Page 242 - DSOC201_SOCIAL_STRUCTURE_AND_SOCIAL_CHANGE_PUNJABI

;wkfie ;zouBk ns/ ;wkfie gfotosB
;wkfie ;zouBk ns/ ;wkfie gfotosB
;wkfie ;zouBk ns/ ;wkfie gfotosB
;wkfie ;zouBk ns/ ;wkfie gfotosB
;wkfie ;zouBk ns/ ;wkfie gfotosB
BØN d/ gqsh T[s;kjPhb g[o'fjs tor dh T[sgsh Bz{ Pkwb ehsk j?. g[o'fjs tor B/ dtkJhnK dh BhAj
oyh. g[o'fjsK B/ ftdtkBK ns/ ftfrnkfBeK d/ ezwK dh th g{osh ehsh. ikd{ B/ gfont/yD ns/
gq:'rheoD Bz{ nkXko gqdkB ehsk fi; Bkb ftfrnkB dk ftek; j'fJnk. Xow B/ f;fynk d/ gq;ko
d[nkok wkBtsk dh ;/tk ehsh j?. Xkofwe rqzE wjkB ;kfj~se feqshnK ns/ frnkB d/ Gzvko jB. fJ;B/
go'gekfosk ns/ ;ziw T[s/ pb fdsk j?. fJ;B/ b'eK ftu dkB dh GktBk Bz{ T[sgzB ehsk i' nB/e
go'gekoh ;z;EktK j;gskb, ftPqkwrqfj, wzfdo nkfd y'b/ fiBQK Bkb fBoXBK ns/ io{oswzd b'eK Bz{
;jkfJsk fwbh.
;wkfie fBnzsqD dk nfGeoD
5H ;wkfie fBnzsqD dk nfGeoD;wkfie fBnzsqD dk nfGeoD (Agency of Social Control)—Xow fe;/ Bk fe;/ o{g ftu n~S/
;wkfie fBnzsqD dk nfGeoD
;wkfie fBnzsqD dk nfGeoD
ns/ p[o/ ftT[jko d/ BshfinK T[s/ pb fdzdk j?. g[o;eko ns/ dzv, n~S/ ns/ p[o/ ezwK dk Bshik j[zdk
j?. Xow b'eohshnK ns/ gqEktK dk T[BQK d/ fg~S/ nfsgqfeqse Pesh dh ;zg[PNhnK d/ gk;/ fXnkB fdtk
e/ ;woED eod/ jB. T[j e[M ezwK Bz{ Bk e/tb ;wki, ;r'A JhPto d/ gqsh ngokX x'fPs eod/ jB.
ntZfrnk dk Bshik nkfXnkswe PeshnK d[nkok fBzdk j't/rk. nkgD/ ;ekokswe o{g ftu Xow
ihtB dk nkdoP gq;s[s eodk j?. fJj e[M fJe ns/ ehwsK ftu ftPtk; oydk j?. Xkofwe ftnesh
fJBQK nkdoPK ns/ ehwsK Bz{ nkgD/ ihtB ftu ;EkB fdzdk j?. Xow ;kv/ B"itkBK Bz{ B?fse, nB[Pk;s
ns/ ;wki d/ ;wkihfeqs Bkrfoe pDB ftu ;jkfJsk d/ ;edk j?. ikB;BikB;B
ikB;B
ikB;B (Johnson) dk eEB j?
ikB;B
fe “fjzd{ ;wkfie ftnt;Ek Xow T[s/ nkXkos j?. fJ; gqeko, Bekokswe ns/ ;ekokswe d't/A gqeko
Bkb Xow ;wkfie fBnzsoD dk fJe wj~stg{oD ;kXB j?.”
6H Xow nkofEe ihtB Bz{ th gqGkts ns/ fBnzfsqs eodk j?Xow nkofEe ihtB Bz{ th gqGkts ns/ fBnzfsqs eodk j? (Religion Controls and Affects
Xow nkofEe ihtB Bz{ th gqGkts ns/ fBnzfsqs eodk j?
Xow nkofEe ihtB Bz{ th gqGkts ns/ fBnzfsqs eodk j?
Xow nkofEe ihtB Bz{ th gqGkts ns/ fBnzfsqs eodk j?
w?e; t?po (Max Weber) dk ftuko ;h fe Xow nkgD/ nkokXeK dh
w?e; t?po
Economic Life also)—w?e; t?po w?e; t?po
w?e; t?po
nkofEe ftnt;Ek Bz{ th gqGkts eodk j?. fJ; gqeko T[;d/ nB[;ko, g{zihtkd dk iBw gq'N/;N/AN
okPNoK, fJzrb?Av, ;z:[es oki nw/foek ns/ jkb?Av ftu j'fJnk. fJj fJNbh ns/ ;g/B ftu fte;s
BjhA j'fJnk fi~E/ e?E'fbe Xow gqufbs j?. fjzd{ Xow G"fse gqrsh dh ng/ePk nkfXnkswe gqrsh
T[s/ fInkdk pb fdzdk j?. ;' Gkos ftu G"fsetkd dk ftek; Bk j' ;fenk.
