Page 54 - DSOC102_Social Institutions

«¬’≈¬∆ñE: Í«Ú≈ ¡Â∂ «Ú¡≈‘

Á≈ ÍÂ≈ Òæ◊Á≈ ˛Õ √ßÔπ’ ͫÚ≈ «Úæ⁄ ÷±È √ÏßË ¡Â∂ «Ú¡≈‘ Á∂ ¡Ë≈ ”Â∂ ÓÀ∫Ï«ÙÍ «ÓÒÁ∆ ˛, ÓÀ∫Ï«ÙÍ «Úæ⁄ È؇
√Ë≈‰ √ßÍÂ∆ ¡Â∂ «ÈøÂ ¡«Ë’≈ª ¡Â∂ ’ÂæÚª Á∆ Ì≈ÚÈ≈ Í≈¬∆ ‹ªÁ∆ ˛Õ ÓÀ∫Ï Óπæ÷ ÂΩ ”Â∂ «¬’æ·∂ «‘ßÁ∂ ‘È
√Ë≈‰ ±Í «Úæ⁄ ͱ‹≈ «Úæ⁄ Ì≈◊ ÒÀ∫Á∂ ‘È ¡Â∂ «¬’ ‘∆ √ج∆ Á≈ ÌØ‹È ÷ªÁ∂ ‘ÈÕ Ízß± «¬‘ ˜±∆ È‘∆∫ ˛ «’ √≈∂
ÓÀ∫Ï «¬’ ‘∆ ¤æ Á∂ ‘∂·ª «‘‰Õ ‹∂’ ’ج∆ ÓÀ∫Ï ÈΩ’∆ Á∂ ’≈È Ï≈‘ «‘ßÁ≈ ˛ Ízß± ÍÀÂ’ ÿ ˘ ¡≈͉≈
ÿ √ÓfiÁ≈ ˛, √Ó±«‘’ ͱ‹≈ ¡≈«Á «Úæ⁄ ÓΩ‹±Á «‘ßÁ≈ ˛, Úæ«‚¡ª ÍzÂ∆ ¡≈͉∂ ¡«Ë’≈ª ¡Â∂ ’ÂÚª ˘ √ÓfiÁ≈
˛ ª ¿π‘ Ú∆ √ßÔπ’ ͫÚ≈ Á≈ ‘∆ ÓÀ∫Ï ˛Õ
√ßÔπ’ ͫÚ≈ Á∆¡ª «ÚÙ∂ÙÂ≈Úª (Characteristics of Joint Family)
√ßÔπ’ ͫÚ≈ Á∆¡ª ÍzÓπæ÷ «ÚÙ∂ÙÂ≈Úª ‘∂· «Ò÷∆¡ª ‘È-
À
∂
æ
ß
æ
æ
∑
ß
∂
A. Ú‚≈ ¡’≈- √Ô’Â Í«Ú≈ «Ú⁄ ¬’≈’∆ Í«Ú≈ Á∆ ÂÒÈ≈ «Ú⁄ «˜¡≈Á≈ Í∆Û∆¡ª Á Ó∫Ï «‘Á ‘ÈÕ
π
π
∂
∂
∂
∂
æ
∂
æ
∂
È≈Ò ‘∆, «¬√ «Ú⁄ ’¬∆ ¬’≈’∆ Í«Ú≈ Í≈¬ ‹ªÁ ‘È ¡Â ’¬∆ «Ú¡≈‘ Ì≈ ¡≈͉ Ï«⁄¡ª ¡Â Ó≈Â≈-
∂
∂
«ÍÂ≈ Á È≈Ò «‘Á ‘ÈÕ «¬√ ’≈È √Ô’Â Í«Ú≈ Á≈ ¡’≈ Ú‚≈ ‘Á≈ ˛ ¡Â Ó∫Ïª Á∆ √«÷¡≈ C@-D@
ß
ß
ß
∂
∂
π
∂
À
æ
ß
π
æ
æ
Ø
Â’ ‘‰≈ √Ë≈‰ ◊Ò ˛Õ
B. √Ë≈‰ «ÈÚ≈√ √Ê≈È- ’πfi «ÚÁÚ≈Ȫ «‹Ú∂∫ Ó‹»ÓÁ≈ ¡Â∂ ÓÁ≈È, «’ß◊√Ò∂ ‚∂«Ú√, «¬≈ÚÂ∆ ’Ú∂ ¡≈«Á
È∂ √ßÔπ’ ͫÚ≈ Á∂ Ò¬∆ √ßÔπ’ «ÈÚ≈√ Á≈ ‘؉≈ «¬’ ˜±∆ Ò椉 Óß«È¡≈ ˛Õ Ízß± ¡≈¬∆. Í∆. Á∂√≈¬∆
