Page 97 - DECO404_PUBLIC_FINANCE_PUNJABI

«¬’≈¬∆-I : Ìπ◊Â≈È √ÓÊÂ≈ Á∂ «√˪ : Ú√»Í’ ¡Â∂ «Ú¡’Â∆Í’ «ÁzÙ‡∆’؉

È؇

’∆ Âπ√ƒ ‹≈‰Á∂ ‘Ø MG=RG+SH, «‹æÊ∂ RG=EW ¡Â∂ SH=KU

«Ú¡’Â∆Í’ «ÁzÙ‡∆’؉ Á∂ «Â¡≈◊ √ÏßË∆ «ÂßȪ Ë≈È≈Úª Á∂ ¡øÂ◊ ’ Á∆ Íz«’©Â∆ ¡Â∂ √≈Í∂÷Â≈ ’ Á∂¡Â≈
(relative tax liability) Á≈ √ß÷∂Í Ú∂Ú≈ ‘∂· «Ò÷∆ √≈È∆ «Úæ⁄ «ÁæÂ≈ «◊¡≈ ˛-

Úæ÷-Úæ÷ Ë≈È≈Úª Á∂ ¡øÂ◊ ’≈Ë≈È Á≈ Ì≈
(Burden on Taxation Under Different Concepts)

’≈Ë≈È Á≈ Ì≈
«Â¡≈◊ ÁΔ Ë≈È≈ ‹ª ’ „ª⁄∂ ÁΔ Íz«¥ÂΔ
Í«‘Ò± ¿πº⁄ ¡≈ÓÁÈ ÿæ‡ ¡≈ÓÁÈ
Ú≈Ò∂ Ú◊ Ú≈Ò∂ Ú◊

(’) √Ó≈È ’πæÒ «Â¡≈◊ ÿæ‡ ÂØ∫ ÿæ‡ ÚˉÙ∆Ò (Least Progressive) ÿæ‡ ÂØ∫ ÿæ‡ ¿π⁄∂ ÂØ∫ ¿π⁄≈
(÷) √Ó≈È ¡ÈπÍ≈Â∆ Í«‘Ò∆ Ë≈È∆ Á∂ «Úæ⁄ «Â¡≈◊ ¡«Ë’ ÚˉÙ∆Ò ¿πº⁄∂ ÂØ∫ ¿πº⁄≈ ÿæ‡ ÂØ∫ ÿæ‡
(◊) √Ó≈È √∆Ӫ ϑπ «˜¡≈Á≈ Â∂˜ «Â¡≈◊ ÚˉÙ∆Ò ’≈Ë≈È
(‘∂·«Ò¡ª ¡≈ÓÁÈ Ú≈Ò∂ Ú◊ª Ò¬∆ ’≈Î∆ ¿πº⁄ ¿π⁄∂ ÂØ∫ ¿π⁄≈ ÿæ‡ ÂØ∫ ÿæ‡
ÍæË Á∆ ’ ¤Ø‡ √‰∂)

