Page 122 - DPOL102_INDIAN POLITICAL SYSTEM

«¬’≈¬∆ñG: √ßÿ∆ √ß√Á Á∆¡ª √øÓÂ∆¡ª

ω √’Á≈, ‹∂’ «¬√ √øÓÂ∆ Á≈ ’ج∆ ÓÀ∫Ï Ï≈¡Á «Úæ⁄ ÓßÂ∆ ω ‹ªÁ≈ ˛ ª ¿π√ ˘ «¬√ √øÓÂ∆ Á∆ ÓÀ∫Ï«ÙÍ È؇
¤æ‚‰∆ ÍÀ∫Á∆ ˛Õ
F. ͇∆ÙȪ √ÏøË∆ √øÓÂ∆ (Committee on Petitions): «¬√ √øÓÂ∆ Á≈ ’ßÓ «¬‘ Á∂÷‰≈ ‘πßÁ≈ ˛ «’ ’∆ ÒØ’ª ÚæÒØ∫ ÒØ’
√Ì≈ ˘ Í∂Ù ’∆Â∆ ◊¬∆¡ª ͇∆ÙȪ È≈Ò ·∆’ „ß◊ È≈Ò «ÈÍ«‡¡≈ «◊¡≈ ˛Õ «¬‘ √≈∆¡ª ͇∆ÙȪ Á∆ ¤≈‰Ï∆‰
’Á∆ ˛ ¡Â∂ ¡≈͉∆¡ª «√Î≈«Ùª √«‘ ‹ª «√Î≈«Ùª ÂØ∫ «ÏȪ √Ïß«Ë «ÚÌ≈◊ª ˘ Ì∂‹Á∆ ˛Õ «¬‘ √øÓÂ∆ Ú∆
AE ÓÀ∫Ïª ”Â∂ ¡Ë≈« ‘πßÁ∆ ˛ «‹È∑ª Á∆ «ÈÔπ’Â∆ √Í∆’ ÚæÒØ∫ ¡Òæ◊-¡Òæ◊ ≈‹È∆«Â’ ÁÒª È≈Ò √Ïß«ËÂ
ÓÀ∫Ïª «Úæ⁄Ø∫ ’∆Â∆ ‹ªÁ∆ ˛Õ «¬√ √øÓÂ∆ Á∂ ÓÀ∫Ïª Á≈ ’≈‹’≈Ò «¬’ √≈Ò Á≈ ‘πßÁ≈ ˛Õ
G. √Ë≈‰ ¿πÁ∂Ù √øÓÂ∆ (General Purpose Committee): «¬√ √øÓÂ∆ Á∆ ‘Ø∫Á AIED ÂØ∫ ˛Õ «¬‘ √øÓÂ∆ «’√∂
«ÚÙ∂Ù È≈Ò È‘∆∫ «È͇Á∆Õ «¬√ √øÓÂ∆ Á∂ B@ ÓÀ∫Ï ‘πßÁ∂ ‘ÈÕ √Í∆’, «‚͇∆ √Í∆’, ÍÃË≈Ȫ Á∂ ÍÀÈÒ Á∂ ÓÀ∫Ï
¡Â∂ √ÁÈ «Úæ⁄ ¡Òæ◊-¡Òæ◊ Ó≈ÈÂ≈ Íz≈Í ≈‹È∆«Â’ ÁÒª Á∂ È∂Â≈ «¬√ Á∂ ÓÀ∫Ï ‘πßÁ∂ ‘ÈÕ Ï≈’∆ ÓÀ∫Ïª Á∆
«ÈÔπ’Â∆ √Í∆’ ÚæÒØ∫ ’∆Â∆ ‹ªÁ∆ ˛Õ ¿π‘ ÷πÁ «¬√ √øÓÂ∆ Á≈ ÍÃË≈È Ú∆ ‘πßÁ≈ ˛Õ «¬‘ √ÁÈ È≈Ò √Ïß«Ë «’√∂
ÓπæÁ∂ ”Â∂ √Ò≈‘-ÓÙÚ≈ ’Á∆ ˛Õ

G.D «ÚË≈È’ √øÓÂ∆¡ª Á∂ ’ßÓ (Functions of the Legislative Committees)

