Page 129 - DSOC101_FUNDAMENTALS_OF_SOCIOLOGY_PUNJABI

√Ó≈‹Ù≈√Â Á∂ Óπæ÷ ÂæÂ

È؇ Interest)Õ √Ë≈‰ «‘æª Á∆ ͱÂ∆ Á∂ Ò¬∆ ÓÈπæ÷ «‹√ √ß◊·È ˘ ‹ÈÓ «ÁßÁ≈ ‘À ¿π√ ˘ √ÓπÁ≈«¬ ’«‘ßÁ∂ ‘È ¡Â∂
«ÚÙ∂Ù «‘æª Á∆ ͱÂ∆ È≈Ò √Ïß«Ë √ß◊·È ˘ √ßÿ ’«‘ßÁ∂ ‘ÈÕ «¬È∑ª ÁØÈØ∫ «‘æª Á∆ ͱÂ∆ Á∂ Ò¬∆ ÓÈπæ÷ ÚæÒØ∫
√Ó±«‘’ √ß◊·È Á∂ «ÈÓ≈‰ ˘ √ß√Ê≈ ’«‘ßÁ∂ ‘ÈÕ Ï≈È√ (H.E. Barnes) √Ó≈«‹’ √ß√Ê≈Úª Á≈ ¿πÒ∂÷ «¬’ ¡«‹‘∆
√Ó≈«‹’ ⁄È≈ ¡Â∂ ÔßÂ Á∂ ±Í «Úæ⁄ ’Á≈ ˛ «‹√ È≈Ò ÓÈπæ÷∆ √Ó≈‹ ÓÈπæ÷ Á∆¡ª ˜±ª Á∆ ͱÂ∆ Á∂ Ò¬∆
¿πÓ∆Á ”Â∂ ’≈‹’≈Ò≈ͪ Á≈ √ß◊·È, «ÈÁ∂ÙÈ ¡Â∂ «’«¡≈Ù∆Ò ’Á≈ ˛Õ «¬√ √ßÍÂ∆ Á∂ ¡Èπ√≈ Í«Ú≈,
«Ú¡≈‘, ≈‹, √’≈ √≈∆¡ª √ß√Ê≈Úª ‘ÈÕ
ÓÀ’≈¬∆Ú Á∂ ÙÏÁª «Úæ⁄, ““√ß√Ê≈ «¬’ ¡«‹‘∆ «ÈÙ«⁄ √ß◊·È ‘πßÁ≈ ˛ ‹Ø «’√∂ «ÚÙ∂Ù ÓÂÒÏ Á≈ ¡Èπ√‰ ’Á≈
˛ ‹ª «¬’ «ÚÙ∂Ù „ß◊ È≈Ò √Ë≈‰ ÓÂÒÏ Á≈ ¡Èπ√‰ ’Á≈ ˛Õ””
’±Ò∂ Á∂ ¡Èπ√≈,““√ß√Ê≈ «¬’ √Ó≈«‹’ «Ú≈√ Á∂ ±Í «Úæ⁄ Ò◊≈Â≈ ⁄æÒ‰ Ú≈Ò≈ «ÚÚ√«Ê √ß◊·È ˛ ‹Ø ’πfi
ÓΩ‹±Á «¬æ¤≈ ‹ª ˜±ª Á∆ ͱÂ∆ ’Á≈ ˛Õ””
¬∂‚Úπ‚ Á∂ «Ú⁄≈ ¡Èπ√≈, ““√ß√Ê≈Úª ÂØ∫ Ì≈Ú ¡≈Í√ «Úæ⁄ «‘‰ Á∂ ¡≈⁄≈-«ÚÚ‘≈ Á∂ Â∆«’¡ª È≈Ò ˛ «‹È∑ª
˘ √ÓπÁ≈«¬ Á∆ Ù’Â∆ È≈Ò ÓȘ± ¥ÓÏæË ¡Â∂ √Ê≈«Í ’∆Â≈ «◊¡≈ ˛Õ””
ÏØ◊≈‚√ ’«‘ßÁ∂ ‘È «’ ““«¬’ √Ó≈«‹’ √ß√Ê≈ √Ó≈‹ Á≈ «¬’ „ª⁄≈ ˛ ‹Ø Óπæ÷ ±Í È≈Ò «ÚÚ√«Ê «ÚË∆¡ª È≈Ò
