Page 199 - DECO401_MICROECONOMIC_THEORY_PUNJABI

«Ú¡Ù‡∆ ¡ÊÙ≈√Â Á∂ «√˪Â

È؇ È«ÂÍÃÚÂ’ «ÏøÁ» (Point of Inflexion)
«¬‘ ¿π‘ «ÏøÁ» ˛, «‹æÊ∂ TP Á∆ „≈Ò «Úæ⁄ Í«ÚÂÈ ‘πøÁ≈ ˛Õ «⁄æÂ E «Úæ⁄ TP Ú¥ ”Â∂ «¬‘ «ÏøÁ» G ˛Õ «¬√ «ÏøÁ»
Âæ’ TP ÚæËÁ∆ Á ”Â∂ ÚæË «‘≈ ˛Õ «¬√ «ÏøÁ» ÂØ∫ Ï≈¡Á TP «Úæ⁄ Ú≈Ë≈ ˜» ‘πøÁ≈ ˛ Í ÿæ‡Á∆ Á ”Â∂Õ
«¬‘ ¿π‘ «ÏøÁ» ˛ ‹Ø ¿πÂÍ≈ÁÈ Á∆ Í«‘Ò∆ √«ÊÂ∆ Á∂ ¡÷∆ ÂØ∫ (Coincide) ˛, «’™«’ «¬√ «ÏøÁ» ”Â∂ MP Á≈ Úˉ≈
π’ ‹ªÁ≈ ˛ ¡Â∂ «¬‘ ¿π‘ «ÏøÁ» ˛ ‹Ø ¿πÂÍ≈ÁÈ Á∆ Á»√∆ √«ÊÂ∆ Á∂ ¡øÌ (Beginning) ˘ Áæ√Á≈ ˛ («’™«’
«¬√ «ÏøÁ» ÂØ∫ Ï≈¡Á MP ÿ‡‰≈ Ùπ» ‘Ø ‹ªÁ≈ ˛)

H.AD ÍÀÓ≈È∂ Á∂ ÍÃÂ∆ÎÒ (Returns to Scale)

ÍÀÓ≈È∂ Á∂ ÍÃÂ∆ÎÒ ’πæÒ ¿πÂÍ≈ÁÈ «Úæ⁄ ‘؉ Ú≈Ò∂ Í«ÚÂÈ Á∂ ¿π√ «ÚÚ‘≈ Á≈ Úȉ ’Á∂ ‘È ‹Ø √≈∂ ¡◊≈ª
«Úæ⁄ Ï≈Ï ¡ÈπÍ≈ «Úæ⁄ Í«ÚÂÈ ‘؉ Á∂ ’≈È ÍÀÁ≈ ‘πøÁ≈ ˛Õ «¬‘ «¬’ Á∆ÿ ’≈Ò∆È Ë≈È≈ ˛Õ
Á∆ÿ ’≈Ò «Úæ⁄ ¿πÂÍ≈ÁÈ Á∂ √≈∂ √≈ËÈ Í«ÚÂÈÙ∆Ò ‘πøÁ∂ ‘È, ’ج∆ √≈ËÈ Ïæfi≈ ‘Ø«¬¡≈ È‘ƒ ‘πøÁ≈Õ «¬√
Ò¬∆ √≈∂ √≈ËȪ Á∆ Ó≈Â≈ «Úæ⁄ Ï≈Ï »Í «Úæ⁄ Í«ÚÂÈ ’’∂ ¿πÂÍ≈ÁÈ Á∂ ÍÀÓ≈È∂ ˘ ÂÏÁ∆Ò ’∆Â≈ ‹≈
√’Á≈ ˛Õ
’ΩÂ√π«Ú¡≈È∆ Á∂ ¡Èπ√≈, ““ÍÀÓ≈È∂ Á∂ ÍÃÂ∆ÎÒ ÙÏÁ Á≈ √ÏøË √≈∂ √≈ËȪ «Úæ⁄ Ï≈Ï ¡ÈπÍ≈ È≈Ò ‘؉ Ú≈Ò∂
Í«ÚÂÈ Á∂ ’≈È ¿πÂÍ≈ÁÈ «Úæ⁄ ‘؉ Ú≈Ò∂ Í«ÚÂÈ È≈ÒÕ”” (The term returns to scale refers to the
change in output as all factors change by the same proportion. — Koutsoyiannis)

