Page 65 - DPOL102_INDIAN_POLITICAL_SYSTEM_PUNJABI

Ì≈Â∆ ≈‹È∆«Â’ «ÚÚ√Ê≈

È؇ √’Á≈ ˛Õ ’∂∫Á∆ √æÂ≈Ë≈∆ Í≈‡∆ «‹√ ≈‹ «ÚË≈È √Ì≈ «Úæ⁄ ¿π√ Á∂ ““«ÚØË∆¡ª”” Á≈ Ï‘πÓ ‘ØÚ∂, ˘ Ìø◊ ’’∂
«¬’ «ÚÙ∂Ù ¿πÓ∆ÁÚ≈ Á∂ Íæ÷ «Úæ⁄ Ú؇ª ˘ ÍÃÌ≈«Ú ’ √’Á∆ ˛Õ
G. Ì≈ Á∂ Óπæ÷ ‹æ‹ ˘ ’≈‹Ú≈‘’ ≈Ù‡ÍÂ∆ ω≈¿π‰ Á∆ «ÚÚ√Ê≈ (Provision for making the Chief Justice
of India as Acting-President) : ≈Ù‡ÍÂ∆ ¡Â∂ ¿πµÍ ≈Ù‡ÍÂ∆ Á≈ ¡‘πÁ≈ «¬’ ‘∆ √Ó∂∫ ÷≈Ò∆ ‘؉ Á∆ √«ÊÂ∆
«Úæ⁄ √ø«ÚË≈È Á∂ ¡Èπ√≈ Ì≈ Á≈ Óπæ÷ ‹æ‹ ¡Â∂ ¿π√ Á∆ ◊À-ÓΩ‹»Á◊∆ «Úæ⁄ √Ú¿πµ⁄ ¡Á≈Ò Á≈ √Ì ÂØ∫ Úæ‚≈
‹æ‹ ’≈‹Ú≈‘’ ≈Ù‡ÍÂ∆ Á∂ »Í «Úæ⁄ √‘πø ¸æ’Á≈ ˛Õ «¬‘ «ÚÚ√Ê≈ √ø«ÚË≈È ◊‰ÂøÂÚ≈Á Á∂ «ÁÙ≈-«ÈÁ∂Ùª
Á∂ ¡Èπ√≈ È‘ƒ ˛Õ ¿πµÍ ≈Ù‡ÍÂ∆ ÂØ∫ Ï≈¡Á ÒØ’ √Ì≈ Á∂ √Í∆’ ˘ ¿π√ Á≈ ¿πÂ≈«Ë’≈∆ ω≈«¬¡≈ ‹≈‰≈
⁄≈‘∆Á≈ √∆Õ
H. Ó‘≈«ÌÔØ◊ ’≈Ú≈¬∆ «Úæ⁄ «ÈÔπ’ ÓÀ∫Ïª Á≈ Ù≈«ÓÒ ‘؉≈ (Participation of nominated members in the
impeachment proceedings) : ≈Ù‡ÍÂ∆ Á∆ ⁄؉ ÍÉ≈Ò∆ «Úæ⁄ √ø«ÚË≈È Á∂ ¡Èπ√≈ «ÈÔπ’ √ø√Á ÓÀ∫Ïª
¡Â∂ «ÈÔπ’ ¡ÀµÓ. ¡ÀµÒ. ¬∂˜. Á≈ Ú؇ª Á∂ »Í «Úæ⁄ Ì≈◊ ÒÀ‰ ”Â∂ ª Í≈ÏøÁ∆ ˛ Í «¬√ «ÈÔπ’ ÓÀ∫Ïª ÚæÒØ∫
≈Ù‡ÍÂ∆ «ÚπæË Ó‘≈«ÌÔØ◊ ’≈Ú≈¬∆ «Úæ⁄ Ì≈◊ ÒÀ‰ ”Â∂ ÍÃÂ∆ÏøË Ò≈◊» È‘ƒ ’∆Â≈ «◊¡≈Õ
I. «Â¡≈◊ ÍæÂ Á∂ „ø◊ È≈Ò √Ïø«Ë ÓπÙ«’Òª (Difficulties regarding the provisions providing for the
system of resignation) : ‹∂’ ≈Ù‡ÍÂ∆ «Â¡≈◊ ÍæÂ Á∂‰≈ ⁄≈‘πøÁ≈ ˛ ª ¿π‘ ¡«‹‘≈ ¿πµÍ ≈Ù‡ÍÂ∆ ˘
