Page 301 - DPOL102_INDIAN POLITICAL SYSTEM

Ì≈Â∆ ≈‹È∆«Â’ «ÚÚ√Ê≈

È؇ (ix) ÷π≈’ Á∂ √πÂßÂ ÚÍ≈ Á∂ √Â∂ «Úæ⁄ ÓΩ‹±Á ÍzÂ∆Ïß˪ ˘ ÷ÂÓ ’Ú≈¿π‰≈Õ
(x) Î√Ò Ï∆Ó≈ ÔØ‹È≈ ˘ «Ú¡≈Í’ ÍæË ”Â∂ Ò≈◊± ’È≈Õ
(xi) ÷∂Â∆ ”Â∂ ¡Ë≈« ¿πÁÔØ◊ª Á≈ «Ú’≈√ ’È≈Õ
(xii) Í∂∫‚± ؘ◊≈ Á∂ ÓΩ’∂ ÚË≈¿π‰≈Õ
(xiii) Ù«‘ª «Úæ⁄ Ó’≈Ȫ Á∆ ’Ó∆ Á± ’È ”Â∂ ˜Ø Á∂‰≈Õ
(xiv) ¡Èπ√±«⁄ ‹≈Â∆¡ª ¡Â∂ ’Ó˜Ø Ú◊ Á∂ ÒØ’ª ˘ √ÚÀ-ؘ◊≈ Ò¬∆ «ÏȪ «Ú¡≈‹ È≈Ò ’˜≈
Á∂‰≈Õ
(xv) ÷∂Â∆ Ò¬∆ ˜±∆ «√ß⁄≈¬∆ √π«ÚË≈Úª Á≈ «Ú’≈√ ’È≈Õ
(xvi) √Ú‹È’ ÷∂Â «Úæ⁄ ÓΩ‹±Á «ÌzÙ‡≈⁄≈ ˘ ÷ÂÓ ’È≈Õ
(xvii) Íø‹≈Ï «Úæ⁄Ø∫ «ÈÍæ÷Â≈ ˘ ÷ÂÓ ’È≈Õ

(xviii) Íß‹≈Ï Ú≈√∆¡ª Ò¬∆ √ÀÈ≈ «Úæ⁄ ÌÂ∆ ‘؉ Á∂ ’؇∂ Á∆ «ÚÚ√Ê≈ ˘ ÷ÂÓ ’È≈Õ
(xix) Á«Òª ¡Â∂ ÿæ‡ «◊‰Â∆¡ª Á∂ «‘æª Á∆ æ«÷¡≈ ’È≈Õ
ÙzØzÓ‰∆ ¡’≈Ò∆ ÁÒ «¬’ ÍøÊ’ ¡Â∂ ÷∂Â∆ ÁÒ ‘∆ ‘ÀÕ √πÌ≈«Ú’ ±Í «Úæ⁄ «¬‘ ÁÒ ‘Ó∂Ù≈ ¡≈͉∂-¡≈Í ˘ Íø‹≈Ï
Á∆ ¿πµÈÂ∆ ¡Â∂ √«ÓÃË∆ È≈Ò ‹ØÛÁ≈ ˛ ¡Â∂ «¬√ ¿πÁ∂Ù Á∆ Íz≈ÍÂ∆ Ò¬∆ ¡≈͉∆¡ª È∆Â∆¡ª ¡Â∂ ÍzØ◊≈Óª Á≈
⁄Ò≈™Á≈ ˛Õ AIIF Á∂ Ï≈¡Á Ì≈Â∆ ≈‹È∆«Â’ Íz‰≈Ò∆ «Úæ⁄ ÙzØÓ‰∆ ¡’≈Ò∆ ÁÒ Á∆ ̱«Ó’≈ «Úæ⁄ Ú≈Ë≈ ‘Ø«¬¡≈
‘ÀÕ Íø‹≈Ï «Úæ⁄ ¡Â∂ ’∂∫Á∆ ÍæË ”Â∂ ÓΩ’∂ Ì≈‹Í≈ ◊·ÏßËÈ ’È È≈Ò ÙzØÓ‰∆ ¡’≈Ò∆ ÁÒ Á∆ ÒØ’«ÍzÔÂ≈ ÚË∆ ˛
¡Â∂ «¬√ ˘ √æÂ≈ «¬√Â∂Ó≈Ò ’È Á≈ ÓΩ’≈ Ú∆ «Ó«Ò¡≈ ‘ÀÕ ¡æ‹-’æÒ∑ ¡’≈Ò∆ ÁÒ Á∆ «¬‘ È∆Â∆ ˛ «’ ¿π‘ Íø‹≈Ï
Á∆ ≈‹È∆Â∆ ¡Â∂ ≈Ù‡∆ ÍæË Á∆ ≈‹È∆Â∆ «Úæ⁄ Ï∆. ‹∂. Í∆. È≈Ò √ªfi ω≈ ’∂ ‘∆ «‘æ√≈ ÒÚ∂◊≈Õ Íø‹≈Ï Á∆
≈‹È∆Â∆ «Úæ⁄ ÙzØÓ‰∆ ¡’≈Ò∆ ÁÒ ’ª◊√ Á≈ ÍzÏÒ «ÚØË∆ «‘≈ ˛Õ Íø‹≈Ï ⁄؉ª «Úæ⁄ √Ë≈‰ ±Í ”⁄ Óπ’≈ÏÒ≈
ÙzØÓ‰∆ ¡’≈Ò∆ ÁÒ ¡Â∂ ’ª◊√ «Ú⁄’≈ ‘∆ ‘πßÁ≈ ˛Õ
¡≈ÈøÁÍπ √≈«‘Ï Á≈ Íz√Â≈Ú (The Anandpur Sahib Resolution)

