Page 244 - DECO404_PUBLIC_FINANCE_PUNJABI

ÒØ’ «ÚæÂ

È؇ Á∂ √ÏßË «Úæ⁄ ¡≈Ó «¬‘ «’‘≈ ‹ªÁ≈ ˛ «’ ≈‹√Ú ¡ÈπÓ≈È ˘ ÿæ‡ ’’∂ «Á÷≈«¬¡≈ ‹ªÁ≈ ‘À ¡Â∂ ÒØ’
÷⁄ ˘ ÚË≈ ⁄Û∑≈¡ ’∂ Áæ«√¡≈ ‹ªÁ≈ ˛Õ «¬‘ ◊Ò ˛Õ «¬√ Ò¬∆ «¬‘ ˜±∆ ˛ «’ «‹æÊ∂ Âæ’ √ßÌÚ ‘ØÚ∂
’ ¡Â∂ ÷⁄ √ÏßË∆ Ï‹‡ ¡ÈπÓ≈È Ú≈√«ڒÂ≈ Á∂ È∂Û∂ ‘؉Õ
(iv) √ÍæÙ‡Â≈ (Clarity)—Ï‹‡ «¬√ Â∑ª È≈Ò «Â¡≈ ’∆Â≈ ‹≈‰≈ ⁄≈‘∆Á≈ ˛ «’ √Ó≈‹ ¡Â∂ ‹ÈÂ≈ Á∂
ÍzÂ∆«ÈË∆ «¬√ ˘ √Ófi √’‰ ¡Â∂ «¬√ Á≈ «Ú⁄≈ Ú‡ªÁ≈ ’ √’‰Õ
(v) Íz⁄≈ (Publicity)—«’¿π∫«’ Ï‹‡ √Ú‹«È’ Á√Â≈Ú∂˜ ˛, «¬√ Ò¬∆ «¬√ Á∆ «ÚÙ≈ √±⁄∆ Á∆ ÍÃ√Â≈ÚÈ≈
√Ó≈‹ ˘ ‘؉∆ ⁄≈‘∆Á∆ ˛Õ
(vi) Í«⁄≈ÒÈ Ì̱Â≈ (Operational Adequacy)—«’¿π∫«’ Ï‹‡ √’≈ Á∂ ¡ßÂ◊ Íz√≈√È Á≈
ÔßÂ ˛, «¬√ Ò¬∆ «¬√ ˘ Í«⁄≈ÒÈÔØ◊ ‘؉≈ ⁄≈‘∆Á≈ ˛Õ
(vii) ¿πÂÁ≈«¬ÂÚ (Accountability)—≈‹√Ú ¡Â∂ ÷⁄ ¡ÈπÓ≈Ȫ Á∆ «ÚË≈«¬’≈ Áπ¡≈≈ √Ú∆«¥Â∆Õ

’∆ Âπ√ƒ ‹≈‰Á∂ ‘Ø ÁØ Ó‘ªÔπæ˪ Á∂ «Ú⁄’≈ Á∆ «¬æ’ ‘Ø ÍzÓπæ÷ ÿ‡È≈ √∆, AIB@ Á∂ Á√’ Á∂ ¡÷∆∆
«‘æ√∂ «Úæ⁄ ’∂∫Á∆ ÔØ‹È≈ Á≈ ¡Í‰≈«¬¡≈ ‹≈‰≈Õ

¡≈Ëπ«È’ Ï‹‡ «ÚË≈«¬’≈ Á∂ ÍzÂΔ ¿πµÂÁ≈«¬ ª ‘πßÁ≈ ‘Δ ˛, È≈Ò ‘Δ «¬√ «Úæ⁄ ÔØ‹È≈ ¡Â∂ ÍzÏßË Á∂ Âæ ˘ ÚΔ Ù≈«ÓÒ
’ «Ò¡≈ «◊¡≈ ˛Õ «¬È∑ª Á∂ «¬Ò≈Ú≈ Ï‹‡ ≈Ù‡Δ ÈΔÂΔ «ÈË≈È Á≈ ÍzÓπæ÷ ÔßÂ ÚΔ ‘Ø «◊¡≈ ˛Õ ¡æ◊∂ Ï‹‡ «ÈÓÈ
«ÂßÈ ¿πÁ∂Ùª ˘ √ßÂπÙ‡ ’Á∂ ‘È-

(’) ¿πµÂÁ≈«¬ÂÚ (Accountability)- Ï‹‡ Á∂ «¬√ Í«‘Ò± ¿πµÂ∂ ÒØ’ ÍzÙ≈√È, ≈‹È∆Â∆ Ù≈ÙÂ ¡Â∂ Ò∂÷∂
Á≈ ÍzÌ≈Ú ˛Õ ÒØ’ ÍzÙ≈√È Á≈ ÍzÌ≈Ú ÓßÂ≈ «Ò¡≈Úª Ò∂«÷¡ª ¡Â∂ Ò∂÷ Í∆«÷¡≈ ¡‹À∫«√¡ª ¿πµÂ∂ ÍÀ∫Á≈
˛Õ ≈‹È∆Â∆ Ù≈ÙÂ Á∆ √‘≈«¬Â≈ È≈Ò «ÚË≈«¬’≈ √’≈ Á∂ √Ïß˪, √≈ËȪ Á∂ χÚ≈∂ Á∆ ≈‹È∆«Â’
Íz«’«¡≈ ¡≈«Á Á≈ «Ú⁄≈ Ú‡ªÁ≈ ’∆Â≈ ‹ªÁ≈ ˛Õ Ò∂÷∂ «Úæ⁄ ¡≈«‚‡, ÍzÏßË’∆ Ò∂÷≈ ¡≈«Á Ù≈ÓÒ ‘ÈÕ

