Page 55 - DSOC102_Social Institutions

√Ó≈«‹’ √√ßÊ≈Ûª

È؇ (¡) √æÂ≈, ÚßÙ ¡Â∂ √Ê≈È Á∂ ¡Ë≈ ”Â∂
(On the basis of Familial Authority, Clan and Place)
A. «ÍÂz√Â≈ÂÓ’ √ßÔπ’ ͫÚ≈-«¬√ Â∑ª Á∂ Í«Ú≈ «Úæ⁄ ÍπÙª Á∆ ÍzË≈ÈÂ≈ ‘πßÁ∆ ˛Õ ÚßÙ ÍßzÍ≈ «ÍÂ≈
ÂØ∫ ÍπæÂ ˘ «ÓÒÁ∆ ˛ ¡Â∂ «ÍÂ≈ Á∆ √ßÍÂ∆ Á≈ ¿πµÂ≈«Ë’≈∆ ÍπæÂ ‘πßÁ≈ ˛Õ «Ú¡≈‘ Á∂ Ï≈¡Á Ú‘π‡∆
¡≈͉∂ ÍÂ∆ (‹Ø √ßÔπ’ ͫÚ≈ «Úæ⁄ «‘ßÁ≈ ˛) Á∂ ÿ ¡≈ ‹ªÁ∆ ˛Õ ÿ «Úæ⁄ ‹Ø «˜¡≈Á≈ ¡≈ÓÁÈ
Ú≈Ò≈ ÍπÙ ˛, ¿π‘ ’Â≈ ’«‘Ò≈™Á≈ ˛ ¡Â∂ ¿π√ Á∂ «ÈÁ∂ÙÈ «Úæ⁄ ‘∆ Í«Ú≈«’ ’ßÓ ‘πßÁ∂ ‘ÈÕ Ì≈Â
«Úæ⁄ «˜¡≈Á≈Â √ßÔπ’ ͫÚ≈ª Á≈ Íz’≈ «ÍzÂ√Â≈ÂÓ’ ˛Õ
B. Ó≈Âz√Â≈ÂÓ’ √ßÔπ’ ͫÚ≈-Ó≈Âz√Â≈ÂÓ’ √ßÔπ’ ͫÚ≈ª Á∆ √ß«÷¡≈ Ï‘π ÿæ‡ ˛Õ ’∂Ò «Úæ⁄
¡«‹‘∂ Í«Ú≈ª ˘ Ë≈Ú≈Û ‹ª Â≈Ú≈Û ’«‘ßÁ∂ ‘ÈÕ ◊≈Ø ¡Â∂ ÷≈√∆ ÒØ’ Ú∆ Ó≈Âz√Â≈ÂÓ’ Í«Ú≈
«Úæ⁄ ÚßÙ Á≈ È≈Ó Óª Á∂ È≈Ó È≈Ò ⁄æÒÁ≈ ˛Õ Ó≈Âz√Â≈ÂÓ’ √ßÔπ’ ͫÚ≈ Á≈ «ÈÓ≈‰ «¬√Â∆, «¬√
Á∂ Ì≈Úª-ÌÀ‰ª ¡Â∂ ¿πÈ∑ª Á∂ Ïæ«⁄¡ª È≈Ò ‘πßÁ≈ ˛Õ ÍÂ∆ ˘ ÍÂÈ∆ Á∂ ÿ ‹≈ ’∂ «‘‰≈ ÍÀ∫Á≈ ˛Õ √ßÍÂ∆
Á≈ ¡«Ë’≈ «¬√Â∆ ÂØ∫ ÍπæÂ∆ ¡Â∂ Ì≈ Á∂ ÍπæÂ (Ì≈‰«‹¡ª) ˘ Íz≈Í ‘πßÁ≈ ˛Õ «¬√ Â∑ª Á∂ Í«Ú≈
«Úæ⁄ ’Â≈ ÿ Á∆ Úæ‚∆-Ïπæ„∆ «¬√Â∆ ‘πßÁ∆ ˛Õ Â≈Ú≈Û Á∂ ’Â≈ ˘ “’≈‰ÚÂ∆” ’«‘ßÁ∂ ‘ÈÕ

