Page 224 - DPOL101_POLITICAL_THEORY_PUNJABI

«¬’≈¬∆ñAB: ÒØ’ ’«Ò¡≈‰ ¡Â∂ ’«Ò¡≈‰’≈Δ ≈‹

˛, Á±√∂ Í≈√∂ «¬’ ¡«‹‘≈ «ÚÙ≈Ò ◊∆Ï Ú◊ «‹√ ˘ «„æ‚ Ì ’∂ ÌØ‹È Ú∆ Íz≈Í ȑ∆∫ ‘πßÁ≈Õ «¬‘ Ì∆ÙÓ ◊∆Ï∆ È؇
Íz‹≈ÂßÂ Á∂ Ò¬∆ «¬’ Ï‘π Úæ‚≈ √ß’‡ ω∆ ‘ج∆ ˛Õ ¡«‹‘∆ √«ÊÂ∆ «Úæ⁄ √≈∂ «Ú¡’Â∆¡ª ˘ «È¿»ÈÂÓ ‹∆ÚÈ
ÍæË ÍzÁ≈È ’È≈ ¡Â∂ ¡Ó∆ Â∂ ◊∆Ï Á∆ ÷≈¬∆ ˘ Íπ應≈ Ï‘π «˜¡≈Á≈ ˜»∆ ˛ ¡Â∂ «¬‘ ’ßÓ ÒØ’-’«Ò¡≈‰’≈∆
Á∆ Íz«ÚÂ∆ ˘ ¡Í‰≈¿π‰ È≈Ò ‘∆ √ßÌÚ ˛Õ Ì≈ ¡≈«Á ≈‹ª Á∂ Áπ¡≈≈ «¬‘ ‘∆ ’∆Â≈ «◊¡≈ ˛Õ ¡√Ò «Úæ⁄,
ÒØ’ÂßÂ ¡Â∂ ’«Ò¡≈‰’≈∆ ≈‹ ÍÃ√Í «ÚØË∆ È‘∆∫ ÚÈ «¬’ Á±√∂ Á∂ ͱ’ ‘È ¡Â∂ ¡æ‹ Á∆¡ª Íz√«ÊÂ∆¡ª
«Úæ⁄ ÒØ’ÂßÂ Á∆ æ«÷¡≈ Ò¬∆ ÒØ’-’«Ò¡≈‰ Á∆ Íz«ÚÂ∆ ˘ ¡Í‰≈«¬¡≈ ‹≈‰≈ Ò◊≈Â≈ ˜±∆ ˛Õ

‡≈√’ ÒØ’ÂßÂ ¡Â∂ ÒØ’-’«Ò¡≈‰’≈∆ ≈‹ ”Â∂ ¡≈͉∂ Óæ Í∂Ù ’ØÕ

√Ú-ÓπÒª’È (Self Assessment)

Ï‘π-«Ú’ÒÍ∆ ÍzÙÈ (Multiple Choice Questions):
D. ÍÃøÍ≈◊ «Ú⁄≈Ë≈ ≈‹ Á∂ ’ßÓª ˘ «’ßÈ∂ Ì≈◊ª «Úæ⁄ Úß‚Á∆ ˛?
(¡) C (Ï) B (√) D (Á) E
E. ÒØ’-’«Ò¡≈‰’≈∆ ≈‹ Áπ¡≈≈ È≈◊«’ª ˘ «È¿»ÈÂÓ............Á∆ ◊߇∆ «ÁæÂ∆ ‹≈‰∆ ⁄≈‘∆Á∆ ˛Õ
(¡) Ó˜Á±∆ (Ï) √ßÍÂ∆ (√) ¡≈ÓÁÈ (Á) ‹∆ÚÈ-ÍæË
F. ÒØ’-’«Ò¡≈‰ Á≈ ¡≈ÁÙ «’√∂ «¬’ ≈‹ «ÚÙ∂Ù È≈Ò È‘∆∫ ÚÈ √≈∂.........È≈Ò √ÏßË æ÷Á≈ ˛Õ
(¡) √’≈ (Ï) «¬È√≈È (√) Ó≈ÈÚÂ≈ (Á) ͱߋ∆Ú≈Á

