Page 240 - DPOL101_POLITICAL_THEORY_PUNJABI
P. 240
«¬’≈¬∆ñAC: Ï≈˜≈ ¡Â∂ ÒØ’ ’«Ò¡≈‰
¡≈«Ê’ Ï≈ÏÂ≈ Á≈ «Ú⁄≈ √Ó≈‹Ú≈Á Á∂ «ÈÙ≈È∂ Á∂ »Í «Úæ⁄ Í∂Ù ’∆Â≈ «◊¡≈Õ √Ó≈«‹’-¡≈«Ê’ Ï≈ÏÂ≈ È؇
Á∆ ’ÒÍÈ≈ Ï≈ÏÂ≈ Á∂ Ùπ»¡≈Â∆ «Ú⁄≈ Á≈ Â’√ø◊ ÈÂ∆‹≈ √∆ ¡Â∂ «¬‘ «¬’ ÍÃ◊Â∆Ù∆Ò «Ú⁄≈ √∆, «‹√
˘ ¡æ◊∂ ⁄æÒ ’∂ √’≈≈ÂÓ’ ¿πÁ≈Ú≈ÁΔ «√˪ (Positive Liberal Theory) È∂ ¡Í‰≈ «Ò¡≈Õ
«¬‘ ◊æÒ Ó‘æÂÚÍ»È ˛ «’ ’≈˘È∆ ≈‹È∆«Â’ Ï≈ÏÂ≈ Á∆ Óø◊ ÈÚ∂∫ ÓæË Ú◊ ¡Ê≈ ¿πÁÔØ◊-ÚÍ≈ Á∂
√ø⁄≈Ò’ Ú◊ Á∂ ¡«Ë’≈ª ”Â∂ ˜Ø Á∂‰ Ò¬∆ Í∂Ù ’∆Â∆ ◊¬∆ √∆, √Ó≈«‹’-¡≈«Ê’ Ï≈ÏÂ≈ Á∆ Óø◊ ’øÓ’≈‹∆
Ú◊ Á∂ ¡«Ë’≈ª ”Â∂ ˜Ø Á∂‰ Ò¬∆ ¿π·≈¬∆ ◊¬∆Õ ’≈˘È∆ ≈‹È∆«Â’ Ï≈ÏÂ≈ È∂ Í»ø‹∆Ú≈Á Á∆ √Ê≈ÍÈ≈ «Úæ⁄
ÔØ◊Á≈È «ÁæÂ≈ : √Ó≈«‹’-¡≈«Ê’ Ï≈ÏÂ≈ Á≈ ÓÂÒÏ Í»ø‹∆Ú≈Á Á∆¡ª Âπ‡∆¡ª ˘ Á» ’È Ò¬∆ √Ó≈‹Ú≈Á
˘ ÏÛ∑≈Ú≈ Á∂‰≈ √∆Õ √Ó≈«‹’-¡≈«Ê’ Ï≈ÏÂ≈ Á∂ √ÓÊ’ª È∂ «¬‘ «Ú⁄≈ «ÁæÂ≈ «’ ’≈˘È∆ ≈‹È∆«Â’
Ï≈ÏÂ≈ È≈Ò ’∂ÚÒ √øÍÂ∆Ù∆Ò Ú◊ ˘ Ò≈Ì ‘Ø«¬¡≈ ˛Õ √Ú √Ë≈‰ ˘ ¡ø«È¡≈ ÂØ∫ Óπ’ «ÁÚ≈¿π‰ Ò¬∆
√Ó≈«‹’-¡≈«Ê’ Ï≈ÏÂ≈ Á∆ √Ê≈ÍÈ≈ ˜»∆ ˛Õ
«⁄æ AC.A
Ï≈ÏÂ≈ Á∂ √Ïø«Ë ¡≈Ô≈Ó
(Dimensions of Equality)
Ï≈ÏÂ≈ (Equality)
¿πÍ⁄≈«’ Ï≈ÏÂ≈ Â≈«ڒ Ï≈ÏÂ≈
(Formal Equality) (Substantive Equality)
(Í»È Ï≈ÏÂ≈ √Ê≈«Í (ÍÃ⁄æ«Ò ’«·È≈¬∆¡ª
’È Á≈ ÔÂÈ) «Úæ⁄ ’‡ΩÂ∆ Á≈ ÔÂÈ)
’≈˘È∆ Ï≈ÏÂ≈ ≈‹È∆«Â’ Ï≈ÏÂ≈ √Ó≈«‹’ Ï≈ÏÂ≈ ¡≈«Ê’ √Ó≈ÈÂ≈
