Page 453 - DSOC101_FUNDAMENTALS_OF_SOCIOLOGY_PUNJABI

√Ó≈‹Ù≈√Â Á∂ Óπæ÷ ÂæÂ

È؇ ¥ªÂ∆ Á∂ ÈÂ∆‹∂ (Consequences of Revolution)
¥ªÂ∆ Á∂ Úæ÷-Úæ÷ ÈÂ∆‹∂ ‘∂· «Ò÷∂ ‘È-
A. «Úÿ‡È- ¥ªÂ∆ Á∂ ’≈È √Ó≈‹ «Úæ⁄ «Ú¡’Â∆◊ ¡Â∂ √Ó≈«‹’ ÁØÚ∂∫ ‘∆ Â∑ª Á≈ «Úÿ‡È ÍÀÁ≈ ‘πøÁ≈ ˛Õ ¥ªÂ∆
ÂØ∫ Ï≈¡Á √Ó≈‹ «Úæ⁄ ÈÚƒ «ÚÚ√Ê≈ ‹ÈÓ ÒÀ∫Á∆ ˛ ‹Ø «Ú¡’Â∆ Á∂ «ÚÚ‘≈ ”Â∂ ÈÚ∂∫ Â∑ª Á∂ ’ø‡ØÒ Ò◊≈™Á∆
˛, «’™«’ «Ú¡’Â∆ Íπ≈‰∆ «ÚÚ√Ê≈ «Úæ⁄ „Ò∂ ‘πøÁ∂ ‘È ¡Â∂ ¿π‘ ÈÚƒ «ÚÚ√Ê≈ Á≈ «ÚØË ’Á∂ ‘ÈÕ «Ú¡’Â∆
ÓÈ «Úæ⁄ ÈÚƒ «ÚÚ√Ê≈ ÍÃÂ∆ ‰≈¡ ¡Â∂ ¡√øÂØÙ Ó«‘√»√ ’Á∂ ‘È, «‹√ È≈Ò «Ú¡’Â∆¡ª Á∂ «Úÿ‡È Á∆
√«ÊÂ∆ ÍÀÁ≈ ‘Ø ‹ªÁ∆ ˛Õ
¥ªÂ∆ «Úæ⁄ Íπ≈‰∆¡ª, ⁄ø◊∆¡ª ¡Â∂ Ó≈Û∆¡ª √≈∆¡ª «ÚÚ√Ê≈Úª ˘ ÷ÂÓ ’ «ÁæÂ≈ ‹ªÁ≈ ˛ ¡Â∂ ¿πÈ∑ª Á∆ ‹◊∑≈
”Â∂ ÈÚ∆¡ª √ø√Ê≈Úª, √ø◊·Èª, ÓπæÒª ¡Â∂ ¡≈ÁÙª Á∆ √Ê≈ÍÈ≈ ’∆Â∆ ‹ªÁ∆ ˛, «‹√ «Úæ⁄ «¬’ÁÓ √Óø‹√Ô
√Ê≈«Í ’È≈ ÒØ’ª Ò¬∆ ¡√øÌÚ ‘πøÁ≈ ˛Õ ’êÂ∆ «Úæ⁄ «‘ø√≈ Á≈ √‘≈≈ Ú∆ «Ò¡≈ ‹ªÁ≈ ˛, «‹√ È≈Ò √Ó≈‹ «Úæ⁄
ÈÎÂ, ÁπÙÓ‰∆ ¡Â∂ ‰≈¡ ÍÀÁ≈ ‘πøÁ≈ ˛ Â∂ ÒØ’ª Á∂ √«‘ÔØ◊∆ √ÏøË ÷ÂÓ ‘Ø ‹ªÁ∂ ‘ÈÕ ÈÚ∂∫ √æÂ≈Ë≈∆¡ª ÚæÒØ∫
Ú∆ ¥ªÂ∆ «ÚØË∆ ÒØ’ª Á≈ ÷≈ÂÓ≈ ’∆Â≈ ‹ªÁ≈ ˛Õ «¬È∑ª √≈∂ ’≈Ȫ È≈Ò √Ó≈‹ «Úæ⁄ «Úÿ‡È Á∆ √«ÊÂ∆ ÍÀÁ≈
‘Ø ‹ªÁ∆ ˛Õ
B. Í«Ú≈«’ «Úÿ‡È- ’êÂ∆ ’≈È ’¬∆ Í«Ú≈ ÷ÂÓ ‘Ø ‹ªÁ∂ ‘È, «‘ø√≈ ’≈È ’¬∆ Í«Ú≈ª Á∂ ’Ó≈¿π‰
