Page 23 - DHIS102_HISTORY_OF_MEDIEVAL_INDIA_FROM_1000-1707_A.D_PUNJABI

ÓæË’≈Ò∆È Ì≈ Á≈ «¬«Â‘≈√

È؇ ÍÃø» ‹Á ¡Ï ÒØ’ √≈∂ ÍÃÁ∂Ù Á∂ √Ú≈Ó∆ ω ◊¬∂ ª «‘øÁ»¡ª ÍÃÂ∆ ¿πÈ∑ª Á∂ «ÚÚ‘≈ «Úæ⁄ ÏÛ≈ Ì≈∆ Í«ÚÂÈ
¡≈ «◊¡≈Õ ÿØ ¡Â∂ «ÈÁ¬∆Í»‰ ˜πÒÓ Á∆ È∆Â∆ «Â¡≈◊ «ÁæÂ∆ ◊¬∆ ¡Â∂ ¿πµÊ∂ Á∂ ÒØ’ª È≈Ò ’≈¯∆ √«‘‰Ù∆ÒÂ≈
Á≈ «ÚÚ‘≈ ’∆Â≈ «◊¡≈Õ
«‹æÊ∂ «’ ¿πÈ∑ª ˘ ‹‹∆¡≈ È≈Ó’ «¬’ «ÚÙ∂Ù Ë≈«Ó’ ’ ⁄π’≈¿π‰≈ «Í¡≈, ¿πµÊ∂ ¿πÈ∑ª ˘ ¡≈͉∂ Á∂ګ¡ª Á∆
¡≈͉∂ „ø◊ È≈Ò Í»‹≈ ’È Á∆ ÷πæÒ∑ «ÁæÂ∆ ◊¬∆Õ ¡√Ò «Úæ⁄ Óπ‘øÓÁ-«ÏÈ-’≈«√Ó È∂ ≈‹È∆«Â’ ÏπæË∆ÓÂ≈ ”Â∂ ⁄æÒ
’∂ Óπ√«ÒÓ ’≈˘È Á≈ √‘≈≈ ¤æ‚ «ÁæÂ≈ ¡Â∂ «‘øÁ» ’≈Îª Á∆ √«‘‰Ù∆ÒÂ≈ Á∆ È∆Â∆ Á≈ Í≈· Í«Û∑¡≈Õ «¬√Ò≈Ó∆
’≈˘È Á∂ ¡Èπ√≈ ◊À-Óπ√ÒÓ≈Ȫ ˘ ÁØ Ì≈◊ª «Úæ⁄ Úø‚ «ÁæÂ≈ «◊¡≈, «¬√≈¬∆ ¡Â∂ Ô‘»Á∆, Í«‘Ò∂ Ú◊ «Úæ⁄ æ÷∂
◊¬∂ ¡Â∂ ¿πÈ∑ª ˘ «¬√Ò≈Ó ËÓ ¡Í‰≈¿π‰ Ò¬∆ Âø◊ ‹ª Ó‹Ï» È‘ƒ ’∆Â≈ «◊¡≈Õ ¿πÈ∑ª ’ØÒØ∫ «¬’ ‘∆ «¬æ¤≈ æ÷∆
◊¬∆ «’ ¿π‘ ‹‹∆¡≈ ¸’≈¿π‰Õ «‘øÁ» ¡Â∂ ‘Ø ◊À-Óπ√ÒÓ≈È Á»√∂ Ú◊ª «Úæ⁄ Í≈¬∂ ◊¬∂, «‹È∑ª ˘ «¬√Ò≈Ó ¡Â∂
ÓΩ «Úæ⁄Ø∫ «’√∂ «¬’ Á∆ ⁄؉ ’È∆ ‘πøÁ∆ √∆, ÍÃø» Óπ‘øÓÁ-«ÏÈ-’≈«√Ó È∂ «‘øÁ»¡ª È≈Ò √«‘‰Ù∆ÒÂ≈ Á≈ «ÚÚ‘≈
’∆Â≈Õ ¿πÈ∑ª ˘ ¡◊ Óπ√ÒÓ≈Ȫ Ú≈Ò∂ ¡«Ë’≈ È≈ «ÁæÂ∂ ª ÿæ‡Ø-ÿæ‡ Ô‘»Á∆¡ª ¡Â∂ «¬√≈¬∆¡ª Ú≈Ò∂ ¡«Ë’≈
˜» «ÁæÂ∂Õ
«¬‘ √Ófi «Ò¡≈ ‹≈Ú∂ «’ ¡«‹‘∆ «¬’ ¡ø«Ù’ √«‘‰Ù∆ÒÂ≈ ¡Ï ÒØ’ª È∂ «’√∂ ¿πÁ≈Â≈ ’≈‰ È‘ƒ ¡Í‰≈¬∆,
ÏÒ«’ ‘≈Ò≈ Á∂ ÁÏ≈¡ ‘∂· ¡≈ ’∂ ¡«‹‘≈ ’∆Â≈Õ ¡Ï ÒØ’ √ø«÷¡≈ «Úæ⁄ ÊØÛ∑∂ «‹‘∂ ¡Â∂ Ì≈Â∆ ÍÃÙ≈√È, Ò◊≈È
¡≈«Á «ÈÔÓª √ÏøË∆ ’πfi È‘ƒ ‹≈‰Á∂ √ÈÕ «¬√ ÂØ∫ «¬Ò≈Ú≈ ¿π‘ «¬‘ ‹≈‰Á∂ √È «’ «‘øÁ» ÒØ’ª ˘ ¡≈͉∂ ËÓ
¡Â∂ √ø√«¥Â∆ Á∂ Ú«‚¡≈¬∆ ”Â∂ «¬øÈ≈ «ÚÙÚ≈√ ˛ «’ ¿π‘ ÓΩ ª √Ú∆’≈ ’ ÒÀ‰◊∂, ÍÃø» ¡≈͉∂ ËÓ ˘ È‘ƒ
¤æ‚‰◊∂Õ «¬‘ ≈‹È∆«Â’ Ó‹Ï»∆¡ª √È, «‹È∑ª È∂ ¿πÈ∑ª ˘ Ì≈Â∆ ÒØ’ª ÍÃÂ∆ ÊØÛ∑∆ «‹‘∆ √«‘‰Ù∆ÒÂ≈ Á≈ «ÚÚ‘≈
¡Í‰≈¿π‰ Ò¬∆ Ó‹Ï» ’∆Â≈Õ

