Page 125 - DSOC101_FUNDAMENTALS_OF_SOCIOLOGY_PUNJABI

√Ó≈‹Ù≈√Â Á∂ Óπæ÷ ÂæÂ

È؇ H. ¿πÍ⁄≈’ √ÏßË (Formal relation)-√«ÓÂ∆ Á∂ ÓÀ∫Ïª «Úæ⁄ «ÈøÂ ¿πÍ⁄≈’ √ÏßË Í≈«¬¡≈ ‹ªÁ≈ ˛Õ
√«ÓÂ∆ Á∂ ’πfi «ÈÔÓ ¡Â∂ ’≈˘È ‘πßÁ∂ ‘È «‹È∑ª Á∂ ¡Ë∆È «Ú¡’Â∆ ˘ ’ßÓ ’È≈ ‘πßÁ≈ ˛Õ «¬È∑ª «ÈÔÓª
Á∂ ¡Ë∆È «Ú¡’Â∆ «¬’ Á±√∂ È≈Ò √ÏßË √Ê≈«Í ’Á∂ ‘È ¡Â∂ ’∂ÚÒ «¬ßÈ≈ ‘∆ √ÏßË æ÷Á∂ ‘È «‹ßÈ≈
˜±ª Í»∆¡ª ’È Ò¬∆ ˜±∆ ‘πßÁ≈ ˛Õ «¬’ È≈Ò «¬’ «Ú¡’Â∆ ¡È∂’ª √«ÓÂ∆¡ª Á≈ ÓÀ∫Ï ‘πßÁ≈ ˛Õ
«¬√ Ò¬∆ Ú∆ «ÈøÂ ◊±Û∑≈ √ÏßË È‘∆∫ æ÷ √’Á≈Õ
I. ¿πÁ∂Ù È≈ ‘Ø ’∂ √≈ËÈ (Means and not an end)-√«ÓÂ∆ ’πfi ˜±ª ‹ª ¿πÁ∂Ùª ˘ ͱ≈ ’È Á∂ Ò¬∆
√ß◊·Â ’∆Â∆ ‹ªÁ∆ ˛ ¡Â∂ «Ú¡’Â∆ √«ÓÂ∆ Á∂ Ó≈«Ë¡Ó È≈Ò ‘∆ ¡≈͉∂ ¿πÁ∂Ùª ˘ ͱ≈ ’È Á≈ ÔÂÈ
’Á≈ ˛Õ «¬√ Ò¬∆ ¡√∆∫ ’«‘ßÁ∂ ‘ª «’ √«ÓÂ∆ ’πfi ¿πÁ∂Ùª Á∆ ͱÂ∆ Á≈ «√Î √≈ËÈ ˛Õ
A@. È≈Ó ¡Â∂ ÍzÂ∆’ (Name and symbol)-√Ó±‘ Á∆ «¬’ Ó‘æÂÚͱ‰ «ÚÙ∂ÙÂ≈ «¬√ Á≈ È≈Ó ¡Â∂ ÍzÂ∆’
˛Õ ‘∂’ √«ÓÂ∆ Á≈ ¡≈͉≈ ’ج∆ È≈ ’ج∆ È≈Ó ‘πßÁ≈ ˛ ¡Â∂ «¬√ Á∂ ’πfi ÍzÂ∆’≈ÂÓ’ √ß’∂ ‹ª «⁄ßÈ∑ Ú∆
‘πßÁ∂ ‘ÈÕ ¡Òæ◊-¡Òæ◊ √«ÊÂ∆¡ª Á≈ «◊¡≈È ‘πßÁ≈ ˛ ¡Â∂ È≈Ó È≈Ò ‘∆ ÍÂ≈ ⁄æÒÁ≈ ˛ «’ √«ÓÂ∆ Á≈
√ß◊·È «’√ ¿πÁ∂Ù Á∆ ͱÂ∆ Á∂ Ò¬∆ ’∆Â≈ «◊¡≈ ˛Õ «‹Ú∂∫ ‹∆ÚÈ Ï∆Ó≈ «È◊Ó Á≈ ÍzÂ∆’ ‹◊Á∂ ‘ج∂ Á∆Ú∂
Á∂ ÁØÈØ∫ Í≈√∂ ‘æÊ ˛Õ

√Ú-ÓπÒª’‰ (Self Assessment)
Ï‘π-«Ú’ÒÍ∆ ÍzÙÈ (Multiple Choice Questions):
D. «Íø‚ √ÓπÁ≈«¬ «Ú¡’Â∆¡ª Á∂ ¿π√ √Ó±‘ ˘ ’«‘ßÁ∂ ‘È ‹Ø «¬’ «ÈÙ«⁄Â..........÷∂Â «Úæ⁄ «‘ßÁ≈ ˛Õ
(’) √Ó≈«‹’ (÷) Ìπ◊Ø«Ò’

