Page 443 - DSOC101_FUNDAMENTALS_OF_SOCIOLOGY_PUNJABI

√Ó≈‹Ù≈√Â Á∂ Óπæ÷ ÂæÂ

È؇ ¡≈◊ÏÈ ¡Â∂ «ÈÓ’≈Î Á∂ ¡Èπ√≈,““Íz◊Â∆ Á≈ ¡Ê ‘πßÁ≈ ˛-⁄ø«◊¡≈¬∆ Ò¬∆ Í«ÚÂÈ ¡Â∂ «¬√ Ò¬∆ Íz◊Â∆
«Úæ⁄ ÓπæÒ «ÈË≈‰ ‘πßÁ≈ ˛Õ””
ÒÓÒ∂ Á∂ ¡Èπ√≈,““Íz◊Â∆ «¬’ Í«ÚÂÈ ˛ Í «¬¤æπ’ ‹ª Ó≈ÈÂ≈ Íz≈Í «ÁÙ≈ «Úæ⁄ ‘؉ Ú≈Ò≈ Í«ÚÂÈ ˛,
«’√∂ Ú∆ «ÁÙ≈ «Úæ⁄ ‘؉ Ú≈Ò≈ Í«ÚÂÈ È‘∆∫ ˛Õ””

‘≈Ï‘≈¿»√ Á∂ ¡Èπ√≈, ““Íz◊Â∆ Á≈ Ì≈Ú √Ó≈«‹’ ‹∆ÚÈ «Úæ⁄ ¡«‹‘∂ ◊π‰ª Á≈ Ú≈Ë≈ ‘؉≈ ˛ «‹È∑ª ˘ ¿π‘ ¡≈͉∂
«Úæ⁄ ¡≈ÂÓ√≈ ’ √’‰ ¡Â∂ ¿πÈ∑ª Á∂ √Ó≈«‹’ ÓπæÒª ˘ ‘Ω∫√Ò∂ ͱÚ’ ω≈ √’‰Õ””
◊π«Ú⁄ ¡Â∂ Ó± Á∂ ¡Èπ√≈, ““Íz◊Â∆ ÓÈ‹± ÓπæÒª Á∂ √ÏßË «Úæ⁄ «¬¤πæ’ ÓπæÒª ÚæÒ ÚæËÁ≈ ˛Õ””
«◊ø√Ï◊ Á∂ ¡Èπ√≈, ““Íz◊Â∆ Á≈ ¡Ê ¿π√ «ÁÙ≈ «Úæ⁄ ‘؉ Ú≈Ò≈ «Ú’≈√ ˛ ‹Ø √Ó≈«‹’ ÓπæÒª Á≈ ‘Ω∫√Ò∂ Ôπ’Â
‘æÒ Í∂Ù ’Á≈ ‘ØÚ∂Õ””
¿πÍØ’Â ÍÃ∆Ì≈Ù≈Úª ÂØ∫ √ÍæÙ‡ ‘À «’ Íz◊Â∆ √Ó≈‹ È≈Ò ÓÈ‹± ÓπæÒª ÚæÒ ¡Â∂ Í«ÚÂÈ ˛ «‹√ È≈Ò ÓÈπæ÷ √πæ÷
¡Â∂ ’«Ò¡≈‰ «Úæ⁄ Ú≈Ë≈ ‘πßÁ≈ ˛Õ
√Ó≈«‹’ Íz◊Â∆ Á∆¡ª «ÚÙ∂ÙÂ≈Úª (Characteristics of Social Progress)

