Page 165 - DPBI201_PUNJABI_II

ê³ÜÅìÆ-II

é¯à Áå¶ ÇÔ³çÆ çÅ ì¯ñ ÔË Ü¯ ÇÂà çÆ è°éÆ Ü°×å Òå¶ ñ×ÅåÅð ÁÃð Á³çÅ÷ Ô¯ ÇðÔÅ ÔËÍ
Ôð îé°¼Ö ÁÅêä¶ À°ÚÅðé Á³×» ðÅÔƺ ÁÃÆîå è°éÆÁ» À°åê³é Õðé çÆ Ãîð¼æÅ ð¼ÖçÅ ÔËÍ êð ÇÕö òÆ ÇÂ¼Õ íÅôÅ
ñÂÆ Õ°¼Þ Ç×äåÆ çÆÁ» ÃÆîå è°éÆÁ» çÆ ÔÆ òð寺 ÕÆåÆ Ü»çÆ ÔËÍ íÅôÅ Çòô¶ô éÅñ óì³Çèå ì°ñÅð¶ À°é·» çÆÁ»
ÃÆîå è°éÆÁ» ù òÅð-òÅð êÌÃ³× Áé°ÃÅð À°ÚÅð Õ¶, óÚÅð êÌÇÕÇðÁÅ Õðç¶ ÔéÍ è°éÆ-ÇòÀ°ºå (Phonetics) çÅ

óì³è íÅôÅ Çòô¶ô çÆÁ» è°éÆÁ» ç¶ ÁÇèÁËé éÅñ Ô°³çÅ ÔËÍ
è°éÆ-ÇòÇ×ÁÅé (Phonetics), è°éÆ-ÇòÀ°ºå ñÂÆ ÇÃè»åÕ Ú½ÖàÅ êÌçÅé ÕðçÅ ÔËÍ è°éÆ-ÇòÀ°ºå íÅôÅ ÇòÇ×ÁÅÇéÕ
ÁÇèÁËé çÆ À°Ô ôÅÖÅ ÔË, ÇÜà Çò¼Ú íÅôÅ çÆÁ» À°ÚÇðå è°éÆÁ» ç¶ í½ÇåÕ ã»ÇÚÁ» çÅ ÇòÇ×ÁÅÇéÕ ÁÇèÁËé

ÕÆåÅ Ü»çÅ ÔËÍ è°éÆ-ÇòÇ×ÁÅé Çò¼Ú íÅôÅ è°éÆÁ» çÆ êÌÇÕÇðÁÅ ù Çå³é ò¼Ö-ò¼Ö ê¼èð» Òå¶ êðÇÖÁÅ Ü»çÅ
ÔË:
A. îé°¼Ö ÁÅêä¶ À°ÚÅðé Á³×» éÅñ íÅôÅ è°éÆÁ» À°ÚÅðçÅ ÔËÍ
B. ÇÂÔ è°éÆÁ» ÔòÅ ðÅÔƺ ñÇÔð» ç¶ ð±ê Çò¼Ú Ãð¯å¶ ç¶ Õ³é» å¼Õ ê°¼ÜçÆÁ» ÔéÍ
C. Ãð¯å Õ³é» ðÅÔƺ ÇÂé·» è°éÆÁ» ù ×ÌÇÔä ÕðÕ¶ ìðÆÕ å³å±Á» ðÅÔƺ ÁÅêä¶ ÇòÚÅð-î³âñ Çò¼Ú ÇñÜÅ Õ¶

Áðæ ÇéÖ¶ó ÕðçÅ ÔËÍ
ÇÂà ÁÅèÅð Òå¶ è°éÆ-ÇòÇ×ÁÅé ù Çå³é íÅ×» Çò¼Ú ò³ÇâÁÅ Ü»çÅ ÔË:
A. À°ÚÅðé è°éÆ-ÇòÇ×ÁÅé (Articulatory Phonetics)

