Page 98 - DECO404_PUBLIC_FINANCE_PUNJABI

ÒØ’ «ÚæÂ

È؇ ¡«‹‘∂ ÍÃÌ≈Úª Á∆ «ÚÚ√Ê≈ ’È Á∆ «ÁzÙ‡∆ È≈Ò ÿæ‡ ÂØ∫ ÿæ‡ ’πæÒ «Â¡≈◊ Á∂ «ÈÔÓ Á∆ Í»È «Ú¡≈«÷¡≈ ’∆Â∆
‹≈‰∆ ⁄≈‘∆Á∆ ˛Õ

A. «Ú¡’ÂΔÍ’ «ÁzÙ‡Δ’Ø‰ ÁΔ¡ª √ΔÓ≈Úª (Limitations of Subjective Approach)
¿πÍ «‹√ «Ú¡’Â∆Í’ «Â¡≈◊ «ÁzÙ‡∆’؉ Á≈ «Ú⁄≈-Ú‡ªÁ≈ ’∆Â≈ «◊¡≈ ˛, ¿π√ Á∆¡ª ¡È∂’ª √∆Ó≈Úª
Ú∆ ‘È, «¬‘ ‘∂· «Ò÷∆¡ª ‘È-
(A) «ÚÚ‘≈ «Úæ⁄ √ΔӪ «Â¡≈◊ ˘ Ï≈Ï ’È≈ ¡Ω÷≈-«ÚÚ‘≈ «Úæ⁄, √≈∂ ’ Á≈Â≈Úª Á∂ √∆Ӫ ˘ Ï≈Ï
’È≈ Ï‘π ¡Ω÷≈ «√æË ‘ØÚ∂◊≈Õ ÁØ «Ú¡’Â∆, «‹È∑ª Á∆ ¡≈ÓÁÈ Á∂¡Â≈Úª (Income and Liabilities) «¬’ √Ó≈È
‘؉, ‹∂’ √Ó≈È ’ Ú∆ ¡Á≈ ’È Âª Ú∆ «¬‘ ‘Ø √’Á≈ ˛ «’ ¿π‘ √Ó≈È «Â¡≈◊ È≈ ’ Í≈¿π‰Õ ¡«‹‘≈ ¿πÈ∑ª
Á∆ π⁄∆ ¡Â∂ ¿π√ Á∂ √πÌ≈¡ «Úæ⁄ Î’ Á∂ ’≈È ‘Ø √’Á≈ ˛Õ
(B) «Â¡≈◊ ¡Â∂ Ì≈ÚÈ≈ÂÓ’ «Ú⁄≈-«Â¡≈◊ (Sacrifice) «¬’ «Ú¡’Â∆Í’ ‹ª Ì≈ÚÈ≈ÂÓ’ Âæ ˛, «‹√ ˘
√’≈∆ √æÂ≈ Áπ¡≈≈ ·∆’-·∆’ Ó≈Í √’‰≈ √øÌÚ È‘ƒ ˛Õ «¬‘ ª ’∂ÚÒ ¿π‘∆ «Ú¡’Â∆ ¡ÈπÌÚ ’ √’Á≈ ˛,
«‹‘Û≈ «’ «Â¡≈◊ ’ «‘≈ ‘ØÚ∂Õ «¬√ Á∂ «¬Ò≈Ú≈, «¬’ ¡«‹‘∆ √«ÊÂ∆ ¿πÂ∂ Í‘πø⁄‰≈ ¡Ω÷≈ ˛, «‹È∑ª «Úæ⁄ «’ √≈∂
«Ú¡’Â∆¡ª Á≈ ’πæÒ «Â¡≈◊ ÿæ‡ ÂØ∫ ÿæ‡ ‘ØÚ∂Õ «¬√ Ò¬∆ √ÓπÁ≈«¬ «Úæ⁄ ’-Ì≈ Á∆ «È¡≈Í»È Úø‚ Á∂ Ó’√Á
˘ ÍÃ≈Í ’ √’‰≈ ¡Ω÷≈ ˛Õ
(C) ¡≈ÓÁÈ Á≈ ◊Ò ¡≈Ë≈- ¿π‘ ¡≈ÓÁÈ «‹‘Û∆ «’ ËÈ ¡Â∂ √øÍÂ∆ ÂØ∫ ÍÃ≈Í ’∆Â∆ ◊¬∆ ‘ØÚ∂, Á∂ Óπ’≈ÏÒ∂
«Ú¡’Â∆◊ √∂Ú≈ ¡Â∂ ’Û∆ «Ó‘È È≈Ò ÍÃ≈Í ’∆Â∆ ◊¬∆ ¡≈ÓÁÈ È≈Ò «Ú¡’Â∆ ˘ ¡«Ë’ ¿πÍÔØ◊Â≈ ‹ª
√øÂπÙ‡∆ ◊π‰ (Utility) ÍÃ≈Í ‘πøÁ∆ ˛Õ «¬√ Á∂ «¬Ò≈Ú≈ ËÈ ¡Â∂ √øÍÂ∆ ÂØ∫ ÍÃ≈Í ¿π‘ ¡≈ÓÁÈ, «‹‘Û∆ «’ ’Ø«ÙÙª
¡Â∂ √÷ «Ó‘È È≈Ò «¬’æ·∆ ’∆Â∆ ◊¬∆ ‘ØÚ∂, ¿π√ ¡≈ÓÁÈ Á∂ Óπ’≈ÏÒ∂ ¡«Ë’ √øÂπÙ‡∆ ◊π‰ ÍÃÁ≈È ’Á∆