«¬È∑ª «Úæ⁄Ø∫ «’‘ÛΔ Ë≈È≈ √Ã∂Ù· ˛? (Which Concept is Superior)?
√Ú≈Ò «¬‘ ˛ «’ «Â¡≈◊ «√˪ È≈Ò √Ïø«Ë «¬È∑ª Ë≈È≈Úª ‹ª «Ú⁄≈ Ë≈≈Úª «Úæ⁄Ø∫ «’‘Û∆ √Ã∂Ù· ˛? ¡À‚Ó √«ÓæÊ
Á≈ ª «¬‘ ’«‘‰≈ √∆ «’ ““«Ú¡’Â∆ ¡≈͉∆-¡≈͉∆ √øÏøË √ÓæÊ≈ Á∂ ¡ÈπÍ≈ «Úæ⁄ ¡øÙÁ≈È (Contribution) Á∂Ú∂Õ””
«¬√ ’ÊÈ «Úæ⁄ ¡ÈπÍ≈ (Proportion) ÙÏÁ Á≈ ¡Ê ’πfi Í«√«ÊÂ∆¡ª Á∂ ¡øÂ◊ ““√Ó≈È ¡ÈπÍ≈Â∆ «Â¡≈◊”” ÂØ∫
Ú∆ «Ò¡≈ ‹≈ √’Á≈ ˛Õ ‹∂. ¡À√. «ÓæÒ È∂ √Ó≈È «Â¡≈◊ Á≈ «√˪ Á≈ √ÓÊÈ Âª ’∆Â≈ Í ““√Ó≈ÈÂ≈”” Á∆ √ÍæÙ‡
»Í È≈Ò Í«Ì≈Ù≈ È‘ƒ ’∆Â∆Õ Ï≈¡Á «Úæ⁄ «¬È∑ª «ÂøȪ «√˪ª Á∆ «Ú¡≈«÷¡≈ ’∆Â∆ ◊¬∆, ¿πÁØ∫ Ú∆ «Ú⁄≈’ª «Úæ⁄
«¬√ √ÏøË∆ «Úº⁄ ’ج∆ √«‘ÓÂ∆ È‘ƒ ‘ج∆ «’ «Â¡≈◊ «√˪ Á∂ «¬È∑ª «ÂøȪ Í«‘¨¡ª «Úæ⁄Ø∫ «’√ ˘ √ÚØÂÓ Óø«È¡≈
‹≈Ú∂Õ «¬√ Â∑ª, «¬√ √Óæ«√¡≈ ¿πÂ∂ ’ج∆ Ú∆ √«‘ÓÂ∆ È‘ƒ ‘ج∆ «’ «Â¡≈◊ «√˪ ˘ √ÚØÂÓ ¤ª‡∆ ◊¬∆ Ë≈È≈ Á∂
¡øÂ◊ ’ Á Á∆ ¡Èπ√»⁄∆ (Tax Rate Schedules) Á≈ «ÈË≈‰ «’√ Â∑ª ’∆Â≈ ‹≈Ú∂Õ
√ÍæÙ‡ ˛ «’ ’πfi Íπ≈‰∂ Ò∂÷’ª È∂ √Ó≈È ¡ÈπÍ≈Â∆ «Â¡≈◊ Á≈ √ÓÊÈ ’∆Â≈ ¡Â∂ ’πfi È∂ √Ó≈È ’πæÒ «Â¡≈◊ Á≈
Í Í∆◊» È≈Ò √≈∂ √«‘Ó ˜» ‘È, «‹√ È∂ «’ √Ó≈È √∆Ӫ «Â¡≈◊ ˘ ““’≈Ë≈È Á∂ ¡ø«ÂÓ «√˪”” Á∂ »Í
«Úæ⁄ Í©√Âπ ’∆Â≈Õ ¿π√ È∂ «¬√ «√˪ Á≈ «¬√ Ò¬∆ √ÓÊÈ ’∆Â≈, «’™«’ ÿæ‡ ÂØ∫ ÿæ‡ ’πæÒ «Â¡≈◊ (Least
Aggregate Sacrifice) (‹ª √Ó≈È √∆Ӫ «Â¡≈◊) √øÍ»È √ÓπÁ≈«¬ Á∂ √Ó≈È ’«Ò¡≈‰ ˘ ¡«Ë’ÂÓ ’È Á∆
«¬’ ˜»∆ Ù ¡Â∂ «’√∂ Ú∆ ¡≈Ëπ«È’ √’≈ Á≈ «¬‘∆ Óπæ÷ Ó’√Á Ú∆ ‘πøÁ≈ ˛, «¬√ Ò¬∆ Í«‘Òª ª ¡À˜ÚÊ
(Edgeworth) È∂ ¡Â∂ ¿π√ ÂØ∫ Ï≈¡Á Í∆◊» È∂ «¬‘∆ ÈÂ∆‹≈ ’æ«„¡≈ «¬’ ÿæ‡ ÂØ∫ ÿæ‡ ’πæÒ «Â¡≈◊ ‘∆ ’-Ú‰
Á≈ √Ú√Ã∂Ù· «√˪ ˛Õ «¬√ Ò¬∆ È‘ƒ, «’™«’ «È¡≈Í»È ˛, «Î Ú∆ ’πfi «¬√ Ò¬∆ «’™«’ «¬√ Á≈ ‹ÈÓ
¡«Ë’ÂÓ ÌÒ≈¬∆ Á∂ Ó»Ò̻ ¿πÍÔØ◊Â≈Ú≈Á∆ «√˪ È≈Ò ‘Ø«¬¡≈ ˛Õ ¡À˜ÚÊ È∂ «¬‘ Ú∆ «’‘≈ «’ √Ó≈È Í»È
«Â¡≈◊ ‹ª √Ó≈È ¡ÈπÍ≈Â∆ «Â¡≈◊ Á∂ Óπ’≈ÏÒ∂ ÿæ‡ ÂØ∫ ÿæ‡ «Â¡≈◊ «√˪ (Least Sacrifice Principle) ˘ Ò≈◊»
’È≈ Ï‘π √π«ÚË≈‹È’ ‘ØÚ∂◊≈Õ √≈˘ ˜» ’∂ÚÒ «¬‘ ‹≈ȉ Á∆ ˛ «’ ¡≈Ó √∆Ӫ ¿πÍÔØ◊Â≈ Á∆ ÚÒ ∂÷≈
‘∂·ª ‹≈ ‘∆ ˛, «¬‘ È‘ƒ «’ «¬√ ∂÷≈ Á∂ ‘∂·ª fiπ’‰ Á∆ √ÍæÙ‡ Á ’∆ ˛? Í ¡√Ó≈È ¿πÍÔØ«◊Â≈ ¡Èπ√»⁄∆¡ª
Á∆ Ó≈ÈÂ≈ È≈Ò ÏºÈ∑ ’∂ «¬‘ ÈÂ∆‹≈ «Î ÁØÙ Í»È ‘Ø ‹ªÁ≈ ˛Õ
«Ï Â∆Ï ÚˉÙ∆Ò ’≈Ë≈È Ïæ⁄ª ¿πÂ∂ ¡Â∂ ¿π√ Á∂ ÎÒ√»Í Á∂Ù Á∂ √øÍ»È ¿πÂÍ≈ÁÈ ¿πÂ∂ ¿πÒ‡≈ ÍÃÌ≈Ú Í≈
√’Á≈ ˛Õ ¡À˜ÚÊ ¡Â∂ ÍÃØ. Í∆◊» È∂ Ú∆ «¬√ ◊æÒ ˘ √Ú∆’≈ ’∆Â≈ «’ √Ó≈ÈÂ≈ «Ò¡≈¿π‰ Ò¬∆ ¡Í‰≈¬∂ ‹≈‰
Ú≈Ò∂ Â∆Ï ¿πÍ≈¿π ’πæÒ ¿πÂÍ≈ÁÈ ¿πÂ∂ ‘≈È∆’≈’ ÍÃÌ≈Ú Í≈ √’Á∂ ‘ÈÕ «¬√ Ò¬∆ ¿πÈ∑ª È∂ √πfi≈¡ «ÁæÂ≈ «’

LOVELY PROFESSIONAL UNIVERSITY 91