Page 123 - DSOC101_FUNDAMENTALS_OF_SOCIOLOGY_PUNJABI

√Ó≈‹Ù≈√Â Á∂ Óπæ÷ ÂæÂ

È؇ Á≈ ÍzÌ≈Ú √Ó≈«‹’ ‹∆ÚÈ ”Â∂ «ÚÙ∂Ù ±Í È≈Ò ÍÀ∫Á≈ ˛Õ ‘∂’ √Ó±‘ ¡≈͉∂ √≈∂ ÓÀ∫Ïª Á∆ ¡≈͉∆ «ÚÙ∂Ù ˜±ª
Á∂ ¡Èπ√≈ «¬’ Ú≈Â≈ÚÈ Á≈ «ÈÓ≈‰ ’Á≈ ˛Õ ‘∂’ √Ó±‘ «Úæ⁄ ÈÚ∆∫ Í∆Û∑∆ Á∆ ¿πÓ Úˉ Á∂ È≈Ò-È≈Ò
¿πÍØ’Â «ÚÙ∂Ù Íz«’«¡≈ ‘πßÁ∆ ˛Õ Úæ÷-Úæ÷ √Ê≈Ȫ Á∂ √Ó±‘ª Á∂ «Úæ⁄ √ÍæÙ‡ ¡Â∂ √»÷Ó «Ú«ÌßÈÂ≈Úª ’¬∆ ’≈’ª
Á∆ Í«ÚÂÈÙ∆Ò ◊πøfiÒÁ≈ «ÚÚ√Ê≈ Á≈ ÈÂ∆‹≈ ˛Õ «¬‘ √≈∂ √ßÔπ’ ‘Ø ’∂ √Ó±‘ ˘ ȘÁ∆’ «Ò¡≈™Á∂ ¡Â∂
«È«ÁÃÙ‡ ÷∂Â È≈Ò ¿π√ ˘ √ß◊«·Â ω≈¬∆ æ÷Á∂ ‘ÈÕ
C. √ÓπÁ≈«¬ Á≈ Ïz≈Ó ±Í- ‘∂’ √ÓπÁ≈«¬ ¡≈͉∂ ±Í ˘ Í∂Ù ’Á≈ ˛Õ «¬’ √∆«Ó ÍzÁ∂Ùª «Úæ⁄ Ú√∂ ‘ج∂ Ù«‘ª ˘
¡√∆∫ «¬’ ≈Ù‡ È‘∆∫ ’«‘ √’Á∂, «’™«’ «¬’ Á∂Ù «Úæ⁄ «¬’ ÍzË≈È Ù«‘ ‘πßÁ≈ ˛, «‹√ Á∆ «¬’ ≈‹Ë≈È∆
‘πßÁ∆ ‘À ¡Â∂ Íë’«¡≈ÂÓ’ «ÁzÙ‡∆ È≈Ò «ÚÙ∂Ù∆«¥Â ÷∂Â ¡Â∂ Ù«‘ ‘πßÁ∂ ‘È ¡Â∂ «¬È∑ª Á∂ «Úæ⁄ √ßÍ’ Á≈ ‹≈Ò
Ïπ«‰¡≈ ‘πßÁ≈ ˛Õ Ù«‘ ’∂ÚÒ Í«Ú≈ª Á≈ «√Î «¬’ √ß«◊z‘ È‘∆∫ ‘πßÁ≈Õ Í «¬‘ «¬’ «ÚÚ√Ê≈ ‹ª ÍzÂ∆Ó≈È ‘πßÁ≈
˛, «‹√ «Úæ⁄ Í«Ú≈ª, Í∂«Ù¡ª ¡Â∂ √≈∆ Â∑ª Á∂ «ÚÙ∂Ù∆«’z Á∆¡ª «¬’≈¬∆¡ª Á≈ √Ó≈Ú∂Ù ‘πßÁ≈ ˛Õ
D. √ÓπÁ≈«¬ Á∆ ⁄È≈ Íz«’«Â’ «Ú’≈√ Á∂ ±Í- √ßÿ Á∆ Â∑ª √ÓπÁ≈«¬ Á≈ ÍzÂ∆Ó≈È √Ë≈‰ ÂΩ ”Â∂ «ÈÔØ«‹Â È‘∆∫
‘πßÁ≈Õ «¬È∑ª Á≈ «ÈË≈‰ ¿πÈ∑ª Ù’Â∆¡ª ÚæÒØ∫ ‘πßÁ≈ ˛, ‹Ø ȘÁ∆’ √Ïß˪ «Úæ⁄ ¡≈¿π‰ ”Â∂ ’πfi ÒØ’ª Á∂ «Úæ⁄ ÍÀÁ≈
