Page 248 - DECO404_PUBLIC_FINANCE_PUNJABI

ÒØ’ «ÚæÂ

È؇ ≈‹√Ú ’ ¡Â∂ ’˜-«Èæ‹∆ ÷⁄ «Úæ⁄ ’Ó∆ ’Á∂ ‘ÈÕ «¬‘ ’Ó∆ ¿πÍÌØ◊ ‹ª ¿π«⁄ÂÂ≈ «Úæ⁄ ’‡ΩÂ∆ Á∂ Ó≈«Ë¡Ó
È≈Ò ‘πßÁ∆ ˛Õ «¬√ Ò¬∆ ÒØ’ ÷⁄ Á∂ Ó≈«Ë¡Ó È≈Ò √Ó◊z Óß◊ «Úæ⁄ ’ج∆ Ú≈Ë≈ È‘∆∫ ‘Ø √’Á≈Õ
’∂È√∆¡ «ÚÚ√Ê≈ «Úæ⁄ Ï⁄ Á∆ Ë≈È≈ ¡Ò◊ ˛Õ «¬√ «Úæ⁄ È≈ Â≈ «Èæ‹∆ ÷∂Â Á∂ Áπ¡≈≈ ÷πÁ ͱÈ ؘ◊≈
Á∆ √Ê≈ÍÈ≈ ‘πßÁ∆ ˛ ¡Â∂ È≈ ‘∆ Ï⁄ ÷πÁ ¡≈ÔØ«‹Â ¿π«⁄ÂÂ≈ Á∂ √Ó≈È ‘Ø ‹ªÁ∆ ˛Õ «¬√ Ò¬∆ Ï‹‡ «Úæ⁄ ÿ≈‡≈
Ï∂π˜◊≈∆ ˘ √Ó≈Í ’È Á∂ Ò¬∆ ˜±∆ ˛Õ Ï‹‡ ÿ≈‡≈ √Ó◊z ¡≈ÓÁÈ «Úæ⁄ Ú≈Ë≈ ’È Á∂ Ò¬∆ «¬’ √’≈≈ÂÓ’
ÔßÂ Á∂ ±Í «Úæ⁄ Ú∂«÷¡≈ ‹≈‰ Òæ◊≈ ª «’ ¡Ê «ÚÚ√Ê≈ Á∂ √Ì ÷∂Âª ˘ «˜¡≈Á≈ ÷⁄ ’È Á∂ Ò¬∆ Íz∂‰≈
«ÓÒ √’∂Õ

Ï‹‡ «Úæ⁄ ÿ≈‡≈ ¡√ßÂπ«Ò ϋ‡ Á≈ «¬’ ±Í ˛Õ Á±‹≈ ±Í ˛ Ï‹‡ «Ú⁄ ¡«Â∂’ (Surplus) ’∂È√, ‘≈È∂√È,
Ï∂Ú∆‹ ‚≈Ò‡È ¡≈«Á ¡Ê Ù≈ÙÂ∆¡≈ Á≈ «¬‘ Óæ ˛ «’ ͱÈ ؘ◊≈ Ï‹‡ È∆Â∆ Á≈ ¿πÁ∂Ù ‘؉≈ ⁄≈‘∆Á≈ ˛Õ
«¬√ ¿πÁ∂Ù Á∆ Íz≈ÍÂ∆ Á∂ Ò¬∆ Ï‹‡ «Ú⁄ ÿ≈‡∂ ˘ √Ú∆’≈ ’∆Â≈ ‹≈ √’Á≈ ˛Õ

