Page 197 - DECO401_MICROECONOMIC_THEORY_PUNJABI

«Ú¡Ù‡∆ ¡ÊÙ≈√Â Á∂ «√˪Â

È؇ ¡≈ÓÁÈ «Úæ⁄ Ò◊≈Â≈ ’Ó∆ ˘ ÍÃ≈Í ’È≈ Ó»÷Â≈ ˛, «ÚÙ∂Ù ’’∂ ‹ÁØ∫ ÿ‡Á∂-ÚæËÁ∂ √≈ËÈ Á∆ ‘Ø «¬’≈¬∆ ˘
Ò◊≈¿π‰ È≈Ò Âπ‘≈‚∆ Ò≈◊ ÚæËÁ∆ ˛Õ
¡Â∂ ¡√ƒ «¬√ «√æ‡∂ ”Â∂ Í‘πø⁄Á∂ ‘ª «’ «¬’ ¿πÂÍ≈ÁÈ ’∂ÚÒ ¿πÂÍ≈ÁÈ Á∆ Á»√∆ √«ÊÂ∆ (Second Stage) «Úæ⁄
‘∆ ¿πÂÍ≈ÁÈ ’∂◊≈Õ Â’È∆’∆ Ì≈Ù≈ «Úæ⁄ «¬√ Á≈ ¡Ê «¬‘ ˛ «’ «¬’ ¿πÂÍ≈Á’ √øÂπÒÈ Á∆ √«ÊÂ∆ «Úæ⁄
(«˜¡≈Á≈ Ò≈Ì Á∆ √«ÊÂ∆) ’∂ÚÒ Á»√∆ √«ÊÂ∆ «Úæ⁄ ‘∆ ‘ØÚ∂◊≈, «‹æÊ∂ √∆«Ó ¿πÂÍ≈ÁÈ (MP) ÿæ‡ «‘≈ ˛ Í
ËÈ≈ÂÓ’ ‘πøÁ∆ ˛Õ

‡≈√’ ¿πÂÍ≈ÁÈ Á∆¡ª «ÂøÈ √«ÊÂ∆¡ª ”Â∂ ¡≈͉∂ «Ú⁄≈ ÍÃ◊‡ ’ØÕ

H.AC √‘∆ ÎÀ√Ò∂ Á∆ √«ÊÂ∆ (Stage of Rational Decision)

«¬’ Í»È ÍÃÂ∆ÔØ◊∆ ÎÓ «˜¡≈Á≈ Ò≈Ì ÍÃ≈Í ’È Ò¬∆ «¬√ «ÈÔÓ Á∆ Á»√∆ √«ÊÂ∆ «Úæ⁄ ¿πÂÍ≈ÁÈ ’∂◊∆Õ
«¬√ Á≈ ’≈È «¬‘ ˛ «’-

Í«‘Ò∆ √«ÊÂ∆ (Stage I) «Úæ⁄ ‹Á «’ Í«ÚÂÈÙ∆Ò (Variable Input) ÂØ∫ «ÓÒ‰ Ú≈Ò≈ ¡Ω√ ÍÃÂ∆ÎÒ Âª ÚæË
«‘≈ ˛ Í √«Ê √≈ËÈ Á≈ ¡‰-¡≈«Ê’ «¬√Â∂Ó≈Ò ¡Â∂ √ÓæÊ≈ ÂØ∫ ÿæ‡ «¬√Â∂Ó≈Ò ‘Ø «‘≈ ˛Õ «¬√ Ò¬∆ «¬√
√«ÊÂ∆ «Úæ⁄ «‹Ú∂∫-«‹Ú∂∫ ¿πÂÍ≈ÁÈ ÚæËÁ≈ ‹ªÁ≈ ˛, √∆«Ó ¿πÂÍ≈ÁÈ (MP) ÚæËÁ≈ ‹ªÁ≈ ˛ ¡Â∂ √∆«Ó Ò≈◊Â
(MC) ÿæ‡Á∆ ‹ªÁ∆ ˛, ‹∂’ √«Ê ’∆Ó (AR) ˘ ÓøÈ «Ò¡≈ ‹≈Ú∂ ¡Â∂ «¬‘ ÓøÈ «Ò¡≈ ‹≈Ú∂ «’ MR √«Ê ˛,
«¬√ Á≈ «¬‘ ¡Ê ‘ØÚ∂◊≈ «’ MR ¡Â∂ MC Á«Ó¡≈È ¡øÂ ÚæË «‘≈ ˛Õ MR ¡Â∂ MC Á«Ó¡≈È ÚæËÁ≈ ¡øÂ
(Widening Gap) ÚæËÁ∂ Ò≈Ì Á∆ √«ÊÂ∆ (‹ÁØ∫ MR>MC) ˘ ÍÃ◊‡ ’Á≈ ˛Õ «¬’ «Ú⁄≈Ú≈È ¿πÂÍ≈ÁÈ ÚæËÁ∂
Ò≈̪ Á∆ √«ÊÂ∆ «Úæ⁄ ¡≈͉≈ ¿πÂÍ≈ÁÈ ’Á∂ Ú∆ Ø’∂◊≈ È‘ƒÕ

Í«‘Ò∆¡ª ¡Â∂ Â∆√∆¡ª √«ÊÂ∆¡ª ¡≈«Ê’ «ÁÃÙ‡∆ È≈Ò ◊À-˜»∆ ‘ÈÕ «¬√ Á≈ ’≈È «¬‘ ˛ «’ «¬È∑ª
√«ÊÂ∆¡ª «Úæ⁄ ÎÓ ’Á∂ Ú∆ √«ÊÂ≈ Á∆ √«ÊÂ∆ «Úæ⁄ È‘ƒ ‘ØÚ∂◊≈Õ

