Page 64 - DSOC102_Social Institutions

«¬’≈¬∆ñE: Í«Ú≈ ¡Â∂ «Ú¡≈‘

È؇
B. Í∆Û∑∆¡ª √øÔπ’ ͫÚ≈ «Úæ⁄ ¡È∂’ª Í∆Û∑∆¡ª Á∂ ¬∂’≈’∆ Í«Ú≈ «Úæ⁄ «˜¡≈Á≈ ÂØ∫ «˜¡≈Á≈
ÓÀ∫Ï «¬’æ·∂ «ÈÚ≈√ ’Á∂ ‘ÈÕ ÁØ Í∆Û∑∆¡ª Á∂ ÓÀ∫Ï ‘∆ «¬’æ·∂ «ÈÚ≈√ ’Á∂
‘ÈÕ
C. √ø⁄≈ÒÈ √øÔπ’ ͫÚ≈ «Úæ⁄ ’Â≈ Á∆ «ÚÙ∂Ù ¬∂’≈’∆ Í«Ú≈ «Úæ⁄ ÍÂ∆-ÍÂÈ∆ Á∆ «¬’
√«ÊÂ∆ ‘πøÁ∆ ˛ ¡Â∂ ¿π‘∆ Í«Ú≈ Á∂ ’øÓª √Ë≈‰ √«ÊÂ∆ ‘πøÁ∆ ˛ ¡Â∂ ÁØÚ∂∫ Í«Ú≈ Á∂
Á≈ √ø⁄≈ÒÈ ’Á≈ ˛Õ √ø⁄≈ÒÈ «Úæ⁄ ¡≈͉≈ ÔØ◊Á≈È «ÁøÁ∂ ‘ÈÕ

D. ◊Â∆Ù∆ÒÂ≈ √øÔπ’ ͫÚ≈ «Úæ⁄ √Ë≈‰ ÂΩ ”Â∂ ¬∂’≈’∆ Í«Ú≈ «Úæ⁄ Ïæ«⁄¡ª Á∆¡ª π⁄∆¡ª
ÍÃøÍ≈◊ ’≈ØÏ≈ ¡Â∂ ’Â≈ Á∂ «Èø’πÙ Á≈ «ÚÙ∂Ù «Ë¡≈È æ«÷¡≈ ‹ªÁ≈ ˛ ¡Â∂
æ