˛, «‹‘Û∆ «’ ¿πÂ≈«Ë’≈ «Úæ⁄ ÍÃ≈Í √øͺÂ∆ ÂØ∫ ÍÃ≈Í ’∆Â∆ ◊¬∆ ‘ØÚ∂ Í ’ Á∂‰ Á∆ √ÓæÊ≈ ˘ Ó≈͉ Ï≈∂
«Ú¡’Â∆◊ Á∂ «ÁzÙ‡∆’؉ ÂØ∫ «¬È∑ª Âæʪ ˘ ’Á∂ Ú∆ «ÁzÙ‡∆◊ ȑƒ æ«÷¡≈ «◊¡≈Õ «¬√ √«ÊÂ∆ «Úæ⁄ «¬‘ ÍÂ≈
Ò◊≈¿π‰≈ Ï‘π ÓπÙ«’Ò ˛ «’ «’√ «Ú¡’Â∆ È∂ «’øÈ≈ «Â¡≈◊ ’∆Â≈ ˛Õ
(D) √ΔӪ ¿πÍÔØ«◊Â≈ Á≈ Ó≈Í √øÌÚ È‘ƒ- «¬‘ Ú∆ √øÌÚ È‘ƒ ˛ «’ ¡≈ÓÁÈ Úˉ È≈Ò √∆Ӫ ¿πÍÔØ«◊Â≈ ‹ª
√øÂπÙ‡∆ ◊π‰ Á∂ ÿ‡‰ Á∆ Á ˘ «ÏÒ’πÒ ·∆’ Ó≈Í «Ò¡≈ ‹≈Ú∂, «¬√ Á≈ ÈÂ∆‹≈ «¬‘ ‘ØÚ∂◊≈ «’ ’≈Ë≈È Á∆ Á
«Úæ⁄ ÚˉÙ∆Ò Á≈ „ø◊ «ÈË≈‰ ÓÈÓ˜∆ „ø◊ ¿πÂ∂ ’∆Â≈ ‹≈Ú∂◊≈Õ «¬√ È≈Ò √Ì Á∂ √∆Ӫ «Â¡≈◊ Á∂ Ï≈Ï
‘؉ Á∆ ÍëÚÂ∆ ˘ Í©ØÂ√≈‘È È‘ƒ «ÓÒ∂◊≈Õ
(E) ÓπÁ≈ ÁΔ «‚æ◊ÁΔ √ΔӪ ¿πÍÔØ«◊Â≈ ÁΔ ◊Ò Ó≈ÈÂ≈- «¬‘ √Ú «◊¡≈ ˛ «’ ‹ÁØ ¡≈ÓÁÈ Ï‘π ÿæ‡ ÍæË
ÂØ∫ ÓæËÓ ÍæË ÚæÒ ÚæËÁ∆ ˛ ª ÓπÁ≈ (¡≈ÓÁÈ) Á∆ √∆Ӫ ¿πÍÔØ◊Â≈ «Úæ⁄ ’Ó∆ ¡≈™Á∆ ˛ Í ‹ÁØ∫ ¡≈ÓÁÈ
ÓæËÓ ÍæË ÂØ∫ ¿π√ ÍæË ÚæÒ ÚæËÁ∆ ˛ ª «ÈÙ«⁄ »Í «Úæ⁄ È‘ƒ «’‘≈ ‹≈ √’Á≈ «’ ¡≈ÓÁÈ «Úæ⁄ Ú≈Ë≈ ‘؉
È≈Ò √∆Ӫ ¿πÍÔØ◊Â≈ ÿ‡Á∆ ˛Õ
¡ø «Úæ⁄ «√æ‡∂ Á∂ ÂΩ ¿πÂ∂ «’‘≈ ‹≈ √’Á≈ ˛ «’ ’ ¡Á≈ ’È Á∆ √ÓæÊ≈ ˘ Ó≈͉ Á∂ Ò¬∆ «Ú¡’Â∆Í’
«Â¡≈◊ «ÁÃÙ‡∆’؉ È≈ ’∂ÚÒ «¬’ ¿πÍÔØ◊∆ Ë≈È≈ (Concept) ˛ Í «Î Ú∆ «¬’ ¡≈ÁÙ Ú∆ ˛Õ «ÚÚ‘≈«’
‹∆ÚÈ «Úæ⁄ «¬√ ˘ Ò≈◊» ’È Á≈ ÷∂Â Ï‘π √∆«Ó ˛ ¡Â∂ «¬√ Á∂ Ó’√Á ˘ ÍÃ≈Í ’ √’‰≈ Ï‘π ‘∆ ¡Ω÷≈ ˛Õ

‡≈√’ «Ú¡’Â∆Í’ «ÁzÙ‡∆’؉ Á∆¡ª √∆Ó≈Úª ˘ «Ò÷ØÕ

√ÚÀ ÓπÒª’‰ (Self Assessment)
÷≈Ò∆ Ê≈Úª ÌØ (Fill in the blanks)
A. .................... ÂØ∫ ‘؉ Ú≈Ò∆ ¡≈ÓÁÈ Ò◊≈Â≈ ÍÃ≈Í ȑƒ ‘πøÁ∆Õ
B. ¡≈ÓÁÈ Áπ¡≈≈ ÍÃ≈Í ...................... Á≈ √ø«÷¡≈ÂÓ’ Ó≈Í √øÌÚ ˛Õ

92 LOVELY PROFESSIONAL UNIVERSITY