Page 246 - DSOC201_SOCIAL_STRUCTURE_AND_SOCIAL_CHANGE_PUNJABI
P. 246

;wkfie ;zouBk ns/ ;wkfie gfotosB
          ;wkfie ;zouBk ns/ ;wkfie gfotosB
          ;wkfie ;zouBk ns/ ;wkfie gfotosB
          ;wkfie ;zouBk ns/ ;wkfie gfotosB
          ;wkfie ;zouBk ns/ ;wkfie gfotosB
                                   13H2
                                   13H2 ;wkfie gfotosD d/ seBheh i?t gq'fd:'freh, ;{uBk gq'fd:'freh;wkfie gfotosD d/ seBheh i?t gq'fd:'freh, ;{uBk gq'fd:'freh
                                   13H2
                                   13H2 ;wkfie gfotosD d/ seBheh i?t gq'fd:'freh, ;{uBk gq'fd:'freh;wkfie gfotosD d/ seBheh i?t gq'fd:'freh, ;{uBk gq'fd:'freh
                     BØN           13H2 ;wkfie gfotosD d/ seBheh i?t gq'fd:'freh, ;{uBk gq'fd:'freh
                                         ns/ whvhnk ekoe
                                         ns/ whvhnk ekoe
                                         ns/ whvhnk ekoe
                                         ns/ whvhnk ekoe
                                         ns/ whvhnk ekoe  (Technological Bio-tech, Info-tech and Media
                                         Factors of Social Change)
                                   gq'fd:'freh ;wki Bz{ nB/e gqeko Bkb gqGkts eodh j?, feT[Afe gq'fd:'freh ftu e'Jh th gfotosD fe;/
                                   ;z;EK ns/ ;w{j ftu gfotosD dk ekoD pDdk j?. T{oik d/ Bt/A ;q'sK dh y'i d/ cb;o{g :zso gq'fd:'freh
                                   d/ nkrwB d/ fJzB/ wj~stg{oB Bshi/ j'J/ fe fJ; Bz{ pj[Xk eqKsh dk Bkw fdsk iKdk j?. nkftPeko ns/
                                   y'i ;kv/ :[r d/ gqw[~y byPD jB. toswkB :[r Bz{ ‘ftfrnkB dk :[r’ – ‘T{oik dk :[r’ fejk frnk j?.
                                   fJj mhe j? jh fejk iKdk j? fe “;kv/ :[r dk ;G s'A fInkdk BthB ns/ ;op ftnkgh byPD g{zihtkd
                                   BjhA, ;r'A :zsoheoD j?. g{zihtkd sK :zsoheoD dh ;fj^T[gi wkso j?.” :zsoheoD B/ Bk e/tb ;wki
                                   dh nkofEe ;zouBk Bz{ pdb fdsk j?, pbfe ;wkfie ;zrmB d/ gqkuhB ;o{gK ns/ gqkuhB ftukoXkoktK dk
                                                               nkropB
                                                               nkropB
                                   th j'bh^j'bh ntw[~bB eo fdsk j?. nkropBnkropB (Ogburn) dk eEB j?, gq'fd:'freh ;wki Bz{ ;kv/ gfotoD
                                                               nkropB
                                   ftu gfotosD d[nkok fi;d/ gqsh ;kBz{ nB[e{fbs j'Dk g?Adk j?, pdbdh j?. fJj gfotosD G"fse
                                   gfonktoD ftu nkT[Adk j? ns/ n;hA fJBQK gfotosDK d/ Bkb i' nB[e{bB eod/ jK, T[; Bkb gqEktK ns/
                                   ;wkfie ;z;EktK ftu gfotosD j' iKdk j?.
