Page 264 - DPOL101_POLITICAL_THEORY_PUNJABI

«¬’≈¬∆ñAD: √Ú‹È’ «‘æ ¡Â∂ ÒØ’ÂøÂ

¿π√ Á∂ «Ú√Ê≈ ”Â∂ ˜Ø «ÁæÂ≈ ‹ªÁ≈ ˛, «¬√ ÂØ∫ Ï≈¡Á ‘∆ ÙªÂ∆ ¡Â∂ «ÚÚ√Ê≈ Á∆ «¬ø˜≈ Á∆ ◊æÒ ¡≈™Á∆ ˛Õ È؇
√Ó≈È «‘æ Á≈ √≈ ‹È ’«Ò¡≈‰ È≈Ò ˛Õ
‹È ’«Ò¡≈‰ (Public Welfare) - ‹Á «’ √Ó≈È «‘æ Á∂ «Ú⁄≈ «Úæ⁄ ‹È ’«Ò¡≈‰ Ú≈Á Á≈ ¡øÙ ˛ Í √≈∂
’«Ò¡≈‰ ’≈‹ª È≈Ò √Ó≈È «‘æ Á∆ ÍÃ≈ÍÂ∆ ˜»∆ È‘ƒ ˛Õ «ÚÁ∂Ù∆ ‘Ó«Ò¡ª ÍÃÂ∆ æ«÷¡≈ «ÚÚ√Ê≈ √π«ÁzÛ
’È Á∆ «ÁzÙ‡∆ È≈Ò ÍÃ∆÷‰ ÷∂Â Á≈ «ÈÓ≈‰ √Ó≈È «‘æ «ÈÙ«⁄ ’Á≈ ˛ Í «¬√ Ò¬∆ √À∫’Û∂ Í«Ú≈ª Á≈
¿π‹≈«Û¡≈ ‹≈‰≈ ‹È ’«Ò¡≈‰ ’≈‹ È‘ƒ ’‘≈ √’∂◊≈Õ ‘Ø Á≈¡«Ú¡ª ”Â∂ «’√∂ «¬’ Á∆ “«‹æ” È≈Ò ’Á∂ √Ó≈È
«‘æ √≈ËÈ≈ È‘ƒ ‘πøÁ∂Õ «¬‘ ª √≈∂ Á≈¡«Ú¡ª «Úæ⁄ √ø‹Ó ¡Â∂ √Ï È≈Ò ‘∆ «ÓÒÁ≈ ˛Õ «¬√ »Í «Úæ⁄ √Ó≈È «‘æÂ
‘Ø«¬¡≈-√≈∂ Á≈¡«Ú¡ª Á≈ √Ó≈È «È¿»ÈÂÓÕ ¡◊ «¬‘ √Ó≈È «‘æ √≈∂ Á≈¡«Ú¡ª («¬‘ Á≈¡Ú∂ «¬’-Á»√∂ Á∂
«ÚØË∆ Ú∆ ‘Ø √’Á∂ ‘È) ’∆ √Ï «Úæ⁄ ‘∆ «ÓÒÁ≈ ˛ ª «¬√ «Úæ⁄ «ÈÙ«⁄ »Í È≈Ò ¿πÈ∑ª √≈∂ Á≈¡«Ú¡ª Á≈
◊π‰ Ù≈«ÓÒ ‘ØÚ∂◊≈Õ «¬√ «ÚÙ∂ «Úæ⁄ ÓÂÌ∂Á ‘Ø √’Á≈ ˛ “Í»È ؘ◊≈” Á∆ ¡Ú√Ê≈ «Úæ⁄ «’√∂ √∆Ó≈ Âæ’ «’√∂
Á∆ Ï∂ؘ◊≈∆ √«‘‰ ’∆Â∆ ‹≈ √’Á∆ ˛ Í «¬’ ◊æÒ Âª √ÍÙ‡ ˛ «’-Ï∂ؘ◊≈∆ Á≈ ¡ÈπÍ≈ “«È¿»ÈÂÓ” æ÷‰
”Â∂ ª √≈∂ √«‘Ó ‘πøÁ∂ ‘È, Úæ÷-Úæ÷ Á≈¡«Ú¡ª «Úæ⁄ √Ó≈È ‘∆ È‘ƒ ‘Ø √’Á∆Õ «¬√ Ò¬∆ √≈∂ Á≈¡«Ú¡ª «Úæ⁄
‹Ø Ï≈ÏÂ≈ ¿π‘∆ √Ó≈È «‘æ ˛ ‹Ø ‘∂’ Ò¬∆ «‘æ Ҭ∆ ˛, ¿π‘∆ √≈«¡ª Á∂ «‘æ ”⁄ ˛Õ «¬’ Óø«˜Ò Á∂ »Í «Úæ⁄
√Ó≈È «‘æ «¬’ √Ó≈ÈÂ≈, √øÂπÒÈ Á≈ «¬’ Â∆’≈, «¬’ Â∑ª Á≈ √ÓfiΩÂ≈ ¡Â∂ «¬’ «ÏøÁ» ˛, «‹√ «Úæ⁄ √≈∂
¡≈͉≈ «‘æ Ù≈«ÓÒ Í≈™Á∂ ‘ÈÕ
«¬’ Óø«˜ Á∂ »Í «Úæ⁄ “√Ó≈È «‘æ” Á∂ Óπæ÷ Ò椉 «¬√ ÍÃ’≈ ‘È-

