Page 293 - DECO404_PUBLIC_FINANCE_PUNJABI
P. 293
«¬’≈¬∆-BB : Ì≈Â∆ «Úæ ¡≈ÔØ◊
¡≈ÔØ◊ È∂ √ßÈ AIEG-EH ÂØ∫ AIFA-FB Âæ’ Á∂ ¡◊Ò∂ Íø‹ √≈Òª Á∂ Ò¬∆ AA ≈‹ª Á∂ Ò¬∆ ¡Òæ◊ ¡Òæ◊ ¡ÈπÁ≈È È؇
«ÈË≈«Â ’∆Â∂Õ «¬√ ¡ÚË∆ Á∂ Ò¬∆ ’πÒ ¡ÈπÁ≈Ȫ Á∆ Ó≈Â≈ AHG.GE ’ØÛ πͬ∂ «ÈË≈ ’∆Â∆ ◊¬∆ √∆Õ
ÏßϬ∆, ÓÁ≈√ ¡Â∂ ¿πµÂ ÍzÁ∂Ù Á∂ Ò¬∆ «’√∂ ¡ÈπÁ≈È Á∆ «√Î≈«Ù È‘∆∫ ’∆Â∆ ◊¬∆ «’¿π∫«’ «¬‘ √Ó«fi¡≈ «◊¡≈
«’ ¡≈ÔØ◊ Á∆ ÔØ‹È≈ Á∂ ¡ßÂ◊ «¬È∑ª ≈‹ª ˘ ¡≈ÓÁÈ ’ Á≈ «‹‘Û≈ «‘æ√≈ «ÁæÂ≈ ‹≈ «‘≈ √∆, ¿π‘ ¿πÈ∑ª Á∂
⁄≈Ò± ¡Â∂ ÔØ‹È≈ ÷⁄ Á∆ ͱÂ∆ Á∂ Ò¬∆ ’≈Î∆ √∆Õ
‹±‡ «ÈÔ≈ ’ Á∂ ÏÁÒ∂ «Úæ⁄ √‘≈«¬’ ¡ÈπÁ≈È- ¡≈ÔØ◊ È∂ ‹±‡ ÍÀÁ≈ ’È Ú≈Ò∂ ≈‹ª ˘ ‹±‡ «ÈÔ≈ ’ Á∂ «‘æ√∂
Á∂ ÏÁÒ∂ «Úæ⁄ «ÁæÂ∂ ‹≈‰ Ú≈Ò∂ ¡ÈπÁ≈Ȫ «Úæ⁄ «’√∆ Í«ÚÂÈ Á≈ √πfi≈¡ È‘∆∫ «ÁæÂ≈Õ ‘ª, ≈‹ª Á≈ ÍπÈ◊·È
‘؉ Á∂ ’≈È «’¿π∫«’ «Ï‘≈ ÂØ∫ Íæ¤Ó∆ Ïß◊≈Ò ˘ ’πfi ÷∂ª Á≈ √Ë≈Ȫ‰ ’∆Â≈ «◊¡≈ ˛Õ «¬√ Ò¬∆ «¬È∑ª ÁØÚª
≈‹ª Á∂ ¡ÈπÁ≈Ȫ «Úæ⁄ ’πfi ‘∂ Î∂ ˜± ’∆Â≈ «◊¡≈Õ «¬√ √ÏßË «Úæ⁄ ‘∂’ ≈‹∂ Á∂ Ò¬∆ «ÈË≈ ËÈ≈Ù∆¡ª
«ÈÓÈ Â∑ª √ÈÕ
¡≈√≈Ó GE.@@ Òæ÷ πͬ∂
«Ï‘≈ GB.CA Òæ÷ πͬ∂
¿πÛ∆√≈ AE.@@ Òæ÷ πͬ∂
Íæ¤Ó∆ Ïß◊≈Ò AEB.FI Òæ÷ πͬ∂