(÷) ’≈‹ √ÓæÊ≈ √ÏßË∆ «ÈÔßÂ‰ (Efficiency Control)- Ï‹‡ Á∂ «¬√ Í«‘Ò± ¿πµÂ∂ ¡ÊÙ≈√Â, Ò∂÷≈,
ÒØ’ ÍzÙ≈√È ¡Â∂ ≈‹È∆Â∆ Ù≈ÙÂ Á≈ ÍzÌ≈Ú ÍÀ∫Á≈ ˛Õ χÚ≈∂ «Úæ⁄ ’≈‹ √ÓÊ≈, ¿πÂÍ≈ÁÈ ¡Â∂
Úß‚ «‹‘∂ ÷∂Â ¡Ê Ù≈ÙÂ Á∂ Á≈«¬∂ «Úæ⁄ ¡≈¿π∫Á∂ ‘ÈÕ Ò≈◊ Á∂ Ó≈Í Ò∂÷∂ Á≈ ¿πÍÔØ◊ ÒØ’ ÍzÙ≈√È
È≈Ò √ÏßË ‘ÈÕ ≈‹È∆Â∆ Ù≈ÙÂ Á∂ ÷∂Â «Úæ⁄ «‹‘Û∂ «ÚÙ∂ ¡≈¿π∫Á∂ ‘È, ¿π‘ ‘È √’≈ Á≈ Á≈«¬≈
ÒØ’ ÷⁄ Á∆ √∆Ó≈ ¡Â∂ «Èæ‹∆’ÈÕ

(◊) ¡≈«Ê’ «ÈÔßÂÈ (Economic Control)- «¬‘ ’∂ÚÒ ¡Ê Ù≈ÙÂ Á∂ Á≈«¬∂ «Úæ⁄ ¡≈¿π∫Á≈ ˛Õ «¬æÊ∂
≈‹’ØÙ∆ È∆Â∆ √≈Ò≈È≈ Ï‹‡ Á≈ ¡≈«Ê’ „ª⁄≈, ’ ¡Â∂ ÷⁄ Ì≈ ¡Â∂ Úß‚ √ÏßË∆ Ó≈Ó«Ò¡ª Á≈
«Ú⁄≈ Ú‡ªÁ≈ ’∆Â≈ ‹ªÁ≈ ˛Õ ‘≈Òª«’ Ï‹‡ Íz«’«¡≈ Á≈ «ÚÙÒ∂Ù‰ ≈‹È∆Â∆ Ù≈ÙÂ Á≈ ¡ß◊ ˛Õ
«Î Ú∆ ¡Ê Ù≈ÙÂ∆¡≈ Á∂ Ò¬∆ ¡≈«Ê’ È∆Â∆ Á∂ ÔßÂ Á∂ ±Í «Úæ⁄ ¡«Â «˜¡≈Á≈ Ó‘æÂÚͱÈ ˛Õ

AI.D Ï‹‡ «√˪ (Budgetary Theory)

«¬√ «√Ò∂÷ Á∂ ¡ßÂ◊ «¬√ «ÚÙ∂ Á≈ ¡«Ë¡¡ÀÈ ’∆Â≈ ‹ªÁ≈ ˛ «’ Ï‹‡ √ßÂπ«Ò ‘؉≈ ⁄≈‘∆Á≈ ˛ ‹ª ¡√ßÂπ«ÒÂÕ
«¬√ √ÏßË «Ú⁄ ÁØ «ÁzÙ‡∆’؉≈ Á∆ ⁄⁄≈ ’∆Â∆ ‹ªÁ∆ ˛-

AI.D.A ’Ò≈√Δ’Ò «ÁzÙ‡Δ’Ø‰ (Classical Viewpoint)—√ßÂπ«Ò ϋ‡ (Balanced Budget)
’Ò≈√∆’Ò Ò∂÷’ª Á∂ ¡Èπ√≈ Ï‹‡ Á≈ √≈ ˛ ≈‹√Ú ¡Â∂ ÷⁄ Á∂ «Ú⁄’≈ √ßÂπÒÈÕ «¬‘ Ë≈È≈ «Ú¡’Â∆◊Â
¡≈⁄‰ Á∂ √Ó±ÍÂ≈ (analogy) ¿πµÂ∂ ¡Ë≈ ˛Õ «‹√ Â∑ª «Ú¡’Â∆ ˘ ¡≈͉∆ ¡≈ÓÁÈ ÂØ∫ «˜¡≈Á≈ ÷⁄ È‘∆∫
’È≈ ⁄≈‘∆Á≈ ˛ ¿π√∆ Â∑ª √’≈ ˘ ⁄≈‘∆Á≈ ˛ «’ ¿π‘ ¡≈͉∂ ÷⁄ ˘ ¡≈ÓÁÈ Á∆ √∆Ó≈ Á∂ ¡ßÁ ‘∆ √∆«ÓÂ
æ÷∂Õ ¡ÀÌÓ √«ÓÊ Á∂ ÙÏÁª «Úæ⁄, ““‘∂’ √∆«Ó ͫÚ≈ Á∂ ¡≈⁄È «Úæ⁄ «‹‘Û∆ √ÓfiÁ≈∆ ˛ ¿π‘ «¬’ Úæ‚∂ ≈‹

238 LOVELY PROFESSIONAL UNIVERSITY