√≈ËÈ Á∂ ÍÃÂ∆ÎÒ ¡Â∂ ÍÀÓ≈È∂ Á∂ ÍÃÂ∆ÎÒ «Úæ⁄ Óπæ÷ ¡øÂ
√≈ËÈ Á∂ ÍÃÂ∆ÎÒ ¿πÂÍ≈ÁÈ Á∂ «ÚÚ‘≈ Á∆ ¿π√ √«ÊÂ∆ Á≈ ¡«Ë¡ÀÈ ’Á∂ ‘È, «‹√ «Úæ⁄ ¿πÂÍ≈ÁÈ Á∂ «¬’
√«Ê √≈ËÈ Á∂ È≈Ò ÂÏÁ∆Ò √≈ËÈ Á∆¡ª «˜¡≈Á≈ «¬’≈¬∆¡ª Á≈ «¬√Â∂Ó≈Ò ’∆Â≈ ‹ªÁ≈ ˛Õ «¬√ √«ÊÂ∆ «Úæ⁄
¿πÂÍ≈ÁÈ Á≈ ÍÀÓ≈È≈ √«Ê «‘øÁ≈ ˛ Í √≈ËÈ ¡ÈπÍ≈ «Úæ⁄ Í«ÚÂÈ ¡≈ ‹ªÁ≈ ˛Õ «¬√ Á∂ ¿πÒ‡ ÍÀÓ≈È∂
Á∂ ÍÃÂ∆ÎÒ ¿πÂÍ≈ÁÈ Á∆ ¿π√ √«ÊÂ∆ Á≈ ¡«Ë¡ÀÈ ’Á∂ ‘ª, «‹√ «Úæ⁄ ¿πÂÍ≈ÁÈ Á≈ ÍÀÓ≈È≈ ÏÁÒ ‹ªÁ≈ ˛Õ
«¬√ √«ÊÂ∆ «Úæ⁄ ¿πÂÍ≈ÁÈ Á≈ ÍÀÓ≈È≈ ÏÁÒ ‹ªÁ≈ ˛ Í ¿πÂÍ≈ÁÈ Á∂ √≈ËȪ Á≈ ¡øÁ≈˜≈ √«Ê «‘øÁ≈ ˛Õ

Á∆ÿ ’≈Ò «Úæ⁄ √≈∂ √≈ËȪ ˘ «¬’ ‘∆ ¡ÈπÍ≈ «Úæ⁄ ‹ª Úæ÷-Úæ÷ ¡ÈπÍ≈ª «Úæ⁄ ÚË≈ ’∂ «’√∂ Ú√» Á∂ ¿πÂÍ≈ÁÈ
˘ ÚË≈«¬¡≈ ‹≈ √’Á≈ ˛Õ √Ë≈‰ ÂΩ ”Â∂ ÍÀÓ≈È∂ Á∂ ÍæË Á∂ «ÈÔÓ ÂØ∫ ÓÂÒÏ √≈∂ √≈ËȪ «Úæ⁄ Ï≈Ï ¡ÈπÍ≈Â
«Úæ⁄ Ú≈Ë≈ ‘؉ ’≈È ¿πÂÍ≈ÁÈ «Úæ⁄ ‘؉ Ú≈Ò∂ Ú≈Ë∂ È≈Ò ˛Õ ¿πÂÍ≈ÁÈ «Úæ⁄ ‘؉ Ú≈Ò∆ «¬√ «ÁzÙ‡∆ ˘ ÍÀÓ≈È∂
Á≈ ÍÃÂ∆ÎÒ (Returns to Scale) «’‘≈ ‹ªÁ≈ ˛Õ
ÓøÈ Ò˙ ¡ø«Ì’ ¿πÂÍ≈ÁÈ ÎÒÈ ‘∂· «Ò÷∂ Â∑ª ˛:

P = f [L, K]

‹∂’ ¿πÂÍ≈ÁÈ Á∂ ÁØÚª √≈ËȪ «‹Ú∂∫ «Ó‘È (L) ¡Â∂ Í»ø‹∆ (K) ˘ Ï≈Ï ¡ÈπÍ≈ (m) «Úæ⁄ ÚË≈«¬¡≈ ‹≈Ú∂◊≈
ª ’πæÒ ¿πÂÍ≈ÁÈ ÚæË ’∂ P ‘Ø ‹≈Ú∂◊≈ ¡Â∂
1
P = f[mL, mK]
1
(1) ‹∂’ P ¿π√∂ ¡ÈπÍ≈ «Úæ⁄ ÚæËÁ≈ ˛ «‹√ ¡ÈπÍ≈ «Úæ⁄ ¡ÈπÍ≈ Á∂ √≈ËȪ «Úæ⁄ Ú≈Ë≈ ‘Ø«¬¡≈ ˛ ¡Â∂
1
P 1
P =m ª ÍÀÓ≈È∂ Á≈ Ï≈Ï ÍzÂ∆ÎÒ (Constant Returns to Scale) «’‘≈ ‹≈Ú∂◊≈ (2) ‹∂’ √≈ËȪ «Úæ⁄ ‘؉
P
Ú≈Ò∂ Í«ÚÂÈ Á∂ ¡ÈπÍ≈ «Úæ⁄ ¿πÂÍ≈ÁÈ Á∆ Ó≈Â≈ P «Úæ⁄ ÿæ‡ ¡ÈπÍ≈ ‘πßÁ≈ ˛ ¡Â∂ 1 < m ‘ØÚ∂ ª ¿π√
1 P
˘ ÍÀÓ≈È∂ Á≈ ÿ‡Á≈ ‘Ø«¬¡≈ ÍzÂ∆ÎÒ (Diminishing Returns to Scale) «’‘≈ ‹≈Ú∂◊≈Õ (3) ‹∂’ √≈ËȪ «Úæ⁄

194 LOVELY PROFESSIONAL UNIVERSITY