Page 205 - DSOC101_FUNDAMENTALS_OF_SOCIOLOGY_PUNJABI
P. 205
√Ó≈‹Ù≈√ Á∂ Óπæ÷ ÂæÂ
È؇ √≈∂ ≈‹È∆«Â’ «ÚÚ√Ê≈Úª Á∆ ÍzÌ≈Ù≈Ò∆ ÚÀËÂ≈ ”Â∂ ‘∆ «ÈÌ ’Á∆ ˛ Í Íz‹≈ÂßÂ∆ «ÚÚ√Ê≈ «Úæ⁄ ÚÀËÂ≈ Á≈
Ó‘æÂÚ √Ì ÂØ∫ ¿πµÍ ‘ÀÕ Íz‹≈Âß ‹È √«‘ÓÂ∆ ”Â∂ ¡Ë≈«Â Ù≈√È ‘πßÁ≈ ˛ ¡Â∂ Íz‹≈Âß «Úæ⁄ ‚ ¡Â∂ ¡≈Âß’
Á∂ ¡Ë≈ ”Â∂ ‹ÈÂ≈ ÂØ∫ ¡≈«◊¡≈ Á≈ Í≈Ò‰ ’Ú≈¿π‰≈ ¡Ω÷≈ ‘πßÁ≈ ˛Õ «¬‘∆ ’≈È ˛ «’ Íz‹≈ÂßÂ∆ «ÚÚ√Ê≈ ˘
ÚÀËÂ≈ Á∆¡ª √Ì ÂØ∫ «˜¡≈Á≈ ˜±Âª ‘πßÁ∆¡ª ‘ÈÕ ˜Ø ¡Â∂ ÷≈ÂÓ∂ Á≈ ÍzÔØ◊ ª Ï‘π ÿæ‡ ‘؉≈ ⁄≈‘∆Á≈ ˛Õ
«¬È∑ª Á≈ «˜¡≈Á≈ ÍzÔØ◊ ‘؉ ”Â∂ √æÂ≈ ¡≈͉≈ ¡Ω«⁄ÂÔ ◊π¡≈ ÏÀ·Á∆ ˛ ‹Ø Ì«Úæ÷ «Úæ⁄ ≈‹È∆«Â’ «ÚÚ√Ê≈ Á∂
Ò¬∆ ÿ≈Â’ √«ÊÂ∆ ‘πßÁ∆ ˛Õ «Ú¡’Â∆ ¡Â∂ √æÂ≈ Á∂ «Úæ⁄ ⁄ß◊∂ √Ïß˪ Á∆ √Ê≈ÍÈ≈ Á∂ Ò¬∆ «¬‘ ˜±∆ ˛ «’ √æÂ≈
È≈Ò «˜¡≈Á≈ ÂØ∫ «˜¡≈Á≈ ‘æÁ Âæ’ ÚÀËÂ≈ Íz≈Í ’È Á≈ ÔÂÈ ’∆Â≈ ‹≈Ú∂Õ «¬√ Ò¬∆ ≈‹È∆«Â’ «ÚÚ√Ê≈
‘Ó∂Ù≈ ¡Â∂ √Ú ÚÀËÂ≈ Á∆ ÷Ø‹ «Úæ⁄ «‘ßÁ∆ ˛Õ
ß
Ω
∂
∂
Ø
∂
∂
ß
È؇√ «ÒÍ√∂‡ ’«‘Á ‘È, ““«’√ «ÚÙ٠Ғ Á∆ √«ÊÂ∆ È≈ ’ÚÒ ¡≈«ÊÊ «Ú’≈√  ” ‘∆
∂
√◊Ø∫ ¿πµÊ∂ Á∆ ≈‹È∆«Â’ «ÚÚ√Ê≈ Á∆ ÚÀËÂ≈ ¡Â∂ √ÓÊ≈ ”Â∂ Ú∆ «ÈÌ ’Á∆ ˛Õ””
√Ú-ÓπÒª’‰ (Self Assessment)
Ï‘π-«Ú’ÒÍ∆ ÍzÙÈ (Multiple Choice Questions) :
E. Ì≈ «Úæ⁄ ◊À-√ÓπÁ≈«¬ÂÓ’ ÁÏ≈¡ ◊πæ‡ ............ ÍzÌ≈ÚÙ≈Ò∆ ‘ÈÕ
(’) «ÈÓÈÂÓ (÷) Ó≈«Ë¡Ó (◊) √Ì ÂØ∫ «˜¡≈Á≈ (ÿ) «ÂßÈØ
F. .............Á∂ ¡Èπ√≈ √≈∂ √ß√≈«’ ‹∆ÚÈ Á≈ ¡Ë≈ √˜≈ Ù’Â∆ ‘∆ ˛Õ
(’) ÓÀ’√ Ú∂Ï (÷) ÍÀ∂‡Ø (◊) Áπ«÷Ó (ÿ) ’Ω«‡ÒÔ
G. Ù’Â∆ Á≈ ÍzÊÓ √Ø .............. ˘ Óß«È¡≈ ‹ªÁ≈ ˛Õ
(’) «◊¡≈È (÷) ’Ò≈ (◊) ¡ßÁØÒÈ (ÿ) ÈÀ«Â’Â≈
H. «’√ È∂ «’‘≈ ˛-ÒØ’Âß ‹ÈÂ≈ Á∂ Ò¬∆, ‹ÈÂ≈ Áπ¡≈≈, ‹ÈÂ≈ Á≈ Ù≈√È ˛Õ
(’) Ó‘≈ÂÓ≈ ◊ªË∆ (÷) ¡Ï≈«‘Ó «¶’È (◊) Íø. ‹Ú≈‘ Ò≈Ò È«‘± (ÿ) ’≈Ò Ó≈’√
