Page 347 - DSOC101_FUNDAMENTALS_OF_SOCIOLOGY_PUNJABI

√Ó≈‹Ù≈√Â Á∂ Óπæ÷ ÂæÂ

È؇ √ß√’≈ √Ó≈«‹’ ‹∆ÚÈ ˘ ͱ‰ ÂΩ “Â∂ ÍzÁ≈È ’È Á∂ Ò¬∆ ˜±∆ ‘È Í «¬È∑ª √ß√’≈ª Á≈ «ÈË≈‰ √ß√«¥Â∆
ÚæÒØ∫ ‘∆ ‘πßÁ≈ ˛Õ «¬√ Â∑ª «Ú¡’Â∆ Á∆ √≈∆ √Ó≈‹∆’È Á∆ Íz«’«¡≈ √ß√«¥Â∆ ÚæÒØ∫ ‘∆ ÍzÌ≈«Ú ‘πßÁ∆ ˛Õ
¿πÍØ’Â Úȉ ÂØ∫ √ÍæÙ‡ ˛ «’ √ß√«¥Â∆ Á≈ ÓÈπæ÷∆ √Ó≈‹ ”Â∂ «˜¡≈Á≈ ÍzÌ≈Ú ÍÀ∫Á≈ ˛ Í «¬√ Á≈ «¬‘ ¡Ê
È‘∆∫ ‘À «’ ÓÈπæ÷∆ ‹∆ÚÈ Á∂ «ÈË≈‰ «Úæ⁄ √ß√«¥Â∆ ‘∆ √Ì ’πfi ˛Õ ¡√Ò «Úæ⁄ «¬√ √ÏßË «Úæ⁄ ‘Ø ’≈Ȫ Á∂
ÍzÌ≈Ú ˘ Ú∆ «Ë¡≈È «Úæ⁄ æ÷‰≈ ‘ØÚ∂◊≈Õ «¬√ √ÏßË «Úæ⁄ «¬’ ‘Ø ◊æÒ «¬‘ ˛ «’ «Ú¡’Â∆ √ß√«¥Â∆ Á≈ «ÈÓ≈Â≈
÷πæÁ ‘πßÁ≈ ˛ ‹Á«’ «¬√ Á≈ ’≈È «ÈÓ≈‰ ’È Á∂ Ï≈¡Á ¿π‘ ÷πÁ ¿π√ È≈Ò ÍzÌ≈«Ú Ú∆ ‘πßÁ≈ ˛Õ «’√∂ È∂ √æ⁄
‘∆ «’‘≈ ˛ «’ «Ú¡’Â∆ √ß√«¥Â∆ Á≈ Á≈√ ‘∆ È‘∆∫ √◊Ø∫ √ß√«¥}Â∆ Á≈ «ÈÓ≈Â≈ Ú∆ ˛Õ

’∆ Âπ√ƒ ‹≈‰Á∂ ‘Ø ‹Ø ’πfi ¡√∆∫ ‘ª ¿π‘ √≈‚∆ √ß√«¥Â∆ ˛ ¡Â∂ ‹Ø ’πfi √≈‚∂ ’ØÒ ˛ ¿π‘ √≈‚∆
√æ«Ì¡Â≈ ˛Õ