A. ÍzÚ √øÓÂ∆¡ª (Select Committees): «¬‘ √øÓÂ∆¡ª Ï‘π ӑæÂÚͱÈ ‘πßÁ∆¡ª ‘ÈÕ «¬È∑ª √øÓÂ∆¡ª Á≈
◊·È ¡Òæ◊-¡Òæ◊ √Ú‹È’ √’≈∆ «ÏæÒª ”Â∂ √Ò≈‘-ÓÙÚ≈ ’È Ò¬∆ ’∆Â≈ ‹ªÁ≈ ˛ «‹È∑ª ˘ ’≈˘È «Úæ⁄Ø∫
ÏÁÒ‰ Ò¬∆ √ÁÈ «Úæ⁄ Í∂Ù ’∆Â≈ ‹ªÁ≈ ˛ Í «¬‘ √øÓÂ∆¡ª √Ê≈¬∆ È‘∆∫ ‘πßÁ∆¡ª ‘ÈÕ «ÈÙ«⁄ ’ßÓ Í±≈ ’È
ÂØ∫ Ï≈¡Á ‘∂’ ÍzÚ √øÓÂ∆ Ìß◊ ‘Ø ‹ªÁ∆ ˛Õ ‹ÁØ∫ ÒØ’ √Ì≈ ÎÀ√Ò≈ ÒÀ∫Á∆ ‘À ª ’ج∆ «ÚÙ∂Ù «ÏæÒ «’√∂ «ÚÙ∂Ù √øÓÂ∆
˘ Ì∂«‹¡≈ ‹≈Ú∂◊≈ ª √Í∆’ ¡«‹‘∆ «¬’ √øÓÂ∆ «ÈÔπ’ ’Á≈ ˛Õ

’∆ Âπ√∆∫ ‹≈‰Á∂ ‘Ø ‘∂’ ÍzÚ √øÓÂ∆ Á∂ ÓÀ∫Ïª Á∆ √ß«÷¡≈ «ÈÙ«⁄ ȑ∆∫ ‘πßÁ∆Õ ¡≈Ó ÂØ ”Â∂ «¬√ ÍzÚ
√øÓÂ∆ Á∂ A@ ÂØ∫ C@ ÓÀ∫Ï ‘πßÁ∂ ‘È ‹Ø ÓÀ∫Ï ’ج∆ «ÏæÒ Í∂Ù ’Á≈ ˛ ¿π‘ ‘Ó∂Ù≈ «ÏæÒ
”Â∂ √Ò≈‘-ÓÙÚ∂ Ò¬∆ «ÈÔπ’ ÍzÚ √øÓÂ∆ Á≈ ÓÀ∫Ï ‘πßÁ≈ ˛Õ

√øÓÂ∆ Á∂ ⁄∂¡ÓÀÈ ¡Â∂ ‘Ø ÓÀ∫Ïª Á∆ «ÈÔπ’Â∆ √Í∆’ ÚæÒØ∫ ¡Òæ◊-¡Òæ◊ ÁÒª È≈Ò √Ïß«Ë ÓÀ∫Ïª «Úæ⁄∫ ’∆Â∆
‹ªÁ∆ ˛Õ «¬’ «ÏæÒ Á∆ ‹ª⁄ «Úæ⁄ ÍzÚ √øÓÂ∆ ‹ÁØ∫ ˜±∆ √Ófi∂, «Ú«◊¡≈È∆¡ª Á∆ √‘≈«¬Â≈ ÒÀ √’Á∆ ˛Õ ¿π‘
«Ú¡’Â∆ Ú∆ ‹Ø «¬√ √øÓÂ∆ Á∂ ÓÀ∫Ï È‘∆∫ ‘πßÁ∂, √øÓÂ∆ Á∂ √≈‘Ó‰∂ Í∂Ù ‘Ø √’Á∂ ‘È ¡Â∂ ¡≈͉∂ √πfi≈¡ Á∂ √’Á∂ ‘ÈÕ
«¬√ ÂØ∫ «¬Ò≈Ú≈ ¿π‘ ¡≈͉∂ √πfi≈¡ «Ò÷Â∆ ±Í «Úæ⁄ Ú∆ «¬√ √øÓÂ∆ ’ØÒ Ì∂‹ √’Á≈ ˛Õ «√Î «’√∂ Ï‘π ӑæÂÚͱÈ
√Ú‹È’ «ÏæÒ Á∆ √Ó∆«÷¡≈ Ò¬∆ √ß√Á Á∂ ÁØÚª √ÁȪ ÚæÒØ∫ «¬’ √ªfi∆ ÍzÚ √øÓÂ∆ ω≈ Ò¬∆ ‹ªÁ∆ ˛Õ ÒØ’ √Ì≈
¡Â∂ ≈‹ √Ì≈ ÁØÚ∂∫ √ÁÈ B.A Á∂ ¡ÈπÍ≈ «Úæ⁄ «¬’ √ßÔπ’ ÍzÚ √øÓÂ∆ Á∂ ÓÀ∫Ï «ÈÔπ’ ’Á∂ ‘ÈÕ