(Legal Equality) (Political Equality) (Social Equality) (Economic Equality)
(“‘∂’ È≈◊«’ (“«¬’ «Ú¡’Â∆, «¬’ (√Ó≈«‹’ √«ÊÂ∆ (¡≈ÓÁÈ ¡Â∂ √øÍÁ≈ ÂØ∫
Á∂ Ï≈Ï ’≈˘È∆ Ú؇” Á≈ «√˪Â) «Úæ⁄ ‹ÈÓ ”Â∂ ¡Ë≈«Â ‹πÛ∆¡ª ’«·È≈¬∆¡ª
«Ú¡’Â∆ÂÚ” ˘ Ì∂ÁÌ≈Ú Á≈ ˘ ÿæ‡ ’È
Ï≈ÏÂ≈) «È≈’‰) Á≈ ÔÂÈ)
“’≈˘È∆ ≈‹È∆«Â’ Ï≈ÏÂ≈” ¡Â∂ “√Ó≈«‹’-¡≈«Ê’ Ï≈ÏÂ≈” ÙÏÁ≈ÚÒ∆ «Úæ⁄ “Ï≈ÏÂ≈” Á≈ ¡Ê Ú∆ «¬æ’Ø
«‹‘≈ È‘ƒ ˛Õ ’≈˘È∆ √Ó≈ÈÂ≈ ‘∂’ «Ú¡’Â∆ Á∂ “Ï≈Ï ’≈˘È∆ «Ú¡’Â∆ÂÚ” (Equal Legal Personality) ˘
Ó≈ÈÂ≈ «ÁøÁ∆ ˛, ≈‹È∆«Â’ Ï≈ÏÂ≈ Ú∆ “«¬’ «Ú¡’Â∆, «¬’ Ú؇” (One Man, One Vote) Á∂ «√˪ ¡Èπ√≈
√≈∂ «Ú¡’Â∆¡ª Á∆ Í»È Ï≈ÏÂ≈ √Ú∆’≈ ’Á∆ ˛, ÍÃø» √Ó≈«‹’-¡≈«Ê’ Ï≈ÏÂ≈ “√≈«¡ª Ò¬∆ Ï≈Ï
«‘æ√∂” (Equal Shares for all) Á∆ Óø◊ È‘ƒ ’Á∆Õ √Ó≈«‹’-¡≈«Ê’ Ï≈ÏÂ≈ ’∂ÚÒ ¿πÈ∑ª ’«·È≈¬∆¡ª «Úæ⁄
’‡ΩÂ∆ (Reduction of Inequalities) Á∆ Óø◊ ’Á∆ ˛ ‹Ø √Ó≈«‹’ ¡ø«È¡≈ (Social injustice) ˘ ‹ÈÓ «ÁøÁ∆ ˛Õ
¿πÁ≈‘‰ Á∂ ÂΩ ”Â∂ “’≈˘È∆ ≈‹È∆«Â’ Ï≈ÏÂ≈ Á≈ «¬‘ ¡Ê ’æ«„¡≈ ‹ªÁ≈ ˛ «’ «√æ«÷¡≈, ؘ◊≈, Ô≈Â≈,
ÓÈØø‹È ¡≈«Á Á∂ ÁÚ≈˜∂ «ÏȪ «’√∂ Ì∂ÁÌ≈Ú ÂØ∫ (Without Discrimination) √≈∂ ÒØ’ª Ò¬∆ ÷πæÒ∑∂ ‘؉◊∂, ÍÃø»
«¬√ È≈Ò «¬‘ «ÈÙ«⁄ ȑƒ ‘πøÁ≈ «’ «¬È∑ª Á≈ Ò≈Ì ¿π·≈¿π‰ Á∂ ÓΩ’∂ √Ó≈‹ Á∂ √≈∂ Ú◊ª Ò¬∆ ¿πÍÒæÏË ‘؉◊∂Õ
LOVELY PROFESSIONAL UNIVERSITY 233