√ß√«¥Â∆ Á∂ √Ó≈«‹’ ’ßÓ ‹ª Ó‘æÂÚ (Social Functions or Importance of Culture)
√ß√«¥Â∆ Á∂ √Ó≈«‹’ ’ßÓ ‹ª Ó‘æÂÚ ˘ ‘∂· «Ò÷∂ ±Í «Úæ⁄ Í∂Ù ’∆Â≈ ‹≈ √’Á≈ ˛Õ
A. √ß√«¥Â∆ ÓÈπæ÷∆ ˜±ª Á∆ ͱÂ∆ Á∂ «ÈÔÓª ˘ ÍzÂ∆Í≈«Á ’Á∆ ˛-Ùz∆ ÓÀ«ÒÈØÚ√’∆ È∂ «Ò«÷¡≈ ˛ «’
√ß√«¥Â∆ ¿πÈ∑ª √≈ËȪ Á≈ «¬’ Ó± ±Í ˛ «‹È∑ª Á∂ ÚæÒØ∫ ÓÈπæ÷ Á∆¡ª Úæ÷-Úæ÷ ˜±ª Á∆ ͱÂ∆ ‘πßÁ∆
˛Õ ¿πÁ≈‘‰ Á∂ ÂΩ ”Â∂ √ß√«¥Â∆ ‘∆ «¬‘ ÂÀ¡ ’Á∆ ˛ «’ ¡√∆∫ ¡≈͉∆¡ª ÌØ‹È Á∆¡ª ˜±ª Á∆
ͱÂ∆ Ó≈√ ÷≈ ’∂ ’ª◊∂ ‹ª ‘Ø ⁄∆˜ª, «Ú¡≈‘ «Úæ⁄ Á‘∂‹ ÒÚª◊∂ ‹ª È‘∆∫ ¡≈«ÁÕ «¬√ Â∑ª «¬‘ √ÍæÙ‡
˛ «’ √ß√«¥Â∆ ¿πÈ∑ª «ÈÔÓª ˘ ÍzÂ∆Í≈«Á ’Á∆ ‘À «‹√ È≈Ò «’ √Ó≈‹ Á∂ ÒØ’ ¡≈͉∆ √Ë≈‰ ˜±ª
Á∆ ͱÂ∆ ’ √’‰Õ
B. √ß√«¥Â∆ ÈÀ«Â’Â≈ Á∂ «Ú’≈√ «Úæ⁄ Ú∆ √‘≈«¬’ ‘πßÁ∆ ˛- √Ó≈«‹’ «ÁzÙ‡∆’؉ ÂØ∫ ’∆ ·∆’ ¡Â∂ ’∆ ◊ÒÂ
˛ «¬√ ◊æÒ Á≈ «ÈË≈‰ √ß√«¥Â∆ Á∂ ÚæÒØ∫ ‘∆ ‘πßÁ≈ ˛ ¡Â∂ «¬√ Ò¬∆ √ß√«¥«Â’ ÍzÂ∆Ó≈È Á∂ ¡Ë≈
”Â∂ Ú∆ ÈÀ«Â’Â≈ Á≈ «Ú’≈√ ‘πßÁ≈ ˛Õ «¬‘ √ß√«¥Â∆ Ï≈ÏÂ≈Úª ‘∆ ‘È ‹Ø «¬‘ «ÈÙ«⁄ ’Á∆¡ª ‘È
«’ «¬’ «Ú¡’Â∆ ˘ «¬’ ÍÂ∆-«Ú¡≈‘ ’È≈ ˛ ‹ª Ï‘πÍÂ∆ «Ú¡≈‘ ‹ª Ï‘πÍÂÈ∆ «Ú¡≈‘, ‹≈Â∆ Á∂
«ÈÔÓª ˘ Óßȉ≈ ˛ ‹ª È‘∆∫, √∆«’ «ÚÚ‘≈ª «Úæ⁄ «’æÊØ∫ Âæ’ ¤±‡ «ÓÒ √’Á∆ ˛, √ßÔπ’ ͫÚ≈ª
«Úæ⁄ Úæ‚∂-Ïπæ«„¡ª Á∂ Ù≈√È ˘ √Ú∆’≈ ’È≈ ˛ ‹ª È‘∆∫,¡≈«Á ’¬∆ «ÚÙÚ≈√ª «Úæ⁄ √ß√«¥Â∆ «Ú¡’Â∆
Á∆ ÈÀ«Â’Â≈ ˘ «Ú’«√ ’Á∆ ˛Õ
C. √ß√«’zÂ∆ √Ó≈«‹’ ‹∆ÚÈ È≈Ò √Ïß«Ë «ÚÚ‘≈ª «Úæ⁄ «¬’±ÍÂ≈ ÍÀÁ≈ ’Á∆ ˛-√ß√«¥Â∆ «¬’ Í∆Û∑∆ ÂØ∫
