Page 83 - DSOC102_Social Institutions

√Ó≈«‹’ √√ßÊ≈Ûª

È؇ ”Â∂ Ó≈Û≈ ÍzÌ≈Ú ÍÀ∫Á≈ ˛Õ ‘π‰ Í«Ú≈ Á∂ ÓÀ∫Ïª «Úæ⁄ ¿π∫È∆ √«‘ÔØ◊ ¡Â∂ «Â¡≈◊ Á∆ Ì≈ÚÈ≈ È‘∆∫ Í≈¬∆
‹ªÁ∆ «‹ßÈ∆ ’πfi √Ó∂∫ Ï≈¡Á Âæ’ Í≈¬∆ ‹ªÁ∆ √∆Õ ¡æ‹ Í«Ú≈ Á∆ ’߇ØÒ Ù’Â∆ Í«‘Òª Á∆ ÂπÒÈ≈ «Úæ⁄
’≈Î∆ ÿ‡∆ ˛Õ

6.10 Í«Ú≈ Á∂ ’ßÓª (’ßÓ) «Úæ⁄ Í«ÚÂÈ
(Change in the Functions of Family)

Í«Ú≈ ‘Ó∂Ù≈ ÂØ∫ ÓÈπæ÷ Á∂ Ò¬∆ Ï‘π ӑæÂÚͱÈ ’ßÓ ’Á≈ «‘≈ ˛Õ «¬‘ «Ú¡’Â∆¡ª Á∆¡ª Úæ÷-Úæ÷ Â∑ª Á∆¡ª
˜±ª Á∆ ͱÂ∆ ’Á≈ «‘≈ ˛, Ízß± ÚÂÓ≈È «Úæ⁄ Úæ÷-Úæ÷ ’≈Ȫ È≈Ò «‹È∑ª Á≈ Úȉ Í«‘Òª ’∆Â≈ ‹≈ ¸æ’≈
˛, Í«Ú≈ Á∂ ’øÓª «Úæ⁄ ’≈Î∆ ’πfi Í«ÚÂÈ ¡≈¬∂ ‘ÈÕ ¡æ‹ Í«Ú≈ Á∂ Ï‘π √≈∂ ’ßÓ ‘Ø √øÓÂ∆¡ª ÚæÒØ∫ ’∆Â∂
‹≈‰ Òæ◊∂ ‘ÈÕ ÈÂ∆‹∂ Ú‹Ø∫ Í«Ú≈ Á≈ Ó‘æÂÚ ’πfi ÿ«‡¡≈ ˛ ¡Â∂ ¡æ‹ Á∂ Ïæ⁄∂ Á∂ «Ú¡’Â∆ÂÚ Á∂ «ÈÓ≈‰ «Úæ⁄
¿π∫È∆ Ó‘æÂÚͱÈ Ì±«Ó’≈ È‘∆∫ «ÈÌ≈ √’Á∂ ‘È, «‹ßÈ∆ Í«‘Òª «ÈÌ≈ ‘∂ ‘ÈÕ Ò∂«’È «Î Ú∆ Í«Ú≈, Í«Ú≈ ‘∆
˛ «‹æÊ∂ «Ú¡’Â∆ √≈∂ Â∑ª Á∂ Áπæ÷ª ˘ ÌπæÒ ’∂ √πß÷ Á∆ È∆∫Á √Ω∫Á≈ ˛ ¡Â∂ ¡æ◊∂ ¡≈¿π‰ Ú≈Ò∆¡ª ¸‰ΩÂ∆¡ª Á≈ √≈‘Ó‰≈
’È Á∂ Ò¬∆ √ÓæÊ≈ Íz≈Í ’Á≈ ‘ÀÕ Í«Ú≈ Á∂ ’ßÓª «Úæ⁄ ¡≈¿π‰ Ú≈Ò∂ ÍzÓπæ÷ Í«ÚÂÈ «¬√ Â∑ª ‘È-

