Page 85 - DECO401_MICROECONOMIC_THEORY_PUNJABI

«¬’≈¬∆ñD: ¥ÓÚ≈⁄’ ¿πÍÔØ«◊’ «√˪ : ‡√ÊÂ≈ ‹ª ¡È≈«ËÓ≈È Ú¥ «ÁzÙ‡∆’؉

«⁄æÂ D.BF «Úæ⁄ LM ¡ß«Ì’ Ï‹‡ ∂÷≈ ˛Õ ¿πÍؒ ‡√ÊÂ≈ Ú¥ IC Á∂ «ÏßÁ± B ”Â∂ √ßÂπÒÈ «Úæ⁄ ˛Õ ¿π‘ ‘∂·Ò∆ È؇
’؇∆ Ú√±-X Á∆ OQ Ó≈Â≈ ÷∆ÁÁ≈ ˛Õ ‹ÁØ∫ Ú√±-X Á∆ ’∆Ó «Úæ⁄ Ú≈Ë≈ ‘πßÁ≈ ˛, Ï‹‡ ∂÷≈ «Íæ¤∂ ÚæÒ «÷√’
’∂ LN ‘Ø ‹ªÁ∆ ‘∂Õ ¿πÍؒ ‡√ÊÂ≈ Ú¥ IC ”Â∂ «ÏøÁ» A ”Â∂ ÈÚ∂∫ √øÂπÒÈ Á∆ √«ÊÂ∆ «Úæ⁄ ‘ØÚ∂◊≈Õ «¬√ «ÏøÁ» ”Â∂
1
¿π‘ Ú√» -X Á∆¡ª OS «¬’≈¬∆¡ª ÷∆ÁÁ≈ ˛Õ √øÂπÒÈ «ÏøÁ» B ÂØ∫ A Âæ’ √ø⁄ÈÒ ‹ª Óø◊∆ ◊¬∆ Ó≈Â≈ «Úæ⁄ OQ
ÂØ∫ OS Âæ’ Á∆ ’Ó∆ ’∆Ó ÍÃÌ≈Ú ˘ ÍÃ◊‡ ’Á∆ ˛Õ ‘Ø ÙÏÁª «Úæ⁄, ’∆Ó ÍÃÌ≈Ú = OQ – OS= SQÕ Ú√»
-X Á∆ ’∆Ó «Úæ⁄ Ú≈Ë≈ ¿πÍÌØ◊Â≈ Á∆ ¡√Ò∆ ¡≈ÓÁÈ «Úæ⁄ ’Ó∆ «Ò¡≈Ú∂◊∆, «‹Ú∂∫ «’ ‡√ÊÂ≈ Ú¥ IC Á∂
«÷√’ ’∂ IC ‘؉ ÂØ∫ ÍÃ◊‡ ‘Ø «‘≈ ˛Õ ‹∂’ ¿πÍÌØ◊Â≈ Á∆ ÓΩ«Áz’ ¡≈ÓÁÈ ˘ «¬øÈ≈ ÚË≈ «ÁæÂ≈ ‹≈Ú∂ «’ ¡ø«Ì’
1
Ú¥ IC ”Â∂ ‘∆ Ï«‰¡≈ ‘∂ ‹ª ¡√Ò∆ ¡≈ÓÁÈ Í«‘Òª «‹øÈ∆ ‘∆ ω∆ ‘∂ ª «¬√ √«ÊÂ∆ «Úæ⁄ ÈÚƒ Ï‹‡ ∂÷≈
RP ‘ØÚ∂◊∆Õ «¬‘ ‡√ÊÂ≈ Ú¥ IC ˘ C «ÏøÁ» ”Â∂ ¤»‘ ‘∆ ˛ ¡Â∂ LN ∂÷≈ Á∂ √Ó≈ȪÂ ˛Õ ÈÚª √øÂπÒÈ «ÏøÁ» C
‘ØÚ∂◊≈Õ «¬√ ÂØ∫ «¬‘ ÍÂ≈ Òæ◊Á≈ ˛ «’ -
(i) ÍÃÂ∆√Ê≈ÍÈ ÍÃÌ≈Ú = ¡ø«Ì’ √øÂπÒÈ «ÏøÁ» B Á≈ C ”Â∂ √ø⁄ÒÈ ÍÃÂ∆√Ê≈ÍÈ ÍÃÌ≈Ú ˘ ÍÃ◊‡ ’Á≈ ˛Õ
ÁØÚ∂∫ «ÏøÁ» ¿π√∂ ‡√ÊÂ≈ Ú¥ IC ”Â∂ ‘ÈÕ ’∆Ó «Úæ⁄ Ú≈Ë∂ Á∂ ’≈È Óø◊∆ ◊¬∆ Ó≈Â≈ Á∂ OQ ÂØ∫ ÿæ‡