‡≈√’ ¡Ϫ Á∆ Ë≈«Ó’ È∆Â∆ Á≈ Úȉ ’ØÕ

A.E.A ¡Ϫ Á≈ «√øË ”Â∂ ¡«Ë’≈ ¡Â∂ ¿πÈ∑ª Á≈ ÍÃÙ≈√È (Arab Administration and occupation
of sindh)
(i) «ÚÌ≈◊ Á «ÚÌ≈◊ : Íêª ˘ «˜«Ò∑¡ª «Úæ⁄ Úø‚ «ÁæÂ≈, ‘ «˜Ò∑∂ ”Â∂ «¬’ ¡Ï ÎΩ‹∆ ¡«Ë’≈∆
«Ï·≈ «ÁæÂ≈Õ ¿πµÍ «ÚÌ≈◊ Ì≈Â∆¡ª Á∂ ‘æʪ «Úæ⁄ «‘‰ «ÁæÂ∂ ◊¬∂Õ
(ii) ≈‹ ’ √ÏøËΔ ÈΔÂΔ : «‘øÁ»¡ª Á∆ Ì»Ó∆ ÷Ø‘ ’∂ ¡Ϫ ˘ Á∂ «ÁæÂ∆ ◊¬∆Õ Ò◊≈È «’√∂ √Ê≈È ”Â∂ «¬’
⁄ΩÊ≈¬∆ √∆ ¡Â∂ Á»√∂ √Ê≈È ”Â∂ ÁØ Í≥‹Úª Ì≈◊ Íπ≈‰∆ «ÚÚ√Ê≈ ⁄æÒÁ∆ ‘∆Õ ÍË≈ ”Â∂ ‘Ø √≈∂ ’
¡Â∂ ‹‹∆¡≈ Ò◊≈¬∂ ‹ªÁ∂ ‘∂Õ
(iii) «È¡≈ √ÏøËΔ «ÚÚ√Ê≈ : Óπ’æÁ«Ó¡ª Á≈ «È͇≈≈ ’≈˜∆ ÒØ’ ’Á∂ ¡Â∂ ¿π‘ Ú∆ «¬√Ò≈Ó∆ ’≈˘Èª Á∂
¡Èπ√≈ «‘øÁ»¡ª ˘ √÷ √˜≈ «ÁæÂ∆ ‹ªÁ∆Õ
(iv) ‘∂·Ò∂ Ú◊ª Á∂ ÒØ’ª ÁΔ Áπæ÷Á≈¬Δ √«ÊÂΔ : ‘∂·Ò∂ Ú◊ Á∂ ÒØ’ª È≈Ò Í«‘Òª Ú◊≈ Áπ-«ÚÚ‘≈
‘πøÁ≈ «‘≈Õ
(v) Ë≈«Ó’ ÈΔÂΔ : Ùπ» «Úæ⁄ ¡Ϫ È∂ «‘øÁ»¡ª ”Â∂ Ï‘π ˜πÒÓ ’∆Â≈ Í Ï≈¡Á «Úæ⁄ ¿πÈ∑ª È∂ «‘øÁ»¡ª
˘ ¡≈͉∂ Á∂Ú∆-Á∂ګ¡ª Á∆ Í»‹≈ Á∆ ¡≈«◊¡≈ Á∂ «ÁæÂ∆, È≈Ò ‘∆ ¿πÈ∑ª ’ØÒØ∫ ‹‹∆¡≈ ÒÀ∫Á∂ ‘∂Õ

√Ú-ÓπÒª’‰ (self Assessment)
E. ÷≈Ò∆ Ê≈Úª ÌØÕ (Fill in the blanks):
(i) Óπ‘øÓÁ-«ÏÈ-’≈«√Ó È∂ «‹æÂ∂ ‘ج∂ ÍÃÁ∂Ù ˘ ’¬∆ .................. «Úæ⁄ Úø‚ «ÁæÂ≈Õ
(ii) ¡Ϫ È∂ «‘øÁ»¡ª ”Â∂ .................. È≈Ó’ ’ Ò◊≈ «ÁæÂ≈Õ

16 LOVELY PROFESSIONAL UNIVERSITY