B. «Èæ‹∆ ÓÀ∫Ï «ÏæÒª ¡Â∂ Íz√Â≈Úª √ÏøË∆ √øÓÂ∆ (Committee on Private Members’ Bills and Resolutions):AIEC
ÂØ∫ Í«‘Òª «Èæ‹∆ ÓÀ∫Ï «ÏæÒª ‹Ø √ÁÈ Á∂ √Ë≈‰ ÓÀ∫Ïª ¡Â∂ ¡«‹‘∂ ÓÀ∫Ï ‹Ø ÓßÂ∆ È‘∆∫ √È, ÚæÒØ∫ Í∂Ù ’∆Â∂ ‹ªÁ∂
‘È, Á∆ «’√Ó Á≈ ÎÀ√Ò≈ «¬’ Ò≈‡∆ È≈Ò ’∆Â≈ ‹ªÁ≈ √∆Õ ’∂ÚÒ ¿πÈ∑ª «ÏæÒª ˘ √Ò≈‘-ÓÙÚ∂ Ò¬∆ «Ò¡≈
‹ªÁ≈ √∆ ‹Ø Ò≈‡∆ «Úæ⁄ ‹∂» «‘øÁ∂ √ÈÕ «¬√ ÍÃøÍ≈ Á∂ ÈÂ∆‹∂ Á∂ »Í «Úæ⁄ ¡È∂’ª Ó‘æÂÚÍ»È «ÏæÒ ¡Â∂ ÍÃ√Â≈Ú
√ÁÈ «Úæ⁄ Í∂Ù È‘ƒ ’∆Â∂ ‹≈ √’Á∂ √È ¡Â∂ ’πfi ÿæ‡ Ó‘æÂÚÍ»È «ÏæÒª ˘ Í≈√ ‘؉ Á≈ ÓΩ’≈ «ÓÒ ‹ªÁ≈ √∆Õ «¬√
√Óæ«√¡≈ Á∂ ‘æÒ Ò¬∆ AIEC «Úæ⁄ √≈∂ ◊À √’≈∆ ¡Ê≈ «Èæ‹∆ ÓÀ∫Ï «ÏæÒª ”Â∂ «Ú⁄≈ Ò¬∆ «¬’ √øÓÂ∆ Á≈
◊·È ’∆Â≈ «◊¡≈Õ «¬‘ √øÓÂ∆ ‘π‰ √≈∆¡ª ÍÃ≈¬∆Ú∂‡ ÓÀ∫Ï «ÓæÒª Á∆ «’√Ó Á≈ ÎÀ√Ò≈ ’Á∆ ˛Õ ¡«‹‘≈ ’Á∂
√Ó∂∫ «¬‘ √øÓÂ∆ ˜» ¡Â∂ «ÓæÒ Á∂ Ó‘æÂÚ ˘ «Ë¡≈È «Úæ⁄ æ÷Á∆ ˛Õ «¬‘ √øÓÂ∆ «ÏæÒª ˘ ÁØ Óπæ÷ ÙÃ∂‰∆¡ª «Úæ⁄
Úø‚Á∆ ˛- (’) ¿π‘ «ÏæÒ ‹Ø ¿πµ⁄ Ó‘æÂÚ Ú≈Ò∂ ‘πøÁ∂ ‘È (÷) ¿π‘ «ÏæÒ ‹Ø ÿæ‡ Ó‘æÂÚ Ú≈Ò∂ ‘πøÁ∂ ‘ÈÕ «¬‘ √øÓÂ∆
√ÁÈ Á∂ ÓÀ∫Ïª ÚæÒØ∫ Í∂Ù ’∆Â∂ ◊¬∂ «ÏæÒª Á∆ ¤≈‰Ï∆‰ ’Á∆ ˛ ¡Â∂ √ÁÈ ˘ «√Î≈«Ù ’Á∆ ˛ «’ «’‘Û∂ «ÏæÒª
”Â∂ «Ú⁄≈ ’∆Â≈ ‹≈Ú∂◊≈Õ «¬√ √øÓÂ∆ Á∂ AE ÓÀ∫Ï ‘πøÁ∂ ‘È ¡Â∂ √Ë≈‰ »Í «Úæ⁄ ÒØ’ √Ì≈ Á≈ «‚͇∆ √Í∆’
«¬√ Á≈ ⁄∂¡ÓÀÈ ‘πøÁ≈ ˛Õ «¬√ √øÓÂ∆ ‘Ø ÓÀ∫Ï √Í∆’ ÚæÒØ∫ «¬’ √≈Ò Ò¬∆ «ÈÔπ’ ’∆Â∂ ‹ªÁ∂ ‘ÈÕ

LOVELY PROFESSIONAL UNIVERSITY 115