Page 499 - DSOC101_FUNDAMENTALS_OF_SOCIOLOGY_PUNJABI

√Ó≈‹Ù≈√Â Á∂ Óπæ÷ ÂæÂ

È؇ ÙØÙ«¬Ú‘∆È ¡Ò◊≈Ú«‘ √Ó≈‹ Á∆ «ÁÙ≈ «Ú⁄æ √Ó≈«‹’ Í«ÚÂÈ Ò¬∆ «ÈÁ∂Ù Á∂‰ Ú≈Ò∆ «Ú⁄≈’∆ Á∂ »Í
«Úæ⁄ ¡æ‹ Ú∆ ¡≈͉∆ ÍÃ√ø«◊’Â≈ ω≈¬∂ ‘ج∂ ‘ÈÕ
’≈Ò Ó≈’√: √Ó’≈Ò∆È √øÁÌ

√Ó’≈Ò∆È Í»ø‹∆Ú≈Á∆ √Ó≈‹ Á∆¡ª ’Ó˜Ø∆¡ª ˘ ¿π‹≈◊ ’È ¡Â∂ ’Ò≈«√’ «√˪ª Á∆ √Ó∆«÷¡≈ ’È Á∂
¿πÁ∂Ùª ˘ ÒÀ ’∂ √øÈ AIBC «Úæ⁄ Íæ¤Ó∆ ‹ÓÈ∆ Á∂ ÎÃÀ∫’Î‡ «Ú«Á¡≈Ò≈ «Úæ⁄ “√Ó≈«‹’ ¡Èπ√øË≈È √ø√Ê≈È” Á∆
√Ê≈ÍÈ≈ ’∆Â∆ ◊¬∆ ‹Ø ÎÃÀ∫’Î‡ √’»Ò Á∂ È≈Ó È≈Ò Íë√æË ‘Ø«¬¡≈Õ «¬√ √ø√Ê≈È «Úæ⁄ Ó≈’√Ú≈Á∆ «Ú≈⁄Ë≈≈
Á∂ ¡Ë≈ ”Â∂ ÂæÂ’≈Ò∆È «ÚÙÚ Á∂ ÏÁÒÁ∂ ‘ج∂ Í«Ú∂Ù Á∆ «Ú¡≈«÷¡≈ ÍÃ√Âπ ’∆Â∆ ◊¬∆Õ «¬√ √’»Ò Á∂ ÍÃÓπæ÷
«ÚÁÚ≈Ȫ «Úæ⁄ «Ò¿»’≈’√, ◊Ø’∆Ó∂È, ¬∂‚ØÃÈØ, ‘Ï‡ Ó≈’Ô»‹, ¬∂∂«’ Î≈Ó ¡≈«Á ‘ÈÕ
AIF@ Á∂ Á‘≈’∂ Âæ’ ¡≈™Á∂-¡≈™Á∂ «ÚÙ∂Ù »Í «Úæ⁄ ¡Ó∆’∆ √Ó≈‹Ù≈√Â «Úæ⁄ ’øÓÚ≈Á Á≈ ÍÃÌ»ÂÚ √Ê≈«ÍÂ
‘Ø «◊¡≈ ¡Â∂ ÎÃÀ∫’Î‡ √’»Ò Á∂ «Ú⁄≈’ ‘ΩÒ∆-‘ΩÒ∆ «Ï÷ ◊¬∂Õ
AIG@ Á∂ Á‘≈’∂ Á∂ ¡≈÷∆ √≈Òª «Úæ⁄ («¬‘ ’øÓÚ≈Á Á∂ ¡Ú√≈È Á≈ ’≈Ò √∆) Ó≈’√Ú≈Á∆ Ò∂÷’ª ˘ ÏÁÒ∂ ‘ج∂
ÂÂ’≈Ò∆È √Ó≈‹ «Úæ⁄ «È◊Ó Í»ø‹∆Ú≈Á (Corporate Capitalism) Á∂ «ÚÙÒ∂Ù‰ Ò¬∆ »Û∆Ú≈Á∆ Ó≈’√ ¡ÍÃ√ø«◊’
Òæ◊‰ Òæ◊≈Õ ¡«‹‘∆ ¡Ú√Ê≈ «Úæ⁄ »Û∆Ú≈Á∆ Ó≈’√Ú≈Á∆ «Úæ⁄ √øÙØËÈ ˜»∆ √∆Õ «¬Ë ÎÃÀ∫’Î‡ √’»Ò Á∂ «Ù«ÊÒ
‘Ø ‹≈‰ ÂØ∫ Ï≈¡Á Ú∆ «¬√ Á∂ ’¬∆ Ò∂÷’ª È∂ «Ú¡’Â∆◊ ÍæË ”Â∂ Ó≈’√ ÍπÈ«Ú¡≈«÷¡≈ ’È≈ È‘ƒ ¤æ«‚¡≈
√∆Õ ÈÚ∂∫ √øÁÙ «Úæ⁄ «¬√∂ ÎÃÀ∫’Î‡ √’»Ò È∂ ÈÚ Ó≈’√Ú≈Á ˘ ‹ÈÓ «ÁæÂ≈Õ
ÈÚ Ó≈’√Ú≈Á ¿π‘ ˛ «‹√ «Úæ⁄ ’ج∆ Ú∆ √Ó≈«‹’ «√˪ ‹ª √Ó≈‹Ù≈√Â∆ «ÚÙÒ∂Ù‰ Ó≈’√ ¡Â∂ ¬∂∫‹√Ò
˘ ¡≈͉≈ Ó»Ò √øÁÌ Ï‰≈™Á≈ ˛Õ «¬√ «Úæ⁄ Ó≈’√Ú≈Á∆ «Ú⁄≈ª ˘ «Ò¡≈ ‹ªÁ≈ ˛ Ò∂«’È «¬√ ÂØ∫ «¬Ò≈Ú≈
‘Ø √Ó≈«‹’ «√˪ª Á∆ ÍÃøÍ≈ ˘ Ú∆ Óπ’ ‘√ È≈Ò Ù≈ÓÒ ’∆Â≈ ‹ªÁ≈ ˛Õ ÈÚ Ó≈’√Ú≈Á∆¡ª Á≈ Ó ˛
Ó≈’√ Á∂ √Ó∂∫ «Úæ⁄ √Ó≈‹ ¡Â∂ Í»ø‹∆Ú≈Á Á∆ ‹Ø √ø⁄È≈ √∆ ¿π‘ ¡æ‹ È‘ƒ ˛, «¬√ Ò¬∆ «¬È∑ª ÈÚ∆È ÍÃ√«ÊÂ∆¡ª
Á∂ Í«ÍÃ∂’Ù «Úæ⁄ Ó≈’√ Á∂ «√˪ «Úæ⁄ ÈÚ∆È «ÚÙÒ∂Ù‰ Á∆ ˜» ˛Õ «¬√Á∂ ÍÃÓπæ÷ «Ú⁄≈’ ‘È-˛ÏÓ≈Ó,
¡ÒÊÔ»‹, ÎÃÀ«‚’ ‹∂Ó∂√ÈÕ