(◊) ≈‹È∆«Â’ (ÿ) Í«Ú≈’
E. «Íø‚ Ú≈Ò∂..............‘πßÁ∂ ‘ÈÕ
(’) ’ÓÚ≈Á∆ (÷) «ÚÚ‘≈Ú≈Á∆
(◊) Ì≈◊Ú≈Á∆ (ÿ) «ÂßÈØ∫
F. ≈√ Á∂ ¡Èπ√≈-“Í∂∫‚± ‹∆ÚÈ Ïæ⁄ ’È Á≈ √πfi≈¡ «ÁßÁ≈ ˛ ¡Â∂ Ù«‘∆ ‹∆ÚÈ............’È Á≈Õ”
(’) ͱߋ∆ (÷) ‹Ó∑ª
(◊) ÷⁄ (ÿ) Í«ÚÂÈ
G. √Ó≈‹ «Úæ⁄ √ß◊·È ¡Â∂ ...........ÁØÈØ∫ Í≈¬∂ ‹ªÁ∂ ‘ÈÕ
(’) «Úÿ‡È (÷) √≈Óß‹√Ô
(◊) ‘Ó Á∆ Ì≈ÚÈ≈ (ÿ) √Ê≈È’

√«ÓÂ∆ Á≈ √Ó≈‹Ù≈√Â∆ Ó‘æÂÚ (Sociological importance of Association)
A. «Ú¡’Â∆ Á≈ «Ú’≈√-√«ÓÂ∆ ÚæÒØ∫ «Ú¡’Â∆ÂÚ Á≈ «Ú’≈√ √ßÌÚ ˛Õ ÓÈπæ÷ Á≈ ’ÂÚ ˛ «’ ¿π‘ √Ó≈‹ Á∆
ÌÒ≈¬∆ Á∂ Ò¬∆ √∆«’ ‹ª Ó≈È«√’ ±Í È≈Ò ¿πµÈÂ∆ ’∂Õ «¬√ Á∂ ¡Ë≈ ”Â∂ ‘∆ ¿π‘ √Ó≈‹ Á≈ «‘æÂ’≈∆
¡ß◊ ω √’Á≈ ˛Õ √«ÓÂ∆¡ª «Úæ⁄ ÓÈπæ÷ ˘ √«‘ÔØ◊, Á«¬¡≈ Á∆ Ì≈ÚÈ≈, Ì≈¬∆⁄≈∂ Á∆ Ì≈ÚÈ≈ ¡≈«Á
Ó‘æÂÚͱÈ Âæ Íz≈Í ‘πßÁ∂ ‘ÈÕ √È≈ÂÈ ËÓ Ú◊∆¡ª √«ÓÂ∆¡ª «Ú¡’Â∆¡ª ˘ Ë≈«Ó’ ¿πµÈÂ∆
’Ú≈¿π‰ Á≈ ÔÂÈ ’Á∆¡ª ‘ÈÕ «¬√ È≈Ò «Ú¡’Â∆ Á≈ √‘∆ ±Í È≈Ò «Ú’≈√ √ßÌÚ ‘πßÁ≈ ˛Õ
B. «Ó‘È Úß‚-√«ÓÂ∆ √Ó≈‹ «Úæ⁄ «Ó‘È Úß‚ Á∂ «√˪ª ”Â∂ ’ßÓ ’Á∆ ˛Õ «¬√ ’≈È ’ßÓ Á∂ «ÚÙ∂Ù∆ ’È
Á≈ ÍzÌ≈Ú ‘πßÁ≈ ˛Õ ¡æ‹ ¡≈Ëπ«È’ Ôπæ◊ «Úæ⁄ «ÚÙ∂Ù∆’È Á∆ Íz◊Â∆ Á∂ Ò¬∆ «ÚÙ∂Ù Ó‘æÂÚ ˛Õ
C. √Ó≈«‹’ √ß◊·È-√«ÓÂ∆ √Ó≈«‹’ √ß◊·È Á≈ «¬’ Ó‘æÂÚͱÈ ¡ß◊ ‘πßÁ∆ ‘ÀÕ ‹∂’ √«ÓÂ∆ ¡≈͉∂ ¿πÁ∂Ù
Á∆ ͱÂ∆ ’Á∆ «‘ßÁ∆ ˛ ª √Ó≈«‹’ «ÚÚ√Ê≈ ω∆ «‘ßÁ∆ ˛ «‹√ È≈Ò √Ó≈‹ Á∆ Íz◊Â∆ «ÈË≈«Â
Ò’Ù ÚæÒ ‘πßÁ∆ «‘ßÁ∆ ˛Õ

118 LOVELY PROFESSIONAL UNIVERSITY