E.D ¡«Ì‹≈Â-Ú◊ («ÚÙ∂Ù ÒØ’ ¡Â∂ ¡«Ì‹È) (The Elite)
AGÚƒ √Á∆ «Úæ⁄ “¬∂«Ò‡” (Elite) (¡«Ì‹≈Â-Ú◊) ÙÏÁ Á≈ ÍzÔØ◊ «ÚÙ∂Ù ¡Â∂ √Ã∂Ù· Ú√±¡ª Ò¬∆ ’∆Â≈ ‹ªÁ≈
√∆Õ «¬√ Á∂ Ï≈¡Á «¬√ ÙÏÁ Á≈ ÍzÔØ◊ √Ã∂Ù· √Ó≈«‹’ √Ó±‘ª «‹Ú∂∫ Ú«‹ √À«È’ Á√ª (Crack military units)
‹ª ’πÒ∆È-Ú◊ (Nobility) Á∂ Ò¬∆ ’∆Â≈ ‹≈‰ Òæ◊≈Õ ¡≈’√ÎØ‚ ¡ß◊∂˜∆ ÙÏÁ’ØÙ «Úæ⁄ “¬∂«Ò‡” ÙÏÁ Á≈ √Ì
ÂØ∫ Í«‘Òª ÍzÔØ◊ AHBC ¬∆. «Úæ⁄ √Ó≈«‹’ √Ó±‘ª Á∂ Ò¬∆ ’∆Â≈ «◊¡≈ Í Ô±Í «Úæ⁄ AIÚ∆∫ √Á∆ Á∂ ¡ß Âæ’ «¬√
ÙÏÁ Á≈ ÍzÔØ◊ √Ó≈«‹’ ¡Â∂ ≈‹È∆«Â’ ÷∂‚ª «Úæ⁄ «Ú¡≈Í’ È‘∆∫ ‘Ø √«’¡≈ ¡Â∂ AIC@ Á∂ Á‘≈’∂ Âæ’ «Ïz‡∂È
¡Â∂ ¡Ó∆’≈ «Úæ⁄ Ú∆ «¬√ Á≈ ÍzÔØ◊ È‘∆∫ ‘Ø √«’¡≈ √∆Õ ÍÀ‡Ø È∂ ‘∆ «¬√ ˘ √Ì ÂØ∫ Í«‘Ò≈ Ë≈È≈ÂÓ’ Ó‘æÂÚ
«ÁæÂ≈ ¡Â∂ ¿πÈ∑ª È∂ ¡≈͉≈ Íz«√æË «√˪ “¡«Ì‹≈Â-Ú◊ Á≈ Íz∆ÌÓ‰” (Circulation of elite) Í∂Ù ’∆Â≈Õ
√Ó≈«‹’ «Ú⁄≈Ë≈≈ Á∂ ÷∂ «Úæ⁄ ¡«Ì‹≈ Ú◊ Á∆ Ë≈È≈ ÍÀ∂‡Ø Á∆ Óπæ÷ Á∂‰ ÓßÈ∆ ‹ªÁ∆ ˛Õ ‘∂’ √Ó≈‹ «Úæ⁄
√Ë≈‰ ÂΩ ”Â∂ ¿»⁄-È∆⁄ Á≈ «¬’ Úß‚ Á∂÷‰ ˘ «ÓÒÁ∆ ˛Õ «¬√ Úß‚ Á∂ ¡Ë≈ ”Â∂ ‘∂’ «Úæ⁄ ÁØ Óπæ÷ Ú◊ Í≈¬∂
‹ªÁ∂ ‘È, «‹È∑ª «Úæ⁄ «¬’ ˘ ¿πµ⁄≈ Ú◊ ¡Â∂ Á±√∂ ˘ È∆Úª Ú◊ «’‘≈ ‹ªÁ≈ ˛Õ ¿π⁄ Ú◊ Á∂ ’ØÒ ‘∆ Ù’Â∆
‘πßÁ∆ ˛ ¡Â∂ «¬√∂ ¡Ë≈ ”Â∂ ¿π‘ Ú◊ Óπæ÷ ÂΩ ”Â∂ Ù≈√È ⁄Ò≈¿π‰ Á≈ ’ßÓ ’Á≈ ˛Õ «¬‘ Ú◊ ÍzÌ≈ÚÙ≈Ò∆ Ú◊
˛, «¬√ Á∂ «˜¡≈Á≈ ÓÀ∫Ï ÏπæË∆Ó≈È, ⁄Ò≈’, ’πÙÒ, ⁄«æÂÚ≈È ¡Â∂ √ÓÊ ‘πßÁ∂ ‘ÈÕ «¬È∑ª ◊π‰ª Á∂ ¡Ë≈ ”Â∂
«¬√ Ú◊ Á∂ ÒØ’ Ù≈√È «Úæ⁄ ‘πßÁ∂ ‘È, ¿πµ⁄∂ ¡‘π«Á¡ª ”Â∂ «Ï≈‹Ó≈È ‘πßÁ∂ ‘ÈÕ «¬‘ Ú◊ ‘∆ √Ó≈‹ «Úæ⁄ ’߇ØÒ
ω≈¬∂ æ÷Á≈ ˛Õ «¬√∂ Ú◊ ˘ ÍÀ∂‡Ø ¡«Ì‹≈ Ú◊ Á∂ È≈Ó È≈Ò ÏπÒ≈«¬¡≈ ‹ªÁ≈ ˛Õ ¡«Ì‹≈ Ú◊ ¡ß◊∂˜∆
198 LOVELY PROFESSIONAL UNIVERSITY