È؇√ Ó≈Âz√Â≈ÂÓ’ Í«Ú≈ª «Úæ⁄ Í«Ú≈ Á∆ Óπ÷∆¡≈ «¬√Â∆ ‘πßÁ∆ ˛ ¡Â∂ Í«Ú≈ Á≈
«ÈÓ≈‰ ¿π√ Á∂ Ì≈-ÌÀ‰ ¡Â∂ ¿π√ Á∂ Ïæ«⁄¡ª È≈Ò ‘πßÁ≈ ‘ÀÕ

Ó≈Âz√Â≈ÂÓ’ ¡Â∂ «ÍÂz√Â≈Ó’ Í«Ú≈ª «Úæ⁄ ‘∂· «Ò÷∂ ÍzÓπæ÷ ¡ßÂ Í≈¬∂ ‹ªÁ∂ ‘È-
A. Ó≈Âz√Â≈ÂÓ’ Í«Ú≈ª «Úæ⁄ ÚßÙ Ó≈Â≈ Á∂ È≈Ó ”Â∂ ‘πßÁ≈ ˛, ‹ÁØ∫ «’ «ÍÂz√Â≈ÂÓ’ Í«Ú≈ª «Úæ⁄ ÚßÙ
«ÍÂ≈ Á∂ È≈Ó ”Â∂ ‘πßÁ≈ ˛Õ
B. Ó≈Âz√Â≈ÂÓ’ Í«Ú≈ Ó≈Âz√Ê≈È ‘πßÁ∂ ‘È ¡Â∂ ÒÛ’∆ «Ú¡≈‘ ÂØ∫ Ï≈¡Á ¡≈͉∆ Ó≈Â≈ Á∂ Í«Ú≈
«Úæ⁄ ‘∆ «‘ßÁ∆ ˛ ¡Â∂ ¿π√ Á≈ ÍÂ∆ ¿πµÊ∂ ¡≈ ’∂ «‘ßÁ≈ ‘À, ‹ÁØ∫ «’ «ÍÂz√Â≈ÂÓ’ Í«Ú≈ «ÍÂz√Ê≈È∆
‘πßÁ≈ ‘ÈÕ
C. Ó≈Âz√Â≈ÂÓ’ Í«Ú≈ª «Úæ⁄ √ßÍÂ∆ ÍπæÂ∆¡ª ˘ ‹ª Ì≈‰‹∆¡ª ˘ Íz≈Í ‘πßÁ∆ ˛, ‹ÁØ∫ «’ «ÍÂz√Â≈ÂÓ’
Í«Ú≈ª «Úæ⁄ ÍπæÂª ˘Õ
D. Ó≈Âz√Â≈ÂÓ’ Í«Ú≈ª Á∆ Á∂÷-∂÷ √Ë≈‰ Ì≈ ’Á∂ ‘È ¡Â∂ «‹√ «¬√Â∆ Á≈ Í«Ú≈ ˛ ¿π√ Á≈
Ì≈ ¿π√ Á∆ Á∂÷-∂÷ ’Á≈ ˛, ‹ÁØ∫ «’ «ÍÂz√Â≈ÂÓ’ Í«Ú≈ª «Úæ⁄ ¡«‹‘∆ ’ج∆ «ÚÚ√Ê≈ È‘∆∫ Í≈¬∆
‹ªÁ∆ ˛Õ
E. Ó≈Âz√Â≈ÂÓ’ Í«Ú≈ª «Úæ⁄ ÒÛ’≈ «ÍÂ≈ Á∆ ¿πÓ∆Á ¡≈͉∂ Ó≈Ó∂ Á∂ «˜¡≈Á≈ ȘÁ∆’ ‘πßÁ≈ ˛, ‹ÁØ∫ «’
«ÍÂz√Â≈ÂÓ’ Í«Ú≈ª «Úæ⁄ ÒÛ’≈ «ÍÂ≈ Á∂ «˜¡≈Á≈ ȘÁ∆’ ‘πßÁ≈ ˛Õ
(Ï) √ßÍÂ∆ Á∂ ¡Ë≈ ”Â∂ (On the basis of Property)
A «ÓÂ≈’Ù≈ √ßÔπ’ ͫÚ≈-«ÓÂ≈’Ù≈ Á≈ «ÈÔÓ «Ú«◊¡≈È∂ÙÚ Ó‘≈≈‹ È∂ ω≈«¬¡≈, «‹√ Á≈ ¡Ë≈
