Page 243 - DECO401_MICROECONOMIC_THEORY_PUNJABI

«Ú¡Ù‡∆ ¡ÊÙ≈√Â Á∂ «√˪Â

È؇ ¿πÁ∂Ù (Objectives)

«¬√ «¬’≈¬∆ Á∂ ¡«Ë¡ÀÈ ÂØ∫ Ï≈¡Á «Ú«Á¡≈Ê∆ ÔØ◊ ‘؉◊∂-
J √Ó-¿πÂÍ≈Á Ú¥ ˘ ‹≈ȉ √ÏßË∆Õ
J √Ó-Ò≈◊ ∂÷≈ Á≈ ¡«Ë¡ÀÈ ’È √ÏßË∆Õ
J ¿πÂÍ≈ÁÈ √øÂπÒÈ ˘ √Ófi‰ √ÏøË∆Õ
J ÍzÂ∆√Ê≈ÍÈ Á≈ «√˪ ‹≈ȉ √ÏßË∆Õ

ÍÃ√Â≈ÚÈ≈ (Introduction)

«¬’ √Ó-Ò≈◊ ∂÷≈ ¿π‘ ∂÷≈ ˛ ‹Ø ¿πÂÍ≈ÁÈ Á∂ ¿πÈ∑ª Úæ÷-Úæ÷ √ß‹Ø◊ª ˘ Íz◊‡ ’Á∆ ˛ «‹È∑ª Á∆ ’πÒ Ò≈◊ Ï≈Ï
‘πßÁ∆ ˛Õ ‘Ø ÙÏÁª «Úæ⁄ «¬‘ ∂÷≈ ÁØ √≈ËȪ Á∂ ¿πÈ∑ª Úæ÷-Úæ÷ √ß‹Ø◊ª ˘ Íz◊‡ ’Á∆ ˛ ‹Ø «¬’ ÎÓ Ï≈Ï Ò≈◊Â
”Â∂ Íz≈Í ’ √’Á∆ ˛Õ «‹Ú∂∫ Úæ÷-Úæ÷ √Ó-¿πÂÍ≈Á Ú¥ª ‘πßÁ∆¡ª ‘È, ¿π√∂ Â∑ª Úæ÷-Úæ÷ √Ó-Ò≈◊ ∂÷≈Úª
‘πßÁ∆¡ª ‘È ‹Ø ¿πÂÍ≈ÁÈ Á∂ Úæ÷-Úæ÷ ÍæË ˘ Íz◊‡ ’Á∆¡ª ‘ÈÕ

A@.A √Ó-¿πÂÍ≈Á Ú¥ ’∆ ‘À? (What is an Isoquant Curve?)

¿πÂÍ≈Á ÎÒÈ ¡Â∂ ¿πÂÍ≈Á Á∂ «ÈÔÓ ¡«Ë¡≈«¬ «Úæ⁄ ¡√∆∫ «¬’ ÎÓ Á∂ √ÏßË «Úæ⁄ «¬‘ ¡«Ë¡≈«¬ ’∆Â≈ «’
¿π‘ «¬’ Í«ÚÂÈÙ∆Ò √≈ËÈ Á≈ «˜¡≈Á≈ «¬√Â∂Ó≈Ò ’’∂ ‹ª √≈∂ √≈ËȪ Á≈ «˜¡≈Á≈ «¬√Â∂Ó≈Ò ’’∂
¡≈͉∂ ¿πÂÍ≈ÁÈ «Úæ⁄ Ú≈Ë≈ ’Á∆ ˛Õ «¬√ ¡«Ë¡≈«¬ «Úæ⁄ ¿π√ ÎÓ Á∂ √ÏßË «Úæ⁄ ¡«Ë¡ÀÈ ’ª◊∂ ‹Ø ¡≈͉∂
¿πÂÍ≈ÁÈ Á≈ «Ú√Ê≈ ¿πÈ∑ª ÁØ Í«ÚÂÈÙ∆Ò √≈ËȪ Á≈ «¬√Â∂Ó≈Ò ’’∂ ’Á∆ ˛ ‹Ø «¬’ Á±√∂ Á∂ ÍzÂ∆√Ê≈ÍÈ
(Substitute) ‘ÈÕ «¬√ ¿πÁ∂Ù Á∂ Ò¬∆ «¬’ ¿πÂÍ≈ÁÈ ÎÒÈ (Production Function) Á∂ È≈Ò ÁØ Í«ÚÂÈ
√≈ËȪ ˘ ‹Ø«Û¡≈ ‹ªÁ≈ ˛Õ ÓßÈ Ò˙ «¬‘ √≈ËÈ «Ó‘È ¡Â∂ ͱߋ∆ ‘ÈÕ ÎÓ Á∂ ¿πÂÍ≈ÁÈ ÎÒÈ ˘ ‘∂· «Ò÷∂
Â∑ª È≈Ò Íz◊‡ ’∆Â≈ ‹≈ √’Á≈ ‘À-
Y = f (K, L)

