Page 168 - DPBI201_PUNJABI_II

ÇÂÕÅÂÆ-AD : ê³ÜÅìÆ è°éÆ-êÌì³è: À°ÚÅðé ç¶ Çéïî» Áå¶ òð寺 ç¶ Çéïî

(À) Ãòð è°éÆÁ»: À°é·» Ö³âÆ è°éÆÁ» ù ÇÕÔÅ Ü»çÅ ÔË, ÇÜé·» çÅ À°ÚÅðé Õðé Ã ÃÅⶠë¶ëÇóÁ» ÇòÚ¯º é¯à
ìÅÔð ù ÇéÕñçÆ ÃÅÔ-ÔòÅ ì¶ð¯Õ ×åÆ éÅñ îñÕó¶ ÇÜÔ¶ î±³Ô ÇòÚ¯º ìÅÔð ÇéÕñ Ü»çÆ ÔËÍ î±³Ô ç¶
À°ÚÅðéÆ Á³×» Çò¼Ú éÅ Õ¯ÂÆ ð°ÕÅòà å¶ éÅ Õ¯ÂÆ å³×Æ, ð×ó Ü» Û¯Ô êËçÅ Ô°³çÆ ÔËÍ êð Ãòð è°éÆÁ»

ç¶ À°ÚÅðé Ã ÜÆí å¶ ì°¼ñ· ÁÇÔî í°ÇîÕÅ ÇéíÅÀ°ºç¶ ÔéÍ
(Á) ÇòÁ³Üé è°éÆÁ»: À°é»· Ö³âÆ è°éÆÁ» ù ÇÕÔÅ Ü»çÅ ÔË, ÇÜé·» ç¶ À°ÚÅðé Ã ÃÅⶠë¶ëÇóÁ» ÇòÚ¯º
ìÅÔð ù ÁÅÀ°ºçÆ ÃÅÔ çÆ ÔòÅ-𽺠ù î±³Ô ê¯ñ ç¶ ÇÕö ÃæÅé/ÇԼö 寺 ð¯ÇÕÁÅ Ü»çÅ ÔË Ü» ÇÂÔ ÔòÅ ð×ó
ÖÅ Õ¶ ìÅÔð ÇéÕñçÆ ÔËÍ

AD.C.B. êÅðÖ³âÆ Ü» ÁÖ³âÆ è°éÆÁ» (Supera-Segmental Phonemes):
Ôð íÅôÅ Çò¼Ú Ãòð, ÇòÁ³Üé» å¯º ÇÂñÅòÅ Õ°¼Þ ó×Æå å¼å òÆ Ô°³çÅ ÔË, ÇÜé·» ù ÇòÇ×ÁÅéÆ íÅôÅ Çò¼Ú êÅðÖ³âÆ
Ü» ÁÖ³âÆ è°éÆÁ» ÇÕÔÅ Ü»çÅ ÔË, ÇÜò¶º ìñ, éÅÇÃÕåÅ, Ãòð Áå¶ Çê¼Ú Ü» åÅéÍ ÇÂé·» è°éÆÁ» Çò¼Ú ôìç» Çò¼Ú
ðå³åð ð±ê Çò¼Ú ÇòÚðé çÆ Ãîð¼æÅ éÔƺ ð¼ÖçÆÁ»Í ÇÂÔ Ôî¶ô» Ö³âÆ è°éÆÁ» éÅñ Çîñ Õ¶ ÔÆ ÁÅêäÅ íÅôÅÂÆ

ÕÅðÜ ÃÅÕÅð ÕðçÆÁ» ÔéÍ ÇÂé·» ù íÅôÅÂÆ ì¯ñ» 寺 ò¼ÖðÅ éÔƺ ÕÆåÅ ÜÅ ÃÕçÅÍ
(À) ìñ: è°éÆ ÇòÀ°ºå ç¶ êÌÃ³× Çò¼Ú ìñ çŠóì³è À°ÚÅðé éÅñ ÔËÍ ÇÂÃçŠضðÅ À°ÚÅðÖ³â Ô°³çÅ ÔËÍ ôìç»
ù ì¶ñ¶ ò¯ñä ÁÃƺ À°ÃçÆÁ» è°éÆÁ» Ü» À°ÚÅðֳ⻠À°µå¶ ÇÂÕ¯ ÇÜÔÅ çìÅ éÔƺ Çç³ç¶Í ÇÕö è°éÆ À°å¶
òè çìÅ Çç³ç¶ Ô» Áå¶ ÇÕö Òå¶ Ø¼àÍ ç±Ü¶ ôìç» Çò¼Ú ÃÅÔ çÆ ÔòÅ ÇÕö ìñ ÃÇÔå ìÅÔð ù ÇéÕñçÆ