«Â¡≈◊ ÍæÂ Ì∂‹ ’∂ ’ √’Á≈ ˛ Í «¬‘ √ÍæÙ‡ È‘ƒ ’∆Â≈ «◊¡≈ «’ ‹∂’ ¿πµÍ ≈Ù‡ÍÂ∆ Á≈ ¡‘πÁ≈ Ú∆ ÷≈Ò∆
˛ ª ≈Ù‡ÍÂ∆ ˘ «’√ ˘ ¡≈͉≈ «Â¡≈◊ ÍæÂ Ì∂‹‰≈ ⁄≈‘∆Á≈ ˛Õ «¬√ Â∑ª ’≈‹Ú≈‘’ ≈Ù‡ÍÂ∆ ˘ «’√ ˘
«Â¡≈◊ ÍæÂ Ì∂‹‰≈ ⁄≈‘∆Á≈ ˛? ¡«‹‘∆ √«ÊÂ∆ ‚≈. ‹≈«’ ‘π√ÀÈ Á∆ ÓΩ ÂØ∫ Ï≈¡Á AIFI «Úæ⁄ ÙÃ∆ Ú∆. Ú∆. «◊∆
Á∂ ’≈‹Ú≈‘’ ≈Ù‡ÍÂ∆ Ï‰È ÂØ∫ Ï≈¡Á ÍÀÁ≈ ‘ج∆ √∆Õ Ï≈¡Á «Úæ⁄ ‹Á ÙÃ∆ «◊∆ È∂ «Â¡≈◊ ÍæÂ Á∂‰≈ √∆ ª
«¬‘ ÓπæÁ≈ ÍÀÁ≈ ‘Ø«¬¡≈ «’ ¿π‘ «’√ ˘ «Â¡≈◊ ÍæÂ Ì∂‹‰Õ Ì≈ Á∂ ¡‡≈È∆ ‹ÈÒ È∂ «¬‘ «Ú⁄≈ ÍÃ◊‡ ’∆Â≈
«’ ’≈‹Ú≈‘’ ¿πµÍ ≈Ù‡ÍÂ∆ ˘ ¡≈͉∂ «Â¡≈◊ ÍæÂ ”Â∂ ‘√Â≈÷ ’’∂ ≈Ù‡ÍÂ∆ Á∂ ÁÎÂ «Úæ⁄ Á∂ Á∂‰≈
⁄≈‘∆Á≈ ˛ ¡Â∂ «Â¡≈◊ ÍæÂ Á∆¡ª ’≈Í∆¡ª ÍÃË≈È ÓøÂ∆ ¡Â∂ Ì≈ Á∂ Óπæ÷ ‹æ‹ ˘ Ì∂‹∆¡ª ‹≈‰∆¡ª ⁄≈‘∆Á∆¡ª
‘ÈÕ Ì≈ Á∂ ◊˜‡ «Úæ⁄ «¬√ È≈Ò √Ïø«Ë ¡«Ë√»⁄È≈ Âπø ‹≈∆ ’∆Â∆ ‹≈‰∆ ⁄≈‘∆Á∆ ˛Õ «¬‘ ’≈Ú≈¬∆ AIFI
«Úæ⁄ ‘Ø∫Á ”⁄ «Ò¡ªÁ∆ ◊¬∆ Í ¡‹∂ «¬‘ ÓπæÁ≈ ’≈˘È √ØË È≈Ò ¡Ë≈« ’∆Â≈ ‹≈‰≈ Ï≈’∆ ˛Õ
A@. Ú≈-Ú≈ ⁄؉ «‹æ ’∂ ≈Ù‡ÍÂ∆ ¡‘πÁ≈ ÍÃ≈Í ’È ”Â∂ ÍÃÂ∆ÏøË Á∆ ◊À-ÓΩ‹»Á◊∆ (No bar on Re-election):
√ø«ÚË≈È «¬√ √Ú¿πµ⁄ ÍÃÌ»√æÂ≈ √øÍÈ ¡‘πÁ∂ ”Â∂ «’√∂ «Ú¡’Â∆ Á∂ Ú≈-Ú≈ ¸‰∂ ‹≈‰ ”Â∂ ÍÃÂ∆ÏøË È‘ƒ Ò◊≈™Á≈Õ
¡≈ÒØ⁄’ ⁄≈‘πøÁ∂ ‘È «’ «’√∂ «¬’ «Ú¡’Â∆ Á∂ ≈Ù‡ÍÂ∆ Á∂ ¡‘πÁ∂ ”Â∂ Ï‘π ÚË∂∂ ÒøÓ∂ √Ó∂∫ Âæ’ Ï‰∂ «‘‰ ˘ Ø’‰
Ò¬∆ ¡Ó∆’≈ Á∂ Ï≈Ï √ø«ÚË≈«È’ »Í «Úæ⁄ «’√∂ «¬’ «Ú¡’Â∆ ÚæÒØ∫ «˜¡≈Á≈ ÂØ∫ «˜¡≈Á≈ ÁØ Ú≈ ’≈‹’≈Ò
Ò¬∆ ≈Ù‡ÍÂ∆ ⁄؉∂ ‹≈‰ Á∆ «ÚÚ√Ê≈ ’ «ÁæÂ∆ ‹≈‰∆ ⁄≈‘∆Á∆ ˛Õ
