Page 69 - DSOC102_Social Institutions

√Ó≈«‹’ √√ßÊ≈Ûª

È؇ ’È ¡Â∂ ¡≈͉∂ ¡«Ë’≈ª ˘ √Ófi‰ Á∆ Íz«ÚÂ∆ ÚæË ‘∆ ˛, «¬√ ’≈È Ï≈Ò «Ú¡≈‘ Á≈ «ÚØË ‘π‰
’∆Â≈ ‹ªÁ≈ ˛ ¡Â∂ «Ú¡≈‘ Á∆ ¿πÓ ÚæËÁ∆ ‹≈ ‘∆ ˛Õ Á∂∆ È≈Ò «Ú¡≈‘ Á∂ ÁΩ≈È ‘π‰ Óπß«‚¡ª Á≈
«Ú¡≈‘ B@ ¡Â∂ BE √≈Òª Á∆ ¿πÓ Á∂ «Úæ⁄ ‘πßÁ≈ ˛ ¡Â∂ «¬√ ¿πÓ ˘ «Ú¡≈‘ Á∂ Ò¬∆ ¡≈ÁÙ Óßȉ
Á∆ Íz«ÚÂ∆ ÚæËÁ∆ ‹≈ ‘∆ ˛Õ ¡æ‹ «¬‘ Ó«‘√»√ ’∆Â≈ ‹≈ «‘≈ ˛ «’ Á∂∆ È≈Ò «Ú¡≈‘ «Úæ⁄ ÍÂ∆-
ÍÂÈ∆ Á∆ «√‘ Á∆ æ«÷¡≈, «√‘ÂÓøÁ ¡ΩÒ≈Á, ÒÛ«’¡ª ¡Â∂ ÒÛ’∆¡ª Á∂ «Ú¡’Â∆ÂÚ Á∂ «Ú’≈√
«Úæ⁄ √π«ÚË≈ ¡Â∂ ÔØ◊ ‹∆ÚÈ √≈Ê∆ ¸‰È «Úæ⁄ √‘≈«¬Â≈ «ÓÒÁ∆ ˛Õ
B. «ÚËÚ≈-Á±√≈ «Ú¡≈‘ (Widow-remarriage)-«Ú¡≈‘ È≈Ò √Ïß«Ë «¬’ ‘Ø ¡≈Ëπ«È’ Íz«ÚÂ∆ «ÚËÚ≈-
ÍπÈ «Ú¡≈‘ Á∆ ˛Õ ¡æ‹ √Ó≈«‹’ ¡Â∂ ÈÀ«Â’ ÁØÚ∂∫ ‘∆ «ÁzÙ‡∆¡ª È≈Ò «¬‘ ¡ÈπÌÚ ’∆Â≈ ‹ªÁ≈ ˛
«’ «ÚËÚ≈Úª Á≈ Ú∆ ÍπÈ-«Ú¡≈‘ ‘؉≈ ⁄≈‘∆Á≈ ˛, «ÚÙ∂Ù’ ¿πÈ∑ª «ÚËÚ≈Úª Á≈ ‹Ø ÿæ‡ ¿πÓ «Úæ⁄
«ÚËÚ≈ ‘Ø ◊¬∆¡ª ‘ÈÕ ¿πÈ∑ª Á∂ «Ú¡’Â∆ÂÚ Á∂ «Ú’≈√ Ò¬∆, ¡ÈÀ«Â’ «Ú⁄≈ª ˘ Ø’‰ Ò¬∆, ¿πÈ∑ª
Á∂ Ïæ«⁄¡ª ˘ ¡È≈Ê ‘؉ ÂØ∫ Ï⁄≈¿π‰ Ò¬∆ ¡Â∂ «ÚËÚ≈Úª ˘ Ú∆ ≈Ù‡ Á∂ ¿πÍÔØ◊∆ È≈◊«’ ω≈¿π‰
Ò¬∆ «ÚËÚ≈-ÍπÈ «Ú¡≈‘ ·∆’ ˛, «¬‘ Ë≈È≈ «‘ßÁ±¡ª «Úæ⁄ ‘ΩÒ∆-‘ΩÒ∆ ÚæË ‘∆ ˛Õ
C. «Ú¡≈‘ Á∂ ¿πÁ∂Ùª «Úæ⁄ Í«ÚÂÈ (Changes in the aims of marriage)-Óπ‚≈’ È∂ √ß√≈ Á∂ Úæ÷-Úæ÷
Ì≈◊ª «Úæ⁄ Í≈¬∂ ‹≈‰ Ú≈Ò∂ BE@ √Ó≈‹ª «Úæ⁄ «Ú¡≈‘ Á∂ ¿πÁ∂Ùª Á≈ ¡«Ë¡ÀÈ ’’∂ «¬‘ ‘æÒ ’æ«„¡≈ ˛ «’