ÔË Áå¶ ìñ-ðÇÔåÍ ÇÂÀ°º ÇÕö è°éÇ Ü» À°ÚÅðÖ³â À°å¶ ܯ ÃìÅ Çç¼åÅ Ü»çÅ ÔË, À°Ô ÒìñÓ ÔË, íÅò òñ
À°ÚÅð ÇÕÇðÁÅ çÆ ò¼è îÅåðÅ çÅ é» ÔËÍ
(Á) éÅÇÃÕåÅ: À°ÚÅð ÇòèÆ ç¶ ÁÅèÅð Òå¶ íÅôÅÂÆ è°éÆÁ» ù î½ÇÖÕ å¶ éÅÃÕÆ ç¯ íÅ×» Çò¼Ú ò³ÇâÁÅ Ü»çÅ
ÔËÍ î½ÇÖÕ è°éÆÁ» ç¶ À°ÚÅðé ò¶ñ¶ ÃÅÔ çÆ ÔòÅ î±³Ô ðÃå¶ ìÅÔð ÇéÕñçÆ ÔË Áå¶ éÃÅÕÆ è°éÆÁ» ç¶

À°ÚÅðé ò¶ñ¶ Õ¯ñî åÅñ± ԶỠÇâ¼× ê˺çÅ ÔË, ÇÜà ÕðÕ¶ î±³Ô çÅ ðÃåÅ ì³ç Ô¯ Ü»çÅ ÔË å¶ ÔòÅ é¼Õ ðÅÔƺ
ìÅÔð ÇéÕñçÆ ÔËÍ ÇÂà åð·» À°ÚÅðÆÁ» è°éÆÁ» ù éÅÃÕÆ è°éÆÁ» ÇÕÔÅ Ü»çÅ ÔËÍ
(Â) Ãòð (ðð): ðð ê³ÜÅìÆ çÆ Çòô¶ô êÅðÖ³âÆ è°éÆ ÔËÍ íÅðå çÆÁ» ÃÅðÆÁ» ÁÅðÆÁÅ-íÅôÅò» ÇòÚ¯º
ê³ÜÅìÆ ÔÆ ÇÂ¼Õ ÁÇÜÔÆ íÅôÅ ÔË, ÇÜà Çò¼Ú ÒððÓ çÆ ÃÅðÇæÕ Ô¯ºç ÔËÍ Ã°ð å³åÆÁ» ç¶ Õ³ìä çÆ ×åÆ çÅ

À°åÅð-Úó·Å ÕÂÆ òÅð ôìç ç¶ ê¼èð Òå¶ ÃðÇæÕ Ô°³çÅ ÔËÍ íÅò ÇÂÃç¶ òèä-Øàä éÅñ ôìç» ç¶ Áðæ»
Çò¼Ú ëðÕ êË Ü»çÅ ÔËÍ Áðæ» çÅ ÇÂÔ ëðÕ Çê¼Ú ÕÅðä ê˺çÅ ÔËÍ Ã¯ Ü篺 Çê¼Ú ÇÂà åð·» ôìç» ç¶ ê¼èð
Òå¶ ÃÅðÇæÕ Ô¯ò¶ å» À°Ãé°³ ÒððÓ ÇÕÔÅ Ü»çÅ ÔËÍ
(Ã) Çê¼Ú Ü» åÅé: Ü篺 ÁÃƺ ÁÅêä¶ À°ÚÅðé Á³×» éÅñ íÅôÅ è°éÆÁ» À°ÚÅðç¶ Ô» å» ÃÅÔ çÆ ÔòÅ ìÅÔð

ù ÇéÕñçÆ ÔËÍ íÅôÅ è°éÆÁ» ç¶ À°ÚÅðé ò¶ñ¶ ÃÅⶠ׶ Çò¼Ú ðð å³åÆÁ» Õ³ìçÆÁ» ÔéÍ ÃÅⶠÀ°µÚÆ Ü»
éÆòƺ ì¯ñä éÅñ ðð å³åÆÁ» ç¶ Õ³ìä çÆ ×åÆ òè-Øà Ü»çÆ ÔËÍ Ã°ð å³åÆÁ» çÆ ×åÆ ù ÒÇê¼ÚÓ Ü»
ÒåÅéÓ ÇÕÔÅ Ü»çÅ ÔËÍ

AD.D ê³ÜÅìÆ è°éÆ çÆ òð寺 ç¶ Çéïî
ì¯ñï³åð çÆÁ» ÇÕÇðÁÅò» î°åÅìÕ íÅôÅÂÆ è°éÆÁ» çÆ Á¼×¯º òð× ò³â ÕÆåÆ Ü»çÆ ÔËÍ
AD.D.A Ö³âÆ è°éÆÁ»
(À) Ãòð è°éÆÁ»

LOVELY PROFESSIONAL UNIVERSITY 161