Page 220 - DPOL101_POLITICAL_THEORY_PUNJABI

«¬’≈¬∆ñAB: ÒØ’ ’«Ò¡≈‰ ¡Â∂ ’«Ò¡≈‰’≈Δ ≈‹

C. √Ó≈«‹’ √πæ«÷¡≈ ÁΔ «ÚÚ√Ê≈- √Ó≈«‹’ √πæ«÷¡≈ Á≈ ÓÂÒÏ √Ó≈«‹’ √Ó≈ÈÂ≈ ÂØ∫ ˛ ¡Â∂ «¬√ √Ó≈«‹’ È؇
√Ó≈ÈÂ≈ Á∆ √Ê≈ÍÈ≈ Á∂ Ò¬∆ ˜±∆ ˛ «’ ËÓ, ‹≈Â∆, ÚßÙ, ß◊ ¡Â∂ √ßÍÂ∆ Á∂ ¡Ë≈ ”Â∂ ¿πÂÍøÈ Ì∂Áª Á≈ ¡ßÂ
’’∂ «Ú¡’Â∆ ˘ «Ú¡’Â∆ Á∂ ±Í «Úæ⁄ Ó‘æÂÚ ÍzÁ≈È ’∆Â≈ ‹≈Ú∂Õ ‚≈. Ï∂È∆ Íz√≈Á Á∂ ÙÏÁª «Úæ⁄, ““√Ó≈«‹’
√Ó≈ÈÂ≈ Á≈ «√˪ «¬√ Ó≈ÈÂ≈ ”Â∂ ¡Ë≈« ˛ «’ ‘ «’√∂ Á∂ √πæ÷ Á≈ Ó‘æÂÚ ‘Ø √’Á≈ ˛ ¡Â∂ «’√∂ ˘ Ú∆ ‘Ø
«’√∂ Á∂ √πæ÷ Á≈ √≈ËÈ Ó≈Â È‘∆∫ √Ó«fi¡≈ ‹≈ √’Á≈Õ”” ÒØ’-’«Ò¡≈‰’≈∆ ≈‹ «Úæ⁄ ‹∆ÚÈ Á∂ √≈∂ Íæ÷ª ”⁄
√Ó≈ÈÂ≈ Á∂ «√˪ ˘ Í∂Ù ’∆Â≈ ‹≈‰≈ ⁄≈‘∆Á≈ ˛Õ

D. ≈‹ Á∂ ’≈‹ ÷∂Â «Úæ⁄ Ú≈Ë≈- ÒØ’-’«Ò¡≈‰’≈∆ ≈‹ Á≈ «√˪ «Ú¡’Â∆Ú≈Á∆ «Ú⁄≈ Á∂ «ÚπæË «¬’
ÍzÂ∆«¥¡≈ ˛ ¡Â∂ «¬√ Ó≈ÈÂ≈ ”Â∂ ¡Ë≈« ˛ «’ ≈‹ ˘ ¿π‘ √≈∂ ‹È«‘æÂ’≈∆ ’ßÓ ’È∂ ⁄≈‘∆Á∂ ‘ÈÕ «‹È∑ª
Á∂ ’È È≈Ò «Ú¡’Â∆ Á∆ √ÚÂßÂÂ≈ ÈÙ‡ ‹ª ÿæ‡ È‘∆∫ ‘πßÁ∆Õ «¬√ Áπ¡≈≈ È≈ ’∂ÚÒ ¡≈«Ê’, √Ó≈«‹’
¡Â∂ ≈‹È∆«Â’ √πæ«÷¡≈ Á∆ «ÚÚ√Ê≈ ÚÈ Ú◊≈ «’ ‘≈Ï√È È∂ «’‘≈ ˛, ““‚≈’‡, È√, «√æ«÷¡≈, ÚÍ≈∆ ,
¿πÂÍ≈Á’, Ï∆Ó≈ ’ßÍÈ∆ Á∂ ¬∂‹ß‡, Ó’≈È Ï‰≈¿π‰ Ú≈Ò∂, ∂ÒÚ∂ Á∂÷-∂÷ ¡Â∂ ‘Ø √À∫’Û∂ »Íª «Úæ⁄ ’ßÓ ’∆Â≈ ‹≈‰≈
⁄≈‘∆Á≈ ˛Õ ””
E. ¡ßÂ≈Ù‡Δ √«‘ÔØ◊ ÁΔ Ì≈ÚÈ≈- «¬È∑ª √Ì ÂØ∫ «¬Ò≈Ú≈ «¬’ ÒØ’-’«Ò¡≈‰’≈∆ ≈‹, ¡≈͉∂∂ ≈‹ «ÚÙ∂Ù
Á∂ «‘ª È≈Ò ‘∆ √ÏßË È≈ æ÷ ’∂ ¡ßÂ≈Ù‡∆ ‘πßÁ≈ ˛Õ «Ú«◊¡≈È Íz◊Â∆ ¡Â∂ ≈‹È∆«Â’ ⁄∂ÂÈ≈ Á∂ «Ú’≈√ È∂
«ÚÙÚ Á∂ √≈∂ Á∂Ùª ˘ «¬’-Á±√∂ Á∂ «¬ßÈ≈ ȘÁ∆’ «Ò¡≈ «ÁæÂ≈ ˛ «’ Â√ Ó≈ÈÚÂ≈ «Úæ⁄ «¬’æÒ≈ ≈‹ ¡≈͉≈
‹∆ÚÈ √πæ÷ͱÚ’ ÏÂ∆ ȑ∆∫ ’ √’Á≈Õ «¬’ ÒØ’-’«Ò¡≈‰’≈∆ ≈‹ ª “Ú√±ËÀÚ ’π‡»øÏ’Ó” ¡Ê≈ √ßͱÈ
«ÚÙÚ ‘Δ Ó∂≈ ’π‡»øÏ ˛” Á∂ «Ú⁄≈ ”Â∂ ¡Ë≈« ˛Õ