AB.A.D ¡≈Ëπ«È’ ≈‹ ’ßÓ ‹ª ≈‹ Á≈ ¿π«⁄ ’≈‹-÷∂Â (Function of Modern State or Proper
Sphere of State Action)
≈‹ Á∂ ’ßÓ Á∂Ù ’≈Ò Á∆¡ª Íz√«ÊÂ∆¡ª Á∂ ¡Èπ√≈ Í«Ú«Â ‘πßÁ∂ ‘∂ ‘ÈÕ Íz≈⁄∆È ’≈Ò «Úæ⁄ ≈‹ Áπ¡≈≈ ’∂ÚÒ
¿π‘ ‘∆ ’ßÓ ’∆Â∂ ‹ªÁ∂ √È, «‹È∑ª Á≈ ’È≈ ≈‹ Á∂ ¡√«ÂÂÚ Ò¬∆ Ï‘π ˜±∆ ‘πßÁ≈ √∆, Ízß± ¡æ‹ ≈‹ Áπ¡≈≈
’∆Â∂ ‹≈‰ Ú≈Ò∂ ’ßÓ «¬ßÈ∂ «˜¡≈Á≈ ÚæË ◊¬∂ ‘È «’ ¿πÈ∑ª Á∆ «¬’ √±⁄∆ ω≈¿π‰≈ √ßÌÚ È‘∆∫ ˛Õ
≈‹ Á∂ ’≈‹ ÷∂Â Á∂ √ÏßË «Úæ⁄ ¿πÁ≈Ú≈Á∆ «√˪Â, √Ó≈‹Ú≈Á∆ «√˪ ¡Â∂ ÒØ’-’«Ò¡≈‰’≈∆ ≈‹ Á∆ Ë≈È≈
Á≈ ‹Ø ÍzÂ∆Í≈ÁÈ ’∆Â≈ «◊¡≈ ˛, ¿πÈ∑ª «Úæ⁄Ø∫ ÚÂÓ≈È √Ó∂∫ «Úæ⁄ √Ó≈‹Ú≈Á∆ «√˪ ‹ª ÒØ’-’«Ò¡≈‰’≈∆ ≈‹
Á∆ Ë≈È≈ ‘∆ Óß«È¡≈ ˛Õ «¬√ ◊æÒ ˘ ÚÂÓ≈È «Úæ⁄ √≈∂ Íæ÷ª Áπ¡≈≈ √Ú∆’≈ ’ «Ò¡≈ «◊¡≈ ˛ «’ ¡≈Ëπ«È’
≈‹ Á≈ ’≈‹-÷∂Â «Ú¡≈Í’ ˛Õ ÚÂÓ≈È √Ó∂∫ «Úæ⁄ ≈‹ Áπ¡≈≈ ‹Ø ’ßÓ ’∆Â∂ ‹ªÁ∂ ‘È, ¿πÈ∑ª Á≈ Ú◊∆’È
ÁØ Ì≈◊ª Á∂ ¡Ë∆È ’∆Â≈ ‹≈ √’Á≈ ˛Õ- A. ˜± ‹ª ˜±Δ ’ßÓ, B. «¬æ¤≈ ¡Èπ√≈ ’ßÓÕ
˜±Δ ’ßÓ- ˜±∆ ’ßÓª «Úæ⁄ ≈‹ Á∂ ¿π‘ ’ßÓ Ù≈«ÓÒ ‘È, «‹È∑ª ˘ ’È≈ ≈‹ ˘ ¡≈͉≈ ¡√«ÂæÂÚ Ï‰≈¬∆ æ÷‰
Ò¬∆ Ï‘π ˜±∆ ˛Õ ‘ ≈‹ Áπ¡≈≈ ⁄≈‘∂ ¿π‘ «’ßÈ≈ ‘∆ Í椫ۡ≈ ‘Ø«¬¡≈ «’™ È≈ ‘ØÚ∂, «¬È∑ª ˜±∆ ’ßÓª ˘ ͱ≈
’∆Â≈ ‹ªÁ≈ ˛Õ «¬‘ ˜±∆ ’ßÓ ‘∂· «Ò÷∂ ¡Èπ√≈ ‘È-
A. Ï≈‘Δ ‘Ó«Ò¡ª ÂØ∫ æ«÷¡≈- Ï≈‘∆ ‘Ó«Ò¡ª ÂØ∫ ¡≈͉∆¡ª ‘æÁª Á∆ æ«÷¡≈ Á≈ ¡«‹‘≈ ’ßÓ ˛, «‹√ ˘ ͱ≈ ’∆Â∂
«ÏȪ ≈‹ ¡≈͉∂ ¡√«ÂÂÚ Á∆ ‘∆ æ«÷¡≈ È‘∆∫ ’ √’Á≈Õ ≈‹ Áπ¡≈≈ «¬‘ ’ßÓ «¬’ «ÚÚ√Ê≈ ¡Â∂ √ß◊«·Â
‹Ò-ÊÒ ¡Â∂ ÈÚ √ÀÈ≈ Áπ¡≈≈ ͱ≈ ’∆Â≈ ‹ªÁ≈ ˛Õ
B. «ÚÁ∂ÙΔ √Ïß˪ Á≈ √ß⁄≈ÒÈ- Ï≈‘∆ ‘Ó«Ò¡ª ÂØ∫ ¡≈͉∆ æ«÷¡≈ ’È √ÏßË∆ ≈‹ «¬’ √ß◊«·Â √ÀÈ≈ æ÷Á≈ ˛,
Ízß± Ï≈‘∆ ‘Ó«Ò¡ª Á∆ √«ÊÂ∆ ¿πÂÍøÈ È≈ ‘ØÚ∂ ¡Â∂ ‘Ø ≈‹ª Á∂ È≈Ò Ò◊≈Â≈ «‘æÂ’≈∆ √ÏßË Ï‰∂ «‘‰, «¬√
Ò¬∆ ≈‹ Áπ¡≈≈ «ÚÁ∂Ù∆ √Ïß˪ Á≈ √ß⁄≈ÒÈ ’∆Â≈ ‹ªÁ≈ ˛Õ ‘Ø ≈‹ª Á∂ È≈Ò √ÏßË √Ê≈«Í ’È Á≈ «¬‘ ’ßÓ
≈‹ Áπ¡≈≈ Ï‘π Ùπ±¡≈ ’≈Ò ÂØ∫ ’∆Â≈ ‹≈ «‘≈ ˛Õ «¬√ ’ßÓ Á∂ ¡Ë∆È ≈‹ Á∂ ≈‹Á»Â Á±√∂ Á∂Ùª «Úæ⁄ Ì∂‹Á≈
˛ ¡Â∂ ‘Ø Á∂Ùª Á∂ ≈‹Á±Âª ˘ ¡≈͉∂ ’ØÒ æ÷‰ Á∆ «ÚÚ√Ê≈ ’Á≈ ˛Õ

LOVELY PROFESSIONAL UNIVERSITY 217