Page 50 - DSOC102_Social Institutions

«¬’≈¬∆ñD: ‹‹Ó≈È∆ «ÚÚ√Ê≈

J ¡≈͉∂ Ó»Ò ¡Ê «Úæ⁄ ‹‹Ó≈È∆ ¡≈«Ê’ √ÏøË Á≈ ÓÂÒÏ √∂Ú≈Úª ÏÁÒ∂ ÂØ‘«Î¡ª Á≈ Ú∆«ÈÔÓ √∆ ‹ª È؇
Ì«Úæ÷ «Úæ⁄ ‘Ø √’Á≈ √∆Õ «¬‘ ¡Ê ¡æ‹ Ú∆ È‘ƒ ÏÁ«Ò¡≈Õ ‹‹Ó≈È∆ Á≈ √ÏøË ‹≈Â∆ Á∆ ʪ Í«Ú≈
È≈Ò ‘πøÁ≈ ˛Õ «¬√ Â∑ª Á∂ «’√≈È Í«Ú≈ ÷∂Â∆ Á∂ Ë≈» Á∂ ¡Ω˜≈ «’√∂ ı≈√ ´‘≈ Í«Ú≈ ’ØÒØ∫ ÒÀ∫Á≈
˛ ¡Â∂ ¿π√ Á∂ ÏÁÒ∂ ¿π‘ ¯√Ò √Ó∂∫ «’√≈È ’ØÒØ∫ ¡È≈‹ Á≈ «¬’ Ì≈◊ ‘≈«√Ò ’Á≈ ˛Õ
J ‹‹Ó≈È∆ √ÏøË «¬√ ¡Ê «Úæ⁄ Ï‘π-¡≈Ô≈Ó∆ ˛ «’ «¬√ Á≈ Á≈«¬≈ ¡≈«Ê’ ÂΩ ”Â∂ «Ú¡≈Í’ ˛Õ ‹‹Ó≈È∆
√ÏøË ’Ó’ª‚∆ (Ritual) Ó≈Ó«Ò¡ª ¡Â∂ √Ó≈«‹’ √ÓÊÈ Á∂ È≈Ò-È≈Ò ¡≈«Ê’ ¡≈Á≈È-ÍÃÁ≈È ˘
Ú∆ «ÈÙ«⁄ ’Á∂ ‘ÈÕ √∂Ú≈Á≈ ‹≈Â∆¡ª √ø√’≈ ¡Â∂ ‘Ø ’Ó’ª‚∆ ’ÂÚª ˘ Í≈Ò‰ Ô‹Ó≈È Á∂
ÿ ‹ÈÓ, «Ú¡≈‘, ÓΩ Ú◊∂ ÓΩ«’¡ª ”Â∂ ’Á∂ ‘ÈÕ
J Ô‹Ó≈È∆ «ÚÚ√Ê≈ «Úæ⁄ Ù≈«ÓÒ Ì»«Ó’≈Úª Ô‹Ó≈Ȫ ¡Â∂ ’Ó∆«È¡ª Á∆¡ª ‘ÈÕ ’Ó∆È ‹≈Â∆¡ª Ô‹Ó≈È
‹≈Â∆¡ª Ò¬∆ ’πfi Í∂Ù∂Ú≈, ¡≈«Ê’ ¡Â∂ √Ó≈«‹’ √∂Ú≈Úª ’Á∆¡ª ‘È, «‹√ Á∂ ÏÁÒ∂ Ô‹Ó≈È ¿πÈ∑ª
˘ Ú«ÙÙ‡ ÓΩ«’¡ª ‹ª «ÈÙ«⁄ √Ó∂∫ ÂØ∫ Ï≈¡Á Ìπ◊Â≈È ’Á∂ ‘È,
J «¬’ ’Ó∆È ¡≈͉∆ √∂Ú≈ ÍÃÂ∆ ¡«Ë’≈ª ˘ Á»√∂ ’Ó∆È ˘ Ú∂⁄ √’Á≈ ˛Õ
J Ô‹Ó≈Ȫ ¡Â∂ ’Ó∆«È¡ª Ò¬∆ ’ÂÚª, ¡«Ë’≈ª, Ìπ◊Â≈È ¡Â∂ √π«ÚË≈Úª È≈Ò √Ïø«Ë ’πfi ÍÃÂ∆Ó≈È
‘ÈÕ Ô‹Ó≈È ˘ ¡≈͉∂ ’Ó∆«È¡ª ÍÃÂ∆ æ«÷¡’ Ì≈Ú æ÷‰≈ ÍÀ∫Á≈ ˛ ¡Â∂ ¿πÈ∑ª Á∆¡ª Óø◊ª ˘ Í»≈ ’È≈
ÍÀ∫Á≈ ˛Õ Ô‹Ó≈È∆ ÍÃÊ≈ «Úæ⁄ Á≈ÈÙ∆ÒÂ≈ ¡Â∂ ¿πÁ≈Â≈, Ë≈«Ó’ ’ÂÚ ¡Â∂ È≈-Ï≈ÏÂ≈, ¬∆ÙÚ∆
Á∂‰ √Ófi∆ ‹ªÁ∆ ˛ ‹Ø «’ √ø√«¥«Â’ ÓπæÒ ÓøÈ∂ ‹ªÁ∂ ‘ÈÕ
J Ô‹Ó≈È ‘؉ Á≈ ¡Ê √∆ «’ »Û∆Ú≈Á∆ «‘øÁ» ‘؉≈ «¬√ Á≈ Ó»Ò «ÚÚ√Ê≈ «Úæ⁄ ’πfi Óπ÷∆¡ª (√∂Ú’
‹≈Â∆¡ª) È≈Ò √øÍ’ ω≈¿π‰≈ ˜»∆ √∆Õ «˜ÓƒÁ≈ ‘؉ Á≈ ÓÂÒÏ ‘πøÁ≈ √∆ Ù≈√’ Ú◊ Á≈ ‘؉≈
(Harold Gould, 1987 : 185)Õ Ô‹Ó≈È ’Ó∆È Á≈ ÙØÙ’ È‘ƒ √∆, ‹Á «’ «˜ÓƒÁ≈ “ÙØÙ’” ˘ ‘Ø √’Á≈
√∆Õ “Ô‹Ó≈È” Ï‰È Á∆ «¬æ¤≈ ‘؉≈ “√≈ÓøÂ∆ √«ÊÂ∆” ‹ª “’Ó˜Øª Á∂ ÙØÙ‰ ÚæÒ fiπ’≈¡” Á≈ ‘؉≈ È‘ƒ ˛,
ÏÒ«’ ’πfi «Ú≈˜ª Á≈ Í≈Ò‰ ’È ¡Â∂ ¡Í«ÚæÂ ‹∆ÚÈ ÂØ∫ Ï⁄‰ Á∆ «¬æ¤≈ ˛Õ
J ‘≈Ò Á∂ √≈Òª «Úæ⁄ Ô‹Ó≈È∆ √ÏøË Ï‘π ’Ó˜Ø ‘Ø ◊¬∂ ‘ÈÕ ‘π‰ «Í≥‚ª Á∆ ¡Ê «ÚÚ√Ê≈ Ô‹Ó≈È∆
ÒÀ‰-Á∂‰ ”Â∂ È‘ƒ ⁄æÒÁ∆Õ ’πfi «Í≥‚ª «Úæ⁄ ª «¬‘ Í»È ÂΩ ”Â∂ ÷ÂÓ ‘Ø ◊¬∆ ˛Õ