‘πßÁ∆ ˛Õ «¬‘ Ù’Â∆¡ª ÍzÂ∆ÔØ◊Â≈ Á∂ Ò¬∆ √ßÿÙ ¡Â∂ ¡Ê«ÚÚ√Ê≈ Á∂ Ò¬∆ √«‘ÔØ◊ Ú◊∆¡ª Ù’Â∆¡ª ‘ÈÕ
«¬√ Â∑ª Ù«‘ Á≈ «¬’ √Ê≈È’ ±Í ω ‹ªÁ≈ ˛Õ «¬√ Á∂ «¬Ò≈Ú≈ Ù«‘ Á∆ ¡≈͉∆ «¬’ ÌΩ«Â’ ¡«¥Â∆ ‹ª
ÌΩ«Â’ «ÚÈ¡≈√ ‘πßÁ≈ ˛, ‹Ø «’ «¬’ √ÓπÁ≈«¬ Á≈ «ÚÙ∂Ù ±Í «’‘≈ ‹≈ √’Á≈ ˛Õ «¬’ Úæ‚∂ Ù«‘ Á∆ ÌΩ«Â’ ⁄È≈
”Â∂ ¡≈Ëπ«È’ ’≈Ò Á∂ ¡≈«Ê’ ¡Â∂ Â’È∆’∆ «Ú’≈√ Á∂ ÍzÌ≈Úª Á≈ ÍzÌ≈Ú «Í¡≈ ˛Õ «¬√ ˘ «¬’ Íz«’«Â’ ±Í
È≈Ò «Ú’«√ √ÓπÁ≈«¬ Á∂ ±Í «Úæ⁄ ¡ø«Ù’ ‘∆ √Ó«fi¡≈ ‹≈ √’Á≈ ˛Õ
«√Î ¡«‹‘≈ ‘πßÁ≈ ˛ «’ ¡√∆∫ √ÓπÁ≈«¬’ «’«¡≈ ’Ò≈ͪ Á∂ ’∂∫Á Á∂ ±Í «Úæ⁄ ‹ÁØ∫ «¬’ ÈÚ∂∫ ÌÚÈ Á≈ «ÈÓ≈‰
’Á∂ ‘ª ª ÍÂ≈ ⁄æÒÁ≈ ˛ «’ «‹È∑ª ÒØ’ª Á∂ Ò¬∆ «¬√ ÌÚÈ Á≈ «ÈÓ≈‰ ’∆Â≈ «◊¡≈ √∆ ¿π‘ ¿π√ Á≈ «¬√Â∂Ó≈Ò
‘∆ È‘∆∫ ’Á∂Õ «¬√ Â∑ª ’Á∆-’Á∆ ‹ÁØ∫ ¡√∆∫ ‹ß◊Òª ¡Â∂ ÍϪ Á∂ ̱÷ø‚ª ˘ ÿ∂ ’∂ ¿πÈ∑ª ˘ ‹ÈÂ≈ Á∂ Ò¬∆
¡≈’Ù‰ ¡Â∂ ÓÈØß‹È Á≈ ÷∂Â ω≈¿π‰≈ ⁄≈‘πßÁ∂ ‘È Âª «√Î «¬‘ Á∂÷‰ «Úæ⁄ ¡≈™Á≈ ˛ «’ ‹ÈÂ≈ ‹ª ª
¿πÈ∑ª Á∆ ¿πÓ∆Á ’Á∆ ˛ ‹ª ¿π√ Á≈ ÷≈ÂÓ≈ ’ «ÁßÁ∆ ˛Õ
E. √ÓπÁ≈«¬’Â≈ Á∆ Ì≈ÚÈ≈- ÓÀ’≈¬∆Ú Á∂ ¡Èπ√≈ √ÓπÁ≈«¬ Á≈ Á±√≈ Óπæ÷ Âæ √ÓπÁ≈«¬’Â≈ Á∆ Ì≈ÚÈ≈ ˛Õ «√Î
¿πÈ∑ª ÒØ’ª «Úæ⁄ √ÓπÁ≈«¬’ Ì≈ÚÈ≈ Á≈ «Ú’≈√ Í≈«¬¡≈ ‹ªÁ≈ ˛ ‹Ø ÓÀ∫Ï È≈Ò-È≈Ò «‘ßÁ∂ ‘È, ¿πÈ∑ª «Úæ⁄
√«ÓÂ∆¡ª, ÍzßÍ≈Úª ¡Â∂ √ß√Ê≈Úª Á∆ Ì≈ÚÈ≈ ÓÈπæ÷ Á∂ È≈Ò-È≈Ò «‘‰ Á∆ ˜± ˘ ÚË≈™Á∆ ‘∂Õ √Ó≈‹∆’È