√Ú-ÓπÒª’È (Self Assessment)
÷≈Ò∆ √Ê≈È ÌØ (Fill in the blanks):
A. Ì≈ «Úæ⁄ «’‘≈ «◊¡≈ ˛ “‹Ø...........¡≈͉∆ Íz‹≈ ˘ ÍπæÂ Á∂ Ï≈Ï √Ófi ’∂ ¿π√ Á∆ √ÓfiÁ≈∆ ¿πµÈÂ∆
Á∆ ’Ø«ÙÙ È‘∆∫ ’Á≈, ¿π‘ È’ Á≈ Ì≈◊∆ ‘πßÁ≈ ˛Õ”
B. “«¬È√≈¬∆’ÒØÍ∆‚∆¡≈ ¡≈Î √ØÙÒ √≈«¬ß√” È≈Ó’ Íπ√Â’ Á≈ Íz’≈ÙÈ..........«Úæ⁄ ‘Ø«¬¡≈ √∆Õ

C. «¬’ ÓÈπæ÷ ˘ ¿π√ Á∂ ’ßÓ Á∂ ÏÁÒ∂ «Úæ⁄ «¬ßÈ≈ ..........˜±∆ ‘∆ «ÓÒ‰≈ ⁄≈‘∆Á≈ ˛ «’ ¿π√ Á∂
Áπ¡≈≈..........¡≈«Ê’ ÍæË Á∆ Íz≈ÍÂ∆ ’∆Â∆ ‹≈ √’∂Õ

AB.A.B ÒØ’-’«Ò¡≈‰’≈Δ ≈‹ Á∂ ’ßÓ (Function of Welfare State)
ÍÃøÍ≈◊ «Ú⁄≈Ë≈≈ ≈‹ Á∂ ’ßÓª ˘ ÁØ Ú◊ (˜±∆ ¡Â∂ «¬¤πæ’) «Úæ⁄ Úß‚ ’È Á∆ ‘∆ ˛ ¡Â∂ «¬‘ Óß«È¡≈
‹ªÁ≈ «‘≈ ˛ «’ ˜±∆ ’ßÓ Âª ≈‹ Á∂ ¡≈͉∂ ¡≈Í ˘ ω≈¬∆ æ÷‰ Ò¬∆ ’∆Â∂ ‹≈‰∂ ˜±∆ ‘È, Ò∂«’È «¬æ¤≈
¡Èπ√≈ ’ßÓ ≈‹ Á∆ ‹ÈÂ≈ Á∂ «‘æ «Úæ⁄ ‘πßÁ∂ ‘ج∂ Ú∆ ≈‹ Áπ¡≈≈ ¿πÈ∑ª Á≈ ’∆Â≈ ‹≈‰≈ ÂÂ’≈Ò∆È √Ó∂∫ Á∆¡ª
«ÚÙ∂Ù Íz√«ÊÂ∆¡ª ¡Â∂ Ù≈√È Á∂ «ÁzÙ‡∆’؉ ”Â∂ «ÈÌ ’Á≈ ˛Õ Ò∂«’È ÒØ’-’«Ò¡≈‰’≈∆ ≈‹ Á∆ Ë≈È≈ Á∂
«Ú’≈√ Á∂ ÈÂ∆‹∂ Á∂ ±Í «Úæ⁄ ˜±∆ ¡Â∂ «¬æ¤≈ ¡Èπ√≈ ’ßÓ Á∆ ¿π‘ √∆Ó≈ ∂÷≈ √Ó≈Í ‘Ø ◊¬∆ ˛ ¡Â∂ ‘π‰ «¬‘
Óß«È¡≈ ‹≈‰ Òæ◊≈ ˛ «’ ÍÃøÍ≈◊ ±Í «Úæ⁄ «¬æ¤≈ ¡Èπ√≈ ’‘∂ ‹≈‰ Ú≈Ò∂ ’ßÓ Ú∆ ≈‹ Á∂ Ò¬∆ ¿π∫È∂ ‘∆ ˜±∆ ‘È
«‹ßÈ∂ ’∆ ˜±∆ √Ófi∂ ‹≈‰ Ú≈Ò∂ ’ßÓ ÒØ’-’«Ò¡≈‰’≈∆ ≈‹ Á∂ ÍzÓπæ÷ ’ßÓ ‘∂· «Ò÷∂ ¡Èπ√≈ ‘È-