Ú≈Ò∂ ÓÀ∫Ï ÓΩ Á∂ ÿ≈‡ ¿πÂ≈ «ÁæÂ∂ ‹ªÁ∂ ‘È, «‹√ È≈Ò «¬√Â∆¡ª «ÚËÚ≈ Â∂ Ïæ⁄∂ ¡È≈Ê ‘Ø ‹ªÁ∂ ‘ÈÕ Í≈Ò‰-
ÍØÙ‰ Ò¬∆ «¬√Â∆¡ª Ú∂√Ú≈Íπ‰∂ ¡Â∂ Ïæ⁄∂ ¡Í≈Ë Á≈ √‘≈≈ ÒÀ‰ Òæ◊Á∂ ‘ÈÕ Í«Ú≈ Á≈ ÍÃøÍ≈◊ ’≈ØÏ≈
Ú∆ ‹Á ÷ÂÓ ‘Ø ‹ªÁ≈ ˛ ª ÓÀ∫Ïª Á≈ Í≈Ò‰-ÍØÙ‰ ¡Ω÷≈ ‘Ø ‹ªÁ≈ ˛ ¡Â∂ Í«Ú≈ Ó≈Ô»√ ‘Ø ‹ªÁ≈ ˛Õ ¡«‹‘∆
√«ÊÂ∆ «Úæ⁄ Í«Ú≈ Á∂ ÓÀ∫Ïª Á∂ Í≈Ó«ÍÃ’ √Ïø˪ «Úæ⁄ ‰≈¡ ¡Â∂ ¡√øÂØÙ ÍÀÁ≈ ‘Ø ‹ªÁ≈ ˛, «‹√ Á≈ ÈÂ∆‹≈
‘πøÁ≈ ˛ Í«Ú≈«’ «Úÿ‡ÈÕ
C. ¡≈«Ê’ ¡√πæ«÷¡≈- ¥ªÂ∆ √Ó∂∫ √Ó≈‹ «Úæ⁄ ´æ‡-÷√πæ‡, ⁄Ø∆ ¡Â∂ ‚’ÀÂ∆ Á≈ ÏØÒÏ≈Ò≈ ‘Ø ‹ªÁ≈ ˛ ¡Â∂ √Ó≈‹
«ÚØË∆ «Ú¡’Â∆ ¡«ÚÚ√Ê≈ Á∆ √«ÊÂ∆ Á≈ Ò≈Ì ¿π·≈ ’∂ ÙØÙ‰ ’Á∂ ‘ÈÕ √Ó≈‹ «Úæ⁄ ¡≈«Ê’ ¡Í≈Ë ÚæË ‹ªÁ∂
‘È, ÒØ’ª Á∂ √øÍÂ∆ Á∂ ¡«Ë’≈ ÷Ø‘ Ò¬∂ ‹ªÁ∂ ‘È ¡Â∂ ¿πÈ∑ª Á∆ √øÍÂ∆ ÷Ø‘ Ò¬∆ ‹ªÁ∆ ˛Õ ¡«‹‘∆ √«ÊÂ∆ «Úæ⁄
Í≈Ò‰-ÍØÙ‰ ’È≈ Ú∆ ¡Ω÷≈ ‘Ø ‹ªÁ≈ ˛Õ «‘ø√≈ ¡Â∂ ÂØÛÌøÈ ’≈È ÚÍ≈ ¡Â∂ ¿πÂÍ≈ÁÈ Ú∆ ÿæ‡ ‘Ø ‹ªÁ≈ ˛, «¬√
È≈Ò Ú∆ ¡≈«Ê’ ÁÙ≈ «Ú◊ÛÈ Òæ◊Á∆ ˛Õ
D. ¡Í≈˪ «Úæ⁄ Ú≈Ë≈- ¥ªÂ∆ È≈Ò √∆«’ √Ïø˪ √ÏøË∆ «ÈÔÓª Á∆ Ú∆ ¿πÒøÿ‰≈ ’∆Â∆ ‹≈‰ Òæ◊Á∆ ˛, «‹√
È≈Ò √∆«’ ¡Í≈Ë ÚæË ‹ªÁ∂ ‘ÈÕ Ú∂√Ú≈Íπ‰∂ ¡Â∂ ÏÒ≈Â’≈ Á∆ Á Ú∆ ÚË ‹ªÁ∆ ˛ ¡Â∂ √Ó≈‹ «Úæ⁄ «ÚÌ⁄≈
ÎÀÒ ‹ªÁ≈ ˛Õ ’≈Óπ’ ÒØ’ª ˘ ¡≈͉∆¡ª «¬æ¤≈Úª Á∆ Í»Â∆ Á≈ ÓΩ’≈ «ÓÒ ‹ªÁ≈ ˛Õ Îê√ ¡Â∂ »√ Á∆ ≈‹ ¥ªÂ∆