«’™«’ ÙzØÓ‰∆ ¡’≈Ò∆ ÁÒ ‘Ó∂Ù≈ ‘∆ ¡≈ÈßÁÍπ √≈«‘Ï Íz√Â≈Ú ÍzÂ∆ ¡≈͉∆ Ú⁄ÈÏæËÂ≈ Íz◊‡ ’Á≈ ‘À ¡Â∂
«¬‘ ˜±∆ ‘Ø ‹ªÁ≈ ˛ «’ ¡√∆∫ ¡≈ÈßÁÍπ √≈«‘Ï Íz√Â≈Ú ˘ ÍÛ∑∆¬∂, ⁄≈‘∂ ¡≈ÈßÁÍπ Íz√Â≈Ú Á∂ ¡Òæ◊-¡Òæ◊
Ó√ΩÁ∂ ÓΩ‹±Á ‘È Í ¡√∆∫ √ß ‘⁄ßÁ «√ßÿ ÒΩ∫◊ØÚ≈Ò ÚæÒØ∫ ¡≈͉∂ ‘√Â≈÷ «Úæ⁄ ÍzÓ≈«‰Â ’∆Â∂ ◊¬∂ Íz√Â≈Ú
Á∆¡ª «ÚÙ∂ÙÂ≈Úª Á≈ Úȉ ’Á∂ ‘ª:

(’) «√˪Â
A. ÙzØÓ‰∆ ¡’≈Ò∆ ÁÒ «√æ÷ ÍøÊ Á∆ √Ú¿πµ⁄ √ß√Ê≈ ˛, «¬√ Ò¬∆ ¿π√ ˘ ¡◊Ú≈¬∆ ’È Á≈ ͱ≈ ¡«Ë’≈
˛Õ «¬√ √ß√Ê≈ Á≈ ¡Ë≈ ÍÃ√Í √Ïß˪, ÓÈπæ÷ Á∆¡ª «¬æ¤≈Úª ¡Â∂ ¿π√ Á∂ «√‹‰‘≈ È≈Ò √Ïß˪ ”Â∂
«ÈÌ ‘ÈÕ
B. «¬‘ «√˪ ◊π± È≈È’ Á∂Ú ‹∆ Á∆¡ª «√æ«÷¡≈Ú≈, «‹Ú∂∫ È≈Ó ‹ÍØ, «’ ’Ø ¡Â∂ Úß‚ ’∂ ÷≈˙ ”Â∂
¡Ë≈« ˛Õ

(÷) ¿πÁ∂Ù
ÙzØÓ‰∆ ¡’≈Ò∆ ÁÒ ‘∂· «Ò÷∂ ¿πÁ∂Ùª Á∆ ͱÂ∆ Ò¬∆ Ìͱ ÔÂÈ ’∂◊≈:
A. «√æ÷ ËÓ ¡Â∂ ÍzßÍ≈Úª Á≈ Íz⁄≈ ’È≈ ¡Â∂ È≈√«Â’Â≈ Á≈ «ÚØË ’È≈Õ
B. ÍøÊ Á∆ √Ê≈ÍÂ∆ √πÂßÂ Í«‘⁄≈‰ ˘ ω≈¬∆ æ÷‰≈ ¡Â∂ ¡«‹‘≈ Ú≈Â≈ÚÈ Ï‰≈¿π‰≈ «‹√ «Úæ⁄ «√æ÷
¡≈͉∆¡ª Ì≈ÚÈ≈Úª ˘ ͱÈ ±Í È≈Ò Íz◊‡ ’ √’‰Õ
C. Ï≈ÏÂ≈ Ú≈Ò∂ ¡≈«Ê’ „ª⁄∂ Á∆ √Ê≈ÍÈ≈ ÚæÒØ∫ «ÈÌÂ≈ ¡Â∂ Ìπæ÷Ó∆ Á± ’È≈ √ßÍÂ∆ «Úæ⁄ Ú≈Ë≈
’È≈ ¡Â∂ ‘∂’ Â∑ª Á≈ ÙØÙ‰ ÷ÂÓ ’È≈Õ

294 LOVELY PROFESSIONAL UNIVERSITY