À
Ù≈√È ’≈È Ó∫Ïª «Ú⁄ ◊Â∆Ù∆ÒÂ≈ È‘ƒ «¬È∑ª «Úæ⁄ ¿πÓ∆Á ÂØ∫ ÚË∂∂ ◊Â∆Ù∆ÒÂ≈
Í≈¬∆ ‹ªÁ∆Õ Í≈¬∆ ‹ªÁ∆ ˛Õ
∂
∂
E. «¬√Â∆¡ª Á∆ Á÷ ¡Â ’ÒÙ ÌÍ Ú≈Â≈ÚÈ √«ÊÂ∆ ¬∂’≈’∆ Í«Ú≈ «Úæ⁄ «¬√Â∆ Á∆ √«ÊÂ∆
æ
π
»
«¬√Â∆¡ª Á∆ √«ÊÂ∆ ¿πÓ∆Á ÂØ∫ ÿæ‡ È≈Ò √øÔπ’ ͫÚ≈ª «Úæ⁄ ¿πÓ∆Á ÂØ∫
‘πøÁ∆ ˛Õ «˜¡≈Á≈ ¡Â∂ √ÈÓ≈È‹È’ ‘πøÁ∆ ˛Õ
F. ’ø‡ØÒ ÓÀ∫Ï √ø«÷¡≈ ÚË∂∂ ‘؉ ’≈È ‘∂’ ¬∂’≈’∆ Í«Ú≈ «Úæ⁄ Ó≈Â≈-«ÍÂ≈ ÚæÒØ∫
ÓÀ∫Ï ‘Ø ÓÀ∫Ïª Á∂ ’øÓª ˘ Á∂÷Á≈ «‘øÁ≈ Ïæ«⁄¡ª ”Â∂ ’∂ÚÒ ˜» ¡Èπ√≈ ‘∆ ’ø‡ØÒ
˛ ¡Â∂ «¬√ «Úæ⁄ √Ó≈«‹’ ’ø‡ØÒ ÚË∂∂ æ«÷¡≈ ‹ªÁ≈ ˛Õ
«‘øÁ≈ ˛Õ
∑
∂
G. √Ó≈«‹’ √øÔπ’ ͫÚ≈ª «Úæ⁄ Ï≈Ò √Óæ«√¡≈Úª ¬’≈’∆ Í«Ú≈ «¬√ Âª Á∆¡ª √Ó«√¡≈Úª
æ
ÍÃÊ≈, «ÚËÚ≈ Á»√≈ «Ú¡≈‘ ”Â∂ Ø’, «Ú¡≈‘, Á‘∂‹ ÍÃÊ≈, ÍÁ≈ ÂØ∫ ¿πÓ∆Á ÂØ∫
«¬√Â∆¡ª Á∆ ‘∂·Ò∆ √«ÊÂ∆ ¡≈«Á Óπ’ ‘πøÁ∂ ‘ÈÕ
¡È∂’ª Â∑ª Á∆¡ª √Óæ«√¡≈Úª ‘πøÁ∆¡ª
‘ÈÕ
H. «Ú¡’Â∆ÂÚ ’Â≈ Á∆ ÍÃË≈ÈÂ≈ ’≈È ÓÀ∫Ï «Ú’≈√ ¬∂’≈’∆ Í«Ú≈ «Úæ⁄ Ïæ«⁄¡ª Á∂ «Ú¡’Â∆ÂÚ
Á≈ ’ج∆ Ú∆ ’øÓ È‘ƒ ’ √’Á∂Õ «¬‘ ¡≈͉∆ «¬æ¤≈ ¡Â∂ «Ú⁄≈ª È≈Ò Á∂ «Ú’≈√
«Ú¡’Â∆ Á∂ «Ú’≈√ «Úæ⁄ π’≈Ú‡ ˛Õ Á≈ «ÚÙ∂Ù «Ë¡≈È æ«÷¡ ‹ªÁ≈ ˛Õ
I. «ÚÚ≈«‘ ÓÀ∫Ïª «˜¡≈Á≈ ‘؉ ¡Â∂ ◊πÍ Á∂ ¬∂’≈’∆ Í«Ú≈ «Úæ⁄ ¡«‹‘∆ ’ج∆ √Óæ«√¡≈
‹∆ÚÈ ¡«‘√≈√ ’≈È ’¬∆ Ú≈ ÍÂ∆-ÍÂÈ∆ È‘ƒ ˛ ¡Â∂ «¬‘ √πæ÷∆ «Ú¡≈‘πÂ≈ ‹∆ÚÈ Á≈
«Úæ⁄ «Ú⁄≈’ √ªfi Âæ’ È‘ƒ ‘Ø √’Á∆Õ √Ã∂Ù· ¡Ë≈ ˛Õ
A@. ¡ΩÒ≈Á Á∆ Ï≈Ò-«Ú¡≈‘ ¡Â∂ √Ë≈‰ ËøÈ ÍÀÁ≈Ú≈ ¬∂’≈’∆ Í«Ú≈ª «Úæ⁄ Ïæ«⁄¡ª Á∆ √ø«÷¡≈
Ïæ«⁄¡ª Á∆ √ø«÷¡≈ ÚË∂∂ ‘πøÁ∆ ˛Õ ’≈È √øÔπ’ ͫÚ≈ª «Úæ⁄ √Ë≈‰ ÂΩ
”Â∂ √∆«Ó ‘πøÁ∆ ˛Õ