AA. ’∂ÚÒ ‹ÈÓ-‹≈ È≈◊«’ ‘∆ ≈Ù‡ÍÂ∆ Á≈ ¡‘πÁ≈ ÍÃ≈Í ’È Á∂ ÔØ◊ ‘؉≈ ⁄≈‘∆Á≈ ˛ (Only Natural born
Citizen should be eligible to become the President) : √ø«ÚË≈È «Úæ⁄ ≈Ù‡ÍÂ∆ Á∂ ¡‘πÁ∂ Á∆ ÔØ◊Â≈ Á∂
√ÏøË «Úæ⁄ «Ò«÷¡≈ «◊¡≈ ˛ «’ ¿π‘ Ì≈ Á≈ È≈◊«’ ‘؉≈ ⁄≈‘∆Á≈ ˛ Í «¬‘ È‘ƒ «Ò«÷¡≈ «◊¡≈ «’ ¿π‘
‹ÈÓ-‹≈ È≈◊«’ ‘∆ ‘؉≈ ⁄≈‘∆Á≈ ˛Õ ¡æ‹ «¬‘ √Ó∂∫ Á∆ Óø◊ ˛ «’ Ì≈ Á∂ «¬’ ‹ÈÓ-‹≈ È≈◊«’ ˘ ‘∆
≈Ù‡ÍÂ∆ Á≈ ¡‘πÁ≈ ÍÃ≈Í ’È Á≈ ¡«Ë’≈ ‘؉≈ ⁄≈‘∆Á≈ ˛ ¡Â∂ «¬√ √ÏøË «Úæ⁄ ¿πÍÔπ’ √ØË ’∆Â∆ ‹≈‰∆
⁄≈‘∆Á∆ ˛Õ

¿πÍÔπ’ ¡≈ÒØ⁄È≈ Á∂ Ï≈Ú‹»Á ≈Ù‡ÍÂ∆ ⁄؉ ÍÉ≈Ò∆ ¡Â∂ ≈Ù‡ÍÂ∆ Á∂ ¡‘πÁ∂ È≈Ò √Ïø«Ë ‘Ø «ÚÚ√Ê≈Úª
√ø«ÚË≈È Ò≈◊» ‘؉ ÂØ∫ ÒÀ ’∂ ‘π‰ Âæ’ √¯ÒÂ≈Í»Ú’ ’øÓ ’ ‘∆¡ª ‘ÈÕ ¡æ‹ Âæ’ ≈Ù‡ÍÂ∆ Á∆ ⁄؉ √πæ÷Ó¬∆
Ú≈Â≈ÚÈ ¡Â∂ «ÚÚ√«Ê „ø◊ È≈Ò ‘πøÁ≈ «‘≈ ˛: ‚≈. «‹øÁ ÍÃÙ≈Á (BF ‹ÈÚ∆ AIE@ ÂØ∫ AC Ó¬∆ AIFB
Í«‘Ò∂ ¡Â∂ Á»√∂ ≈Ù‡ÍÂ∆ Á∆ ⁄؉ ¥ÓÚ≈ AIEB ¡Â∂ AIEG «Úæ⁄ ‘ج∆ √∆), ‚≈. √ÚÍÒ∆ ≈Ë≈«¥ÙÈÈ (AC
Ó¬∆ AIFB ÂØ∫ AC Ó¬∆ AIFG, ≈Ù‡ÍÂ∆ Á∆ Â∆√∆ ⁄؉ AIFB «Úæ⁄ ‘ج∆ √∆), ‚≈. ‹≈«’ ‘π√ÀÈ (AC Ó¬∆
AIFG ÂØ∫ AC Ó¬∆ AIFI, ⁄ΩÊ∂ ≈Ù‡ÍÂ∆ ⁄؉ AIFG «Úæ⁄ ‘ج∆ √∆), ÙÃ∆ Ú∆. Ú∆. «◊∆ (BD ¡◊√ AIFI ÂØ∫
BD ¡◊√ AIGD, ≈Ù‡ÍÂ∆ Á∆ Í≥‹Úƒ ⁄؉ AIFI «Úæ⁄ ‘ج∆ √∆), ÙÃ∆ ¡ÀµÎ. ¬∂. ¡«‘ÓÁ (BD ¡◊√ AIGD
ÂØ∫ AA ÎÚ∆ AIGG, ¤∂Ú∂∫ ≈Ù‡ÍÂ∆ Á∆ ⁄؉ AIGD «Úæ⁄ ‘ج∆ √∆), ÙÃ∆ È∆ÒÓ √ø‹∆Ú≈ À‚∆ (BE ‹πÒ≈¬∆ AIGG
ÂØ∫ BE ‹πÒ≈¬∆ AIHB, ≈Ù‡ÍÂ∆ Á∆ √ÂÚƒ ⁄؉ AIGG «Úæ⁄ ‘ج∆ √∆), «◊¡≈È∆ ˜ÀÒ «√øÿ (BE ‹πÒ≈¬∆ AIHB

58 LOVELY PROFESSIONAL UNIVERSITY