¨¬∆ ¡ÒÊÔ»‹
«¬‘ «¬’ Îê«√√∆ Ó≈’√Ú≈Á∆ «Ú⁄≈’ ¡Â∂ √ø⁄È≈ÂÓ’ Ó≈’√Ú≈Á Á∂ ‹È’ √∆ «¬È∑ª È∂ Ó≈’√ Á∂ «Ú⁄≈ª
«Úæ⁄ √øÙØËÈ ’’∂ Ó≈’√Ú≈Á ˘ √Ó≈«‹’ ¡Â∂ «¬«Â‘≈√’ «Ú«◊¡≈È Á∂ »Í «Úæ⁄ ÁπÏ≈≈ √Ê≈«Í ’È Á≈
ÔÂÈ ’∆Â≈Õ
¡ÒÊÔ»‹ È∂ Ó≈’√ Á∂ ¡≈«Ê’ «ÈË≈‰Ú≈Á ˘ ¡√Ú∆’≈ ’∆Â≈ ¡Â∂ «’‘≈ «’ «’√∂ √Ó≈‹ Á∆ ¡«Ë√ø⁄È≈
¡Â∂ ¡ËØ-√ø⁄È≈ ˘ «ÈË≈’ ÓøÈ ÒÀ‰≈ Â’√ø◊ ȑƒ ˛ ÏÒ«’ ÁØÈ∫ «¬’ Á»√∂ ˘ ÍÃÌ≈«Ú ’Á∂ ‘ÈÕ

È؇√ ¡ÒÊÔ»‹ È∂ Ó≈’√ Á∂ «¬«Â‘≈√Ú≈Á ÂØ∫ ¡√«‘Ó ‘πøÁ∂ ‘ج∂ «’‘≈ «’ «¬«Â‘≈√ ‘Ó∂Ù≈
∂÷∆ È‘ƒ ‘πøÁ≈Õ «¬«Â‘≈√ Á∆¡ª Íë’«¡≈Úª ÷πæÒ∆¡ª Íë’«¡≈Úª ‘È «‹√ «Úæ⁄
¡‰«◊‰Â ÍÃÂ∆Ú≈Á ‹ª ÍÃÂ∆ØË Ù≈«ÓÒ ˛ «¬√ Ò¬∆ «¬√ «Úæ⁄ ’ج∆ Ì«Úæ÷Ï≈‰∆ È‘ƒ
’∆Â∆ ‹≈ √’Á∆Õ

¡ÒÊÔ»‹ È∂ Ó≈’√ Á∆ «¬√ Ë≈È≈ Á∆ “ÓÈπæ÷ «¬«Â‘≈√ ω≈™Á∂ ‘È, Íø» ¿πÈ∑ª ÍÃ√«ÊÂ∆¡ª «Úæ⁄ ‹Ø ¿πÈ∑ª
Á∆ ω≈¬∆ ‘ج∆ È‘ƒ ˛” Á≈ ÷ø‚È ’Á∂ ‘ج∂ Ó≈’√ Á∂ «¬√ «Ú⁄≈ ˘ Ó≈ÈÚÚ≈Á «ÚØË∆ «’‘≈ ˛ ¡Â∂ «¬«Â‘≈√
«ÈÓ≈‰ «Úæ⁄ ÓÈπæ÷ Á∆ Ì»«Ó’≈ ˘ √Ú∆’≈ ’∆Â≈ ˛Õ
Ó≈’√ Á∂ ¿πÒ‡ ¡ÒÊÔ»‹ È∂ «Ú⁄≈Ë≈≈ ˘ Ú∆ «¬’ √Ó≈«‹’ ÔÊ≈ÊÂ≈ Á∂ »Í «Úæ⁄ √«Ú’≈ ’∆Â≈ ˛Õ

492 LOVELY PROFESSIONAL UNIVERSITY