A. Í«Ú≈ Á∂ ¡≈«Ê’ ’ßÓª «Úæ⁄ Í«ÚÂÈ- ¿πÁÔØ«◊’ ¥ªÂ∆ ÂØ∫ Ï≈¡Á Í«Ú≈ ¿πÂÍ≈ÁÈ ¡Â∂ ¿πÍÌØ◊
ÁØÚª Á≈ ‘∆ ’∂∫Á √∆Õ ˜±ª Á∆¡ª √≈∆¡ª Ú√±¡ª Í«Ú≈ «Úæ⁄ ‘∆ «Â¡≈ ’∆Â∆¡ª ‹ªÁ∆¡ª √ÈÕ
Í«Ú≈ Á∂ √≈∂ ÓÀ∫Ï «ÓÒ ’∂ Í«Ú≈ «Úæ⁄ ¡≈«Ê’ «ÁzÙ‡∆ È≈Ò ¿πÂÍ≈ÁÈ ’ßÓ ’Á∂ √ÈÕ Ò∂«’È
‘π‰ Í«Ú≈ ¿πÂÍ≈ÁÈ Á≈ ’∂∫Á È‘∆∫ «‘≈ ˛Õ ‘π‰ Í«Ú≈ Á∂ Úæ÷-Úæ÷ ÓÀ∫Ïª ˘ ¡≈͉∆ ؘ∆-؇∆
’Ó≈¿π‰ Ò¬∆ ¡Òæ◊-¡Òæ◊ √Ê≈Ȫ ”Â∂ ’ßÓ ’È≈ ÍÀ∫Á≈ ˛Õ «¬√ ÂØ∫ Ï≈¡Á Ú∆ ¿πÍÌØ◊ Á∆ «¬’≈¬∆ Á∂
±Í «Úæ⁄ Í«Ú≈ Á≈ Ó‘æÂÚ ¡æ‹ Ú∆ ÏŒ«‰¡≈ ‘Ø«¬¡≈ ˛Õ
B. Ë≈«Ó’ ’ßÓª «Úæ⁄ ’Ó∆- Úæ÷-Úæ÷ Ë≈«Ó’ ’ßÓª Á≈ √ßÍ≈ÁÈ Í«Ú≈ Á≈ Óπæ÷ ’ßÓ √∆Õ √Ó∂∫-√Ó∂∫ ”Â∂ Í«Ú≈
«Úæ⁄ Ë≈«Ó’ «Â˙‘≈ ÓÈ≈¬∂ ‹ªÁ∂ √ÈÕ ’Á∂ «’√∂ ’Ê≈ Á≈ ª ’Á∂ «’√∂ Í≈· ‹ª ÌØ‹È-’∆ÂÈ Á≈
¡≈ÔØ‹È ‘πßÁ≈ √∆Õ Í«Ú≈ Á∂ Úæ‚∂-Ϙπ◊ ÓÀ∫Ï ¿πÍÁ∂Ù≈ÂÓ’ ’‘≈‰∆-«’æ«√¡ª ˘ √π‰≈ ’∂, ≈Ó≈«¬‰,
Ó‘ªÌ≈Â, ◊∆Â≈ ¡≈«Á Ë≈«Ó’ ◊ßzʪ Á∆¡ª Ó‘æÂÚͱÈ ÿ‡È≈Úª ˘ Áæ√ ’∂ Ïæ«⁄¡ª ˘ √ø√’≈ Á∂ ’∂
¿πÈ∑ª Á∂ ⁄«æÂ ¡Â∂ «Ú¡’Â∆ÂÚ «ÈÓ≈‰ «Úæ⁄ ÔØ◊Á≈È «ÁßÁ∂ √ÈÕ ¡æ‹ Í«Ú≈ «Úæ⁄ Ë≈«Ó’ ’ßÓª
Á≈ Ó‘æÂÚ ÿæ‡ ˛Õ ‘πÁ Í«Ú≈«’ √ß◊·È ω≈¬∂ æ÷‰ «Úæ⁄ ËÓ ¿π∫È∆ Ó‘æÂÚͱÈ Ì±«Ó’≈ È‘∆∫ «ÈÌ≈
√’Á≈, «‹ßÈ∆ «’√∂ √Ó∂∫ «Úæ⁄ «ÈÌ≈™Á≈ √∆Õ ‘π‰ ËÓ Á∆ Ï‹≈¬∂ «Ú⁄≈ Á∆ ÍzË≈ÈÂ≈ Í≈¬∆ ‹ªÁ∆ ˛Õ
C. √Ó≈«‹’ ¡Â∂ √ß√«¥«Â’ ’ßÓª «Úæ⁄ ¡ßÂ- ¡æ‹ Í«Ú≈ Á∂ √Ó≈«‹’ ¡Â∂ √ß√«¥«Â’ ’ßÓª «Úæ⁄ ’≈Î∆ ’πfi
Í«ÚÂÈ ¡≈¬∂ ‘ÈÕ ‘π‰ Í«Ú≈ «Ú¡’Â∆ Á∆ √Ó≈«‹’ √«ÊÂ∆ Á∂ «ÈË≈‰ «Úæ⁄ ™È∆ Ó‘æÂÚͱÈ
̱«Ó’≈ È‘∆∫ «ÈÌ≈ √’Á∂, «‹ßÈ∆ ’πfi √Ó∂∫ Í«‘Òª Âæ’ «ÈÌ≈™Á∂ ‘∂ ‘ÈÕ «Ú¡’Â∆◊ ◊π‰ª ‹ª
¿πÍÒæÏË∆¡ª Á≈ Ó‘æÂÚ ÚæË ‹≈‰ È≈Ò «Ú¡’Â∆ ¡≈͉∆ ÷πÁ Á∆ √ÓÊ≈ ‹ª ◊π‰ª ˘ ÚË≈¿π‰ Á∆