¡≈ÔØ◊ ˘ √Ω∫Í∂ ◊¬∂ Á±‹∂ ’≈‹-«¬È∑ª «ÂßÈ ¡≈Ó «Ú⁄≈ÔØ◊ «ÚÙ≈ Á∂ «¬Ò≈Ú≈, ¡≈ÔØ◊ ˘ «ÈÓÈ «ÚÙ≈ Ú≈Á-«ÚÚ≈Á
Ò¬∆ √Ω∫Í∂ ◊¬∂Õ
(A) «¬√ ◊æÒ Á∆ «√Î≈«Ù ’È≈ «’ «’√∆ Ú∆ «ÚæÂ∆ √≈Ò «Ú⁄ ÷∂Â∆Ï≈Û∆ ̱Ó∆ ˘ ¤æ‚ ’∂ ‘Ø √ßÍæÂ∆¡ª ¿πµÂ∂
Òæ◊‰ Ú≈Ò∂ ¡≈√Â∆ ’ (estate duty) Á∂ ÷«⁄¡ª ÂØ∫ Ï≈¡Á Íz≈ÍÂ∆¡ª Á≈ Ë≈≈ BFI Á∂ ¡Ë∆È «’È∑ª
«√˪ª Á∂ ¡Èπ√≈ Úß‚ ’∆Â≈ ‹≈Ú∂Õ
(B) AE ¡◊√Â, AIDG ¡Â∂ CA Ó≈⁄ AIEF Á∂ «Ú⁄’≈ Ì≈ √’≈ Áπ¡≈≈ Úæ÷ Úæ÷ ≈‹ª ˘ «ÁæÂ∂ ◊¬∂
’«‹¡ª Á∆ Ú≈Í√∆ Á∆¡ª Ùª ¡Â∂ «Ú¡≈‹ Á∆¡ª Áª Á∂ √ÏßË «Úæ⁄ ’∆Â∂ ‹≈‰ Ú≈Ò∂ √πË≈ ‹∂’
’ج∆ ˜±∆ ‘؉ ªÕ
(C) «ÓæÒ Á∂ ω∂ ’æÍÛ∂, ⁄∆È∆, ÂÓ≈’± ¿πµÂ∂ ≈‹ √’≈ª Áπ¡≈≈ Ò◊≈¬∂ ‹≈‰ Ú≈Ò∂ «Ú’∆ ’ Á∂ √Ê≈È
¿πµÂ∂ «‹‘Û∂ ¡«Â«’ ¿πÂÍÁ≈È ÙπÒ’ Ò◊≈¬∂ ‹≈ ‘∂ √È, ¿πÈ∑ª Á≈ «Ú‰ «’Ú∂∫ ’∆Â≈ ‹≈Ú∂Õ
(D) √ßÈ AIEG ÂØ∫ ∂Ò «’≈«¬¡ª ¿πµÂ∂ Ò◊≈¬∂ ‹≈‰ Ú≈Ò∂ ÷«⁄¡ª Á∂ Ï≈¡Á ’ Íz≈ÍÂ∆¡ª Á∆ Úß‚ Á≈
Ó≈◊ ÁÙÈ ’È Ú≈Ò∂ «√˪ª Á∆ «√Î≈«Ù ’È≈Õ
∂Ò «’≈«¬¡≈ ¿πµÂ∂ Ò◊≈¬∂ ‹≈‰ Ú≈Ò∂ ’ª ÁΔ Úß‚- «¬√ «Úæ⁄ ÂØ∫ Ë≈≈ BFI Á∂ ¡ßÂ◊ ∂Ò «’≈«¬¡≈ ¿πµÂ∂
Ò◊ Ò◊≈¬∂ ‹≈‰ Ú≈Ò∂ ’ ˘ √ßÈ AIFA «Úæ⁄ √Ó≈Í ’ «ÁæÂ≈ «◊¡≈, Ò∂«’È Ì≈ √’≈ È∂ AB.E ’ØÛ
πͬ∂ ÍzÂ∆ √≈Ò ‘≈È∆ͱÂ∆ (Compensation) Á∂ ±Í «Úæ⁄ Á∂‰≈ ‹≈∆ æ«÷¡≈Õ ¡≈ÔØ◊ È∂ √πfi≈¡ «ÁæÂ≈ «’ ‘∂’