4.11 ÙÏÁ ’ØÙ (Keywords)
A. ‹‹Ó≈È∆ «ÚÚ√Ê≈- ‹‹Ó≈È ¡Â∂ ’Ó∆«È¡ª Á«Ó¡≈È √ÚÀ-√∂Ú≈Á≈ √Ïø˪ ˘ ‹‹Ó≈È∆ «ÚÚ√Ê≈ ’«‘øÁ∂
‘ÈÕ
B. fi»Ó ÷∂Â∆- ¡≈«ÁÓ √Ó≈‹ «Úæ⁄ ˜Ó∆È Á∆ ¿πÍ‹≈¿» Ù’Â∆ Ï⁄≈¬∂ æ÷‰ Ò¬∆ ˜Ó∆È Á≈ ‡π’Û≈ ÒøÓ∂ √Ó∂∫
Âæ’ «¬√Â∂Ó≈Ò ”⁄ È‘ƒ «Ò¡≈«¬¡≈ ‹ªÁ≈ √∆Õ
C. ’Ó∆È- ‹‹Ó≈Ȫ Á∆ √∂Ú≈ ’È Ú≈Ò∆ ‘∂·Ò∆¡ª ‹≈Â∆¡ª ’Ó∆È ¡÷Ú≈™Á∆¡ª √ÈÕ

4.12 ¡«Ì¡≈√ ÍÃÙÈ (Review Questions)
A. ¡≈«ÁÓ √Ó≈‹ª Á≈ »Í √ÍÙ‡ ’Á∂ ‘ج∂ ¿πÈ∑ª Á∆¡ª ’πfi Ó‘æÂÚÍ»È «ÚÙ∂ÙÂ≈Úª ”Â∂ ⁄≈ȉ≈ Í≈˙Õ
B. ‹‹Ó≈È∆ «ÚÚ√Ê≈ Á∂ »Í ”Â∂ ⁄≈ȉ≈ Í≈˙Õ
C. ‹‹Ó≈È∆ «ÚÚ√Ê≈ Á∂ ’øÓ ¡Â∂ Ì»«Ó’≈Úª √ÍÙ‡ ’ØÕ
D. ‹‹Ó≈È∆ «ÚÚ√Ê≈ «Úæ⁄ Í«ÚÂÈ ¡Â∂ ¿π√ Á∂ ‘≈√Ø‘∆‰Â≈ Á∂ ’≈È √ÍÙ‡ ’ØÕ

¿πµÂ : √Ú ÓπÒª’‰ (Answer : Self Assessment)
A. (◊) fi»Ó ÷∂Â∆
B. (÷) ‹‹Ó≈Ȫ ¡Â∂ ’Ó∆«È¡ª Á∆
C. (’) ÍÃÂ∆ ˜Ó∆È

LOVELY PROFESSIONAL UNIVERSITY 43