√ßÔπ’ «ÈÚ≈√ √Ê≈È Á∂ Íæ÷ «Úæ⁄ È‘∆∫ ‘ÈÕ ¿πÈ∑ª Á≈ «Ú⁄≈ ˛ «’ ¡≈Ëπ«È’ Ôπæ◊ «Úæ⁄ «¬‘ ˜±∆ È‘∆∫
˛ «’ √≈∂ ÓÀ∫Ï «¬’æ·∂ «‘‰Õ
C. √Ë≈‰ √ßÍÂ∆-√ßÔπ’ ͫÚ≈ «Úæ⁄ «Ú¡’Â∆◊ √ßÍÂ∆ Á≈ ’ج∆ Ó‘æÂÚ È‘∆∫ ‘πßÁ≈Õ Í«Ú≈ Á≈ ÓÀ∫Ï
⁄≈‘∂ «˜¡≈Á≈ ËøÈ ’Ó≈™Á≈ ‘ØÚ∂ ‹ª ÿæ‡, √≈«¡ª Á≈ √ßÍÂ∆ ”Â∂ Ï≈Ï ¡«Ë’≈ ‘πßÁ≈ ˛ ¡Â∂ √ßÍÂ∆
«’√∂ «Ú¡’Â∆ «ÚÙ∂Ù Á∆ È≈ ‘Ø ’∂ √ßͱÈ Í«Ú≈ Á∆ ‘πßÁ∆ ˛Õ
D. √«‘ÔØ◊∆ Ì≈ÚÈ≈- «¬√ Ì≈ÚÈ≈ ˘ “√≈˘ Á∆ Ì≈ÚÈ≈” Á∆ √ß«ÿ¡≈ «ÁæÂ∆ ‹≈ √’Á∆ ˛Õ ÓÀ∫Ï ⁄≈‘∂ È≈Ò ‘∂
‹ª ¡Òæ◊, Í ¿π‘ ¡≈͉∂ Í«Ú≈ Á∂ «‘æ ¡Â∂ ’«Ò¡≈‰ √ÏßË∆ «Â¡≈◊ ’È Á∂ Ò¬∆ ‘Ó∂Ù≈ «Â¡≈
«‘ßÁ∂ ‘ÈÕ √ßÔπ’ ͫÚ≈ «Úæ⁄ ÓÀ∫Ï ¡≈͉∂ Ï≈∂ «Úæ⁄ ÿæ‡ ¡Â∂ ‘Ø ÓÀ∫Ïª √ÏøË∆ «˜¡≈Á≈ √π⁄∂ ¡Â∂
’Â≈ ˛Õ ¿π√ ˘ Á±√∂ ÓÀ∫Ïª Á∆¡ª ˜±ª Á∂ √≈‘Ó‰∂ ¡≈͉∆¡ª ˜±ª ¤Ø‡∆¡ª Òæ◊Á∆¡ª ‘ÈÕ
E. ’Â≈ Á∆ ÍzË≈ÈÂ≈- √ßÔπ’ ͫÚ≈ Á∂ ’Â≈ ˘ Í«Ú≈ √ÏøË∆ ‘∂’ ÎÀ√Ò≈ ÒÀ‰ Á≈ ¡«Ë’≈ Íz≈ÍÂ
‘πßÁ≈ ˛Õ Í«Ú≈ Á∆ ÍzÂ∆«ÈËÂ≈ ’Â≈ ÚæÒØ∫ ‘πßÁ∆ ˛ ‹Ø «’ ¡≈͉∆ «˜¡≈Á≈ ¿πÓ Á∂ ’≈È Â˜Ï≈ ¡Â∂
ÍÃÍæ’ ‘πßÁ≈ ˛ ¡Â∂ Í«Ú≈ Á∂ ÓÀ∫Ïª Á∂ ÓæË ¿π√ Á∂ √πfi≈¡ ¡Â∂ ÎÀ√Ò≈ «¬’ «Ú⁄≈ È≈Ò √Ú∆’≈∂ ‹ªÁ∂
‘ÈÕ «¬√ È≈Ò √ÍÙ‡ ‘πßÁ≈ ˛ «’ √ßÔπ’ ͫÚ≈ Á≈ √≈≈ ’ßÓ ’Â≈ Á∂ «ÈÁ∂ÙÈ «Úæ⁄ ‘πßÁ≈ ˛Õ
F. √Ë≈‰ ͱ‹≈-√ßÔπ’ ͫÚ≈ Á∂ ÓÀ∫Ï √Ë≈‰ ÂΩ ”Â∂ «¬’ Á∂ÚÂ≈ ‹ª Á∂Ú∆ Á∆ ¡≈ËÈ≈ ’Á∂ ‘ÈÕ
«ÍÂª Á∆ ͱ‹≈ «ÍÂ≈ ÍzË≈È Í«Ú≈ Á∆ «ÚÙ∂ÙÂ≈ ˛ ¡Â∂ √ßÔπ’ ͫÚ≈ Á∂ √≈∂ ÓÀ∫Ï «¬√ ͱ‹≈
