Page 248 - DSOC201_SOCIAL_STRUCTURE_AND_SOCIAL_CHANGE_PUNJABI

;wkfie ;zouBk ns/ ;wkfie gfotosB
;wkfie ;zouBk ns/ ;wkfie gfotosB
;wkfie ;zouBk ns/ ;wkfie gfotosB
;wkfie ;zouBk ns/ ;wkfie gfotosB
;wkfie ;zouBk ns/ ;wkfie gfotosB
BØN nkfJnk j?. :ksk:ks d/ d[qsrkwh ;kXBK ;[ftXk Bkb nzsfj dthghJ/ tgko ns/ d/PK dh n:'rfPqnsk
ftu tkXk j'fJnk j?. ftfGzB d/PK d/ b'eK d/ go;go fwbB Bkb fInkdkso rbs cfjwhnK d{o j'
rJhnK jB ns/ Bcos ns/ Jhoyk dk ;EkB jwdodh ns/ ;fj:'r B/ b? fbnk j?. fJ; Bkb ;kotG"fwe
Goksoh dh GktBk dk ft;sko j'fJnk j?. tk:{;?Bk d/ nftPeko B/ t;s{nK d/ gfodkB Bz{ j'o th
fInkdk s/I pDk fdsk j?. BroK dk ftek; fJ;dh ;kohnK ;w~f;nktK ;fjs :ksk:ks d/ ;kXBK d/
ftek; dk fJe j'o wj~stg{oB Bshik j?. n~iebQ iB;zfynk nfs rshPhb j? fi; ftu :ksk:ks d/
nkX[fBe s/I ;kXBK B/ :'rdkB fdsk j?. T[BQK Bkb ;K;feqse nbrkt d/ nto'Xe u{o^u{o j' rJ/ jB.
T[j b'e i' G"fse d{oh d/ ekoD ;K;feqse o{g Bkb fJeKfse j?, :ksk:ks d/ nkX[fBe ;kXBK d/ nzsors
;zg{oB ;z;ko d/ nkfsE/n pD ;ed/ jB. :ksk:ks d/ Bt/A YzrK B/ ;K;feqse s~sK d/ ft;oD ftu
wj~stg{oB pD ;ed/ jB. :ksk:ks d/ Bt/A YzrK B/ ;K;feqse s~sK d/ ft;oD ftu wj~stg{oB G{fwek
ndk ehsh j?. tkPg:kB o/bt/, w'No r~vhnK, ;t?ukfbs tkjB ns/ tk:{:kB B/ o/vhU ns/ w[dqkDkfbnk
;fjs ;K;feqse gqEest Bz{ xN eoe/ ;K;feqse fJeo{gsk d/ bJh wkor gqP;s ehsk j?. fgSb/ e[M
PskpdhnK, ftP/Psk fgSb/ fJ~e ;" ;kbK d/ :ksk:ks ;zpzXh ftek; B/ gqd/PK, okPNoK ns/ ;wrq o{g
Bkb ;z;ko d/ b'eK d/ nkofEe fJeheoD ftu wj~stg{oB :'rdkB fdsk j?, Gkt/A T[BQK d/ ftu ;wkfie
J/eheoD dk ni/ ftek; j'Dk pkeh j?.
fJ; gqeko, gq'fd:'freh gfotosDK B/ ;wkfie ehwsK ns/ nkdoPK Bz{ gqGkts ehsk j?. b'e gfotko ns/
;w[dkJ/ d/ gqsh Grsh s'A d{o ik oj/ jB. T[BQK ftu ftneshtkd dh iVK rfjoh j[zdhnk ik ojhnK jB.
fJBQK gfotosDK B/ ;wkfie ns/ wB'ftfrnkB fBow{bsk Bz{ rfjBsw pDk fdsk j?. ftneshtkd B/
gozgoktkd dk ;EkB b? fbnk j?. B"eoPkjh dh ;~sk ns/ T[;dh ;zfynk ftu ftqXh j'Jh j?. wkBth ;zpzX
nt?neshe ns/ nkB{Pzfre pD rJ/ jB.
ngqsZy ;wkfie gqGkt
ngqsZy ;wkfie gqGkt (Derivative Social Effects)— fJj th fXnkB oj/ fe id fJe nftPeko
ngqsZy ;wkfie gqGkt
ngqsZy ;wkfie gqGkt
ngqsZy ;wkfie gqGkt
fe;/ ;z;Ek ns/ gqEk T[s/ gqGkt gkT[Adk j? sK T[j T[E/ jh ;wkgs BjhA j' iKdk j?. nkrpoB B/ fJ; fpzd{
dh ftnkfynk fJe T[dkjoD Bkb ehsh j?. ;z:[es oki ftu o{z UND dh wPhB dk gqGkt T[sgkdB tXkT[Dk
;h, feT[Afe o{z ibdh Bkb ns/ x~N Pqw d[nkok UNh ik ;edh ;h, gozs{ o{z d/ T[sgkdB Bz{ fInkdk ;zfynk
ftu Pqfwe br/ fpBK BjhA tXkfJnk ;edk ;h, ;' pkjo s'A jpPh PqfweK Bz{ fbnkfJnk frnk. fJ; Bkb
dk;^gqEk ftu ibdh Bkb ftqXh j'Jh. dk; gqEk ftu tkXk o{z UND dh wPhB dk d{ik ngqs~y Gkt j?. dk;
gqEk dh ftqXh B/ rqfj:[~X Bz{ iBw fdsk i' oz{ UND dh wPhB dk shik ngqs~y gqGkt ;h. gozs{ fit/A nkrpoB
B/ df;nk j?, o{z d/ T[sgkdB ftu ftqXh, dk; gqEk s/ rqfj:[ZX dk fJe wkso ekoD o{z UND dh wPhB BjhA
;wfMnk ikDk ukjhdkl fJ; d/ j'o nB/e ekoD ;B. ;' fe;/ nBt/PD d/ gqGkt dk ;jh fu~so gqkgs eoB
d/ bJh fJj r~b Gbh^GKs fXnkB ftu oyh ikDh ukjhdh j? fe fe;/ ftP/P Bshi/ dh T[sgsh ftu T[j
t/PD eJh ekoeK ftu'A e/tb fJe ekoe j? ns/ fJ;/ gqeko fe;/ nBt/PD dk gqkEfwe Bshik ngqs~y
nkB[Pzfre gqGkt Bz{ T[sgzB eoB tkb/ nB/e ekoeK ftu'A e/tb fJe ekoe j?. fJj ;otftfds j? fe e'Jh
th ;wkfie gfoxNBk edh th e/tb fJe ekoe dh T[sgsh BjhA j[zdh. d{i/ ns/ shi/ g~Xo d/ ngqs~y gqGktK
d/ T[goKs fe;/ nftPeko d/ ngqs~y gqGkt th pj[sk Bk pokpo ofj iKd/ jB. ;kBz{ fe;/ fJe~b/ nBt/PD
d/ gqGkt dh y'i ftu d{o;Ek ftT[sgshnK se BjhA ikDk ukjhdk.