“Ô≈◊ÚÒ’Ô √«ÓÃÂ∆” ˛Õ «¬√ Á∂ ¡Èπ√≈ «ÍÂ≈ √ßÍÂ∆ Á≈ «¬’ ¡«Ë’≈∆ È≈ ‘Ø ’∂ æ«÷¡’ ‘πßÁ≈ ˛Õ «¬√
«√˪ Á∂ ¡Èπ√≈ Ïæ⁄∂ ˘ ◊Ì «Úæ⁄ ¡≈™Á∂ ‘∆ √ßÍÂ∆ Á≈ ¡«Ë’≈∆ ÓßÈ «Ò¡≈ ‹ªÁ≈ ˛Õ ÍπæÂ ¡≈͉∂
«ÍÂ≈ ÂØ∫ «’√∂ Ú∆ √Ó∂∫ ¡≈͉∂ «‘æ√∂ Á∆ √ßÍÂ∆ Á∆ Óß◊ ’ √’Á≈ ˛Õ ’≈ÒªÂ Ôπæ◊ «Úæ⁄ È∆Â∆ Ù≈√Â∆¡ª
È∂ ¡«‹‘∆ «ÚÚ√Ê≈ ’∆Â∆, «‹√ «Úæ⁄ «ÍÂ≈ Á∂ «‹¿»∫Á∂ ‹∆¡ ÍπæÂ √ßÍÂ∆ Á∆ Óß◊ È‘∆∫ ’ √’Á≈, Ízß±
‹∂’ «ÍÂ≈ Áπæ÷Á≈¬∆ ˛ ¡Â∂ √ßÍÂ∆ Á≈ ◊Ò «¬√Â∂Ó≈Ò ’ «‘≈ ˛ ª ¿π‘ ¡≈͉≈ «‘æ√≈ Óß◊ √’Á≈ ˛Õ
«Ú«◊¡≈È∂ÙÚ Á∂ ¡Èπ√≈ ¿πµÂ≈«Ë’≈∆¡ª Á∂ ¥Ó «¬√ Â∑ª ‘È- (A) ÍπæÂ (B) ÍØÂ≈, (C) ÍÛÍØÂ≈
(D) ËÓ È≈Ò √Ïø«Ë «ÚËÚ≈, (E) ¡‰«Ú¡≈‘πÂ≈ ÍπæÂ∆ ¡Â∂ Ï≈¡Á «Úæ⁄ (F) «Ú¡≈‘πÂ≈ ÍπæÂ∆ Ú∂⁄
‹ª Á≈È È‘∆∫ ’ √’Á≈Õ «¬√ «ÈÔÓ ¡Ë∆È ’Â≈ ¡≈͉∆ √øÍÂ∆ Á≈ Úø‚ ‹ª Á≈È È‘ƒ ’ √’Á≈Õ
«¬‘ «ÈÔÓ «‹È∑ª √ßÔπ’ ͫÚ≈ª «Úæ⁄ Óß«È¡≈ ‹ªÁ≈ ˛, ¿πÈ∑ª «Úæ⁄ «‘æ√∂Á≈∆ Á∆ ÓΩ ‘؉ Á∂ Ï≈¡Á
«¬√ Á≈ «‘æ√≈ ¿π√ Á∂ ÷±È Á∂ «٫¡ª «Úæ⁄ Úß‚ ‘Ø ‹ªÁ≈ ˛Õ «¬√ Íz‰≈Ò∆ Á∂ ¡Èπ√≈ √ßÔπ’ ͫÚ≈
«¬’ Â∑ª Á≈ «È◊Ó «’‘≈ ‹≈ √’Á≈ ˛Õ «¬‘ Íz‰≈Ò∆ Ì≈ «Úæ⁄ Ïß◊≈Ò ¡Â∂ ¡√≈Ó ˘ ¤æ‚ ’∂ Ï≈’∆
√≈∂ Ì≈◊ª «Úæ⁄ Í≈¬∆ ‹ªÁ∆ ‘∆ ˛Õ

48 LOVELY PROFESSIONAL UNIVERSITY