«Úæ⁄ Ì≈◊ ÒÀ∫Á∂ ‘ÈÕ ÁÀ«È’ Ë≈«Ó’ «’ÃÂÔ, «Â˙‘≈ª Á∂ √Ó∂∫ ͱ‹≈ ¡Â∂ ‘Ø Ë≈«Ó’ ’ßÓ, ¿πÂ√Ú ¡Â∂
«Â˙‘≈ √ßÔπ’ ͫÚ≈ Á∂ ÓÀ∫Ïª ˘ «¬’æ·∂ ÏøÈ∑∆ æ÷Á∂ ‘ÈÕ
G. √Ë≈‰ √ج∆-√ßÔπ’ ͫÚ≈ Á∂ ÓÀ∫Ï «¬’ ‘∆ √ج∆ Á≈ Íæ«’¡≈ ‘Ø«¬¡≈ ÌØ‹È ÷ªÁ∂ ‘ÈÕ Ízß± «¬‘
«ÚÙ∂ÙÂ≈ ª ‘∆ √ßÌÚ ‘À ‹ÁØ∫ «’ √≈∂ ÓÀ∫Ï «¬’æ·∂ «ÈÚ≈√ ’Á∂ ‘؉Õ
H. «ÈøÂ ¡«Ë’≈ ¡Â∂ ’ÂÚ-√ßÔπ’ ͫÚ≈ Á∂ ÓÀ∫Ïª «Úæ⁄ «¬’-Á±√∂ ÍzÂ∆ ¡«Ë’≈ª ¡Â∂ ’ÂÚª
Á∆ Ì≈ÚÈ≈ Í≈¬∆ ‹ªÁ∆ ˛Õ Úæ‚∂-¤Ø‡∂ ˘ «Í¡≈ «ÁßÁ∂ ‘È, ¿πÈ∑ª Á≈ √Ó≈‹∆’È ’Á∂ ‘È ¡Â∂ ¿πÈ∑ª
Á∆¡ª ˜±ª ˘ ‘Ó∂Ù≈ ͱ≈ ’È Á∆ ’Ø«ÙÙ ’Á∂ ‘È, ‹ÁØ∫ «’ ¤Ø‡∂-Úæ«‚¡ª Á≈ √ÈÓ≈È ’Á∂ ‘È
¡Â∂ ¿πÈ∑ª Á∆ ¡≈«◊¡≈ Á≈ Í≈Ò‰ ’Á∂ ‘ÈÕ «ÏȪ «¬√ «ÈøÂ √«‘ÔØ◊ Á∂ √ßÔπ’ ͫÚ≈ È‘∫∆ ⁄æÒ
√’Á≈Õ
I. √ß√«¥«Â’ «ÈßÂÂ≈-√ßÔπ’ ͫÚ≈ Á∆ ÂπÒÈ≈ «Úæ⁄ ÍzÊ≈Úª ¡Â∂ ÍßzÍ≈Úª Á≈ Í≈Ò‰ «˜¡≈Á≈ ’·Ø
±Í È≈Ò ‘πßÁ≈ ˛Õ ’Â≈ Á≈ ÍzÌ»ÂÚ ‘؉ Á∂ ’≈È √≈∂ ÓÀ∫Ïª ˘ «¬È∑ª ˘ Óßȉ≈ ÍÀ∫Á≈ ˛ ‹Ø ¡æ◊∂ ⁄æÒ ’∂
¿πÈ∑ª Á∂ ‹∆ÚÈ Á≈ «¬’ ¡ß◊ ω ‹ªÁ≈ ˛ ¡Â∂ ‹ÁØ∫ «¬’ ‘Ø Í∆Û∑∆ ¡≈™Á∆ ˛ ª «¬‘ ÓÀ∫Ï ¿πÈ∑ª ˘
«¬È∑ª «ÈÔÓª ¡Â∂ ÍzÊ≈Úª Á≈ Í≈Ò‰ ’Ú≈™Á∂ ‘È, «‹È∑ª Á≈ ¿π‘ ÷πÁ Í≈Ò‰ ’ ¸æ’∂ ‘ÈÕ «¬√ Â∑ª
√ßÔπ’ ͫÚ≈ Á∂ ÓÀ∫Ï √Ó≈‹ Á∂ √ß√«¥«Â’ Âæª ˘ «¬’ Í∆Û∑∆ ÂØ∫ Á±√∆ Í∆Û∑∆ «Úæ⁄ ÂÏÁ∆Ò ’Á∂
‘ÈÕ
√ßÔπ’ ͫÚ≈ Á∂ Íz’≈ (Type of Joint Family)
√ßÔπ’ ͫÚ≈ ˘ ÁØ ÍzÓπæ÷ ¡Ë≈ª ”Â∂ Ú◊∆«¥Â ’∆Â≈ ‹≈ √’Á≈ ˛
LOVELY PROFESSIONAL UNIVERSITY 47