AI.D.C «Ú’≈√ÙΔÒ Á∂Ùª «Úæ⁄ Ï‹‡ ÁΔ Ì±«Ó’≈
«Ú’≈√Ù∆Ò Á∂Ùª «Úæ⁄ Ï‹‡ Á∆ ̱«Ó’≈ ¿πÁÔØ«◊’ Á∂Ùª Á∆ ÂπÒÈ≈ «Úæ⁄ ’≈Î∆ «ÌßÈ ˛Õ «Ú’«√ Á∂Ùª «Úæ⁄ Ï‹‡
Á∂ Áπ¡≈≈ √Ó◊z Óß◊ Á∂ √‘∆ ÍæË ˘ ’ßÓ æ÷Á∂ ‘ج∂ ÚÍ≈ ⁄æ’∆¡≈ ¿πÂ≈ ⁄Û≈¡ ˘ ÿæ‡ ÂØ∫ ÿæ‡ ’∆Â≈ ‹≈ √’Á≈
˛Õ «Ú’≈√Ù∆Ò Á∂Ùª «Ú⁄ Ï∂ؘ◊≈∆ Á∆ Íz«¥Â∆ ⁄æ’∆ È‘∆∫ ‘πßÁ∆ ˛ Ò∂«’È «Î Ú∆ «⁄’≈Ò∆È (Chronic) ˛
«‹‘Û∆ ¡Ê «ÚÚ√Ê≈ Á∂ √ß⁄È≈ÂÓ’ ¡«Ûæ’∂ Á≈ Í«‰≈Ó ˛Õ «¬√ Ò¬∆ «¬√Á≈ ‘æÒ √Ó◊z ¡ß◊ «Úæ⁄ Ú≈Ë≈ È‘∆∫
˛Õ «Î Ú∆ ͱߋ∆ «ÈÓ≈‰ ¡Â∂ ¿π«⁄µÂÂ≈ Á∂ ÍæË «Úæ⁄ Ú≈Ë≈ ˛Õ «¬√ Ò¬∆ «¬È∑ª Á∂Ùª «Úæ⁄ Ï‹‡ «Ú’≈√ ÔØ‹È≈
Á≈ «¬’ ¡«ÌßÈ ¡ß◊ ‘Ø ‹ªÁ≈ ˛Õ Á±‹∆ «Ë¡≈È Á∂‰ ÔØ◊ ◊æÒ «¬‘ ˛ «’ «Ú’≈√Ù∆Ò Á∂Ùª «Ú⁄ ÓπÁ≈ √ÏßË∆ È∆Â∆
Á∆ ¡Í∂«÷¡≈ Ï‹‡ È∆Â∆ (≈‹’ØÙ∆ È∆Â∆) Á∆ ̱«Ó’≈ «˜¡≈Á≈ Әϱ ˛Õ «¬È∑ª Á∂Ùª «Úæ⁄ «Úæ Ï≈˜≈ ‹ª ª
¡ÈπÍ√«Ê ‘È ‹ª ⁄ß◊∆ Â∑ª «Ú’«√ ȑ∆∫ ˛Õ ¡Ê «ÚÚ√Ê≈ Á∂ «¬º’ Úº‚∂ Ì≈◊ «Úº⁄ ÓπÁ≈ Á≈ Í©ÔØ◊ È‘∆
‘πøÁ≈ «¬√ Ò¬∆ ÓπÁ≈ √ÏßË∆ È∆Â∆ Á∆ ’≈‹ √ÓÊ≈ ÿæ‡ ‹ªÁ∆ ˛Õ Á±‹∆ ÚæÒ √Ú‹«È’ ÷∂Â ˘ ¡≈«Ê’ «Ú’≈√
«Úæ⁄ «¬’ Ó‘æÂÚͱÈ Ì±«Ó’≈ ÍzÁ≈È ’∆Â∆ ‹ªÁ∆ ˛Õ «Ú’≈√Ù∆Ò Á∂Ùª Á∂ √≈‘Ó‰∂ ÓπÁ≈ ÎÀÒ≈¿π ¡Â∂ Ìπ◊Â≈È
Ï≈’∆ Á∆¡ª √Óæ«√¡≈Úª Ú∆ ’≈Î∆ ◊ßÌ∆ ‘ÈÕ «¬È∑ª √Ì Ó√«Ò¡≈ ¿πµÂ∂ «Ú⁄≈ ’Á∂ ‘ج∂ «¬‘ «’‘≈ ‹≈ √’Á≈ ˛
«’ ÓπÁ≈ √ÏßË∆ È∆Â∆ Á∆ ÂπÒÈ≈ «Úæ⁄ Ï‹‡ È∆Â∆ «˜¡≈Á≈ √≈Ï ‘ØÚ∂◊∆Õ