nfG;koh G"fse nkftPekoK d/ ;wkfie gqGkt
nfG;koh G"fse nkftPekoK d/ ;wkfie gqGkt (Social Effects of Converging Material
nfG;koh G"fse nkftPekoK d/ ;wkfie gqGkt
nfG;koh G"fse nkftPekoK d/ ;wkfie gqGkt
nfG;koh G"fse nkftPekoK d/ ;wkfie gqGkt
Inventions)—id nB/e nkftPeko fJe jh ;EkB T[s/ ;zrqfjs ns/ nfG;qs j' iKd/ jB sK T[BQK dk gqGkt
th ftfPPN j' iKdk j?. T[sgkdB, :ksk:ks ns/ ;zuko^;zpzXh nftPekoK, eowPkbk^:zsoK, ftfdT[s^o/b,
d{oGkP, o/vhU, ubfu~so nkfd B/ Bro Bz{ iBw fdsk. fJj nftPeko ftfGzB G"fse t;s{nK jB ns/ fJBQK
d/ ftfGzB gq:'r jB, gozs{ ;G fJ~e e/Ado Bkb ;zrqfjs j' ikD Bkb fJe j'o Bshik, Bro dk ftek; j'fJnk
j?. N?bhc'B d/ nftPeosk dk T[d/P BroK dk ftek; eoBk BjhA ;h, Bk jh nfijk T[d/P ftfd:[s o/bt/
fBowksk dk ;h. gozs{ ;wkfie PeshnK B/ fJBQK nftPekoK d/ gq:'rK Bz{ fJe~mk eoe/ T[BQK Bz{ BroK d/
ftek; ftu ;jkfJe pDk fdsk. fi; gqeko fe;h fJe~b/ nftPeko dk ngqsZy gqGkt g?Adk j?, T[;/ gqeko
nfG;koh nftPekoK d/ gq:'rK Bz{ fJe~mk eoe/ T[BQK Bz{ BroK d/ ftek; ftu ;jkfJe pDk fdsk. fi; gqeko

242 LOVELY PROFESSIONAL UNIVERSITY