Page 74 - DSOC102_Social Institutions

«¬’≈¬∆ñF: «ÚÙÚ ÍæË ”Â∂ Í«Ú≈ Á∂ ±Í «Úæ⁄ Í«ÚÂÈ

√’Á≈ ˛Õ ¿π√∂ Â∑ª √◊ØÂ √Ó±‘ Á∂ ±Í «Úæ⁄ Ú∆ «¬√ Á≈ «ÚÙÒ∂Ù‰ ‘Ø √’Á≈ ˛ «’™«’ ÚßÙ≈ÚÒ∆¡ª ¡Â∂ √◊ØÂ È؇
√Ó±‘ Á∆ ÓÀ∫Ï«ÙÍ «Úæ⁄ Ó≈ÈÁß‚ ‹ÈÓ ‘πßÁ≈ ˛, ¿π‘ ¡≈͉∂ ÓÀ∫Ïª Á∂ ‹ÈÓ, «Ó‘È ¡Â∂ ¿πÈ∑ª Á∆ ÍzÂ∆ÏæËÂ≈
«Úæ⁄ ’≈Î∆ π⁄∆ «Á÷≈¬∆ ˛, «‹√ È≈Ò «¬È∑ª √Ó±‘ª ¡Â∂ “Í«Ú≈ª” «Úæ⁄, ‹Ø ß◊±‡ ÍÀÁ≈ ’Á∂ ‘È ¡Â∂ ¿πÈ∑ª ˘
«√æ«÷¡Â ’Á∂ ‘È, «¬’ ȘÁ∆’∆ “√ß◊Â∆” √Ê≈«Í ‘Ø √’∂Õ

«ÓÙ Í«Ú≈
‹ÁØ∫ È≈Ì’∆ Í«Ú≈ Á∆¡ª «¬’≈¬∆¡ª ¡Â∂ ¿πÈ∑ª Á∂ ¡ßÙª Á∂ √ßÔØ‹È-√ß’ÒÈ Á∂ ˜∆¬∂ «¬’ Ó± √Ó±‘ Á≈ «ÈÓ≈‰
‘πßÁ≈ ˛ ª «¬√ ˘ “«ÓÙ Í«Ú≈” Á∂ È≈Ó È≈Ò ‹≈«‰¡≈ ‹ªÁ≈ ˛Õ Ï‘πÍÂÈ∆ «Ú¡≈‘ ”Â∂ ¡Ë≈« «’√∂ Í«Ú≈
«Úæ⁄ «¬’ ÍπÙ ¿π√ Á∆¡ª ÍÂÈ∆¡ª ¡Â∂ ¿πÈ∑ª ÂØ∫ ÍÀÁ≈ ‘ج∂ Ïæ⁄∂ «ÓÙ Í«Ú≈ Á≈ √ß◊·È ’Á∂ ‘ÈÕ ‹∂’
«’√∂ Í«Ú≈ √Ó±‘ Á∂ ÿ‡’ª «Úæ⁄ ’ج∆ ÍπÈ «Ú¡≈‘πÂ≈ «ÚËÚ≈ ‹ª ÂÒ≈’ÙπÁ≈ «¬√Â∆ ¡Â∂ «Í¤Ò∂ «Ú¡≈‘ ÂØ∫
ÍÀÁ≈ ‘ج∂ ¿π√ Á∂ Ïæ⁄∂ ‘؉ ª «¬√ Â∑ª Á≈ Í«Ú≈ Ú∆ «ÓÙ Í«Ú≈ ‘∆ ‘ØÚ∂◊≈Õ «ÓÙ Í«Ú≈ «’√∂ √«‘Ú≈√∆
(’Ø-À˜∆‚À∫Ù∆¡Ò) √Ó±‘ ˘ ‘∆ «¬ß◊ ’∂ «¬‘ ˜±∆ È‘∆∫ ˛Õ

