Page 248 - DECO401_MICROECONOMIC_THEORY_PUNJABI

«¬’≈¬∆ñA@: √Ó-¿πÂÍ≈Á Ú¥

ÍæË Á∂ Ò¬∆ «¬’ Ú¥ ‘πøÁ≈ ˛Õ (Isoquant map refers to the family of isoquant curves placed in one È؇
diagram. It shows a set of isoquants, one for each level of output.)

«¬’ √Ó-¿πÂÍ≈Á Ú¥ Á∂ ¿πÍ √æ‹∂ Í≈√∂ Ú≈Ò∂ Ú¥ ¿πÂÍ≈Á Á∂ ¿π⁄∂ ÍæË ˘ ÍÃ◊‡ ’Á∆ ˛Õ

«⁄æÂ A@.B

¿πÂÍ≈ÁÈ Á≈ ÍæË «‹øÈ≈ «˜¡≈Á≈ ‘ØÚ∂◊≈, √Ó-¿πÂÍ≈ÁÈ Ú¥ ™È∆ ‘∆ Ó»Ò «ÏøÁ» ÂØ∫ Á» ‘ØÚ∂◊∆Õ IQ , IQ ¡Â∂
1 2
IQ Ú¥ª ¿πÂÍ≈ÁÈ Á∂ Úæ÷-Úæ÷ ÍæËª ˘ ÍÃ◊‡ ’ ‘∆¡ª ‘ÈÕ «¬’ √Ó-¿πÂÍ≈Á Ú¥ ‹Ø Á»√∆ Ú¥ ÂØ∫ √æ‹∂
3
Í≈√∂ ˛, ¿π‘ ¿πÂÍ≈Á Á∂ «˜¡≈Á≈ ÍæË ˘ ÍÃ◊‡ ’ ‘∆ ˛ ¡Â∂ IQ Ú¥ IQ Ú¥ ÂØ∫ ¡Â∂ IQ Ú’Ã, IQ Ú¥ Á∆
2 1 3 2
ÂπÒÈ≈ «Úæ⁄ ¿πÂÍ≈ÁÈ Á∂ ¿π⁄∂ ÍæË ˘ ÍÃ◊‡ ’ ‘∆¡ª ‘ÈÕ √Ó-¿πÂÍ≈Á Ú¥ «‹øÈ∆ ¿π⁄∆ ‘ØÚ∂◊∆, ™È≈ ‘∆
¿π‘ ¿π⁄∂ ¿πÂÍ≈ÁÈ Á∂ ÍæË ˘ ÍÃ◊‡ ’∂◊∆Õ Í ‘∂’ √Ó-¿πÂÍ≈Á Ú¥ Í«ÚÂÈÙ∆Ò √≈ËÈ Á∆¡ª Úæ÷-Úæ÷
Ó≈Â≈Úª ˘ ÍÃ◊‡ ’Á∆ ˛Õ

A@.F √Ó-¿πÂÍ≈Á ڒê Á∆¡ª «ÚÙ∂ÙÂ≈Úª
(Characteristics or Properties of Isoquant Curves)

√Ó-¿πÂÍ≈Á Ú¥ª Á∆¡ª «ÚÙ∂ÙÂ≈Úª, ‡√ÊÂ≈ Ú¥ª È≈Ò «ÓÒÁ∆¡ª-‹πÒÁ∆¡ª ‘ÈÕ «¬‘ «ÚÙ∂ÙÂ≈Úª ‘∂·
«Ò÷∆¡ª ‘È-

A. √Ó-¿πÂÍ≈Á Ú¥ª Á∆ „Ò≈‰ ¿πÍ ÂØ∫ ‘∂·ª ÚæÒ ‘πøÁ≈ ˛ (Isoquant Curves Slope Downwards)- «¬’
√Ó-¿πÂÍ≈Á Ú¥, «‹Ú∂∫ «’ «⁄æÂ A@.C ÂØ∫ ÍÃ◊‡ ‘πøÁ≈ ˛, ÷æÏ∂ ÂØ∫ √æ‹∂ ‘∂·ª ÚæÒ «‚æ◊Á∆ ‘ج∆ ‘πøÁ∆ ˛Õ ‘Ø
ÙÏÁª «Úæ⁄ «¬√ Á≈ „Ò≈‰ ‰≈ÂÓ’ ‘πøÁ≈ ˛Õ «¬√ Á≈ ’≈È «¬‘ ˛ «’ «¬’ √≈ËÈ Á»√∂ Á≈ ÍÃÂ∆√Ê≈ÍÈ
(Substitute) ‘πøÁ≈ ˛Õ «’√∂ Ú√» Á∂ ¿πÂÍ≈ÁÈ Á∆ «¬’ «ÈÙ«⁄ Ó≈Â≈ ÍÃ≈Í ’È Ò¬∆ ‹∂’ ¡√ƒ
«¬’ √≈ËÈ Á≈ «˜¡≈Á≈ «¬√Â∂Ó≈Ò ’ª◊∂ ª Á»√∂ √≈ËÈ Á≈ ÿæ‡ «¬√Â∂Ó≈Ò ’∆Â≈ ‹≈Ú∂◊≈Õ ‹∂’ ÁØÚª
√≈ËȪ Á≈ «¬’æ·≈ ‹ª «˜¡≈Á≈ ‹ª ÿæ‡ «¬√Â∂Ó≈Ò ’∆Â≈ ‹≈Ú∂◊≈ ª ’πæÒ ¿πÂÍ≈ÁÈ Ï≈Ï È‘ƒ ‘∂◊≈,
¿π‘ ¥Ó ¡Èπ√≈ «˜¡≈Á≈ ‹ª ÿæ‡ ‘Ø ‹≈Ú∂◊≈Õ Â≈«Ò’≈ A ÂØ∫ ÍÂ≈ Òæ◊Á≈ ˛ «’ A@@ ÿÛ∆¡ª Á∂ ’πæÒ
¿πÂÍ≈ÁÈ Á∂ Ò¬∆ ‹∂’ «˜¡≈Á≈ Í»ø‹∆ Ì≈Ú I@ «¬’≈¬∆¡ª Á≈ «¬√Â∂Ó≈Ò ’∆Â≈ ‹ªÁ≈ ˛, ¿πÁØ∫ «¬√ Á≈
√ø‹Ø◊ «Ó‘È Á∆¡ª ÿæ‡ «¬’≈¬∆¡ª Ì≈Ú A@ «¬’≈¬∆¡ª Á∂ È≈Ò ’∆Â≈ ‹≈Ú∂◊≈Õ «¬√∂ Â∑ª ‹∂’ A@@
ÿÛ∆¡ª Á≈ Ï≈Ï ¿πÂÍ≈ÁÈ ÍÃ≈Í ’È Ò¬∆ ‹∂’ ÿæ‡ Í»ø‹∆ Ì≈Ú C@ «¬’≈¬∆¡ª Á≈ «¬√Â∂Ó≈Ò
’∆Â≈ ‹ªÁ≈ ˛ ª «¬√ Á≈ √ø‹Ø◊ «Ó‘È Á∆¡ª «˜¡≈Á≈ «¬’≈¬∆¡ª Ì≈Ú D@ «¬’≈¬∆¡ª Á∂ È≈Ò ’∆Â≈

LOVELY PROFESSIONAL UNIVERSITY 243