’∂ OT ‘؉ ˘ ÍÃÂ∆√Ê≈ÍÈ ÍÃÌ≈Ú È≈Ò ÍÃ◊‡ ’∆Â≈ ‹≈ «‘≈ ˛Õ ‘Ø ÙÏÁª «Úæ⁄-
ÍzÂ∆√Ê≈ÍÈ ÍzÌ≈Ú= OQ – OT=TQÕ
(ii) ¡≈ÓÁÈ ÍÃÌ≈Ú = «ÏøÁ» C ÂØ∫ «ÏøÁ» A ”Â∂ √ø⁄ÒÈ È≈Ò ¡≈ÓÁÈ ÍÃÌ≈Ú ÍÃ◊‡ ‘Ø «‘≈ ˛Õ ‘∂·Ò∆ ’؇∆ Á∆¡ª
Ú√»¡ª Á∂ √ÏøË «Úæ⁄ ¡≈ÓÁÈ ÍÃÌ≈Ú ‰≈ÂÓ’ ˛ ‹Ø ( – ST) È≈Ò ÍÃ◊‡ ‘Ø «‘≈ ˛ Í ‰≈ÂÓ’
ÍÃÂ∆√Ê≈ÍÈ ÍÃÌ≈Ú ‰≈ÂÓ’ ¡≈ÓÁÈ ÍÃÌ≈Ú ÂØ∫ «˜¡≈Á≈ ˛Õ «¬√ Ò¬∆ ’∆Ó Úˉ ”Â∂ Óø◊ ÿæ‡Á∆ ˛
¡Â∂ Óø◊ Á≈ «ÈÔÓ ‘∂·Ò∆ ’؇∆ Ú≈Ò∆¡ª Ú√»¡ª Á∂ √ÏøË «Úæ⁄ Ú∆ Ò≈◊» ‘πøÁ≈ ˛Õ
’∆Ó ÍÃÌ≈Ú = SQ, ÍÃÂ∆√Ê≈ÍÈ ÍÃÌ≈Ú = TQ ¡≈ÓÁÈ ÍÃÌ≈Ú = ( – ) TS
ਤੱਦ (’∆Ó ÍÃÌ≈Ú) = TQ (ÍÃÂ∆√Ê≈ÍÈ ÍÃÌ≈Ú) + (-) TS (¡≈ÓÁÈ ÍÃÌ≈Ú) = SQ
(B) ’∆Ó «Úæ⁄ ’Ó∆ Á∂ ’≈È «¬’ ‘∂·Ò∆ ’؇∆ Ú≈Ò∆ Ú√» Ò¬∆ ÍÃÂ∆√Ê≈ÍÈ ÍÃÌ≈Ú ¡Â∂ ¡≈ÓÁÈ ÍÃÌ≈Ú
(Substitution Effect and income Effect for an Inferior Good in Case of Price Fall)- ’∆ÓÂ
«Úæ⁄ ’Ó∆ ‘؉ ’≈È «¬’ ‘∂·Ò∆ ’؇∆ Ú≈Ò∆ Ú√» Á∂ √ÏøË «Úæ⁄ ÍÃÂ∆√Ê≈ÍÈ ¡Â∂ ¡≈ÓÁÈ ÍÃÌ≈Úª Á∂
¡Ò◊≈Ú Á∆ ‘∂·Ò∂ Â∑ª È≈Ò «Ú¡≈«÷¡≈ ’∆Â∆ ‹≈ √’Á∆ ˛Õ

«Ë¡≈È «Á˙
ÍÃÂ∆√Ê≈ÍÈ ÍÃÌ≈Ú ‘Ó∂Ù≈ Óπ’≈ÏÒ∂ «Úæ⁄ Ó«‘ø◊∆ Ú√» Á∆ ‹◊∑≈ ”Â∂ Óπ’≈ÏÒ∂ «Úæ⁄ √√Â∆ Ú√» Á∂ «˜¡≈Á≈
¿πÍÌØ◊ ˘ ÍÃ◊‡ ’Á≈ ˛Õ «¬√ È≈Ò ’ج∆ Î’ È‘ƒ ÍÀ∫Á≈ «’ √Ïø«Ë Ú√» √Ë≈‰ Ú√» ˛ ‹ª ÿ‡∆¡≈
Ú√Â»Õ «¬√ Ò¬∆ ÍÃÂ∆√Ê≈ÍÈ ÍÃÌ≈Ú Á∂ Í«‘Ò∂ (+) ‹ª (-) Á≈ «⁄øÈ∑ È‘ƒ Ò◊≈«¬¡≈ ‹ªÁ≈Õ

«⁄æÂ D.BG

LOVELY PROFESSIONAL UNIVERSITY 79