Page 291 - DECO404_PUBLIC_FINANCE_PUNJABI
P. 291
«¬’≈¬∆-BB : Ì≈Â∆ «Úæ ¡≈ÔØ◊
1
‹≈Ú∂ ‹ª ¿πÈ∑ª «Úæ⁄ ’πfi √πË≈ ’∆Â≈ ‹≈Ú∂Õ «’¿π∫«’ Ì≈Â∆ «¡≈√ª Á∆ ≈‹√Ú «ÚÚ√Ê≈ (revenue system) È؇
«Ïz«‡Ù ÍzªÂª Á∆ «ÚÚ√Ê≈ ÂØ∫ «ÌßÈ √∆Õ «¬√ Ò¬∆ «¬√ √ÏßË «Úæ⁄ ’πfi ¡À√∆ ’πfi ÊØÛ∂ √Ó∂∫ Ò¬∆ «ÚÚ√Ê≈ Á∆ ˜±Â √∆
«’ «‹√ Á∂ Áπ¡≈≈ Ì≈◊ “÷” Á∂ ≈‹ ̱ÂÍ±Ú «Ïz«‡Ù Ì≈ Á∂ ÍzªÂª Á∂ Ï≈Ï ¡≈ ‹≈‰Õ √ßÈ AIDH «Úæ⁄ √z∆ Ú∆.‡∆.
«’zÙÈ≈Ó⁄≈∆ Á∆ ÍzË≈È◊∆ «Úæ⁄ «‹‘Û∆ ÏÀ·’ ◊·È ’∆Â∆ ◊¬∆ √∆, ¿π√Á≈ «√Î≈«Ùª Á∂ ¡Èπ√≈ ’∂∫Á ¡À√∂ ≈‹ª
Á∆ ¡√Ê≈¬∆ ¡ÚË∆ Á∂ Ò¬∆ ¡ÈπÁ≈È Á∂‰ Ò¬∆ ≈‹∆ ‘Ø «◊¡≈ √∆ «‹‘Û∂ «’ «¡≈√ª Á∂ ¬∂’∆’È Á∂ ’≈È ÿ≈‡∂
Á∆ √«ÊÂ∆ «Úæ⁄ ¡≈ ◊¬∂ √ÈÕ «¬‘ ¡ÈπÁ≈È ≈‹√Ú ÿ≈‡≈ ¡ÈπÁ≈È ’‘≈¿π∫Á∂ √ÈÕ «¬‘ ≈‹ «Úæ⁄ ¡≈ÔØ◊ Á∂ Íz√Â≈Úª
Á∂ ’≈È Íz≈Í ‘؉ Ú≈Ò∂ √Ì Ò≈̪ Á∂ ¡«Ë’≈∆ √ÈÕ ‘π‰ ¿πÈ∑ª ˘ ≈‹√Ú ÿ≈‡≈ ¡ÈπÁ≈È «˜¡≈Á≈ Ó≈Â≈ «Úæ⁄
«ÓÒÁ∂ √ÈÕ Í«‘Ò≈ ÔØ◊ Á≈ «¬‘ «Ú⁄≈ √∆ «’ ‘π‰ ’∂ÚÒ ÓÀ√±, √Ω≈√z‡ ¡Â∂ ‡z≈ÚÈ’Ø ’Ø⁄∆È ≈‹ª ˘ ‘∆ ≈‹√Ú
ÿ≈‡≈ ¡ÈπÁ≈È Á∂‰ Á∆ ‘∆ ˜±Â √∆ «’¿π∫«’ Á±‹∂ √Ì ≈‹ ‘π‰ ͱÈÂ≈ “’” ≈‹ª Á∆ ÍæË Â’ «Ò¡ªÁ∂ ‹≈ ¸æ’∂ √ÈÕ
È؇√ √Ì «Úæ ¡≈ÔØ◊ª Á∂ Ò¬∆ Â∆‹∆ ¡≈Ó «Ú⁄≈ÔØ◊ «ÚÙ≈ Ë≈≈ BGE (A) Á∂ ¡Ë∆È √‘≈«¬’
¡ÈπÁ≈Ȫ Á∂ «√Ë≈ª Á∂ «ÈË≈‰ Á≈ √∆Õ
√ÚÀ ÓπÒª’‰ (Self Assessment)
÷≈ÒΔ √Ê≈Ȫ ÁΔ Í±ÂΔ ’Ø (Fill in the blanks)
A. ≈Ù‡ÍÂ∆ ¡≈ÔØ◊ Áπ¡≈≈ ’∆Â∆ ◊¬∆ ‘∂’ «√Î≈«Ù ¿π√ ¿πÂ∂ ’∆Â∆ ‹≈‰ Ú≈Ò∆ ’≈Ú≈¬∆ Á∆
«Ú¡≈«÷¡≈ÂÓ’ «‡æ͉∆ Á∂ È≈Ò......... Á∂ ‘∂’ √ÁÈ Á∂ √≈‘Ó‰∂ æ÷‰◊∂Õ
B. ¡≈ÓÁÈ ’ª Á≈ χÚ≈≈ «Úæ ¡≈ÔØ◊ Á∆ «√Î≈«Ùª ¿πÂ∂ «Ú⁄≈ ’È Á∂ Ï≈¡Á......... Á∂ ¡≈Á∂Ù È≈Ò
‘πßÁ≈ ˛Õ