ÒØ’ª Á∆¡ª ˜±ª Á∆ ͱÂ∆ Á∂ Ò¬∆ √ß◊«·Â ’∆Â≈ ‹ªÁ≈ ˛Õ””
«◊«ÒÈ ¡Â∂ «◊«ÒÈ Á∂ ¡Èπ√≈, ““«¬’ √Ó≈«‹’ √ß√Ê≈ «’«¡≈ÂÓ’ √ß√«¥«Â’ ÍzÂ∆Ó≈Ȫ Á≈ Ó∂Ò ‘À («’«¡≈,
«Ú⁄≈, «ÁzÙ‡∆’؉ ¡Â∂ √ß√«¥«Â’ ¿πÍ’‰ √«‘Â) «‹√ «Úæ⁄ «¬’ «ÈÙ«⁄ √«ÊÂ≈ ‘πßÁ∆ ˛ ¡Â∂ ‹Ø ÓΩ‹±Á
√Ó≈«‹’ ˜±ª ˘ √ßÂπÙ‡ ’Á∆ ˛Õ
¿πÍØ’Â Íz∆Ì≈Ù≈Úª Á≈ «ÚÙÒ∂Ù‰ ’È ”Â∂ ÍÂ≈ Òæ◊Á≈ ˛ «’ √Ó≈‹ Óπæ÷ ÓÈπæ÷∆ ˜±ª Á∆ ͱÂ∆ Á∂ Ò¬∆ ’πfi
«ÈÙ«⁄ √≈ËȪ ‹ª ’ßÓ Íz‰≈Ò∆¡ª ˘ «ÈË≈« ’Á≈ ˛ «‹√ ˘ √ß√Ê≈ ’«‘ßÁ∂ ‘ÈÕ «◊«ÒÈ ¡Â∂ «◊«ÒÈ È∂
¡≈͉∆ Íπ√Â’ «Úæ⁄ √ß√Ê≈Úª Á∆¡ª ‘∂· «Ò÷∆¡ª «ÚÙ∂ÙÂ≈Úª Á≈ ¿πÒ∂÷ ’∆Â≈ ˛-
(i) √ß√«¥«Â’ «ÚÚ√Ê≈ Á∆ «¬’≈¬∆ (Unit in the cultural system), (ii) ¡≈«Ê’ √Ê≈¬∆ÂÚ (Greater perma-
nence), (iii) «ÈÙ«⁄ ¿πÁ∂Ù ‹ª ¿πÁ∂Ù √Ó±‘ (well defined objective or objective), (iv) √ß√«¥«Â’ ¿πÍ’‰
(Cultural Equipment), (v) ÍzÂ∆’ (Symbol), (vi) ÍzßÍ≈ (Tradition)Õ
√ß√Ê≈ Á∆¡ª «ÚÙ∂ÙÂ≈Úª
«¬È∑ª Íz∆Ì≈Ù≈Úª Á∂ ¡Ë≈ ”Â∂ √ß√Ê≈ Á∆¡ª √Ì ÂØ∫ Óπæ÷ «ÚÙ∂ÙÂ≈Úª ˘ ‘∂· «Ò÷∂ ±Í È≈Ò √ÍæÙ‡ ’∆Â≈ ‹≈ √’Á≈
˛ :
A. «ÈÔÓª Á∆ «ÚÚ√Ê≈-√ß√Ê≈ Á∆ √Ì ÂØ∫ ¡Ë≈̱ «ÚÙ∂ÙÂ≈ ‹ª Í«‘⁄≈‰ «¬‘∆ ˛ «’ √ß√Ê≈ Á≈ Ì≈Ú ’Á∆
«Ú¡’Â∆¡ª Á∂ √ß◊·È È≈Ò È‘∆∫ ‘ßπÁ≈ ÏÒ«’ «¬‘ ¡È∂’ «ÈÔÓª ¡Â∂ ’≈Ú≈¬∆¡ª Á∆ «¬’ √ß√Ê≈ ˛Õ