Á±√∆ Í∆Û∑∆ ˘ ÏÁÒÁ∆ «‘ßÁ∆ ˛ ¡Â∂ «¬√ ÁΩ≈È √ß√«¥Â∆ Á∂ «ÈÔÓª «Úæ⁄ «ÈÙ«⁄ÂÂ≈ ÍÀÁ≈ ‘Ø ‹ªÁ∆
˛ ¡Â∂ ¿π‘ «Ú¡’Â∆ Á∂ «ÚÚ‘≈ª ˘ «¬’ «ÈÙ«⁄ ±Í «Úæ⁄ „≈Ò‰ «Úæ⁄ √ÎÒ ‘πßÁ∆ ˛Õ «¬√ Á≈ ÈÂ∆‹≈
«¬‘ ‘πßÁ≈ ˛ «’ √ß√«¥Â∆ √Ó≈«‹’ ‹∆ÚÈ ¡Â∂ «Ú¡’Â∆◊ «ÚÚ‘≈ «Úæ⁄ «¬’±ÍÂ≈ ˘ ÍÀÁ≈ ’Á∆ ˛Õ
√ß√«¥Â∆ ÏÁÒÁ∆ «‘ßÁ∆ ˛ Í «¬‘ È‘∆∫ ‘πßÁ≈ ˛ «’ «¬’ «Ú¡’Â∆ ˘ √ß√«¥«Â’ Âæ «¬’ ±Í «Úæ⁄
«ÓÒ∂ ª Á±√∂ «Ú¡’Â∆ ˘ ¿π‘∆ «’√∂ Á±√∂ ±Í «Úæ⁄Õ √ß√«¥Â∆ ÍzÂ∆Ó≈È Á≈ ±Í √Ì Á∂ Ò¬∆ Ï≈Ï
‘πßÁ≈ ˛ ¡Â∂ «¬√ Ò¬∆ √Ó≈‹ «Úæ⁄ «Ú¡’Â∆◊ «Ú«ÌßÈÂ≈Úª ‘πßÁ∂ ‘ج∂ Ú∆ √Ó≈«‹’ «¬’±ÍÂ≈ ÍÀÁ≈ ‘Ø
‹ªÁ∆ ˛Õ
D. √ß√«¥Â∆ √Ó≈«‹’ ¡ÈπÌÚ ¡Â∂ ’≈‹ ’πÙÒÂ≈ ˘ ÚË≈™Á∆ ˛- √ß√«¥Â∆ ’πfi «ÈÙ«⁄ «ÚÚ‘≈ ÍzÂ∆Ó≈Ȫ
˘ Í∂Ù ’Á∆ ˛ ¡Â∂ «¬‘ «ÚÚ‘≈ ÍzÂ∆Ó≈È «¬’ Í∆Û∑∆ ÂØ∫ Á±√∆ Í∆Û∑∆ ˘ ÏÁÒÁ∆¡ª «‘ßÁ∆¡ª ‘ÈÕ «¬√
Â∑ª √ß√«¥Â∆ «Úæ⁄ ’¬∆ Í∆Û∑∆¡ª «Úæ⁄ ¿πÍÔØ◊∆ ¡ÈπÌÚª Á≈ ¡Â∂ √Ó≈«‹’ ¡«ÌÓÂ∆ (social sanc-
tion) Á≈ √Ó≈Ú∂Ù ‘πßÁ≈ ˛Õ «¬√ È≈Ò «‹È∑ª «ÚÚ‘≈ ÍzÂ∆Ó≈Ȫ ˘ √ß√«¥Â∆ Í∂Ù ’Á∆ ˛ ¿π‘ «Ú¡’Â∆
Á∆ ’≈‹ ’πÙÒÂ≈ ˘ Ú∆ ÚË≈¿π‰ «Úæ⁄ √‘≈«¬’ ‘πßÁ∆¡ª ‘ÈÕ

E. √ß√«¥Â∆ «Ú¡’Â∆ «Úæ⁄ √πæ«÷¡≈ Á∆ Ì≈ÚÈ≈ ˘ ÍÀÁ≈ ’Á∆ ˛- √ß√«¥Â∆ ¡ÈπÌÚ «√æË «ÚÚ‘≈ª Á≈ √ß◊z«‘
‘πßÁ∆ ˛Õ √≈‚∂ Ϙπ◊ Ï‘π ’Ø«ÙÙª Á∂ Ï≈¡Á, Úæ÷-Úæ÷ √«ÊÂ∆¡ª «Úæ⁄ «‹È∑ª «ÚÚ‘≈ª ‹ª «’«¡≈Úª Á∂

340 LOVELY PROFESSIONAL UNIVERSITY