Page 72 - DECO404_PUBLIC_FINANCE_PUNJABI
P. 72

ÒØ’ «ÚæÂ





                              È؇     F.D.B ÒØ⁄ Á≈ «√˪ (Canon of Elasticity)
                                      ’	Íz‰≈Ò∆	«Úæ⁄	ÒØ⁄	Á≈	‘؉≈	Ï‘πÂ	˜±∆	˛Õ	Ï∂√‡∂«ÏÒ	È∂	ÒØ⁄	Á∂	«√˪Â	˘	’≈Î∆	Ó‘æÂÚͱÈ	Áæ«√¡≈Õ	¿πÈ∑≈
                                      È∂	«’‘≈	«’	’	¡«‹‘∂	‘؉∂	⁄≈‘∆Á∂	‘È	«’	√’≈	Á∆¡ª	˜±ª	Á∂	¡Èπ√≈	¿πÈ∑ª	«Úæ⁄	ÿæ‡	ÚæË	’∆Â∆	‹≈	√’∂Õ
                                      √’≈	˘	¡’≈Ò	‹ª	‘Û∑	Á≈	√≈‘Ó‰≈	’È≈	Á∂	Ò¬∆	¡Â∂	ÔπæË,	«Ú’≈√	’≈‹ª	¡Â∂	‘Ø	√ßÌ«ÚÂ	’≈Ȫ	Á∂	Ò¬∆
                                      ¡«Ë’	ËÈ	Á∆	˜±Â	‘Ø	√’Á∆	˛Õ	«¬√	√«ÊÂ∆	«Úæ⁄	√’≈	Á∂	√≈ËȪ	«Úæ⁄	Â∂˜∆	È≈Ò	Ú≈Ë≈	’∂ÚÒ	ª	‘∆	’∆Â≈
                                      ‹≈	√’Á≈	˛	‹ÁØ∫	«’	¿π√	Á∆	’	ÍæËÂ∆	ÒØ⁄Á≈	(elastic)	‘ØÚ∂Õ	¿πÁ≈‘‰	Á∂	Ò¬∆	√ßͺÂ∆	¡Â∂	Ú√±¡ª	¿πºÂ∂	Ò◊≈¬∂
                                      ‹≈‰	Ú≈Ò∂	’	ÒØ⁄Á≈	È‘∆∫	‘πßÁ∂	«‹ßÈ≈	«’	¡≈ÓÁÈ	’	‘πßÁ≈	˛Õ