(i) √Ó≈È «‘æ «’√∂ «¬’ Á≈ «‘æ ȑƒ ‘πøÁ≈Õ «¬‘ ª √≈«¡ª Á≈ «‘æ ˛Õ

(ii) √≈«¡ª Á∂ «‘æ Á∂ »Í «Úæ⁄ √Ó≈È «‘æ Á≈ ¡Ê ‘ØÚ∂◊≈ √≈«¡ª Á≈ √ªfi∂ »Í «Úæ⁄ «‘æÂÕ
(iii) √Ó≈È «‘æ «Úæ⁄ √∂Ú≈ Ì≈ÚÈ≈ Á≈ Íπ‡ ¡Ú√Ê≈ ‹ª «˜øÓ∂Ú≈∆ ÌÀ‰ ÂØ∫ ÚË∂∂ ‘πøÁ≈ ˛Õ «¬√ Ò¬∆ «¬æÊ∂ ÒÀ‰ Á∆
Ï‹≈¬∂ “’πfi Á∂‰ ”Â∂ ˜Ø «‘øÁ≈ ˛Õ”
(iv) √≈«¡ª Á∂ «‘æ Á∂ »Í «Úæ⁄ √Ó≈È «‘æ √≈∂ Á≈¡«Ú¡ª Á∂ √øÂπÒÈ Á≈ «ÏøÁ» ω ‹ªÁ≈ ˛Õ «¬√ «Úæ⁄ √≈∂
Á≈¡«Ú¡ª Á∆¡ª √Ó≈È ◊æÒª Á≈ ¡Â∂ Ó∂Ò ‘πøÁ≈ ˛Õ