B. óÚÅðé è°éÆ-ÇòÇ×ÁÅé (Acoustic Phonetics)
C. ôðòä è°éÆ-ÇòÇ×ÁÅé (Auditory Phonetics)
ÇÂÀ°º è°éÆ ÇòÇ×ÁÅé Çò¼Ú íÅôÅ è°éÆÁ» ç¶ ì¯ñä 寺 ñËÕ¶ ðäé çÆ êÌÇÕÇðÁÅ å¼Õ çÅ ÁÇèÁËé ÕÆåÅ Ü»çÅ ÔË;
íÅò ÃÅⶠë¶ëÇóÁ» ÇòÚ¯º ìÅÔð ù ÇéÕñçÆ ÃÅÔ çÆ ÔòÅ-𽺠Áå¶ ÃÅâÆÁ» éÅû ç¶ ê¯ñ å¶ î±³Ô ç¶ Á³× (óØ,
سâÆ, Õ», åÅñ±, ç³ç, ÜÆí, ðð å³ç» ÁÅÇç) íÅôÅÂÆ è°éÆÁ» ù ì¯ñä Ã ÇÕò¶º ÃÔÅÂÆ Ô°³ç¶ Ôé? ÇÂÔ è°éÆÁ»

î±³Ô ê¯ñ ÇòÚ¯º ÇéÕñ Õ¶, ÜòÅ çÆÁ» ñÇÔð» ðÅÔƺ ðäéÔÅð¶ îé°¼Ö ç¶ Õ³é» å¼Õ ÇÕò¶º êÔ°³ÚçÆÁ» Ôé Áå¶ Ãð¯å
ç¶ Õ³é» ðÅÔƺ ÇçîÅ× ù ðé¶ÔÅ ÇÕò¶º ÇîñçÅ ÔË? ÁÅÇç ÃÅðÆ êÌÇÕÇðÁÅ çÅ Çòôñ¶ôä è°éÆ ÇòÇ×ÁÅé çÅ ÇòôÅ ÔËÍ
ÇÂà åð·» è°éÆ-ÇòÇ×ÁÅé çÅ Õ³î ÇÕö íÅôÅ çÆ ÕÅðÜ Ãî¼×ðÆ ù ñ¼íäÅ ÔË, À°æ¶ ÇòÀ°ºå Çò¼Ú À°Ã Ãî¼×ðÆ ç¶

êÅà êÌì³è çÅ ÁÇèÁËé ÕÆåÅ Ü»çÅ ÔËÍ è°éÆ-ÇòÀ°ºå íÅôÅ è°éÆÁ» ç¶ ÇòÔÅðÕ ê¼Ö éÅñ óì³Çèå ÔËÍ Ã¯ è°éÆ-
ÇòÀ°ºå Çò¼Ú íÅôÅ Çòô¶ô çÆÁ» è°éÆÁ» ç¶ À°ÚÅðé Áå¶ ÕÅðÜÆ ê¼Ö» ù ÇòÚÅÇðÁÅ Ü»çÅ ÔËÍ

àÅÃÕ ì¯ñ-ï³åð ÇÕÃù ÁÅÖç¶ ÔéÍ

AD.B ê³ÜÅìÆ è°éÆ ù À°ÚÅðé ç¶ Çéïî»:
îé°¼Ö íÅôÅ è°éÆÁ» çÅ À°ÚÅðé ÁÅêä¶ î±³Ô ðÅÔƺ ÕðçÅ ÔËÍ ÃÅⶠë¶ëÇóÁ» ÇòÚ¯º ìÅÔð ÇéÕñçÆ ÃÅÔ çÆ ÔòÅ-ð½º

Áå¶ ÃÅâÆÁ» éÅû ç¶ ê¯ñ å¶ î±³Ô ÇòÚñ¶ Á³× (óØ, Õ», åÅñ±, ç³ç, ì°¼ñ·, ÜÆí, å¶ Ã°ð å³ç» ÁÅÇç) íÅôÅÂÆ
è°éÆÁ» ù ì¯ñä Ã ÃÔÅÂÆ Ô°³ç¶ Ôé, À°é·» ù è°éÆ À°ÚÅðé Á³× Ü» è°éÆ ï³åð Ü» ì¯ñï³åð ÇÕÔÅ Ü»çÅ ÔËÍ
AD.B.A À°ÚÅðé Á³× Ü» è°éÆ (ì¯ñ) ï³åð:
À°ÚÅðé Á³× Ü» è°éÆ (ì¯ñ) ï³åð» çÅ ò¶ðòÅ Ô¶á ÇñÖ¶ Áé°ÃÅð ÔË:

158 LOVELY PROFESSIONAL UNIVERSITY