A. ¡÷ΔÒΔ ¡Ú√Ê≈ ¡Â∂ «ÚÁ∂ÙΔ ‘Ó«Ò¡ª ÂØ∫ √πæ«÷¡≈- «¬’ ≈‹ ‹ÁØ∫ «ÚÁ∂Ù∆ ‘ÓÒ∂ ÂØ∫ ¡≈͉∆ ̱Ó∆ ¡Â∂ √ÈÓ≈È
Á∆ æ«÷¡≈ Á∆ «‘ßÓ ȑ∆∫ æ÷Á≈ ¡Â∂ ¡÷∆Ò∆ ÙªÂ∆ ¡Â∂ «ÚÚ√Ê≈ √Ê≈«Í æ÷Á∂ ‘ج∂ «Ú¡’Â∆¡ª ˘ ‹∆ÚÈ Á∆
√πæ«÷¡≈ Á≈ «ÚÙÚ≈√ È‘∆∫ «ÁøÁ≈, ¿π√ √Ó∂∫ Âæ’ ¿π‘ ≈‹ ’‘≈¿π‰ Á≈ ‘æ’Á≈ È‘∆∫ ˛Õ «¬√ ’ßÓ ˘ ͱ≈ ’È
Ò¬∆ ≈‹ √ÀÈ≈ ¡Â∂ Íπ«Ò√ æ÷Á∆ ˛, √’≈∆ ’Ó⁄≈∆ ¡Â∂ «È¡≈ Á∆ «ÚÚ√Ê≈ ’Á≈ ˛ ¡Â∂ «¬È∑ª ’ßÓª È≈Ò
√Ïß«Ë ’≈‹ ˘ ͱ≈ ’È Ò¬∆ È≈◊«’ª ”Â∂ ’ Ò◊≈™Á≈ ˛Õ
B. «Ú¡’ÂΔ¡ª Á∂ Í≈√«ÍÃ’ √Ïß˪ ¡Â∂ ≈‹ ¡Â∂ «Ú¡’ÂΔ¡ª Á∂ √Ïø˪ ÁΔ «ÚÚ√Ê≈- ÓÈπæ÷ Á∂ √π¡≈Ê∆ ‘؉ ¡Â∂ ¿πÈ∑ª
Á∆ Í«‘Ò∆-Í«‘Ò∆ «Ú⁄≈Ù∆ÒÂ≈ ‘؉ Á∂ ’≈È ¿πÈ∑ª Á∂ «Ú⁄≈ª ¡Â∂ ’ßÓª «Úæ⁄ Ì∂Á ‘πøÁ≈ ˛ ¡Â∂ «’È∑ª ÍzÂ∆Ïß˪
Á∂ ¡«‘√≈√ «Úæ⁄ «Ú⁄≈ª ¡Â∂ ’ßÓª Á≈ «¬‘ Ì∂Á √ßÿÙ Á≈ ±Í Ë≈ √’Á≈ ˛ ¡Â∂ ≈‹ Áπ¡≈≈ «Ú¡’Â∆¡ª Á∂

LOVELY PROFESSIONAL UNIVERSITY 213