C. √ß«ÚË≈È Á∆ Ë≈≈............ Á∂ ¡Èπ√≈ «Úæ ¡≈ÔØ◊ Á∆ «√Î≈«√ª ’∂ÚÒ Íz«√æË∆ Ì≈◊ Á∂ ‘πßÁ∆¡ª
√ÈÕ
D. ‹ÁØ∫ Í«‘Ò∂ «Úæ ¡≈ÔØ◊ Á∆ «ÈÔπ’Â∆ ‘ج∆ √∆ ª ¡≈ÓÁÈ ’ Á≈............... Ì≈◊ ≈‹ª ˘ √Ω∫«Í¡ª
‹ªÁ≈ √∆Õ
E. ¡≈ÔØ◊ È∂ ‹±‡ ÍÀÁ≈ ’È Ú≈Ò∂ ≈‹ª ˘ ‹±‡ «ÈÔ≈ ’’∂ ¿πÈ∑ª Á∂ «‘æ√∂ Á∂ ÏÁÒ∂ «Úæ⁄........ Á∂‰ Á∆
«√Î≈«Ù ’∆Â∆Õ
BB.E Á±‹≈ «Úæ ¡≈ÔØ◊ (Second Finance Commission)
‹±È AIEF «Úæ⁄ √z∆ ¬∂. ’∂. √ßÊ≈ÈÓ Á∆ ÍzË≈È◊∆ «Úæ⁄ Á±‹∂ «Úæ ¡≈ÔØ◊ Á∆ «ÈÔπ’Â∆ ’∆Â∆ ◊¬∆, «‹√ È∂ ÈÚßÏ
AIEF «Úæ⁄ ¡≈͉∆ ¡ßÂ«Ó «Í؇ Í∂Ù ’∆Â∆Õ ¡ßÂ«Ó «Í؇ (Interim report) «Úæ⁄ ’∂ÚÒ ’πfi ¡À√∂ ÿæ‡ ÂØ∫
ÿæ‡ Í«ÚÂȪ Á≈ √πfi≈¡ «ÁæÂ≈ «◊¡≈ «‹‘Û≈ ≈‹ª Á∂ ÍπÈ◊·È ‘؉ Á∂ ’≈È ¡Â∂ ‹ßÓ± ¡Â∂ ’ÙÓ∆ Á≈ Ì≈Â
Á∂ È≈Ò «ÚæÂ∆ ¬∂’∆’È ‘؉ Á∂ ’≈È ˜±∆ ‘Ø ◊¬∂ √ÈÕ √ÂßÏ AIEG «Úæ⁄ ¡≈ÔØ◊ È∂ ¡≈͉∆ ¡ß«ÂÓ «Í؇
(Final report) Í©√Âπ ’∆Â∆
’ª ÁΔ Úß‚ (Distribution of Taxes) ¡≈ÔØ◊ ˘ ’ √ß◊z«‘ ¡Â∂ ‹È√ß«÷¡≈ Á∂ Á≈¡Ú∂ ¿πµÂ∂ Í±È «Ú⁄≈ ’È≈
«Í¡≈Õ ¡≈ÔØ◊ Á≈ «Ú⁄≈ √∆ «’ «Ú’∆ ’ Ó؇ ◊æ‚∆ ’, «Ï‹Ò∆ ’ ¡Â∂ ÓÈØß‹È ’ ¡≈«Á È≈Ò ¡≈ÓÁÈ
«Úæ⁄ Ú≈Ë≈ ‘Ø ‹≈‰ Á∂ ’≈È Ïß◊≈Ò ¡Â∂ ÏßϬ∆ «‹‘∂ ¿πÁÔØ«◊’ «ÁzÙ‡∆ È≈Ò ¿πµÈ ≈‹ Á±‹∂ ÷∂Â∆Ï≈Û∆ ÍzË≈È ≈‹ª
Á∂ Óπ’≈ÏÒ∂ «ÚæÂ∆ «ÁzÙ‡∆ È≈Ò «˜¡≈Á≈ Әϱ ‘Ø ◊¬∂ ‘ÈÕ «¬√ Ò¬∆ ¿π‘ «¬√ ÈÂ∆‹∂ ¿πµÂ∂ Í‘πß«⁄¡≈ «’ Úß‚ Á∂
¡≈Ë≈ Á∂ ±Í «Úæ⁄ √ß◊z«‘ (Collection) Á≈ √Ê≈È Í±ÈÂ≈ ‹È√ß«÷¡≈ (Population) ˘ Á∂ «ÁæÂ≈ ‹≈‰≈ ⁄≈‘∆Á≈
˛Õ «Î Ú∆ Í«ÚÈ ˘ ¡≈√≈È Ï‰≈¿π‰ Á∆ «ÁzÙ‡∆ È≈Ò ¡≈ÔØ◊ È∂ «¬‘ «√Î≈«Ù ’∆Â∆ «’ ≈‹ª «Ú⁄ Úß‚ ’∆Â∆
A. «¬æÊ∂ ¿πÒ∂÷ÔØ◊ ˛ «’ Ì≈◊ “÷” ¡Â∂ “≈” ≈‹ª Á≈ Ì∂ ‘π‰ √Ó≈Í ’ «ÁæÂ≈ «◊¡≈ ˛Õ
LOVELY PROFESSIONAL UNIVERSITY 285