Page 247 - DECO401_MICROECONOMIC_THEORY_PUNJABI

«Ú¡Ù‡∆ ¡ÊÙ≈√Â Á∂ «√˪Â

È؇ «¬’≈¬∆¡ª ¡Â∂ «Ó‘È Á∆¡ª A@ «¬’≈¬∆¡ª È≈Ò ‘πøÁ≈ ˛Õ «ÏøÁ»-B ”Â∂ Í»ø‹∆ Á∆¡ª F@ «¬’≈¬∆¡ª ¡Â∂ «Ó‘ÈÂ
Á∆¡ª B@ «¬’≈¬∆¡ª Á∂ √ø‹Ø◊ È≈Ò Ú∆ Ï≈Ï ¿πÂÍ≈ÁÈ ‘πøÁ≈ ˛Õ ‘A’ ¡Â∂ ‘B’ Á∂ «Ú⁄’≈ √Ó-¿πÂÍ≈Á Ú¥ Á≈
„Ò≈‰ Í»ø‹∆ Á∆¡ª C@ «¬’≈¬∆¡ª ¡Â∂ «Ó‘È Á∆¡ª A@ «¬’≈¬∆¡ª ‘ÈÕ «¬√ Á≈ ÓÂÒÏ «¬‘ ˛ «’ «ÏøÁ» ‘A’ ”Â∂
¿πÂÍ≈ÁÈ ˘ «ÏȪ ÍÃÌ≈«Ú ’∆Â∂ Í»ø‹∆ Á∆¡ª C@ «¬’≈¬∆¡ª Á∂ Ò¬∆ «Ó‘È Á∆¡ª A@ «¬’≈¬∆¡ª Á≈ ÍÃÂ∆√Ê≈ÍÈ
’∆Â≈ ‹≈ √’Á≈ ˛Õ «‘√≈Ï∆ Â∆’∂ È≈Ò ¡√ƒ MRTS ˘ ‘∂· «Ò÷∂ „ø◊ È≈Ò ÍÃÌ≈«Ù ’Á∂ ‘ª-
∆ K
MRTS =
∆ L
(MRTS = Â’È∆’∆ ÍÃÂ∆√Ê≈ÍÈ Á∆ √∆«Ó Á, DK = Í»ø‹∆ «Úæ⁄ Í«ÚÂÈ, DK = «Ó‘È «Úæ⁄
Í«ÚÂÈÕ
‘Ø ÙÏÁª «Úæ⁄, ÊØÛ∑∆ «˜¡≈Á≈ «Ó‘È Ò◊≈¿π‰ È≈Ò ¿πÂÍ≈ÁÈ «Úæ⁄ ‹Ø Ú≈Ë≈ ‘πøÁ≈ ˛, ¿π‘ ÊØÛ∑∆ ÿæ‡ Í»ø‹∆
Ò◊≈¿π‰ È≈Ò ¿πÂÍ≈ÁÈ «Úæ⁄ ‘؉ Ú≈Ò∆ ‘≈È∆ Á∂ Ï≈Ï ‘ØÚ∂◊∆Õ «Ó‘È Á∆ √ø«÷¡≈ «Úæ⁄ ‘؉ Ú≈Ò≈ Ú≈Ë≈
DL Á∂ ÎÒ√»Í ¿πÂÍ≈ÁÈ «Úæ⁄ TP Ï≈Ï Ú≈Ë≈ ‘πøÁ≈ ˛Õ «¬√∂ Â∑ª Í»ø‹∆ Á∆ Ó≈Â≈ DK «Úæ⁄ ‘؉ Ú≈Ò∆ ’Ó∆ Á∂
’≈È ¿πÂÍ≈ÁÈ «Úæ⁄ TP Á∆ ’Ó∆ ‘ØÚ∂◊∆Õ

∆ TP ∆ TP
«¬√ Ò¬∆, = ...(i)
∆ K ∆ L
∆ TP
¡√ƒ ‹≈‰Á∂ ‘ª, = MP K
∆ K
∆ TP
¡Â∂ = MP
∆ L L
«¬√ Ò¬∆, DTP = MP × D K (¿πÂÍ≈ÁÈ «Úæ⁄ Ú≈Ë≈)
K
DTP = MP × D L (¿πÂÍ≈ÁÈ «Úæ⁄ ’Ó∆)
L
MP × DK = MP × D L
K L
(«¬æÊ∂ MP = «Ó‘È Á∆ √∆«Ó ÌΩ«Â’ ¿πÂÍ≈Á MP = Í»ø‹∆ Á≈ √∆«Ó ÌΩ«Â’ ¿πÂÍ≈Á)
L K

∆ K MP L
^ ∆ L = MP K

¡Â∂ Â’È∆’∆ ÍÃÂ∆√Ê≈ÍÈ Á∆ Á «Ó‘È ¡Â∂ Í»ø‹∆ Á∂ √∆«Ó ¿πÂÍ≈Áª Á∆ Á Á∂ ¡ÈπÍ≈ Á∂ Ï≈Ï ‘πøÁ∆ ˛Õ
«Ó‘È ¡Â∂ Í»ø‹∆ Á∂ Á«Ó¡≈È Â’È∆’∆ ÍÃÂ∆√Ê≈ÍÈ Á∆ √∆«Ó Á «Úæ⁄ «‚æ◊‰ Á∆ ÍëÚÂ∆ Í≈¬∆ ‹ªÁ∆ ˛,
«¬√ Á≈ ÓÂÒÏ «¬‘ ˛ «’ Í»ø‹∆ Á∂ Ò¬∆ «Ó‘È Á∆ Â’È∆’∆ ÍÃÂ∆√Ê≈ÍÈ Á∆ √∆«Ó Á «‚æ◊Á∆ ˛Õ Í»ø‹∆ Á∆
‘∂’ ‘Ø «¬’≈¬∆ Á∂ Ò¬∆ «˜¡≈Á≈ ÂØ∫ «˜¡≈Á≈ «Ó‘È Á≈ ÍÃÂ∆√Ê≈ÍÈ ’∆Â≈ ‹ªÁ≈ ˛Õ

È؇√ √Ó-¿πÂÍ≈Á Ú¥ ¿π‘ Ú¥ ˛ ‹Ø ¿πÂÍ≈ÁÈ √≈ËȪ Á∂ Úæ÷-Úæ÷ √ø‹Ø◊ª ˘ ÍÃ◊‡ ’Á∆
˛, «‹√ È≈Ò Ï≈Ï Ó≈Â≈ «Úæ⁄ ¿πÂÍ≈ÁÈ ‘πøÁ≈ ˛Õ

A@.E √Ó-¿πÂÍ≈Á Ó≈È «⁄æÂ (Isoquant Map)

«¬’ «⁄æÂ È≈Ò ÍÃ◊‡ ’∆Â∂ ◊¬∂ √Ó-¿πÂÍ≈ÁÈ Ú¥ª Á∂ √Ó»‘ ˘ √Ó-¿πÂÍ≈Á Ó≈È «⁄æÂ «’‘≈ ‹ªÁ≈ ˛, «‹Ú∂∫ «’
«⁄æÂ A@.B ÂØ∫ ÍÃ◊‡ ‘πøÁ≈ ˛Õ «¬‘ √Ó-¿πÂÍ≈Á Ú¥ª Á∂ «¬’ √Ó»‘ ˘ ÍÃ◊‡ ’Á≈ ˛, «‹√ «Úæ⁄ ¿πÂÍ≈Á Á∂ ‘∂’

242 LOVELY PROFESSIONAL UNIVERSITY