«ÁzÙ‡∆ ÂØ∫ «˜¡≈Á≈ √Ø⁄Á≈ ¡Â∂ ’Ø«ÙÙ ’Á≈ ˛Õ ÈÂ∆‹∂ Ú‹Ø∫ ¿π‘ ‘Ø ÓÀ∫Ïª Á∂ «‘æª Á∆ ¿πÓ∆Á ’Á≈
˛Õ ¡æ‹ Í«Ú≈ Á≈ ÓÀ∫Ïª ”Â∂ ¿π‘ ’߇ØÒ È‘∆∫ «‘≈ ‹Ø «’√∂ √Ó∂∫ ‹ª ’πfi √Ó∂∫ Í«‘Òª Âæ’ √∆Õ ‘π‰ ª
ÓÀ∫Ï √Ó≈«‹’ «ÚÚ‘≈ Á∆ «ÁzÙ‡∆ È≈Ò Ï‘π ’πfi √πÂßÂ ˛Õ ‘π‰ Í«Ú≈ ÚæÒØ∫ ¡≈͉∂ ÓÀ∫Ïª ˘ √Á∆¡ª
ÂØ∫ ⁄æÒ∆¡ª ¡≈ ‘∆¡ª √ß√«¥«Â’ ÍzßÍ≈Úª ÂØ∫ ‹≈‰± ’Ú≈¿π‰≈ Ò≈Ì È‘∆∫ √Ó«fi¡≈ ‹ªÁ≈Õ ‘π‰ ª
ÍzßÍ≈Ú≈Á Á∆ Ï‹≈¬∂ ¡≈Ëπ«È’Â≈ Á≈ ÍzÌ≈Ú ¡Â∂ «ÚÚ‘≈ Á∂ ÈÚ∂∫ ÔÂȪ Á≈ Ó‘æÂÚ ÚæËÁ≈ ‹≈ «‘≈
˛Õ
D. Í«Ú≈ Á∂ ÓÈØß‹È √ÏßË∆ ’ßÓª «Úæ⁄ Í«ÚÂÈ- Í«‘Òª Í«Ú≈ «√‘ ÓÈØß‹È Á≈ ’∂∫Á √∆Õ √≈∂ ÓÀ∫Ï
«ÓÒ ’∂ ◊æÍ-ÙæÍ Ó≈Á∂, Ïæ«⁄¡ª Á∆¡ª «Í¡≈ Ì∆¡ª ◊æÒª Á≈ ¡≈ÈßÁ ÒÀ∫Á∂, ’‘≈‰∆-«’æ√∂ √π‰≈™Á∂,
≈Ó≈«¬‰, Ó‘ªÌ≈ ¡≈«Á Á∆¡ª ÿ‡È≈Úª √π‰≈™Á∂Õ «¬æÊ∂ √≈∂ ÓÀ∫Ïª Á≈ «√‘ÂÓßÁ ÓÈØß‹È ‘Ø ‹ªÁ≈,
Ízß± ‘π‰ ÓÈØß‹È Á≈ ÚÍ≈∆’È ‘Ø«¬¡≈ ˛Õ Í«Ú≈ Á∂ ÓÈØß‹È √ÏßË∆ ’ßÓ ‘π‰ ’ÒæϪ, È≈‡’-
Óß‚Ò∆¡ª, «√È∂Ó≈, ¡≈«Á È∂ ÒÀ Ò¬∂ ‘ÈÕ Í«Ú≈ ª ÁØ √Ó∂∫ ÌØ‹È ’È ¡Â∂ ≈ ˘ √Ω‰ Á∆ ‹◊∑ª «‘
◊¬∂ ‘ÈÕ Ízß± ’πfi ÒØ’ª Á≈ Óßȉ≈ ˛ «’ ‘π‰ Í«Ú≈ ÁπÏ≈ª ÓÈØß‹È Á≈ ’∂∫Á ωÁ≈ ‹≈ «‘≈ ˛Õ
∂«‚˙, «’≈‚ ÍÒ∂¡, ‡∂Í’≈‚, ‡ÀÒ∆«Ú˜È, (‡∆. Ú∆.) ¡≈«Á È∂ √≈∂ ÓÀ∫Ïª ˘ È≈Ò ÏÀ· ’∂ «¬È∑ª
ÓÈØߋȪ Á∂ √≈ËȪ Á≈ ¡≈ÈßÁ ÒÀ‰ Ò¬∆ Íz∂« ’∆Â≈ ˛Õ «¬ßÈ≈ ˜± ˛ «’ ‘π‰ Í«Ú≈ Á∆ ʪ ’ÒæϪ
¡Â∂ «ÓæÂ Óß‚Ò∆¡ª «Úæ⁄ «Ú¡’Â∆¡ª Á∆ π⁄∆ ÚæËÁ∆ ‹≈ ‘∆ ˛Õ
E. ÓØ‘ ¡Â∂ «Í¡≈ Ò¬∆ Í«Ú≈ ”Â∂ «ÈÌÂ≈ Á≈ Úæˉ≈- ¡æ‹ «Ú¡’Â∆ Á∂ ‹∆ÚÈ «Úæ⁄ Á±√≈ √Ó±‘ª ¡Â∂
¿πÍ⁄≈«’ √Ïß˪ Á∆ ÍzË≈ÈÂ≈ ˛Õ ¡æ‹ ◊π¡ª„∆ ¡Â∂ «ÙÂ∂Á≈∆ Á≈ Ó‘æÂÚ ÿæ‡ ‘Ø«¬¡≈ ˛Õ Á±√∂ √Ó±‘ª

76 LOVELY PROFESSIONAL UNIVERSITY