√ÂßÌ Í«Ú≈
AIÚ∆∫ √Á∆ «Úæ⁄ Ò∂ÍÒ∂ È∂ Ô±Í∆ Í«Ú≈ Á∆¡ª ⁄È≈Úª Á≈ «¬’ Ú◊∆’È Í∂Ù ’∆Â≈, «‹√ «Úæ⁄ ¡Ë√≈ÓßÂ∆
ͱÏ∆ Ô±Í∆ ÷∂Âª Á∆ «ÍÂz√Â≈ÂÓ’ «ÚÚ√Ê≈Úª «Úæ⁄ ¿πÁ̱ ¡Â∂ «Ú√«Âz ͫÚ≈ª Á∂ «Ú’≈√ ˘ ¿πÂÙ≈«‘Â
’È Ú≈Ò∂ Í«Ú≈ ª Ù≈«ÓÒ ‘∆ √È, ¡Ë-¿πÁÔØ«◊’ ÷∂Âª Á∂ √ÂßÌ Í«Ú≈ √«‘ ¿π√∂ Â∑ª √≈∂ Í«Ú≈
Ù≈«ÓÒ √È, «‹È∑ª ˘ Ù«‘∆ ¿πÁÔØ«◊’ ÷∂Âª Á∆ ¡√Ê≈¬∆ ¡Â∂ ◊À-√ø◊«·Â «ÚÚ√Ê≈Úª Á∂ ±Í «Úæ⁄ Á∂«÷¡≈
«◊¡≈ ˛Õ Ò∂ÍÒ∂ È∂ «¬‘ ‘æÒ ’æ«„¡≈ ‘À «’ ¿πÁÔØ◊∆’‰ Á∆¡ª Óß◊ª ÍzÂ∆ ¡Èπ’±Ò ‘Ø ’∂ √ÂßÌ Í«Ú≈ Í«Ú≈«’
’ø‡ØÒ ˘ √πæ«÷¡Â æ÷Á≈ ˛, ‹Á «’ Í«Ú≈ Á∂ ’¬∆ ÈΩ‹Ú≈È ÓÀ∫Ï «È≈Ù ‘Ø ’∂ ⁄Ò∂ ◊¬∂ ‹ª ¿πÁÔØ«◊’ ’∂∫Áª
«Úæ⁄ ’ßÓ ’È Ò¬∆ ⁄Ò∂ ◊¬∂, Óπæ÷ Í«Ú≈ ‹ª √ÂßÌ ¡≈͉∆ ‹◊∑≈ ”Â∂ ’≈«¬Ó «‘≈Õ «¬√ Á≈ «ÈÚ≈√ √Ê≈È ¡≈Ó
ÂΩ ”Â∂ «¬√ Á∆ ¡≈͉∆ ̱Ó∆ ‹ª «¬√ Á≈ ¡≈͉≈ ÿ √∆Õ

