Page 194 - DECO401_MICROECONOMIC_THEORY_PUNJABI

«¬’≈¬∆ñH: ¿πÂÍ≈ÁÈ ÎÒÈ ¡Â∂ ¿πÂÍ≈ÁÈ Á∂ «ÈÔÓ

√ÚÀ-ÓπÒª’‰ (Self Assessment) È؇
Ï‘π-«Ú’ÒÍ∆ ÍÃÙÈ (Multiple Choice Questions)-
D. √≈ËȪ Á∆ √«ÊÂ≈ ¡Â∂ Í«ÚÂÈÙ∆Ò √Ó∂∫ Á∆ ........................ ”Â∂ «ÈÌ ’Á∆ ˛Õ
(¡) √Óª (Ï) ⁄≈Ò (√) Ú¥Â≈ (Á) ‘æÁ
E. Í«ÚÂÈÙ∆Ò ¡≈◊ Á∂ ’πfi ¿πÁ≈‘‰ ‘È-’æ⁄≈ Ó≈Ò, ....................... Á∆¡ª √∂Ú≈Úª ¡≈«ÁÕ
(¡) Ó˜Á»ª (Ï) ’Ó⁄≈∆¡ª (√) «Ó‘È (Á) «¬È∑ª «Úæ⁄Ø∫ ’ج∆ È‘ƒ
F. ¿πÂÍ≈ÁÈ Á≈ Í«ÚÂÈÙ∆Ò √≈ËÈ ¿π‘ √≈ËÈ ˛, «‹√ Á∆ Ó≈Â≈ «Úæ⁄ Í«ÚÂÈ ’∆Â≈ ‹≈ √’Á≈
˛-
(¡) Ë∆ÿ ’≈Ò ”⁄ (Ï) ÿæ‡ √Ó∂∫ «Úæ⁄ (√) ÓæË’≈Ò «Úæ⁄
(Á) «¬È∑ª «Úæ⁄Ø∫ ’ج∆ È‘ƒ
G. ÿæ‡ √Ó∂∫ «Úæ⁄ Í«ÚÂÈÙ∆Ò √≈ËȪ Á∆ Ó≈Â≈ «Úæ⁄ Í«ÚÂÈ È≈Ò ‘∆ ¿πÂÍ≈ÁÈ Á∆ Ó≈Â≈ «Úæ⁄
’∆Â∆ ‹≈ √’Á∆ ˛-
(¡) ’Ó∆ (Ï) Ú≈Ë≈ (√) ‡√Ê (Á) «¬È∑ª «Úæ⁄Ø∫ ’ج∆ È‘ƒ

H.A@ √≈ËÈ Á∂ ÿ‡Á∂ ÍÃÂ∆ÎÒ Á∂ Ò≈◊» ‘؉ Á∂ ’≈È
(Causes of Diminishing Returns to a Factor)

ÿ‡Á∂ ÍÃÂ∆ÎÒ Á∂ «ÈÔÓ Á∂ Ò≈◊» ‘؉ Á∂ Óπæ÷ ’≈È ‘∂· «Ò÷∂ ‘È-
(i) √≈ËÈ Á∆ √«ÊÂ≈ (Fixity of Factor)- «¬√ «ÈÔÓ Á∂ Ò≈◊» ‘؉ Á≈ Óπæ÷ ’≈È «¬‘ ˛ «’ ¿πÂÍ≈ÁÈ
Á≈ ’ج∆ È≈ ’ج∆ √≈ËÈ √«Ê ‘πøÁ≈ ˛, ‹ÁØ∫ ¿π‘ √«Ê √≈ËÈ Í«ÚÂÈÙ∆Ò √≈ËȪ Á∂ È≈Ò «¬√Â∂Ó≈Ò
«Úæ⁄ «Ò¡ªÁ≈ ‹ªÁ≈ ˛ ª Í«ÚÂÈÙ∆Ò √≈ËȪ Á∆ ÂπÒÈ≈ «Úæ⁄ «¬√ Á≈ ¡ÈπÍ≈ ÿæ‡ ‘Ø ‹ªÁ≈ ˛Õ
«¬√ Ò¬∆ ‹ÁØ∫ Í«ÚÂÈÙ∆Ò √≈ËÈ Á∆ «¬’ ‘Ø «¬’≈¬∆ ˘ «¬√ Á∂ Óπ’≈ÏÒ∂ ÿæ‡ √«Ê √≈ËÈ Á∆¡ª
«¬’≈¬∆¡ª Á∂ È≈Ò ¿πÂÍ≈ÁÈ ’È≈ ÍÀ∫Á≈ ˛ ª Í«ÚÂÈÙ∆Ò √≈ËÈ Á≈ √∆«Ó ¿πÂÍ≈ÁÈ ÿæ‡ ‘؉
Òæ◊Á≈ ˛Õ