√Ó≈«‹’ Íz◊Â∆ Á∆ Ë≈È≈ ˘ «˜¡≈Á √ÍæÙ‡ ÂΩ ”Â∂ √Ófi‰ Ò¬∆ ¡√∆∫ «¬æÊ∂ ¿π√ Á∆¡ª «ÚÙ∂ÙÂ≈Úª Á≈ Úȉ
’ª◊∂:
A. Íz◊Â∆ ˜±∆ «ÁÙ≈ «Úæ⁄ Í«ÚÂÈ ˛- «’√∂ Ú∆ «ÁÙ≈ «Úæ⁄ Í«ÚÂÈ ˘ Íz◊Â∆ È‘∆∫ ’«‘ßÁ∂ ‘È √◊Ø∫
√Ó≈«‹’ ÓπæÒª Á∂ ¡Èπ±Í ¡Â∂ ˜±∆ Ò’Ùª Á∂ ÚæÒ ‘؉ Ú≈Ò≈ Í«ÚÂÈ ‘∆ Íz◊Â∆ ˛Õ
B. Íz◊Â∆ ÂπÒÈ≈ÂÓ’ ˛- Íz◊Â∆ Á∆ Ë≈È≈ ÂπÒÈ≈ÂÓ’ ˛ ¡Â∂ √Ó∂∫ ¡Â∂ √Ê≈È Á∂ ¡Èπ√≈ «¬‘ ÏÁÒÁ∆
«‘ßÁ∆ ˛Õ «¬’ √Ó≈‹ «Úæ⁄ ‹È√ß«÷¡≈ Á≈ Ú≈Ë≈ Íz◊Â∆ ÓßÈ∆ ‹≈ √’Á∆ ˛ ª Á±√∆ √Ó≈‹ «Úæ⁄
È‘∆∫Õ
C. Íz◊Â∆ √Ó±«‘’ ‹∆ÚÈ «Úæ⁄ √Ïß«Ë ‘πßÁ∆ ˛- Íz◊Â∆ Á≈ √ÏßË «’√∂ «Ú¡’Â∆ «ÚÙ∂Ù Á∂ ÓπæÒ ‹ª Ò≈Ì È≈Ò
È≈ ‘Ø ’∂ √Ó±«‘’ Ò≈Ì ¡Â∂ ÓπæÒª È≈Ò ˛Õ
D. Íz◊Â∆ √Ú⁄≈«Ò ȑ∆∫ ‘πßÁ∆ ˛- Íz◊Â∆ ’Á∆ √ÚÂ: È‘∆∫ ‘πßÁ∆ ˛ √◊Ø∫ ¿π√ Á∂ Ò¬∆ √π⁄∂ ¡Â∂ «ÈÔØ«‹Â
ÔÂÈ ’È∂ ÍÀ∫Á∂ ‘ÈÕ ¿πÁ≈‘‰ Á∂ Ò¬∆ Í∂∫‚± Íz◊Â∆ Á∂ Ò¬∆ √Ó«ÈÚ «Ú’≈√ ÔØ‹È≈Úª ω≈¬∆¡ª
◊¬∆¡ªÕ