(ii) «Ú¡≈‘ØÂ «‘‰-√«‘‰ Á∂ ¡≈Ë≈ ”Â∂ «Ú«ÚËÂ≈
«Ú¡≈‘ ÂØ∫ Ï≈¡Á ‹ÁØ∫ ÈÚ∂∫ «Ú¡≈‘∂ ‹ØÛ∂ ÿ∂Ò± «¬’≈¬∆¡ª √Ê≈«Í ’Á∂ ‘È Âª «¬√ ˘ ÈÚ√Ê≈È∆ (Neolocal
«È¡≈ÒØ’Ò) «‘‰≈ «’‘≈ ‹ªÁ≈ ˛Õ «¬æÊ∂ ÍzÊ≈ √≈∂ √Ó≈‹ª «Úæ⁄ Íz⁄«Ò ˛Õ
‹ÁØ∫ «Ú¡≈‘ «’√∂ √Ó’ ͫÚ≈ «Úæ⁄ ‘πßÁ≈ ˛ ª «¬’ Ì≈◊∆Á≈∆ Á±√∂ Á∂ Í«Ú≈ ’≈/’∆ ÓÀ∫Ï/ÓÀÏª ‘Ø
‹ªÁ≈/‹ªÁ∆ ˛Õ ‹ÁØ∫ ÍÂ∆ ¡≈͉∆ ÍÂÈ∆ Á∂ Í«Ú≈ È≈Ò «‘‰ Òæ◊Á≈ ‘À ª «¬√ ˘ “Ó≈Âz√Ê≈È «‘‰≈” ’«‘ßÁ∂
‘ÈÕ Ó∂ÿ≈«Ò¡≈ Á∂ ÷≈«√¡ª «Úæ⁄ «¬‘∆ «Ú≈˜ ˛Õ ‹ÁØ∫ ÍÂÈ∆ ¡≈͉∂ ÍÂ∆ Á∂ Í«Ú≈ Á∆ ÓÀ∫Ï«ÙÍ ◊z«‘‰ ’
ÒÀ∫Á∆ ˛ ª «¬‘ «ÚÚ√Ê≈ “«ÍÂz√Ê≈È∆ ¡≈Ú≈√“ ¡÷Ú≈™Á∆ ˛Õ «¬æÊ∂ «Ú≈˜ Ï‘π ÊØÛ∑∂ ¡ÍÚ≈Áª ˘ ¤æ‚ ’∂ ͱ∂
Ì≈ «Úæ⁄ ‘ ‹◊∑≈ Íz⁄æ«Ò ˛Õ
«‘‰ ˘ ¡√ƒ “Íπø√Ê≈È∆Ô” (Virilocal «Ú∆ÒØ’È) ’«‘Á∂ ‘ª, ‹ÁØ∫ «Ú¡≈‘πÂ≈ ‹ØÛ≈ «¬’ ¡«‹‘∂ ÿ∂Ò± √Ó±‘ Á∂
È≈Ò «‘‰ Òæ◊Á≈ ˛ «‹æÊ∂ ÍÂ∆ «Ú¡≈‘ ÂØ∫ Í«‘Òª «‘≈ ’Á≈ ‘ØÚ∂◊≈ ¡Â∂ «‹√ «Úæ⁄ √ßÍÂ∆ ‹ª ‘Ø «’√∂ Ú∆ Â∑ª
Á∂ Á≈¡Ú∂ ÍÂÈ∆ Á∆ Ï‹≈¬∂ ÍÂ∆ ÚæÒØ∫ ’∆Â∂ ‹ªÁ∂ ‘ÈÕ
«‘‰ ˘ «¬√Â∆ Á∆ ʪ (Uxorilocal ¿π’√Ø∆ÒØ’È) ’«‘ßÁ∂ ‘È ‹ÁØ∫ ‹ØÛ≈ «¬’ ¡«‹‘∂ ÿ∂Ò± √Ó±‘ Á∂ È≈Ò «‘‰
Òæ◊Á≈ ˛ «‹√ È≈Ò ÍÂÈ∆ «Ú¡≈‘ ÂØ∫ Í«‘Òª ‹πÛ∆ «‘ ¸æ’∆ ‘πßÁ∆ ‘À ¡Â∂ «‹√ «Úæ⁄ √ßÍÂ∆ ‹ª «¬√ Â∑ª Á∂ ‘Ø
Á≈¡Ú∂ ÍÂ∆ Á∂ Ï‹≈¬∂ ÍÂÈ∆ ÚæÒØ∫ ’∆Â∂ ‹ªÁ∂ ‘ÈÕ
«Ú¡≈‘πÂ≈ ‹ØÛ≈ «‹√ ÿ∂Ò± √Ó±‘ Á∂ È≈Ò «‘‰≈ Ùπ± ’Á≈ ˛ ¿π√ Á∆ Íz«’Â∆ Á≈ Úȉ ¡Â∂ «˜¡≈Á≈ √‡∆’ „ß◊
È≈Ò ’È Ò¬∆ ¿πÍØ’Â ¡‘π«Á¡ª Á∂ È≈Ò ‘Ø ’πfi ÙÏÁ «ÓÒ≈¬∂ ‹≈ √’Á∂ ‘È ¡Â∂ “Íπ«ÍÂz √Ê≈È’ «‘‰-√«‘‰”
(«Ú∆ÍÀ‡z∆ÒØ’Ò) ÿ∂Ò± √Ó±‘ Á∂ «¬’ ¡«‹‘∂ «ÈÚ≈√ √Ê≈È Á≈ ËØÂ’ ˛ «‹√ Á∂ ’∂∫Á «Úæ⁄ Ú Á≈ «ÍÂ≈ ‘πßÁ≈ ˛Õ
«¬√ Â∑ª “«¬√Â∆ Ó≈Âz√Ê≈È’ «‘‰-√«‘‰” È≈Ò «’√∂ ÿ∂Ò± √Ó±‘ Á∂ ¿π√ «ÈÚ≈√ Á≈ √ß’∂ «ÓÒÁ≈ ˛ «‹√ Á∂
’∂∫Á «Úæ⁄ ÒÛ’∆ Á∆ Óª ‘πßÁ∆ ˛Õ
“Ó≈ÂπÒ √Ê≈È’” (¡Â∂ «’¿»ÒØ’Ò) ¡‘πÁ∂ Á≈ «¬√Â∂Ó≈Ò «¬√ √Ó»‘ Á∂ ¿π√ «‘‰-√«‘‰ ˘ Ëث ’È Ò¬∆ ‘πøÁ≈
˛, «‹√ Á∂ ’∂∫Á «Úæ⁄ ÒÛ’∂ Á∆ Óª Á≈ Ì≈ ‘πøÁ≈ ˛Õ

(iii) ÚßÙ Á∂ «√˪ ”Â∂ ¡Ë≈« «Ú«ÚËÂ≈
‹ÁØ∫ ’πÒ È≈Ó ¡Â∂ Í«Ú≈’ √ßÍÂ∆ «Ú≈√ Á∂ ±Í «Úæ⁄ ‘≈«√Ò ‘πßÁ≈ ˛ ª «¬√ ¡Ë≈ ”Â∂ ÚßÙ ¡Â∂ ¥Ó-«Ú«È¡≈√
¡Â∂ ÍÁ≈ÈπÙø◊ Á≈ ¿πÂ≈«Ë’≈∆ «ÈË≈‰ ¡√∆∫ Í«Ú≈ Á∂ «¬’ ‘π«Ù¡≈ Ú◊ Úß‚ ÂØ∫ ‹≈‰± ’Ú≈™Á≈ ˛Õ «¬‘

LOVELY PROFESSIONAL UNIVERSITY 67