Ï‹‡ È∆Â∆ Á∂ Ó‘æÂÚ ˘ Á∂÷Á∂ ‘ج∂ ‘π‰ «¬√ ¿πµÂ∂ «Ú⁄≈ ’∆Â≈ ‹≈Ú∂ «’ «Ú’≈√ Ù∆Ò Á∂Ùª «Ú⁄ «¬‘ È∆Â∆ «’Ú∂∫
‘∆ ˛Õ ’πfi «Ú’≈√Ù∆Ò Á∂Ùª «Úæ⁄ ¡À√∂ «ÈÔÓ Ï‰≈¬∂ ◊¬∂ «‹√Á∂ ¡Èπ√≈ ≈Ù‡∆ Ï‹‡ Á≈ √ß«Ò ‘؉≈ ˜±∆
˛Õ ¡À√∂ «ÈÔÓ ’Ó˜Ø ¡≈«Ê’ Â’≈ ¿πµÂ∂ ¡≈Ë≈« ‘ÈÕ ˜± «¬√ ◊æÒ Á∆ ˛ «’ Ï‹‡ Á≈ ÓπÁ≈ ÎÀÒ≈¿π
ÒØ’ ’˜, ¡Â∂ «Èæ‹∆ ÷∂Â Á∆ «Ú’≈√ Á Á∂ Ó’√Áª Á∂ È≈Ò Ó∂Ò ‘؉≈ ⁄≈‘∆Á≈ ˛Õ «¬È∑ª Ó’√Áª Á∆ Íz≈ÍÂ∆ Á∂
Ò¬∆ Ï‹‡ Á≈ √ßÂπ«Ò ‘؉≈ ˜±∆ È‘∆∫ ˛Õ ¡ÈπÌÚ Ú∆ Áæ√Á∂ ‘È «’ «¬È∑ª «ÈÔÓª Á≈ Í≈Ò‰ ¡«Â¡«Ë’ ’«·È
’≈‹ ˛Õ «¬’ ’«·È≈¬∆ Á≈ √ÏßË «¬√ ◊æÒ È≈Ò ˛ «’ Ï‹‡ √ßÂπÒÈ Á∆ Í«Ì≈Ù≈ «’√ Â∑ª ’∆Â∆ ‹≈Ú∂? ÒØ’
¿πÁÓ≈ Á∂ Ò∂«÷¡ª ˘ Ï‹‡ «Ú⁄ Ù≈ÓÒ ’∆Â≈ ‹≈Ú∂ ‹ª È‘∆∫? «Î Ï‹‡ Á≈ «’√ ¡ÚË∆ «Úº⁄ √ßÂπ«Ò ‘؉≈ ˜±∆
˛Õ ‘ √≈Ò ‹ª ÚÍ≈ ⁄æ’ Á∂ ÁΩ≈È ‹ª Á±‹∆ «’√∆ ¡ÚË∆ «Úæ⁄?
‹∂’ Ï‹‡ √ßÂπ«Ò ȑ∆∫ «‘ßÁ≈ ª «¬√ «Ú⁄ ÿ≈‡≈ ‘؉ Á∆ ‘∆ «˜¡≈Á≈ √ßÌ≈ÚÈ≈ ˛ ¡Â∂ Ú≈√«ڒÂ≈ «¬‘Ø
‘∆ ˛Õ ‘π‰ ÍzÙÈ «¬‘ ¿πµ·Á≈ ˛ «’ «’ Ó≈Â≈ «Úæ⁄ Ï‹‡ ÿ≈‡∂ ˘ √ÓfiÁ≈∆ ͱÈ ÿ≈‡≈ «’‘≈ ‹≈Ú∂◊≈Õ «¬√ Á≈
«¬’ ¿πµÂ «¬‘ ‘Ø √’Á≈ ˛ «’ Ï≈‘∆ «ÚÙÚ≈√È∆ÔÂ≈ «Èæ‹∆ ¿π«⁄ÂÂ≈ Á≈ Ú≈Ë≈ ¡Â∂ √Î∆Â∆ Á∂ ’߇ØÒ «‹Ú∂∫
√Ó±«‘’ ¡≈«Ê’ ¿πÁ∂Ùª Á∂ È≈Ò Ï‹‡ ÿ≈‡∂ Á≈ Ó∂Ò ‘؉≈ ⁄≈‘∆Á≈ ˛Õ «¬√ Á∂ Ò¬∆ «Úæ «ÚÚ√Ê≈ ˘ «¬√Á∂ ÿ‡’ª
(Components) «Úæ⁄ «ÚÌ≈«‹Â ’È Á∆ ˜± ˛Õ Ó‘æÂÚͱÈ «ÚÌ≈‹È Á≈ «¬√ ◊æÒ È≈Ò √ÏßË ˛ «’ ¡Ê
«ÚÚ√Ê≈ «Úæ⁄ ’∆Â∂ ‹≈‰ Ú≈Ò∆ √Ì ¿π«⁄ÂÂ≈Úª ˘ ‹ØÛ È≈◊«’ª ¡Â∂ «ÚÁ∂Ù∆¡≈ Á∆ Ï⁄ Á∂ ÔØ◊ Á∂ Ï≈Ï
‘؉≈ ⁄≈‘∆Á≈ ˛Õ «¬√ ˘ ‘∂·ª Íz√ ’∆Â≈ «◊¡≈ ˛Õ

(A) √Ú‹«È’ «Ú«ÈÔØ◊ + «Èæ‹∆ «Ú«ÈÔØ◊ = √Ú‹«È’ Ï⁄ + «Èæ‹∆ Ï⁄ + «ÚÁ∂Ù∆ Ï⁄Â
(B) Ï⁄ ÿ≈‡≈= √Ú‹«È’ «Ú«ÈÔØ◊-√Ú‹«È’ Ï⁄Â

242 LOVELY PROFESSIONAL UNIVERSITY