Page 238 - DSOC201_SOCIAL_STRUCTURE_AND_SOCIAL_CHANGE_PUNJABI
P. 238
;wkfie ;zouBk ns/ ;wkfie gfotosB
;wkfie ;zouBk ns/ ;wkfie gfotosB
;wkfie ;zouBk ns/ ;wkfie gfotosB
;wkfie ;zouBk ns/ ;wkfie gfotosB
;wkfie ;zouBk ns/ ;wkfie gfotosB
BØN ftebKr, gkrb ns/ e[Pm o'r d/ ftneshK Bz{ gqiBB dh nkfrnk fdzd/ jB fi; Bkb ;wki dk Gko
t~Xdk j?.
ekBz{Bh ;o{g
ekBz{Bh ;o{g
ekBz{Bh ;o{g
5H ekBz{Bh ;o{gekBz{Bh ;o{g (Legal Form)—d/P d/ ekBz{B th ;wkfie gqtoD Bz{ gqGkts eod/ jB. j~fsnkfonK
Bz{ fwqs{ dzv fdsk iKdk j?. i' iBw^do Bz{ gqGkt eodk j?. edh^edh ekBz{B t/Ptkftqsh, ;zssh^fBnzsqD,
sbke ns/ roGgks nkfd Bz{ ;thfeqsh gqdkB eodk j?. ;zssh^fBnzsqD ns/ roGgks iBwdo Bz{
gqGkts eod/ jB.
nkofEe ;o{g
nkofEe ;o{g
6H nkofEe ;o{gnkofEe ;o{g (Economic Form)—e[M fJe nkofEe fe~s/ fwqs{^do dk tkXk eod/ jB. fJ;
nkofEe ;o{g
gqeko, nbg ftef;s ns/ ysoBke T[fd:'r ftu ezw eoB tkb/ eowukohnK Bz{ fwqs{ dk fInkdk vo
j[zdk j?. fJ; Bkb fwqs{ do gqGkts jz[dh j?. d/fynk frnk j? fe ;c/d g'P eowukohnK dh ng/ePk
ne[P;b PfwqeK Bz{ ;zskBK fInkdk j[zdhnK jB.
Broh ;o{g
7H Broh ;o{gBroh ;o{g
Broh ;o{g (Urban Form)—Broh y/soJK ftu ofjD tkb/ b'eK dh ;zskBK g/Av{ y/soK ftu ofjD
Broh ;o{g
tkb/ ftneshnK dh ng/ePk xZN j[zdhnK jB. fJ;d/ nbktk, BroK ftu fwqs{^do g/Av{ y/soK dh
ng/ePk rzdh p;shnK, ;t~S jtk ns/ X[~g d/ nGkt ns/ n;t~S nt;EktK d/ ekoD fInkdk T[Zuh
j[zdh j?. Bkb jh Pfjoh b'e ;zssh^fBo'X d/ eJh T[gktK Bz{ ngDkn e/ iBw^do Bz{ x~N eod/ jB.
nkofEe ekoe
nkofEe ekoe
nkofEe ekoe
nkofEe ekoe
nkofEe ekoe
ekob wkoe; ;wkfie gfotosD d/ nkofEe f;XKs d/ gqw[~y gqshgkde jB. wkoe; d/ nB[;ko, T[sgkdB
dh gqftXh d[nkok ;wkfie ihtB d/ ;wkfie, ;K;feqse, Xkofwe ns/ okiB?fse gfjb{ fBoXkos j[zd/ jB.
;kwzstkd, g{zihtkd ns/ ;wkitkd d/ nB[o{g gfotosD d/ ;zdoG ftu nfGXkoDk, gqshnfGXkoDk ns/
fJBQK d/ ;zPb/PD Bz{ ;wkfie ;zouBk d/ gfotosD uoDK dh ;zfrnk fdsh. ;kwzstkd d/ nzsofto'XK Bkb
g{zihtkd dk iBw j'fJnk j?. tor ;zxoP d/ Bshi/ ti'A gz{ihtkd Bkb ;wkitkd T[Go/rk. g{zihtkdh
ftnt;Ek ftu d' tor gkJ/ iKd/ jBL poi{nk ns/ ;otjkok, ;otjkok b'e sBykj G'rh jB ns/ poi{nk
pus d/ P'Pe jB. id ;otjkok g{zihtkdh ftnt;Ek dh fBozsosk Bz{ u[D'sh d/Dr/ sd fJ; ftt;Ek ftu
sDkn T[sgzB j't/rk. gz{ihtkd dh p[okJhnK dk jb e/tb eqKshekoh gfotosD ftu jB.
