú≈Ò∂ ÍÃÓπæ÷ ’≈˘È ‘È-«‘øÁ» «ÚËÚ≈ Á»√≈ «Ú¡≈‘ ¡«Ë«ÈÔÓ, AHEF, «‘øÁ» «¬√Â∆¡ª

LOVELY PROFESSIONAL UNIVERSITY 55