                                      F.D.C ¡√Ó≈ÈÂ≈ Á≈ «√˪ (Canon of Diversity)
                                      «¬’	’	ÍæËÂ∆	(Single tax System)	¡Â∂	Ï‘π	’	ÍæËÂ∆	(Multiple Tax System)	«Úæ⁄	ÂπÒÈ≈ÂÓ’	Ò≈̪
                                      Á∂	Ú≈∂	«Úæ⁄	Í«‘Òª	ÂØ∆	‘∆	’≈Î∆	«ÚÚ≈Á	Ï«‰¡≈	«‘≈	˛Õ	«¬’	’	Ò◊≈¿π‰	Á∂	√ÏßË	«Úæ⁄	«Ú⁄≈’ª	Áπ¡≈≈
                                      √Ó∂∫-√Ó∂∫	¿π∂ºÂ∂	’¬∆	Íz√Â≈Ú	’∆Â∂	‹ªÁ∂	‘ÈÕ	¿πÁ≈‘‰	Á∂	Ò¬∆	«Î«‹ÔØ’À‡√	(Physiocrates)	È∂	̱Ó∆	Á∂	¡≈«Ê’
                                      Ò◊≈È	¿πÂ∂	‘∆	«¬’	’	Ò◊≈¿π‰	Á≈	√πfi≈¡	«ÁæÂ≈Õ	«¬√	Â∑≈	’∂ÚÒ	¡≈ÓÁÈ	¿πºÂ∂	‘∆	«¬’	’	Ò◊≈¿π‰	Á∂	√ÏßË
                                      «Úæ⁄	’¬∆	«Ú⁄≈	«ÁæÂ∂	‹ªÁ∂	‘ÈÕ	«¬’	’	«Úæ⁄	’¬∆	’Ó∆¡ª	Í≈¬∆¡ª	‹ªÁ∆¡ª	‘È-(i)	‘Ø	√’Á≈	‘À	«’		Óø⁄ ’≈Î∆
                                      ¡≈ÓÁÈ	È≈	ÍzÁ≈È	’∂,	(ii)	‘Ø	√’Á≈	˛	«’	«¬√	Á∂	Áπ¡≈≈	’≈Ë≈È	Á∂	Ì≈	Á∆	Úß‚	√ßÂØÙ‹È’	È≈	‘ØÚ∂,	(iii)	«¬√
                                      ˘	Ú√±Ò	’È≈	¡Ω÷≈	¡Â∂	÷⁄∆Ò≈	‘Ø	√’Á≈	‘À,	(iv)	«¬√	«Úæ⁄	’	ÂØ∫	Ï⁄‰	Á≈	ÍzÒØÌÈ	Ú∆	’≈Î∆	‘Ø	√’Á≈	˛Õ
                                      «¬√	Á∂	¿πÒ‡	Ï‘π	«ÚË	’≈Ë≈È	(Multiple Taxation)	«Úæ⁄	«¬È∑ª	√Ì	ÁØÙ≈	Á∂	Í≈¬∂	‹≈‰	Á∆	Ï‘πÂ	ÿæ‡	√ßÌ≈ÚÈ≈
                                      ‘πßÁ∆	˛Õ	«‹æÊ∂	Âæ’	«Ú⁄≈’ª	Á≈	ÍzÙÈ	˛,	Âæ’Û∆	Á≈	ÍæÒÛ≈	«¬’	’	Á∂	«ÚπæË	‹ªÁ≈	˛Õ	«¬√∂	’≈È	’πfi	Ò∂÷’ª	È∂
                                      ’≈Ë≈È	Á∆	¡È∂’Â≈	‹ª	¡√Ó≈ÈÂ≈	¿πºÂ∂	Ì≈∆	˜Ø	«ÁæÂ≈Õ
                                      ’ª	Á∆	¡È∂’Â≈	Á≈	¡Ê	˛	«’	ÍzÂæ÷	¡Â∂	¡ÍzÂæ÷	’¬∆	Â∑≈	Á∂	’¬∆	’	‘؉∂	⁄≈‘∆Á∂	‘È	ª	«’	È≈◊«’ª
                                      Á∂	‘∂’	Ú◊	≈‹	Á∆	¡≈ÓÁÈ	«Úæ⁄	¡≈͉≈	ÔØ◊Á≈È	’	√’∂Õ	«¬’	’	ÍæËÂ∆	Á∆	ÂπÒÈ≈	«Úæ⁄	¡≈Ó	ÂΩ	”Â∂
                                      Ï‘π-’	ÍæËÂ∆	˘	ÍzÓπæ÷Â≈	«ÁæÂ∆	‹ªÁ∆	˛Õ	Í	’ª	«Úæ⁄	Ï‘πÂ	«˜¡≈Á≈	¡√Ó≈ÈÂ≈	(Multiplicity)	Á≈	‘؉≈
                                      Ú∆	·∆’	È‘∆∫	Óß«È¡≈	‹ªÁ≈	«’™«’	Ï‘πÂ	«˜¡≈Á≈	¡√Ó≈ÈÂ≈	ËÈ	Á∆	«’Î≈«¬Â	¡Â∂	¿πÂÍ≈Á’Â≈	Á∂	«√˪ª
                                      Á∂	«ÚπæË	‘πßÁ∆	˛Õ	‹∂’	’ª	Á∆	√ß«÷¡≈	Ï‘πÂ	«˜¡≈Á≈	‘ج∆	ª	¿π√	Á≈	ÈÂ∆‹≈	«¬‘	‘ØÚ∂◊≈	«’	¿πÈ∑≈	«Úæ⁄Ø∫