E. Íz◊Â∆ Á≈ √ÏßË ’∂ÚÒ ÓÈπæ÷ª È≈Ò ‘À- Íz◊Â∆ Á∆ ⁄⁄≈ ¡√∆∫ ’∂ÚÒ ÓÈπæ÷∆ √Ó≈‹ «Úæ⁄ ‘∆ ’ √’Á∂ ‘ª
«’™«’ ÓπæÒ Á∆ Ë≈È≈ «Úæ⁄ Í≈¬∆ ‹ªÁ∆ ‘À ÍÙ±¡ª «Úæ⁄ È‘∆∫Õ
F. Íz◊Â∆ «Úæ⁄ Ò≈Ì «˜¡≈Á≈ ¡Â∂ ‘≈È∆ ÿæ‡ ‘πßÁ∆ ˛Õ
G. Íz◊Â∆ Á∆ Ë≈È≈ Í«ÚÂÈÙ∆Ò ˛- «¬√ Á≈ √ÏßË √Ó≈«‹’ ÓπæÒª È≈Ò ˛ ¡Â∂ √Ó≈«‹’ ÓπæÒ √«Ê È‘∆∫
‘πßÁ≈ √◊Ø∫ √Ó∂∫ Á∂ È≈Ò ÂÏÁ∆Ò ‘πßÁ∂ «‘ßÁ∂ ‘ÈÕ Ì≈ «Úæ⁄ ‘∆ ’Á∆ ¡«Ë¡≈«Ӓ Ò’Ùª Á∆ ͱÂ∆ ˘
Íz◊Â∆ Óß«È¡≈ ‹ªÁ≈ √∆ ‹ÁØ∫ «’ ÚÂÓ≈È «Úæ⁄ ÌΩ«Â’ Ò’Ùª Á∆ «˜¡≈Á≈ ÂØ∫ «˜¡≈Á≈ ͱÂ∆ ˘ Íz◊Â∆
«’‘≈ ‹ªÁ≈ ˛Õ
H. Íz◊Â∆ ÓπæÒª ”Â∂ ¡Ë≈« ˛- √Ó≈«‹’ Íz◊Â∆ Á≈ ◊«‘≈ √ÏßË √Ó≈«‹’ ÓπæÒª È≈Ò ˛Õ √Ó≈«‹’ ÓπæÒ ‘∆
«’√∂ «ÁÙ≈ ˘ ⁄ß◊≈ ‹ª Ïπ≈ Áæ√Á∂ ‘È ¡Â∂ «‹È∑ª Ò’Ùª ˘ √Ó≈«‹’ ÓπæÒª ÚæÒØ∫ ·∆’ ·«‘≈«¬¡≈ ‹ªÁ≈
˛ ¿π√ ˘ √Ó≈«‹’ Íz◊Â∆ «’‘≈ ‹ªÁ≈ ‘ÀÕ
√Ó≈«‹’ Íz◊Â∆ Á∂ Ó≈ÍÁß‚ (Tests of Social Progress)
ÍzÙÈ «¬‘ ¿πµ·Á≈ ˛ «’ ¡√∆∫ √Ó≈«‹’ Íz◊Â∆ ˘ «’√ Â∑ª Ó≈Í∆¬∂ ¡Â∂ «¬‘ ’‘∆¬∂ «’ ¡Óπ’ Í«ÚÂÈ Íz◊Â∆ ˛Õ
«¬√ √ÏßË «Úæ⁄ Úæ÷-Úæ÷ «Ú⁄≈’ª È∂ √Ó≈«‹’ Íz◊Â∆ Á∂ Úæ÷-Úæ÷ Ó≈ÍÁß‚ ÓßÈ∂ ‘ÈÕ ¡ÊÙ≈√Â∆ Í∆◊± ¡≈«Ê’
’«Ò¡≈‰ ˘ ª ‘Ø ¡ÊÙ≈√Â∆ ¿πÁÔØ◊, ¿πÂÍ≈ÁÈ, ÚÍ≈ ¡Â∂ Ú«‰‹, ‹∆ÚÈ ÍæË, ¡≈ÓÁÈ, ¡≈«Á «Úæ⁄
Ú≈Ë∂ ˘ Íz◊Â∆ ÓßÈÁ∂ ‘ÈÕ √π÷Ú≈Á∆ Á≈Ù«È’ª Á∂ ¡Èπ√≈ «˜¡≈Á≈Â ÒØ’ª Á≈ «˜¡≈Á≈Â √πæ÷ ‘∆ Íz◊Â∆ ‘ÀÕ
ËÓÙ≈√Â∆ ¡Â∂ È∆Â∆Ù≈√Â∆¡ª Á∂ ¡Èπ√≈ ¡«Ë¡≈«Ӓ ¿πµÈÂ∆ ¡Â∂ ÈÀ«Â’ ◊π‰ª «Úæ⁄ Ú≈Ë≈ ‘∆ Íz◊Â∆ ˛Õ

436 LOVELY PROFESSIONAL UNIVERSITY