Á∆ Íz«’«¡≈ Ú∆ √ÓπÁ≈«¬’ Ì≈ÚÈ≈ Á≈ «ÈÓ≈‰ ’Á∆ ˛Õ «¬√ Íz«’«¡≈ ˘ «Ú¡≈Í’ ¡Ê «Úæ⁄ «√æ«÷¡≈ ’«‘
√’Á∂ ‘ª ‹Ø «’ «ÈÁ∂Ùª ¡Â∂ √æÂ≈ Á∂ Ó≈«Ë¡Ó È≈Ò √Ó≈«‹’ √ÈÓ≈È ¡Â∂ π’≈Ú‡ Á∂ Ó≈«Ë¡Ó È≈Ò ’ßÓ ’Á∆
˛Õ ’ج∆ Ú∆ ÓÈπæ÷ ¡≈͉∂ «Ú¡’Â∆ÂÚ Á∆¡ª ◊«‘≈¬∆¡ª «Úæ⁄ ¡ß«’ «¬√ Â∑ª Á∆ √ÓπÁ≈«¬’ Ì≈ÚÈ≈ Á∂ «ÏȪ
È‘∆∫ ‘Ø √’Á≈Õ
““«Ú¡’Â∆ Á∆ √ÓπÁ≈«¬’ Ì≈ÚÈ≈ Í¿πÍ’≈Ú≈Á∆ ‹ª ÍÃÓ≈ÊÚ≈Á∆ ‘πßÁ∆ ˛Õ”” «¬‘ ÙÏÁ ¡‘ßÚ≈Á∆ ‹ª ÓÂÒÏÚ≈Á∆
ÙÏÁª Á∂ ¿πÒ‡ ‘ÈÕ
A. ‘Ó Á∆ Ì≈ÚÈ≈- “‘Ó” Á∆ Ì≈ÚÈ≈ È≈Ò ÓÈπæ÷ «Úæ⁄ ¬∂’√ ¿πÂÍøÈ ‘πßÁ≈ ˛ ª «’ ‹ÁØ∫ ¿π‘ √≈∂ ÒØ’ “‘Ó”
ÙÏÁ ’«‘ßÁ∂ ‘È Âª ¿πÈ∑ª «Úæ⁄ «’√∂ Â∑ª Á∆ Úß‚ Á≈ «Ú⁄≈ È‘∆∫ ‘πßÁ≈Õ «‹æÊ∂ «’Â∂ Ú∆ ÓÈπæ÷ª Á∂ √Ë≈‰
«‘æ ‘πßÁ∂ ‘È, ¿πÊ∂ «¬‘ ‘Ó Á∆ Ì≈ÚÈ≈ Í≈¬∆ ‹ªÁ∆ ˛ ¡Â∂ «¬√ Â∑ª √ßͱÈ √Ó±«‘’ ‹∆ÚÈ «Úæ⁄ «¬√ ˘
Á∂«÷¡≈ ‹≈ √’Á≈ ˛Õ
B. ̱«Ó’≈ Á∆ Ì≈ÚÈ≈- ̱«Ó’≈ Á∆ Ì≈ÚÈ≈ «Úæ⁄ ‘∂’ «Ú¡’Â∆ «¬‘ ¡ÈπÌÚ ’Á≈ ˛ «’ ¿π√ ˘ ’ج∆ È≈ ’ج∆
̱«Ó’≈ ¡Á≈ ’È∆ ˛ ¡Â∂ √Ó≈«‹’ ÷∂Â «Úæ⁄ Í≈√«ÍÃ’ ¡Á≈È-ÍzÁ≈È «Úæ⁄ ¿π√ ˘ ¡≈͉≈ ’ßÓ Í±≈
’È≈ ˛Õ
C. «ÈÌÂ≈ Á∆ Ì≈ÚÈ≈- «Ú¡’Â∆ √Ó≈‹ «Úæ⁄ ¡≈͉∆ ‘Ø∫Á ˘ ω≈¬∂ æ÷‰ Á∂ Ò¬∆ √ÓπÁ≈«¬ “Â∂ «ÈÌ
«‘ßÁ≈ ˛Õ «¬√∂ ’≈È ¿π√ «Úæ⁄ «ÈÌÂ≈ Á∆ Ì≈ÚÈ≈ Á∆ Ùπ±¡≈ ‘πßÁ∆ ˛ «‹√ Á∂ ÎÒ√±Í «Ú¡’Â∆ «Úæ⁄
ÌΩ«Â’ «ÈÌÂ≈ Á∆ Ì≈ÚÈ≈ ‘πßÁ∆ ˛Õ

116 LOVELY PROFESSIONAL UNIVERSITY