(«¬æÊ∂ Y = ¿πÂÍ≈ÁÈ, K = ͱߋ∆ ¡Â∂ L = «Ó‘ÈÂ)
Í«ÚÂÈÙ∆Ò √≈ËÈ ¡≈Í√ «Úæ⁄ ÍzÂ∆√Ê≈ÍÈ (Substitutable) ‘È ¡Â∂ ‘∂’ √≈ËÈ Á∂ √ÏßË «Úæ⁄ ÿæ‡Á∂ ÍzÂ∆ÎÒ
Á≈ «ÈÔÓ Ò≈◊± ‘πßÁ≈ ˛Õ «¬√ ÎÒÈ≈ÂÓ’ √ÏßË «Úæ⁄ Y «¬’ «ÈÌ Âæ ˛ (Dependent Variable) ¡Â∂ L
¡Â∂ K √πÂßÂ (Independent) Âæ ‘ÈÕ «¬√ Ò¬∆ ‹∂’ ¡√∆∫ «ÂßÈ Âæª («Ó‘ÈÂ, ͱߋ∆ ¡Â∂ ¿πÂÍ≈ÁÈ) Á∂
«Úæ⁄ √ÏßË ˘ «⁄æ« ’È≈ ⁄≈‘πßÁ∂ ‘È ¿πÁØ∫ ¡«‹‘≈ «⁄æÂ‰ «⁄æÂ «ÁzÙ‡∆ ÂØ∫ ’∂ÚÒ «ÂøÈ-¡≈Ë≈ÂÓ’ (Three
Dimensional) «⁄æÂ È≈Ò ‘∆ Íz◊‡ ’∆Â≈ ‹≈ √’Á≈ ˛, ‹Ø Ï‘π ‘∆ ÓπÙ«’Ò ‘πßÁ≈ ˛Õ ਤੱਦ ਇਹ ਫਲਨਾਤਮਕ
ਸੰਬੰਧ (Functional Relation) ਸਾਨੂੰ ਬਤਲਾਤਾ ਹੈ ਕਿ ਉਤਪਾਦਨ ਦਾ ਇੱਕ ਸਮਾਨ ਜਾਂ ਸਥਿਰ ਪੱਧਰ ਕਿਸ ਪ੍ਰਕਾਰ
ਦੋ ਪਰਵਰਤਨਸ਼ੀਲ ਸਾਧਨਾਂ, ਜਿਵੇਂ ਮਿਹਨਤ ਅਤੇ ਪੂੰਜੀ , ਦੇ ਵੱਖਰੇ ਸੰਜੋਗਾਂ ਦੀ ਸਹਾਇਤਾ ਵਲੋਂ ਪੈਦਾ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ
। ਇਸ ਫਲਨਾਤਮਕ ਸੰਬੰਧ ਦੇ ਰੇਖਾਗਣਿਤੀਏ ਪ੍ਰਸਤੁਤੀਕਰਣ (Geometric Representation) ˘ √Ó-¿πÂÍ≈Á Ú¥
(Isoquant Curve) «’‘≈ ‹ªÁ≈ ˛Õ √Ó-¿πÂÍ≈Á Ú¥ «¬’ Â’È∆’∆ √ÏßË ˛ ‹Ø «¬‘ Íz◊‡ ’Á≈ ˛ «’ √≈ËȪ ˘
¿πÂÍ≈ÁÈ «Úæ⁄ «’√ Â∑ª ÂÏÁ∆Ò ’∆Â≈ ‹ªÁ≈ ˛Õ «¬‘ «¬’ ’πÙÒÂ≈ √ÏßË Ú∆ ˛ ‹Ø √≈ËȪ Á∆ «¬’ Á∆ ‘ج∆ Ó≈Â≈
Á∂ ÍzÔØ◊ Á∂ ÎÒ√±Í ¿πÂÍ≈ÁÈ Á∆ «˜¡≈Á≈ Ó≈Â≈ ˘ Íz◊‡ ’Á≈ ˛Õ (The isoquant curve is a technical
relation showing how inputs are converted into output. It is also an efficiency relation showing
the maximum amount of output with a given amount of inputs.) ‘Ø ÙÏÁª «Úæ⁄ ‹∂’ √≈ËȪ Á∆¡ª
Ó≈Â≈Úª ¡Â∂ ’∆Óª «ÁæÂ∆¡ª ‘ج∆¡ª ‘È Âª ¿π‘ Ò≈◊ª ˘ «È¿±ÈÂÓ∆’È (Minimisations of Costs) ‹ª
√≈ËȪ Á∂ «¬Ù‡ÂÓ √ß‹Ø◊ª ˘ Íz◊‡ ’Á≈ ˛Õ
Isoquant ‹ª Isoproduct ÙÏÁ ÁØ ÙÏÁª È≈Ò «ÓÒ≈ ’∂ Ï«‰¡≈ ˛, Iso = equal (Ï≈Ï) ¡Â∂ quant =quantity
(Ó≈Â≈) ‹ª product = output (¿πÂÍ≈ÁÈ)Õ ¡Â∂ «¬√ Á≈ ¡Ê ˛ «’ Ï≈Ï Ó≈Â≈ ‹ª Ï≈Ï ¿πÂÍ≈ÁÈÕ Ú√±¡ª

238 LOVELY PROFESSIONAL UNIVERSITY