ÓÈπæ÷∆ √Ó≈‹ª Á∂ «Ú¡≈‘ Á∂ √Ë≈‰ ÂΩ ”Â∂ «ÂßÈ ÍzÓπæ÷ ¿πÁ∂Ù ‘È-Í«‘Ò≈ √∆«’ √Ïø˪ √ÏßË∆ «¬æ¤≈Úª
Á∆ Í»Â∆, Á±√≈, ¡≈«Ê’ √«‘ÔØ◊ ¡Â∂ Â∆‹≈ ‹∂’ Ïæ«⁄¡ª Á≈ Í≈Ò‰-ÍØÙ‰ ’∂ÚÒ «‘ßÁ± «Ú¡≈‘ Á∂
¿πÁ∂Ùª ˘ «Ò¡≈ ‹≈Ú∂ ª ¡√∆∫ ’«‘ √’Á∂ ‘ª «’ Ë≈«Ó’ ’ÂÚª Á≈ Í≈Ò‰ ÍπæÂ Íz≈ÍÂ∆ ¡Â∂ Â∆-
«Ú¡≈‘ Á∂ ÍzÓπæ÷ ¿πÁ∂Ù ‘ÈÕ √ÍÙ‡ ˛ «’ ¡≈Ëπ«È’ √Ó∂∫ «Úæ⁄ «Ú¡≈‘ Á∂ «¬È∑ª ¿πÁ∂Ùª «Úæ⁄ Í«ÚÂÈ
Á∂÷‰ ˘ «ÓÒÁ≈ ˛Õ ¡æ‹ √∆«’ √Ïø˪ √ÏßË∆ «¬æ¤≈Úª Á∆ Í»Â∆∆ “’≈Ò ◊Ò”, “√π√≈¬∆‡∆ ◊Ò”
¡≈«Á Á∂ Ó≈«Ë¡Ó È≈Ò √ßÌÚ ˛, ¿π√∂ Â∑ª Ïæ«⁄¡ª Á≈ Í≈Ò‰-ÍØÙ‰ Ú∆ «Ú¡≈‘ Á≈ ’ج∆ Ó‘æÂÚͱÈ
¿πÁ∂Ù È‘∆∫ «‘ «◊¡≈ ˛Õ Ïæ«⁄¡ª Á∂ Í≈Ò‰-ÍØÙ‰ Á∆ «ÚÚ√Ê≈ Ú∆ “È√∆” ‹ª ¡≈«¬¡≈ Á∆ √‘≈«¬Â≈
È≈Ò ’∆Â∆ ‹≈ √’Á∆ ˛Õ ¡≈Ëπ«È’ «Ú«◊¡≈«È’ ‹ª «Ú¡’Â∆Ú≈Á∆ Ôπæ◊ «Úæ⁄ ËÓ Á≈ Ó‘ÂÚ «ÁÈ
ÍzÂ∆ «ÁÈ ÿæ‡Á≈ ‘∆ ‹≈ «‘≈ ˛ ¡Â∂ «Ú¡≈‘ ˘ Ë≈«Ó’ ’ÂÚ Á∂ ±Í «Úæ⁄ ◊z«‘‰ ’È Á∆ Íz«ÚÂ∆
Ù≈«¬Á ‘∆ «ÁzÙ‡∆◊Ø⁄ ‘πßÁ∆ ˛Õ «¬√∂ Â∑ª ÍπæÂ Á≈ Ó‘æÂÚ ‘π‰ Í«‘Òª Ú◊≈ È‘∆∫ «‘ «◊¡≈ ˛ ¡Â∂
«¬‘ √Ó«fi¡≈ ‹≈‰ Òæ◊≈ ˛ «’ ÍπæÂ ‹ª ÍπæÂ∆ ÁØÚ∂∫ ‘∆ Í«Ú≈ Á∂ ’«Ò¡≈‰ «Úæ⁄ Ï≈Ï √«‘ÔØ◊ Á∂
√’Á∂ ‘ÈÕ
D. «Ú¡≈‘ Á∂ ±Íª «Úæ⁄ Í«ÚÂÈ (Changes in the forms of marriage)-¡≈Ëπ«È’ √Ó∂∫ «Úæ⁄ «Ú¡≈‘
Á∂ ±Íª «Úæ⁄ Ú∆ Í«ÚÂÈ ‘Ø «‘≈ ˛Õ ¡æ‹ √ÚÀ-«√æ«÷¡≈ «Ú√Ê≈, Óπß‚∂-’πÛ∆¡ª Á∂ È≈Ò-È≈Ò ’ßÓ
’È ¡Â∂ √πÂßÂÂ≈ͱÚ’ Ó∂Ò-«ÓÒ≈Í ’È Á∂ ’≈È ¿π‘ «√Î Íz∂Ó ’È ¡Â∂ ¡≈͉∆ «¬æ¤≈ ¡Èπ√≈,
«ÏȪ ¡≈͉∂ Ó≈Â≈-«ÍÂ≈ Á∆ Ó˜∆ Á∂ ‘∆ «¬’ Á±√∂ ˘ ÍÂ∆ ¡Â∂ ÍÂÈ∆ Á∂ ±Í «Úæ⁄ √Ú∆’≈ ’ ÒÀ∫Á∂