«¬‘ «ÈÔÓ ‹ª ’≈‹«ÚË∆¡ª ¡È∂’ª «Ú⁄≈ª, ‹È∆Â∆¡ª, ÒØ’≈⁄≈ª, «Ò÷ «ÈÔÓª ‹ª ’≈˘Èª Á∂ ±Í
«Úæ⁄ Á∂÷‰ ˘ «ÓÒÁ∂ ‘ÈÕ «¬√∂ «ÁzÙ‡∆’؉ È≈Ò «◊«ÒÈ Á≈ ’ÊÈ ˛ «’ ““√ß√Ê≈ √ß√«¥«Â’ «ÚÚ√Ê≈ Á∆
«¬’ Ó‘æÂÚͱÈ «¬’≈¬∆ ‘ÀÕ””
B. ¡Ó± Íz«’Â∆-¿πÍØ’Â «ÚÙ∂ÙÂ≈ È≈Ò ‘∆ √ÍæÙ‡ ‘Ø ‹ªÁ≈ ˛ «’ √ß√Ê≈ «¬’ Ó± √ß◊·È È‘∆∫ ˛Õ
√ß√Ê≈ Á≈ «ÈÓ≈‰ ¡È∂’ª «ÈÔÓª ¡Â∂ ’≈‹«ÚË∆¡ª È≈Ò ‘πßÁ≈ ˛Õ «ÈÔÓª ¡Â∂ ’≈‹«ÚË∆¡ª «Úæ⁄
∂
∂
∂
∑
π
∂
ß
±
∂
‹∆ÚÈ ÏÂ∆ ’Á ‘È Ò«’È ¿Èª ˘ Á÷ È‘∆∫ √’Á ‘ÈÕ «¬√ ’≈È √√Ê≈ Á∆ Í«’Â∆ ‘ÓÙ≈ ¡ÓÂ
z
‘πßÁ∆ ˛Õ
C. √Ó±«‘’ ÓȘ±∆-‹∂’ «ÈÔÓª Á∆ «’√∂ «ÚÚ√Ê≈ Á≈ «ÈÓ≈‰ ’πfi «Ú¡’Â∆ ¡≈͉∂ «Èæ‹∆ «‘æª ˘ ͱ≈
’È Á∂ Ò¬∆ ’ ÒÀ‰ ª «¬√ «ÚÚ√Ê≈ ˘ √ß√Ê≈ È‘∆∫ «’‘≈ ‹≈ √’Á≈Õ «ÈÔÓª Á∆ ’ج∆ «ÚÚ√Ê≈ √ß√Ê≈
ª ‘∆ ’‘≈™Á∆ ˛ ‹ÁØ∫ ¿π√ ˘ √ßͱÈ √Ó±‘ ‹ª √ÓπÁ≈«¬ Á∆ ÓȘ±∆ (Sanction) Íz≈Í ‘ØÚ∂Õ ¿πÁ≈‘‰ Á∂
ÂΩ ”Â∂ √ø«ÚË≈È «¬’ √ß√Ê≈ ‘ÀÕ «‹√ Á∂ √≈∂ ’≈˘È ≈‹ ¡Â∂ Úæ÷-Úæ÷ √Ó±‘ª Áπ¡≈≈ ÓßȉÔØ◊ ‘πßÁ∂ ‘ÈÕ
D. Íz∆Ì≈«Ù ¿πÁ∂Ù- ‘∂’ √ß√Ê≈ Á∂ ¿πÁ∂٠ͱÈ ÂΩ ”Â∂ √ÍæÙ‡ ¡Â∂ «ÚÚ‘≈«’ ±Í È≈Ò ¿πÍÔØ◊∆ ‘ßπÁ∂ ‘ÈÕ
√≈∆¡ª √ß√Ê≈Úª Á≈ ’ßÓ «¬’ «ÚÙ∂Ù √Ó±‘ Á∂ «ÚÚ‘≈ª ”Â∂ ’߇ØÒ æ÷‰≈ ¡Â∂ Í≈√«ÍÃ’ √ßÿÙª Á∆
122 LOVELY PROFESSIONAL UNIVERSITY