Xow d/ B[e;kB
Xow d/ B[e;kB
Xow d/ B[e;kB
Xow d/ B[e;kB
Xow d/ B[e;kB (Disservices of Religion)—fJ; gqeko, Xow wkBt ;wki ftu fJe wjkB ;zrmBekoh
Pesh j? gozs{ fJ;d/ Bkb jh ftBkPekoh th f;~X j'fJnk j?. wkoe; B/ Xow Bz{ ‘b'eK d/ bJh nchw’
(opiate of the masses) fejk j? fi;B/ T[BQK Bz{ jhB nt;Ek ftu ofynk j?. iBsk Bz{ nkgD/ Gkr Bkb
;zs[PN ofjD dh f;fynk fdsh iKdh j? i' T[BQK Bz{ Gkrtkdh pDk fdzdh j? ns/ so~eh dk wkor nto[~X j'
iKdk j?. Xow dk fJfsjk; finkdkso nfsnkukoK dk fJfsjk; j?. fJ; d/ Bkw T[s/ :[~X bV/ iKd/ rJ/
jB. Xow d/ Bkw T[s/ so~eh Bz{ o'e fdsk frnk j?. fJj e~NVsk ns/ nzXftPtk; dk o{g XkoD eo b?Adk
j? ns/ ftuko^;[tkszso Bz{ dpkT[Adk j?. fJ;B/ :[~X ns/ fBoXBsk, P'PD ns/ Gkrtkd, t?Ptkftqsh ns/
fBm~b/gD dk ;woEB ehsk j? ns/ nfijh feqnktK, wkB;^ykDk, nkswj~fsnk, dk;sk, nS{ssk ns/ b?Afre
;eosk dk g~y fbsk j?. edkfus jh e'Jh nfijh p[okJh j't/ fi;dk fe;/ Bk fe;/ ;w/A Xow B/ ;woEB
pb?ewko ns/ frfbB
Bk ehsk j't/. pb?ewko ns/ frfbBpb?ewko ns/ frfbB B/ fbfynk j?, “Xow dh e~NVsk ns/ jmXofwsk B/ pko^pko ;Zu
pb?ewko ns/ frfbB
pb?ewko ns/ frfbB
dh y'i ftu o'e gzj[ukJh j? ns/ fifrnk;{ ftneshnK Bz{ s~EK dh y'i eoB s'A o'fenk j?. fJ; B/ ftfrnkB
dh gqrsh Bz{ nto[~X ehsk, ftdtkBK d[nkok ;[szso y'i ftu dyb ehsk ns/ nkw b'eK dh gqikszsoh
nkeKPktK dk dwB ehsk.” Gkos ftu d/P dk ftGkiB Xow d/ Bkw T[s/ j'fJnk ns/ n~i th Xow
;zgodkfJesk d/ o{g ftu okPNoh nyzvsk d/ bJh vo pfDnk j'fJnk j?. n:'fXnk eKv B/ 1947 dh ;fwqsh
Bz{ skik eo fdsk j?. wzfdo w;fid fttkd B/ okPNo Bz{ ;zgodkfJe j~fsnktK d/ d"o ftu Xe/b fdsk j?.
okiBhfse db Xkofwesk dk t'N p?Ae yV/ eoB bJh P'PD eo oj/ jB. tfoPm B/sktK B/ Xkofwe T[rqtkd
d/ ;Bw[y r'v/ N/e fds/ jB. ;Zu/ Xow dk b'g j' frnk j?. Xow dk okiBhsheoD ns/ tgkoheoD eo
fdsk frnk j?. ;zgodkfJe ;zrmBK dh T[sgsh j'Jh j? i' ‘j'oBK’ d/ gqsh Bcos dk T[gd/P fdzd/ jB. nihp
rZb sK fJj j? fe Xkofwe r[o{ th okiBhsh d/ nykV/ ftu gqt/P eo rJ/ jB.
gozs{ ftfGzB B[e;kB, i' Xow d/ Bkw T[s/ j'J/ jB, d/ pkti{d :[rK se fJ;dh ;fEosk fJ;d/ ehwsK dk
;p{s jB. fJj nkXkoG{s ehwsK ns/ B?fse fBnwK dk gqfsgkde fojk j? i' ;wki Bz{ ;zrmB ns/

236 LOVELY PROFESSIONAL UNIVERSITY