wkoe; B/ gqp[~X tor, B/sktK ns/ f;fynkftdK Bz{ gqGkts ehsk j?. wkoe;tkdh T[gkrw dk ;ko fJj j?
fe Gkosh ;wki d/ bJh G"fse (w{b s"o s/ nkofEe) nt;EktK nkXkoG{s jB, ns/ fJBQK nt;EktK ftu
gfotosD Bkb ihtB d/ j'o ekoiy/soK ftu nkg/ jh nB[o{gh gfotosD ;zGt j' ;e/rk. fJ; fdqPNhe'D
dh d' wkBsktK jB (1) T[d:'r ns/ y/sh nzso^;zpzXs, ns/ (2) Gkos ftu y/sh T[sgkdB nkgD/ ;o{g
ns/ nzsot;s{ d'tK ftu g{zihtkdh j?. fJBQK wkBsktK Bz{ nkXkfoe wzBd/ j'J/ ;kBzz{ fJj d/yD dh io{os j?
fe fJe ;w{j iK tor s'A j'o ;w{j iK tor d/ e'b nkofEe Pesh j;sKsfos j'D Bkb e'Jh ;zouBkswe
gfotosD j[zdk j? iK BjhA. eh gq'fd:'fre T[gkfJnK d[nkok gozgokrs n;wkBsktK (iksh gfo;fEsh ns/
G{ ;tkwhst T[s/ nkXkos n;wkBsk) fInkdk fdqV j'Jh j? iK T[BQK ftu wj~stg{oB ewh j'Jh j?.
;[szsosk d/ nkozGe ;kbK ftu ;zouBkswe gfotosD d/ T[dkjoD fwbd/ jB. Gkos d/ nB/e GkrK ftu
ikrhodkoh ns/ iwhAdkoh gqEktK d/ T[Bw{bB d/ ekoD ikrhodkoK ns/ iwhAdkoK Bz{ nkgDh ikrhoK s'A j~E
X'Dk fgnk. fJBQK G{ ;tkwhnK d/ ekPsekoK Bz{ fJBQK ;[XkoK s'A pj[s bkG j'fJnk, feT[Afe wkfbeK dh G{wh
T[s/ ekPsekoK Bz{ ;tkwhst nfXeko gqkgs j' rJ/. G{ ;tkwhnK d/ bJh fJ; gqfeqnk Bz{ ;otjkokeoD fejk
ik ;edk j?, ns/ ekPsekoK d/ bJh fJ; Bz{ poi{nkeoD dk Bkw d/ ;ed/ jB. fJ;/ gqeko dh gfotosD
dh gqfeqnk Bz{ n?cHihH p/bh B/ T[Vh;k ftu t/fynk ;h. fIwhAdkoh T[Bw{bB d/ ekoD, skVh pDkT[D tkb/
y[b/ pkiko ftu skVh t/uD br/, idfe T[Bw{bB s'A gfjbK T[BQK skVh nkgD/ G{ ;tkwhnK Bz{ d/Dh g?Adh ;h.
E'V/ jh ;w/A ftu fJBQK skVh pDkT[D tkfbnK dh nkofEe ;fEsh ftu pj[s ;[Xko j'fJnk ns/ G{ ;tkwhnK
dh nkofEe dPk ftu froktN nkJh. G{ ;tkwhnK B/ nkgDh iwhBK skVh pDkT[D tkfbnK Bz{ t/uhnK feT[Afe
skVh pDkT[D tkfbnK d/ e'b y[b/ pkiko ftu skVh t/uD d/ ekoD feqn Pesh pj[s fInkdk j' rJh ;h.
fJ; gfotosD d/ ekoD rohpK d/ P'PD d/ nzs dh P[o{nks j'Jh ns/ ;wkfie ns/ nkofEe ;wkBsk dk
th nkozG j'fJnk.
232 LOVELY PROFESSIONAL UNIVERSITY