(ii) ¡Í»‰ √≈ËÈ √Ê≈È≈Í≥ÈÂ≈ (Imperfect Factor Substitutability)- ÙÃ∆ÓÂ∆ ‹ØÈ Ø«ÏÈ√È Á∂ ¡Èπ√≈,
ÿ‡Á∂ ÍÃÂ∆ÎÒ Á∂ «ÈÔÓ Á∂ Ò≈◊» ‘؉ Á≈ Óπæ÷ ’≈È √≈ËȪ «Úæ⁄ Í≈¬∆ ‹≈‰ Ú≈Ò∆ ¡Í»‰ √Ê≈È≈Í≥ÈÂ≈
˛Õ «¬’ √≈ËÈ Á∆ ‹◊∑≈ ”Â∂ Á»√∂ √≈ËÈ Á≈ Í»∆ Â∑ª «¬√Â∂Ó≈Ò È‘ƒ ’∆Â≈ ‹≈ √’Á≈Õ «¬√ Ò¬∆ ‹ÁØ∫
√«Ê √≈ËÈ Á≈ «¬Ù‡ÂÓ «¬√Â∂Ó≈Ò ‘؉ Òæ◊Á≈ ˛ ª ¿π√ Á∂ √≈ËÈ ”Â∂ «’√∂ Á»√∂ √≈ËÈ Á≈ √Ê≈È≈Í≥ÈÂ≈
È‘ƒ ’∆Â≈ ‹≈ √’Á≈Õ «¬√ Á∂ ÎÒ√»Í Í«ÚÂÈÙ∆Ò √≈ËȪ ¡Â∂ √«Ê √≈ËȪ Á≈ ¡ÈπÍ≈ ·∆’ È‘ƒ
‘πøÁ≈ ¡Â∂ Í«ÚÂÈÙ∆Ò √≈ËÈ Á≈ √∆«Ó ¿πÂÍ≈ÁÈ ÿæ‡ ‘؉ Òæ◊Á≈ ˛Õ
(iii) √≈ËȪ Á∆ ÷≈Ï √ÓÈÚÔÂ≈ (Poor Co-ordination between the Factors)- √«Ê √≈ËÈ Á∂ È≈Ò
Í«ÚÂÈÙ∆Ò √≈ËÈ Á∂ Ò◊≈Â≈ ÚæËÁ∂ ‘ج∂ «¬√Â∂Ó≈Ò Á∂ ’≈È ¿πÈ∑ª «Úæ⁄ ¡≈ÁÙ √≈ËÈ ¡ÈπÍ≈Â
(Ideal Factor Ratio) È‘ƒ «‘øÁ≈, «¬√ Á∂ ÎÒ√»Í Í«ÚÂÈÙ∆Ò ¡Â∂ √«Ê √≈ËȪ Á≈ ¿πÍÔπ’Â
√ÓÈÚÔ È‘ƒ «‘øÁ≈ ¡Â∂ Í«ÚÂÈÙ∆Ò √≈ËÈ Á≈ √∆«Ó ¿πÂÍ≈ÁÈ ÿæ‡ ‘؉ Òæ◊Á≈ ˛Õ √≈ËȪ Á∆
√ÓÈÚÔÂ≈ «¬øÈ∆ ÷≈Ï ‘Ø ‹ªÁ∆ ˛ «’ ’πæÒ ¿πÂÍ≈ÁÈ ÿ‡‰ Òæ◊Á≈ ˛Õ «¬√ Á∂ ÎÒ√»Í Í«ÚÂÈÙ∆Ò
√≈ËÈ Á∆ √∆«Ó ¿πÂÍ≈Á’Â≈ ˜∆Ø ‹ª ‰≈ÂÓ’ ‘Ø ‹ªÁ∆ ˛Õ

«ÈÔÓ Á≈ Ó‘æÂÚ (Importance of the Law)
ÿ‡Á∂ ÍÃÂ∆ÎÒ Á≈ «ÈÔÓ ¡Ê Ù≈√Â Á≈ Ï‘π ‘∆ Ó‘æÂÚÍ»È «ÈÔÓ ˛Õ «¬√ «ÈÔÓ Á≈ Ó‘æÂÚ ‘∂· «Ò÷∆¡ª
◊æÒª ÂØ∫ √ÍæÙ‡ ‘Ø ‹ªÁ≈ ˛-
A. ‹È√ø«÷¡≈ Á∂ «√˪ Á≈ ¡Ë≈ ( Basis of the Theory of Population)-Ó≈ÒÊ√ (Malthus) Á≈
‹È√ø«÷¡≈ «√˪ «¬√ «ÈÔÓ ”Â∂ ¡Ë≈« ˛Õ Ó≈ÒÊÒ Á∂ ¡Èπ√≈ ÷≈Áª Á∂ ¿πÂÍ≈ÁÈ «Úæ⁄ Ú≈Ë≈

LOVELY PROFESSIONAL UNIVERSITY 189