                                   T[sgkdB^g'qfd:'freh ftu gfotosD  (Changes in the Production Technology)—:zsoheoD
                                   T[sgkdB^g'qfd:'freh ftu gfotosD
                                   T[sgkdB^g'qfd:'freh ftu gfotosD
                                   T[sgkdB^g'qfd:'freh ftu gfotosD
                                   T[sgkdB^g'qfd:'freh ftu gfotosD
                                   dh so~eh d/ ;Bw[y ;kvh wB'ftqshnK, ;kv/ ftPtk; ns/ ohsh^fotkI u{o^u{o j' rJ/ jB. ekohroh dh
                                   u/sBk, ;wkfie torK dh d?th ftnt;Ek, b?Afre y/so Bkb ;zpzXs ohsh^fotki, iBw dh gqfsPmk ;G
                                   :zsoheoD d/ fPeko j'J/ jB. T[fd:'freh :[r ftu fJ;sqhnK dh gfo;fEsh dk T[dkjoD fbnk ik ;edk
                                   j?. T[fd:'fresktkd B/ T[sgkdB dh xo/b{ gqDkbh dk BkP eo fJ;sqhnK Bz{ xo s'A eowPkbk s/ dcso ftu
                                   gj[zuk e/ T[BQK dh nkwdB Bz{ ftG/fds eo fdsk j?. fJ; B/ fJ;sqhnK B{z BthB ;wkfie ihtB gqdkB ehsk
                                   j?. pko{d d/ nftPeko Bkb :[~X dh gqftXh jh pdb rJh j?. nkX[fBe gq'fd:'freh d/ Bshi/ ti'A t;s{nK
                                   d/ g~XoheoD B/ Bk e/tb t;s{nK d/ T[sgkdB Bz{ ;;sk pDk fdsk j?, pbfe t;s{nK d/ ftsoD Bz{ th T[Zu
                                   Yzr Bkb ;zrms, e[Pb ns/ ftnkge pDk fdsk j?. T[fd:'rK B/ PqfweK Bz{ ;zrms eo fdsk j? ns/ T[sgkdB
                                   ns/ ftsoD dh ifNb ftnt;Ek Bz{ iBw fdsk j?. T[fd:'r ftu n~Sh T[sgkdB^Pesh B/ iB;zfynk d/
                                   fInkdkso fj~;/ Bz{ ;/tk^ezwK d/ bJh w[es eo fdsk j?. nfGnBsktK, b/ykekoK, e~u/ gdkoEK d/ eq/sktK ns/
                                   fBofws t;s{nK d/ fte/qsktK, i' tk;sfte o{g ftu T[sgkdB dk ezw BjhA eod/, dh ;zfynk ftu pj[s
                                   fInkdk tkXk j'fJnk j?. T[sgkdB ns/ ftT[gko dh ftXh ftu gfotosD d/ ekoD okiBhfse fBnwB dh
                                   BthA ;w~f;nktK dk iBw j'fJnk. ekBz{B d/ ezwK dk ft;sko j'fJnk. ekBz{B^fBowksktK, ekBz{B Bz{
                                   feqnkBfts eoB tkb/ B"eoPkj ns/ ekBz{B dh ftnkfynk eoB tkb/ tehbK dh;zfynk ftu ftPkb tkXk
                                   j'fJnk j?. T[fd:'r, y/sh ns/ ;tk;E d/ y/so ftu ftfrnkB d/ gq:'r Bkb nB/e BthB ;/tkrs ezwK dk
                                   iBw j'fJnk. T[fd:'freh Pqfwe dh ;wkfie gfo;fEsh ftu jqk; j'fJnk, idfe ;wkfie ekoieosktK
                                   d/ ;wkfie wkB ftu tkXk j'fJnk. i/eo n;hA nkgD/ uko'A soc d/yhJ/ sK n;hA gq'fd:'reh nftPekoK d/
                                   cb;o{g ;wki ftu j' oj/ ftPkb gfotosDK dk nkGk; j' ikJ/rk. ;kv/ :[r dk ;G s'A fInkdk ftfPPN
                                   nBt/PD nD{^Pesh j? fi;B/ ;kv/ ihtB B{z ftnkge o{g s'A gqGkts ehsk j?. :[~X d/ nfGeosk d/ o{g ftu
                                   fJ;B/ fjo'fPwk ns/ Bkrk;keh ftu GhPD Bo^;zjko ehsk. PKsh d/ nfGeosk d/ o{g ftu T[j ;fwqXh dk
                                   nG{sg{ot :[r fbnk ;edk j?. ;tukfbs tkjBK ;wkfie ;zpzXK d/ y/so B{z ftnkge pDk fdsk j? ns/ gV";
                                   d/ ;kw[dkfJe ;o{g Bz{ x~N eo fdsk j?. ihtB g~Xo ftu ftqXh, tor ;zouBk ns/ tor^wkBeK ftu
                                   gfotosD, wfXnw tor dk T[sEkB, ;EkBe b'eohshnK dh wj~stjhBsk, gV"; dk ftxNB, gqkuhB
                                   gfotkoe ftnt;Ek dk BkP, g/Av{ YzrK T[s/ Pfjoh ihtB eqw dh tXdh j'Jh gqpbsk, fJ;sqhnK dh dPk
                                   ftu so~eh, BthB ftukoXkoktK ns/ nzd'bBK, ;kfwntkd ns/ ;wkitkd dk iBw, T[fd:'fre ;w{jK dh
                                   ftP/Psk Pqfwe ;zxK dh u[D"sh ns/ P'Gkuko dk gq;ko T[sgkdB^gq'fd:'freh ftu gfotosD d/ Bshi/ jB.
                                   wB[~yK dh ftukoXkoktK fInkdk nB[Gttkdh j?. T[j r[D dh s[bBk ftu gfowkD d/ gqsh ns/ w[bKeD dh
                                   ng/ePk wkgB d/ gqsh fInkdk fBPmktkB jB. T[BQK dh wB'ftqshnK :Kfsqe j?. fuzsB gqXkB ihtB dk nGkt
                                   j?.




          240                                 LOVELY PROFESSIONAL UNIVERSITY
   241   242   243   244   245   246   247   248   249   250   251