≈‹ Á∂ ¡ßÁ ∂Òª Á∆ Ú≈√«ڒ √Ú≈∆ Ô≈Â≈ Á∂ ÷«⁄¡ª Á∂ Ï≈¡Á Íz≈ÍÂ∆¡ª Á∂ ¡≈Ë≈ ¿πµÂ∂ ‘∂’ ≈‹ Á≈
«‘æ√≈ ÂÀ¡ ’∆Â≈ ‹≈‰≈ ⁄≈‘∆Á≈ ˛Õ «’¿π∫«’ √Ú≈∆ Ô≈Â≈ Á∂ ≈‹ ¡Èπ√≈ √‘∆ ¡ª’Û∂ ¿πÍÒÏæË È‘∆∫ √ÈÕ «¬√
Ò¬∆ ¡≈ÔØ◊ Áπ¡≈≈ √Ì ¿πÍÒÏæË Âæʪ ¿πÂ∂ «Ú⁄≈ ’È Á∂ Ï≈¡Á ’πfi ÷«⁄¡≈ Á∂ Ï≈¡Á Íz≈ÍÂ∆¡ª Á≈ A/D
ÍzÂ∆Ù «‘æ√≈ «ÈË≈«Â ’∆Â≈ «◊¡≈Õ
¡≈√ÂΔ ’ ÁΔ Úß‚- ¡≈√ÂΔ’ (estate duty)—Á∂ √ÏßË «Ú⁄ ¡≈ÔØ◊ È∂ «¬‘ «√Î≈«Ù ’∆Â∆ «’ ¿π√Á≈ A
ÍzÂ∆Ù «‘æ√≈ ª √ßÿ Ù≈«Ù ÷∂ª Á∂ Ò¬∆ æ÷ «Ò¡≈ ‹≈‰≈ ⁄≈‘∆Á≈ ˛ ¡Â∂ Ï≈’∆ «‘æ√∂ ˘ ¡⁄Ò (Immovable)
¡Â∂ ⁄Ò (movable) √ßÍæÂ∆¡ª Á∂¡≈Ë≈ ¿πµÂ∂ ÁØ «‘æ«√¡≈ «Úæ⁄ Úß«‚¡≈ ‹≈‰≈ ⁄≈‘∆Á≈ ˛Õ ¡≈Ë≈ Á∂ Ò¬∆ ¡≈ÔØ◊
È∂ √πfi≈¡ «ÁæÂ≈ «’ ¡⁄æÒ ‹≈«¬Á≈Á ¿πÂ∂ Òæ◊∂ ¡≈√Â∆’ Á∆¡ª Íz≈ÍÂ∆¡ª ¿πÈ∑ª √Ì ‹≈«¬Á≈Áª Á∂ ’πÒ ÓπæÒ Á∂
¡ÈπÍ≈ «Úæ⁄ Úß‚ «ÁæÂ∆¡ª ‹≈‰∆¡ª ⁄≈‘∆Á∆¡ª ‘È «‹È∑ª ¿πµÂ∂ «’ ¿π√ √≈Ò ’ «ÈË≈‰ ’∆Â≈ «◊¡≈ ‘ØÚ∂Õ
«¬√ Â∑ª ≈‹ª ˘ «ÁæÂ∆¡ª ‹≈‰ Ú≈Ò∆¡ª ËÈ ≈Ù∆¡ª Á∆ Úß‚ ‘∂’ ≈‹ «Úæ⁄ √«Ê ¡⁄Ò ‹≈«¬Á≈Á Á∂ ’πÒ
ÓπæÒ ¡ÈπÍ≈ «Úæ⁄ Úß«‚¡≈ ‹≈‰≈ √∆ ¡Â ⁄Ò √ßÍÂ∆ (movable property) Íz≈ÍÂ∆¡ª ˘ ‹È√ß«÷¡≈ Á∂ ¡ÈπÍ≈Â
«Úæ⁄ Úß«‚¡≈ ‹≈‰≈ √∆Õ
LOVELY PROFESSIONAL UNIVERSITY 287