                                      ‘∂’	’	ÊØÛ∆-ÊØÛ∆	¡≈ÓÁÈ	ÍzÁ≈È	’∂◊≈	«‹√	È≈Ò	¿πÈ∑≈	Á∂	√ß◊z«‘	Á∆	Ò≈◊Â	ÚæË	‹≈Ú∂◊∆Õ	‚≈Ò‡È	Á≈
                                      √πfi≈¡	√∆	«’	Ï‘πÂ	«˜¡≈Á≈	¡≈ÓÁÈ	Á∆	Ï‹≈¬∂,	ÊØÛ∂	«‹‘∂	·Ø√	’ª	¿πºÂ∂	‘∆	«ÈÌ	«‘≈	‹≈Ú∂Õ	““«¬‘	⁄ß◊≈
                                      ‘ØÚ∂◊≈	«’	√’≈∆	¡≈ÓÁÈ	Á∂	«˜¡≈Á≈Â	«‘æ√∂	Á∂	Ò¬∆	ÊØÛ∂	«‹‘∂	’ª	”Â∂	‘∆	«ÈÌ	«‘≈	‹≈Ú∂Õ””	‚≈Ò‡È
                                      Á≈	«Ú⁄≈	√∆	«’	‹∂’	Ï‘πÂ	«˜¡≈Á≈	Ó≈Â≈	«Úæ⁄	’	Ò◊≈¬∂	◊¬∂	ª	ÍzÙ≈√«È’	«ÚÚ√Ê≈	Á∆	«ÈÍπßÈÂ≈
                                      ÈÙ‡	‘Ø	‹≈Ú∂◊∆Õ	«¬√	Ò¬∆	ÍzÙ≈√È	Á∆	’≈‹	«ÈÍπßÈÂ≈	ω≈¬∆	æ÷‰	Á∂	Ò¬∆	˜±∆	˛	«’	’	√∆«ÓÂ	Ó≈Â≈
                                      «Úæ⁄	Ò◊≈¬∂	‹≈‰	Í	ÍzØ.	¡≈Ê	Ô∫◊	Á≈	’«‘‰≈	˛	«’	““‹∂’	Ó∂∂	ÂØ∫	«¬’	⁄ß◊∆	’	ÍæËÂ∆	Á∆	«Ú¡≈«÷¡≈
                                      ’È	˘	«’‘≈	‹≈Ú∂	ª	ÓÀ∫	’‘ª◊≈	«’	⁄ß◊∆	’	ÍæËÂ∆	¿π‘	˛	«‹‘Û∆	ÒØ’ª	Á∆	¡√∆ÓÂ	√ß«÷¡≈	¿πºÂ∂	Ï‘πÂ
                                      ‘Ò’≈	ÁÏ≈¡	Í≈Ú∂	¡Â∂	Ì≈∆	ÁÏ≈¡	«’√∂	¿πºÂ∂	Ú∆	È‘∆∫Õ””	Í	«¬‘	«Ë¡≈È	‘∂	«’	¡«‹‘∂	’ª	Á∂	«‚◊≈¿π‰
                                      Ú≈Ò∂	ÍzÌ≈Ú	(Regressive effects)	È≈	‘؉Õ
                                      «¬√	Â∑≈	·∆’	«¬‘	˛	«’	’≈Ë≈È	Á∂	Ì≈	˘	ͱ∆	¡Ê«ÚÚ√Ê≈	¿πºÂ∂	«Ú√«ÂzÂ	±Í	È≈Ò	ÎÀÒ≈	«ÁæÂ≈	‹≈Ú∂	ª	«’
                                      ¿π√	Á∂	«’√∂	«¬’	«‘æ√∂	˘	«˜¡≈Á≈	‘≈È∆	È≈	Í‘πß⁄∂Õ	«¬√	Ò¬∆	ÈÂ∆‹∂	Á∂	±Í	«Úæ⁄	«’‘≈	‹≈	√’Á≈	˛	«’	«¬’	⁄ß◊∆
                                      ’	ÍæËÂ∆	Ï‘πÂ	«ÚË∆	’≈Ë≈È	(Multiple Taxation)	Á∂	«√˪ª	”Â∂	¡Ë≈«Â	‘؉∆	⁄≈‘∆Á∆	˛	Í	¡«‹‘≈	’È
                                      «Úæ⁄	¿πÂÍ≈Á’	¡Â∂	ËÈ	Á∆	«’Î≈«¬Â	Á∆	’Ø«ÙÙ	˘	«’√∂	Â∑≈	Á∆	‘≈È∆	È≈	Í‘πß⁄∂Õ






                                          ’∆ Âπ√ƒ ‹≈‰Á∂ ‘Ø   ⁄ß◊∆	’	ÍæËÂ∆	¿π‘	˛	«‹‘Û∆	ÒØ’ª	Á∆	¡‰‹≈‰	√ß«÷¡≈	¿πºÂ∂	Ï‘πÂ	‘Ò’≈
                                                             ÁÏ≈¡	¡Â∂	Ì≈∆	ÁÏ≈¡	«’√∂	¿πºÂ∂	Ú∆	È‘∆∫Õ







                66                                        LOVELY PROFESSIONAL UNIVERSITY
   67   68   69   70   71   72   73   74   75   76   77