«¬’ ’«Ò¡≈‰’≈Δ Ó≈ÈÁø‚ Á∂ »Í «Úæ⁄ √Ó≈È «‘æ (Common Good as Norm of Procedure) -
√Ó≈È «‘æ ˘ «¬’ ’≈‹ ¿πµÈÂ∆ Á∂ »Í «Úæ⁄ Ú∆ ‹≈«‰¡≈ ‹ªÁ≈ ˛Õ «¬‘ «È¡≈ ¿π«⁄ „ø◊ È≈Ò ’≈‹ ’È
Á≈ Ó≈«Ë¡Ó «’‘≈ ‹≈ √’Á≈ ˛ È≈ «’ «È¿»ÈÂÓ ÍÃ≈Í «ÈÙ≈È≈Õ «¬‘ ÁÒ∆Ò ’πfi «¬√ ÍÃ’≈ ˛ - √Ó≈È «‘æÂ
«¬√ ◊æÒ «Úæ⁄ Ù≈«ÓÒ È‘ƒ ˛ «’ ¡√ƒ ’∆ ’Á∂ ‘ªÕ «¬‘ ª «¬√ ◊æÒ ”Â∂ «ÈÌ ˛ «’ ¡√ƒ (¿π‘ ’≈‹) «’Ú∂∫
√øÍÈ ’Á∂ ‘ªÕ Ï∂È ¡Â∂ Í∆‡√ Á∂ ÙÏÁª «Úæ⁄, ““√Ó≈È «‘æ ’ج∆ ¡«‹‘≈ ¿πÁ∂Ù È‘ƒ ˛, «‹√ «Úæ⁄ √≈∂ «ÚÙ∂Ù
«‘ª ˘ «’√∂ È≈ «’√∂ Â∑ª «ÓÒ≈ «ÁæÂ≈ «◊¡≈ ‘ØÚ∂ «’ √≈«¡ª ˘ ’πfi È≈ ’πfi ¡≈͉≈ Òæ◊∂Õ √Ó≈È «‘æ ϑπÓ Á≈
«‘æ Ú∆ È‘ƒ ˛, «’™«’ ˜»ÂÓøÁ ÿæ‡ «◊‰Â∆¡ª Á∆ √‘≈«¬Â≈ Ò¬∆ Ï‘πÓ Â∂ ’ Ò◊≈«¬¡≈ ‹≈ √’Á≈ ˛ ¡Â∂
«¬√ Â∑ª ¡◊ Ï‘πÓ «’√∂ ÿæ‡ «◊‰Â∆ Ú◊ ”Â∂ ¡≈͉∆ √ø«÷¡≈ ÏæÒ Á∂ ¡Ë≈ ”Â∂ ˜πÒÓ ’Á≈ ˛ ª ¿π√ Á∆
√˜≈ «ÓÒ‰∆ ‘∆ ⁄≈‘∆Á∆ ˛, «¬√ Ò¬∆ √Ó≈È «‘æ Á∆ ÍÃ≈ÍÂ∆ Á≈ ÔÂÈ «È¡≈«¬’ «ÁzÙ‡∆ ÂØ∫ ¿π«⁄ «ÚÚ‘≈ Á≈
ÔÂÈ ‘∆ ‘ØÚ∂◊≈...Õ”” ¡Â∂ ’≈‹ ¿πµÈÂ∆ Á∂ »Í «Úæ⁄ √Ó≈È «‘æ Á≈ ¡Ê ‘ØÚ∂◊≈- ’≈‹ ’È Á≈ «¬’ ¿πµ«⁄Â
¡Â∂ «È¡≈Í»È Ó≈ÈÁø‚Õ

¡Â∂ ¡≈Ó ÂΩ ”Â∂ ¡√ƒ ’«‘ √’Á∂ ‘ª «’ √Ó≈È «‘æ ˘ «¬’ ¡«‹‘≈ «ÈÙ≈È≈ Óø«È¡≈ ⁄≈‘∆Á≈ ˛, «‹√ Á∆ ÍÃ≈ÍÂ∆
È≈Ò √≈«¡ª Á∂ «‘æ Á≈ √≈ËÈ ‘Ø √’∂ ¡Â∂ «¬√ Óø«˜Ò Á∆ ÍÃ≈ÍÂ∆ ¡«‹‘∂ «È¡≈Í»È „ø◊ È≈Ò ’È∆ ⁄≈‘∆Á∆ ˛
«’ «’√∂ Á∂ È≈Ò ‹ª «÷Ò≈¯ Ú∆ Íæ÷Í≈ È≈ ‘ØÚ∂Õ

√Ú ÓπÒª’‰ (Self Assessment)
÷≈Ò∆ Ê≈Úª ÌØ (Fill in the blanks):
A. √Ú‹È’ «‘æ ................ »Í È≈Ò ‹ÈÂ≈ Á∂ «‘æ ˘ ’«‘øÁ∂ ‘ÈÕ

LOVELY PROFESSIONAL UNIVERSITY 257