5.4 Ì≈ «Úæ⁄ √ßÔπ’ ͫÚ≈ª Á≈ ¬∂’≈’∆ Í«Ú≈ª «Úæ⁄ Í«ÚÂÈ
(Changing of Joint Families into Nuclear Families in India)

’∆ Ì≈ «Úæ⁄ √ßÔπ’ ͫÚ≈ ¬∂’≈’∆ Í«Ú≈ª «Úæ⁄ ÂÏÁ∆Ò ‘Ø ‘∂ ‘È?«¬‘ «¬’ Ú≈Á-«ÚÚ≈Á Á≈ «ÚÙ≈ ˛Õ
’πfi ÒØ’ª Á≈ ’«‘‰≈ ˛ «’ ÚËÁ∂ ‘ج∂ ¿πÁÔØ◊∆’È, È◊∆’È, Íæ¤Ó∆’È ¡Â∂ ÈÚ∆¡ª ¡≈«Ê’ Íz√«ÊÂ∆¡ª
Á∂ ÈÂ∆‹∂ Ú‹Ø∫ Ì≈ «Úæ⁄ √ßÔπ’ ͫÚ≈ª Á≈ √Ê≈È ¬∂’≈’∆ Í«Ú≈ ÒÀ∫Á∂ ‹≈ ‘∂ ‘ÈÕ «¬√ «Ú⁄≈ Á≈ √ÓÊÈ
‡∆. Ï∆. Ú≈‡ÓØ, Ï≈◊√ ¡Â∂ ’ض‚≈ Ú◊∂ «ÚÁ∂Ù∆ √Ó≈‹ Ù≈√Â∆ ’Á∂ ‘ÈÕ «¬È∑ª «ÚÁÚ≈Ȫ Á≈ «¬‘ «Ú⁄≈
˛ «’ ÈÚ∆¡ª Ì≈Â∆ Íz√«ÊÂ∆¡ª «Úæ⁄ √ßÔπ’ ͫÚ≈ ¡≈ÁÙ Í«Ú≈ È‘∆∫ «‘≈Õ «¬√ Ò¬∆ «¬√ Á≈ ÿ≈‡≈ ‘Ø
«‘≈ ˛ ¡Â∂ «¬√ Á≈ √Ê≈È Íæ¤Ó∆ √Ó≈‹ª Ú◊∂ ¬∂’≈’∆ Í«Ú≈ ÒÀ∫Á∂ ‹≈ ‘∂ ‘ÈÕ Ízß± Ì≈Â∆ √Ó≈‹ Ù≈√Â∆ «¬√
«Ú⁄≈ Á∂ √ÓÊ’ È‘∆∫ ‘ÈÕ Í«Ú≈ ¡Â∂ «ÙÂ∂Á≈ ”Â∂ ¡«Ë¡ÀÈ ’È Ú≈Ò∂ «ÚÁÚ≈È (Ú◊∂ ¡≈¬∆. Í∆. Á∂√≈¬∆,
’∂. ¡ÀµÓ. ’Í≈‚∆¡≈, «¬≈ÚÂ∆ ’Ú∂, ¡ÀµÓ. ¡ÀµÈ. Ùz∆«ÈÚ≈√ ¡≈«Á) «¬√ ◊æÒ ”Â∂ ˜Ø «ÁßÁ∂ ‘È «’ √ßÔπ’ ͫÚ≈
ÈÚ∆∫¡ª Íz√«ÊÂ∆¡ª Á∂ ¡Èπ’±Ò ÊØÛ∑≈ Ï‘π ͫÚÂÈ ‘πßÁ≈ ‹≈ «‘≈ ˛, Ízß± «¬√ Á≈ ¡Ê «¬‘ ’Á∂ Ú∆ È‘∆∫ ˛

LOVELY PROFESSIONAL UNIVERSITY 57