«Ú⁄≈Ú≈È ¿πÂÍ≈Á’ Â∆√∆ √«ÊÂ∆ «Úæ⁄ ’Á∂ ¿πÂÍ≈ÁÈ È‘ƒ ’∂◊≈, «’™«’ «¬√ √«ÊÂ∆ «Úæ⁄ ’πæÒ ¿πÂÍ≈ÁÈ
ÿæ‡ ‘πøÁ≈ ‹ªÁ≈ ˛Õ Î≈◊»√È Á∂ ÙÏÁª «Úæ⁄, ““‹∂’ Í«ÚÂÈÙ∆Ò √≈ËÈ Á∆¡ª «¬’≈¬∆¡ª ÓπΠ«Úæ⁄ Ú∆ «ÓÒÁ∆¡ª
ª Ú∆ «¬’ «Ú⁄≈Ú≈È ¿πÂÍ≈Á’ Í«ÚÂÈÙ∆Ò √≈ËȪ Á∆¡ª «¬’≈¬∆¡ª Á≈ «¬√Â∂Ó≈Ò ˜∆Ø √∆«Ó ¿πÂÍ≈ÁÈ Á∂
«ÏøÁ» ÂØ∫ ¡æ◊∂ È‘ƒ ’∂◊≈, «’™«’ «¬È∑ª Á≈ «¬√Â∂Ó≈Ò ’È È≈Ò ’πæÒ ¿πÂÍ≈ÁÈ ÿæ‡ ‘Ø ‹≈Ú∂◊≈Õ”” (Even if units
of the variable input were free, a rational producer would not employ them beyond the point of
zero marginal product because their use entails a reduction in total output. —Ferguson)
√ø÷∂Í «Úæ⁄, «¬’ «Ú⁄≈Ú≈È ÎÓ ‘Ó∂Ù≈ Á»√∆ √«ÊÂ∆ «Úæ⁄, «‹√ ”⁄ ÿ‡Á∂ ÍÃÂ∆ÎÒ ÍÃ≈Í ‘؉∂ Ùπ» ‘Ø ‹ªÁ∂
‘È, ¿πÂÍ≈ÁÈ ’Á∆¡ª ‘ÈÕ Í»È ÍÃÂ∆ÔØ◊∆ ÎÓ Í«‘Ò∆ ‹ª Â∆√∆ √«ÊÂ∆ «Úæ⁄ ¿πÂÍ≈ÁÈ È‘ƒ ’∂◊∆, ¿π‘
’∂ÚÒ Á»√∆ √«ÊÂ∆ «Úæ⁄ ‘∆ ¿πÂÍ≈ÁÈ ’∂◊∆Õ Á»√∆ √«ÊÂ∆ «Úæ⁄ ’∆Â∂ ‹≈‰ Ú≈Ò∂ ¿πÂÍ≈ÁÈ Á∆ ¡√Ò∆ Ó≈Â≈
¿πÂÍ≈ÁÈ Á∂ √≈ËȪ ¡Â∂ ¿πÂÍ≈ÁÈ Á∆¡ª ’∆Óª ”Â∂ «ÈÌ ’∂◊∆Õ √øÂπÒÈ ¿πÊ∂ √Ê≈«Í ‘ØÚ∂◊≈, «‹æÂ∂ ‘Ø
¡≈ÓÁÈ (MR) ¡Â∂ ‘Ø Ò≈◊ (MC) Ï≈Ï (Equal) ‘ÈÕ
«⁄æÂ Á∂ »Í «Úæ⁄ ’πæÒ ¿πÂÍ≈ÁÈ, ¡Ω√ ¿πÂÍ≈ÁÈ ¡Â∂ √∆«Ó ¿πÂÍ≈ÁÈ (TP, AP and MP : A Diagrammatic
Presentation): «Ó‘È √Ó∂∫ Í»È ÂΩ ”Â∂ Úø«‚¡≈ ‘؉ ’≈È «⁄æÂ H.E «Úæ⁄ TP, AP ¡Â∂ MP Ú¥ √ÓÂÒ
«Á÷≈¬∂ ◊¬∂ ‘ÈÕ AP Ú¥ H’ «ÏøÁ» Âæ’ ¿πÍ ÚæÒ ¿π· ‘∆ ˛, «Î «‚æ◊‰ Òæ◊Á∆ ˛Õ (Í ËÈ≈ÂÓ’ ω∆ «‘øÁ∆
˛, ‹ÁØ∫ Âæ’ TP ËÈ≈ÂÓ’ ˛) MP Ú¥ «ÏøÁ» G’ Âæ’ ¿πÍ ÚæÒ ¿π·Á∆ ˛, I’ «ÏøÁ» ”Â∂ ˜∆Ø ‘Ø ‹ªÁ∆ ˛ ¡Â∂ ¿π√
ÂØ∫ Ï≈¡Á ‰≈ÂÓ’ ω ‹ªÁ∆ ˛, ‹ÁØ∫ AP Ú¥ ¿πÍ ÚæÒ ¿π· ‘∆ ‘πøÁ∆ ˛, ¿πÁØ∫ MP Ú¥ ¿π√ Á∂ ¿πÍ ‘πøÁ∆ ˛Õ

192 LOVELY PROFESSIONAL UNIVERSITY