ÁΩ≈È ¿πµÊ∂ √∆«’ «ÚÌ⁄≈ ¡Â∂ Ú∂√Ú≈Íπ‰∂ Á∆ Á «˜¡≈Á≈Â ÚË ◊¬∆ ˛Õ

E. √æÂ≈ Í«ÚÂÈ- ¥ªÂ∆ Á≈ «¬’ ÍÃÓπæ÷ ¿πÁ∂Ù √æÂ≈ Í«ÚÂÈ ‘πøÁ≈ ˛, ‹Á «’√∂ ¡’ÙÓ ¡Â∂ Ó≈Û∆ √æÂ≈ ¿π÷≈Û
√π櫇¡≈ ‹ªÁ≈ ˛, ¿πÁØ∫ ª √‘∆ ˛ Í ’¬∆ Ú≈ Ó≈Â-√æÂ≈ ‘«Ê¡≈¿π‰ Á∆ «ÁzÙ‡∆ È≈Ò Ú∆ √À«È’ ¥ªÂ∆¡ª
‘πøÁ∆¡ª ‘È, ¡«‹‘∆ ¥ªÂ∆ «Úæ⁄ ‘æ«Â¡≈, ÷»È-÷≈Ï≈ ¡Â∂ «‘ø√≈ Á≈ ÷πæÒ∑ ’∂ «¬√Â∂Ó≈Ò ‘πøÁ≈ ˛Õ «¬√ È≈Ò √Ó≈‹
«Úæ⁄ ¡≈Âø’ ¡Â∂ ‚ «Ú¡≈Í’ ‘Ø ‹ªÁ≈ ˛Õ
F. ËÓ Á∂ ÍÃÌ≈Ú Á≈ ‘≈√Ø-‘∆‰≈- ¥ªÂ∆’≈∆ ÒØ’ ËÓ ˘ ¥ªÂ∆ «Úæ⁄ π’≈Ú‡ ÓøÈÁ∂ ‘È ¡Â∂ ¿π‘ ¿π√ ˘ ÷ÂÓ
’È≈ ⁄≈‘πøÁ∂ ‘ÈÕ Ë≈«Ó’ «ÚÈ≈Ù ’≈È √Ó≈‹ «Úæ⁄ ’ø‡ØÒ È‘ƒ «‘øÁ≈, «’™«’ ’¬∆ Ú≈ ¡√ƒ ËÓ ¡Â∂
¬∆ÙÚ Á∂ ‚ ’≈È «ÈÔø«Âz ¡≈⁄‰ ’Á∂ ‘ª, «¬√ Â∑ª ¥ªÂ∆ ËÓ ”Â∂ ◊«‘≈ ‘ÓÒ≈ ’Á∆ ˛Õ
G. ‹È-ËÈ Á∆ ‘≈È∆- ¥ªÂ∆ ÁΩ≈È, ¥ªÂ∆ ⁄≈‘π‰ Ú≈Ò∂ ¡Â∂ ¿π√ Á∂ «ÚØË∆ ÁØÚª Íæ÷ª «Úæ⁄ √øÿÙ ¡Â∂ Ó≈’πæ‡ ‘πøÁ∆
˛, ÷»È-÷≈Ï∂ ¡Â∂ «‘ø√≈ Á∆ √«ÊÂ∆ ω ‹ªÁ∆ ˛Õ «¬√ È≈Ò ÁØÙ∆ ¡Â∂ «ÈÁØÙ √≈«¡ª ˘ ‹≈È ÂØ∫ ‘æÊ Ë؉≈ ÍÀ∫Á≈
˛Õ ’êÂ∆ «Úæ⁄ ‘؉ Ú≈Ò∂ ‹È-‘≈È∆ È≈Ò √Ó≈‹ Á∆ √∆«’ ¡Â∂ ÏΩ«Ë’ «Ó‘ÈÂ-Ù’Â∆ «Úæ⁄ ’Ó∆ ¡≈ ‹ªÁ∆ ˛,
«‹√ Á≈ ÍÃÌ≈Ú «ÈÓ≈‰ Á∂ ’øÓ ”Â∂ Ú∆ ÍÀ∫Á≈ ˛Õ «¬‘∆ È‘ƒ ¥ªÂ∆ ÁΩ≈È ÂØÛ-ÌøÈ ¡Â∂ ¡◊‹È∆ ’≈È «Ú¡’Â∆◊Â
Â∂ ≈Ù‡∆ √øÍÂ∆ ÈÙ‡ ‘Ø ‹ªÁ∆ ˛, «‹√ È≈Ò √Ó≈‹ ˘ ¡≈«Ê’ ‘≈È∆ Ú∆ ¿π·≈¿π‰∆ ÍÀ∫Á∆ ˛Õ

446 LOVELY PROFESSIONAL UNIVERSITY