‘ÈÕ «¬√ Â∑ª Á∂ «Ú¡≈‘ «Úæ⁄ √∆«’ √«‘ÔØ◊ «ÚË∆ ¡Èπ√≈ «Ú¡≈‘ ‘؉ ÂØ∫ Ï≈¡Á Ú∆ ‘Ø √’Á≈ ‘À,
«’™«’ Íz∂Ó ‹≈Â∆ ‹ª ËÓ Á∂ ÏßËÈ ˘ √Ú∆’≈ È‘∆∫ ’Á≈ ˛, «¬√ ’≈È ¡æ‹ ¡ßÂ ‹≈Â∆ «Ú¡≈‘
Á≈ Ú∆ Íz⁄ÒÈ ÚæË «‘≈ ˛Õ «¬‘ ◊æÒ ’∂ÚÒ «‘ßÁ± «Ú¡≈‘ Á∂ √ÏßË «Úæ⁄ ‘∆ È‘∆∫, ‘Ø Ì≈Â∆ «¬’æ·ª ”Â∂
Ú∆ Ò≈◊± ‘πßÁ∆ ˛Õ «Ú¡≈‘ È≈Ò √Ïß«Ë ∆Â∆-«Ú≈˜ ‹ª √Óª «Úæ⁄ ‘π‰ ’≈Î∆ Í«ÚÂÈ ‘Ø ◊¬∂ ‘ÈÕ
E. Á‘∂‹ Á≈ «ÚØË (Opposition of dowry)-¡æ‹ Á‘∂‹ ‹ª √‘∆ ¡Ê «Úæ⁄ Ú-ÓπæÒ Á≈ Ú∆ «ÚØË ’∆Â≈
‹≈ «‘≈ ˛Õ ÒÛ’∂ ¡Â∂ ÒÛ’∆¡ª «Úæ⁄ «ÚÙ∂Ù’ ÍÛ∑∂-«Ò÷∂ ÒØ’ª «Úæ⁄ «¬‘ Ì≈ÚÈ≈ ÚæË ‘∆ ˛ «’ Á‘∂‹
Ú◊∆ √Ó≈«‹’ ÍzÊ≈ Á≈ ¡ß ‘؉≈ ‘∆ ⁄≈‘∆Á∆ ˛Õ ‹ÁØ∫ «’ «¬√ ÍzÊ≈ Á≈ Íz⁄ÒÈ ¡æ‹ Ú∆ ÿæ‡ È‘∆∫
‘Ø«¬¡≈, «Î Ú∆ Íz«ÚÂ∆ «¬√ Á∂ Íæ÷ «Úæ⁄ È‘∆∫ ˛Õ
F. «Ú¡≈‘ Ó◊Ø∫ ÂÒ≈’ Á∂ ÍzÂ∆ fiπ’≈¡ (Favourable attitude towards divorce)-Í«‘Òª ’ج∆ Ú∆ «‘ßÁ±,
«ÚÙ∂Ù’, «‘ßÁ± «¬√Â∆, «Ú¡≈‘ Ó◊Ø∫ ÂÒ≈’ Á∆ ’ÒÍÈ≈ ‘∆ È‘∆∫ ’Á∆ √∆ ¡Â∂ «Ú¡≈‘ ÏßËÈ ˘ «¬’
ͱ∂ ‹∆ÚÈ Á≈ ÏßËÈ ÓßÈ «Ò¡≈ ‹ªÁ≈ √∆ Í ‘π‰ «¬√ Íz«ÚÂ∆ «Úæ⁄ Í«ÚÂÈ ‘Ø «‘≈ ˛ ¡Â∂ ˜±Â
ÍÀ‰ ”Â∂ «Ú¡≈‘ Ó◊Ø∫ ÂÒ≈’ Á∆¡ª ˜± ’πfi «ÚÙ∂Ù Íz√«ÊÂ∆ «Úæ⁄ ‘Ø √’Á∆ ‘À, ¡æ‹ «¬‘ ¡ÈπÌÚ
’∆Â≈ ‹≈ «‘≈ ˛Õ
G. ¡ßÂ ‹≈Â∆ «Ú¡≈‘ (Inter-caste marriage)-«Ú¡≈‘ Á∂ √ÏßË «Úæ⁄ «¬’ ¥ªÂ∆’≈∆ Íz«ÚÂ∆ ‹∆ÚÈ
√≈Ê∆ Á∂ ⁄؉ Á∂ Ó≈ÓÒ∂ «Úæ⁄ ‹≈Â∆ ÏßËÈ ˘ ÂØÛÈ≈ ‹ª ¡ßÂ «Ú¡≈‘ Á∂ «ÈÔÓª ˘ È≈ Óßȉ≈ ˛Õ ¡æ‹
¡ßÂ ‹≈Â∆ «Ú¡≈‘ Á∂ ÍzÂ∆ ÒØ’ª Á≈ fiπ’≈¡ ÚæË «‘≈ ˛Õ

62 LOVELY PROFESSIONAL UNIVERSITY